| |
| |
| |
Abia krijght tegen Ierobeam den Koningh Israëls, vers 1, etc. verklaert de gerechtigheyt sijner sake, 4. betrouwende op Godt heeft overwinninge, 13. De wijven, ende kinderen van Abia, 21.
| |
1
IN a het achtiende jaer des Koninghs Ierobeams, soo wert Abia Koningh over Iuda.
| |
2
Hy regeerde drie jaren te Ierusalem: ende de naem sijner moeder was 1 Michaja, de dochter 2 Uriëls van 3 Gibea: ende daer was krijgh tusschen Abia, ende tusschen Ierobeam.
| |
3
Ende Abia 4 bondt den strijt aen met een heyr van strijtbare helden, vier hondert duysent uytgelesene mannen: ende Ierobeam stelde tegens hem de slagh-order met acht hondert duysent uytgelesene mannen, kloecke helden.
| |
4
Ende Abia 5 maeckte hem op van boven den bergh 6 Zemaraim, dewelcke is in ’t geberghte Ephraims, ende hy seyde: Hooret my toe, Ierobeam, ende gantsch Israël.
| |
5
Staet het u niet toe te weten, dat de HEERE de Godt Israëls, het Koninckrijcke over Israël David gegeven heeft, tot in 7 eeuwigheyt, hem, ende sijnen sonen, met een 8 Soutverbont?
| |
6
b Evenwel is Ierobeam de sone Nebats, de knecht Salomons des soons Davids opgestaen; ende heeft gerebelleert tegen sijnen heere.
| |
7
Daer toe hebben sich 9 ydele mannen, 10 kinderen Belials, tot hem vergadert, ende hebben sich sterck gemaeckt tegen Rehabeam den sone Salomons; als Rehabeam 11 jongh was, ende teeder van herten, dat hy sich tegen hen niet en konde verstercken.
| |
| |
[fol. 193r\Abia overwint Jerobeam. Asa--reformeert.]
| |
8
Ende nu, 12 ghy dencket u te verstercken tegen het 13 Koninckrijcke des HEEREN, [het welck] in de hant is der sonen Davids: ghy zijt wel eene groote menighte; maer ghy 14 hebt gouden kalveren by u, c die u Ierobeam tot Goden gemaeckt heeft.
| |
9
Hebt d ghy niet de Priesteren des HEEREN de sonen Aarons, ende de Leviten uytgedreven, ende hebt u Priesteren gemaeckt, gelijck de volckeren der landen? een yegelick, die komt 15 om sijne hant te vullen 16 met een jongh runt, ende seven rammen, die wort Priester der gener, die geene Goden en zijn.
| |
10
Maer ons aengaende, de HEERE is onse Godt, ende wy en hebben hem niet verlaten: ende de Priesters die den HEERE dienen, zijn de sonen Aarons; ende de Leviten zijn 17 in het werck.
| |
11
e Ende 18 sy steken aen voor den HEERE, brand-offeren 19 op elcken morgen, ende op elcken avont, oock reuckwerck van 20 welrieckende specerijen, neffens, de toerichtinge des 21 broots, op de 22 reyne tafel, ende den gouden 23 kandelaer, ende sijne lampen, om [die] op elcken avont 24 te doen branden; want wy 25 nemen waer de wacht des HEEREN onses Godts: maer ghy hebt 26 hem verlaten.
| |
12
Daerom siet, Godt is met ons 27 aen de spitse, ende sijne Priesteren met 28 de trompetten des geklancks, om tegens u alarm-geklanck te maken: O kinderen Israëls en strijt niet tegen den HEERE den 29 Godt uwer vaderen: want ghy en sult geen voorspoet hebben.
| |
13
Maer Ierobeam dede 30 een achterlage omwenden, om van achter 31 hen te komen: soo waren 32 sy voor het aengesichte Iuda, ende de achterlage van achter 33 hen.
| |
14
Doe nu Iuda omsagh, siet soo haddense den strijt voor, ende achter; ende sy riepen tot den HEERE: ende de Priesters 34 trompetteden met de trompetten.
| |
15
Ende de mannen van Iuda maeckten een alarm-geschrey: ende het geschiedde, als de mannen van Iuda een alarm-geschrey maeckten; dat Godt Ierobeam, ende het gantsche Israël 35 sloegh voor Abia, ende Iuda.
| |
16
Ende de kinderen Israëls vloden voor het aengesichte van Iuda: ende Godt gafse in hare hant.
| |
17
Abia dan, ende sijn volck, sloeghse 36 met eenen grooten slagh: want uyt Israël vielen verslagen vijf hondert duysent uytgelesene mannen.
| |
18
Alsoo werden de kinderen Israëls 37 vernedert te dier tijt: maer de kinderen Iuda werden machtigh, dewijle sy op den HEERE harer vaderen Godt gesteunet hadden.
| |
19
Ende Abia jaeghde Ierobeam achter na; ende nam van hem de steden, 38 Bethel, met 39 hare onderhoorige plaetsen, ende Iesana, met hare onderhoorige plaetsen, ende 40 Ephron, met hare onderhoorige plaetsen.
| |
20
Ende Ierobeam en behieldt 41 geene kracht meer in de dagen van Abia: maer de HEERE 42 sloegh hem, dat hy sterf. [kolom]
| |
21
Soo versterckte sich Abia; Ende hy nam sich 43 veertien wijven; ende gewan twee en twintigh sonen, ende sestien dochteren.
| |
22
Het overige nu der geschiedenissen van Abia, soo sijne 44 wegen, als sijne woorden; zijn beschreven in de historie van den Propheet 45 Iddo.
|
-
1
- Boven 11.20. genoemt Maacha.
-
2
- Dese was oock Absolom genaemt, boven 11.20. Siet aldaer de aenteeckeninge: ende onderscheyt desen Uriël van eenen anderen des selven naems, die een Levijt was, 1.Chron. 15.11.
-
3
- Verscheydene steden hebben desen naem gehadt, ende dat van de hooghte der plaetse, daer op sy gebouwet waren, (want Gibea. Hebr. Gibhah eenen heuvel beteeckent:) maer hier meynen eenige, dat gesproken wort van Gibea in Benjamin: van ’t welcke siet Iudic. 20. versen 4, 5, 10, 20.
-
4
- Siet van de beteeckeninge deses woorts 1.Reg. 20. op vers 14.
-
5
- De sin schijnt dese; dat hy boven op den bergh zijnde wat leeger afgekomen is, om van Ierobeam, ende sijn volck beter gehoort, ende verstaen te mogen worden.
-
6
- Men meynt, dat hy gelegen zy geweest aen de zuydpale van Ephraim, alsoo het grenst aen Benjamin; ende sijnen naem heeft van eene stadt deses naems, ’t en ware dat de stadt van den bergh haren naem mochte hebben. Siet Ios. 18.22.
-
7
- Siet 2.Sam. 7. op vers 13.
-
8
- D. een eeuwigh, ende onverganckelick verbont, ’t welck niet en verderft: gelijck het gene, dat met sout besprenght, ende doorwreven is, niet lichtelick en vergaet. Siet Num. 18.19. ende de aenteeck.
-
9
- Siet Iud. 9. op vers 4.
-
10
- D. heyloose boeven, ongeschickte, en ongebondene deugenieten, die niet alleene geene menschen deught doen, maer oock onder geene wetten staen en willen. Siet Deut. 13. op vers 13.
-
11
- T.w. van moedt, herte, ende couragie; gelijck de volgende woorden verklaren. De sin is, dat hy geen krijghsman, ofte ervaren man en was: vergel. Eccles. 10.16. anders, van ouderdoms halven was hy een en veertigh jaren oudt, als hy tot de regeeringe quam, boven 12. 13.
-
12
- Hebr. ghy zijt seggende: Te weten, by u selven. Siet Genes. 20. op vers 11. 1.Reg. 5. op vers 5.
-
13
- Verstaet, het Koninckrijcke van Iuda, daer van de Heere de autheur, ende beschermer was.
-
14
- Het soude mogen schijnen uyt dese woorden, datse de gouden kalveren met hen in het leger gebracht hadden; gelijck eertijts de Arke des verbonts in ’t leger wert gebracht, 1.Sam. 4.3, 4, 5, etc.
-
d
- 1.Reg. 12.31. 2.Chron. 11.14, 15.
-
15
- D. om hemselven in het Priester-ampt in te stellen, ende in te wijen. Siet Levit. 7. op vers 37.
-
16
- Hebr. met een sone des runts, D. op eene wijse, die van u versiert is, ende niet van Godt ingestelt.
-
17
- T. w. in dat werck, dat hen in de wet Godts voorgeschreven is.
-
19
- Hebr. in morgen in morgen, in avont in avont, alsoo in het volgende; dat is, op elcken morgen, ende op elcken avont. siet dese maniere van spreken Genes. 7.2. ende in de aenteeckeninge.
-
20
- Siet hier van Exod. 30.34, etc.
-
21
- Verstaet de Toonbrooden; van dewelcke siet Levit. cap. 24. vers 5, etc.
-
22
- Siet van dese tafel Exod. cap. 25. vers 23, etc. sy wort reyn genoemt, om datse met louter gout overtrocken was, Exod. 25.24.
-
23
- Siet van desen Exod. 25.31, etc.
-
24
- Achtervolgende de wet, Levit. 24. versen 2, 3, etc.
-
25
- Siet Levit. 8. op vers 35.
-
26
- Siet boven 12. op vers 1.
-
27
- Hebr. in, of, aen het hooft, D. voor aen in de slagh-ordeninge. siet Deut. 20. vers 9. Mich. 2.13. Anders, ten hoofde, D. voor kapiteyn, ende voorvechter.
-
28
- Siet van deser trompetten gebruyck in de oorloge, Num. cap. 10. vers 9.
-
29
- Siet Gen. 26. op vers 24. alsoo onder vers 18.
-
30
- Bestaende uyt een deel van sijn krijghsvolck, ’t welcke sich in het velt heymelick versteken hadde, om die van Iuda onvoorsiens van achter te overvallen.
-
31
- Namelick, die van Iuda.
-
32
- Namelick, het leger der Israëliten.
-
33
- Namelick, die van Iuda.
-
34
- Te weten, om die van Iuda goedes moedts te maken, en tot mannelicke couragie op te wecken.
-
35
- D. de nederlage gaf. Alsoo 1.Sam. 4.3. ond. 14.12. Ofte, plaeghdese met schrick, verbaestheyt, verwerringe, ofte andersins.
-
36
- D. met eene groote nederlage van hen. Alsoo Iosu. 10.10. 1.Reg. 20.21. Dese maniere van spreken wort oock gebruyckt van andere sware plagen, waer door Godt buyten noot van oorloge vele menschen tseffens ombrenght, als Numer. 11.33. 1.Sam. 6.19.
-
37
- Dat is, neder gedruckt, ende t’onder gebracht. Alsoo Iudic. 8.28. Psalm 106.42, etc.
-
38
- Siet van dese stadt Genes. c. 12. op vers 8. Hier hadde Ierobeam eene van de gulden kalveren gestelt, 1.Reg. cap. 12. vers 29.
-
39
- Hebr. dochteren, Alsoo Numer. 21.25, 32. ende in ’t volgende.
-
40
- Gelegen in de stam Benjamins, oock genaemt Ophra, Iosu. 18.23.
-
41
- Te weten, om tegen Abia te krijgen.
-
42
- Het schijnt dat Ierobeam na dese nederlage een langhdurige sieckte gehadt heeft, van dewelcke hy eyndelick soude gestorven zijn in het tweede jaer van de regeeringe des Koninghs Asa. Andere verstaen dit van Abia, die maer drie jaren geregert heeft, boven vers 2. soo dat hy niet lange na dese victorie geleeft en heeft, onder 14.1.
-
43
- T.w. sommige als hy Koningh was, ende eenige te voren, als sijn vader noch leefde.
-
44
- D. sijne daden, ende wercken.
-
45
- Siet 2.Chron. cap. 9. op vers 29.
|