33
75 Daer van 76 verkondight 77 sijn geklater, [ende] 78 het vee; oock 79 van den opgaenden [damp.]
|
-
1
- Ofte, woorden, inhoudende vaste redenen, om de gerechtigheyt Godts te verdedigen.
-
2
- D. van hoogen af, te weten, van de nature, eygenschappen, ende wercken Godts.
-
3
- Hebr. Werker, D. Schepper. Vergel. boven 4. op vers 17.
-
5
- Elihu verstaet hier mede hemselven, sprekende in de derde persoon uyt manierlickheyt, om geen achterdencken van hoovaerdigheyt te verwecken.
-
a
- Iob 9.4. ende 12.13, 16. ende 37.23. ende cap. 38. etc.
-
6
- Als of hy seyde, Hoewel Godt Almachtigh is, dat hy doen kan al het gene dat hy wil, Gen. 17. vers 1. ende 18.14. Psalm 115.3. nochtans is hy oock rechtveerdigh, dat hy niemant ten ongelijcke straffen en sal, (gelijck Iobs woorden scheenen te luyden, boven cap. 19. vers 7. ende cap. 23. vers 13. ende cap. 30. vers 21.) ende dat overmits hy machtigh is, niet alleen in sijne daden, maer oock in sijn herte, gelijck volght.
-
7
- Te weten, sonder rechtveerdige oorsake. Siet het volgende.
-
8
- Verstaet door het herte Godts; sijne wijsheyt ende wille, die ten hooghsten volmaeckt zijn.
-
9
- Te weten, niet eeuwighlick. maer eyndelick doot hy hem, ofte hier, ofte hier na. Anders, Hy en bewaert het leven des godtloosen niet.
-
b
- Psalm 33.18. ende 34.16.
-
11
- Te weten, de rechtveerdige. De sin is, datse eyndelick seer hooge verheven worden; het welck voornemelick vervult wort in het toekomende leven. Vergelijckt 1.Sam. cap. 2. vers 8. Psalm 113.7. Anders, met de Koningen is hy (te weten Godt) by den throon; op dat hyse daer sette, etc.
-
12
- Soo worden genaemt de kastijdingen, die Godt den vromen toesendt, uyt oorsake van hare sonden, om hen tot leetwesen, ende beteringe te brengen. Siet boven 13. vers 27. onder vers 13. ende 42.10. Psalm 107.10.
-
13
- Dat is, die hen elende toebrengen.
-
14
- Dat is, haer quaet leven, waer door sy de straffen Godts over hen gebracht hebben, gelijck het volgende woort verklaert.
-
15
- Te weten, door die elende ende kastijdinge.
-
16
- Dat is, om datse seer groot, ende vele geworden zijn.
-
17
- D. hy opent haer verstant, onderwijstse, ende bekeertse. Alsoo onder vers 15. siet boven 33. op vers 16.
-
18
- Dat is, beveelt ende vermaent, alsoo boven 9.7. siet oock 2.Chron. 29. op vers 24.
-
19
- Vergel. bov. 21. de aenteeckeninge op vers 25.
-
20
- Dat is, in welvaren des geestes, ende des lichaems. Siet Psalm 36.8, 9.
-
21
- Siet boven 33. op vers 18.
-
22
- D. sonder geloove, ende boetveerdigheyt.
-
23
- Dat is, die onsuyver, onheyligh, ende valsch van geeste zijn, ende niet en zijn diese schijnen, Matth. 23.27, 28. Luce 16.15.
-
24
- Dat is, vergaderen eenen schat van Godts wrake, Rom. 2. vers 5. Het woort toorn alleen gestelt beteeckent seer dickwils den toorn Godts. Siet 2.Chron. c. 28. op vers 13.
-
25
- D. sy en bidden Godt niet om sijne genade, ende hulpe. Roepen, voor ernstigh, ende vyerigh bidden, Exod. 14. versen 10, 15. Neh. 9. vers 9. Psalm 22. vers 3, etc.
-
26
- D. alsse Godt gestraft heeft. Vergelijckt boven d’aenteeckeninge op vers 8.
-
27
- D. haer leven sal in de eerste jaren eyndigen.
-
28
- Verst. onder eene soorte van grouwelicke sondaren, alle andere. siet van dese sondaren Deut. 23. vers 17. ende de aenteeckeninge.
-
30
- D. hy salse onderwijsen, ende vermanen tot haren schuldigen plicht, als boven vers 10.
-
31
- D. het gewelt der benauwtheyt: want gelijck de wilde dieren met haren muyle verslinden; alsoo verteert het gewelt des drucks den mensche.
-
32
- D. in eene vrye, ende opene plaetse, daer hy onbenauwt, ende na sijnen wensch soude geweest zijn. Alsoo Psalm18.20.
-
33
- D. geene swarigheyt, nochte druck, die den mensche benauwt.
-
34
- Anders, u tafel soude gerust geweest zijn, vol vettigheyts.
-
35
- D. overvloet, ende lieflicke spijse.
-
36
- Dat is, de mate uwer sonde, met u quaet, ende onbedacht spreken; ’t welck straffe verdient. Vergelijckt boven 34.8. Recht wort hier genomen voor de rechtveerdige straffe, ende dese voor de sonde, die rechtveerdelick gestraft moet zijn.
-
37
- Te weten, dat ghy aen de straffe schuldigh zijt. Anders, souden het recht, ende het gerichte [dat] ondersteunen? Dat is, voorstaen?
-
38
- Namel. by Godt, dewijle hy rechtveerdigh is.
-
39
- D. met eene seer sware plage, die u gantsch t’onder brenge. And. met t’samenklappinge [der handen.]
-
40
- T.w. van de rechtveerdige straffe Godts.
-
41
- And. niet het gout [selve,] nochte eenige versterckingen van kracht; T.w. sal hy achten.
-
42
- Verst. al het gene, dat men soude mogen toebrengen, om sich te wapenen, ende stercken tegen Godes gramschap, ende de verdiende straffen te ontgaen.
-
43
- D. en zijt niet begeerigh, om seer sorghvuldigh te ondersoecken d’oorsake van Godes oordeel, waer door hy somtijts in eenen nacht geheele volckeren uytroeyt, de goede met de quade. Verst. daer by, dat Iob oock niet curieuselick en moeste ondersoecken, waerom hy in een weynigh tijts uyt sijn welvaren geworpen was. Sommige verstaen door den nacht den tijtlicken doot, ende dat Iob vermaent wort daer na niet te verlangen, alsoo de godtloose door deselve doorgaet tot den eeuwigen doot.
-
44
- Van den welcken Elihu gesproken hadde, boven cap. 34. vers 20.
-
45
- D. uytgeroeyt, verdelght worden, omkomen, vergaen. Het Hebreeusch woort is soo genomen, Psalm 102. vers 25.
-
46
- Ofte, ydelheyt, waer door ghy Godt over sijne oordeelen beschuldigen soudt.
-
47
- Dat is, dewijle ghy dese ongerechtigheyt alreede aengenomen hebt, gelijck het schijnt uyt desen uwen handel, ende de propoosten, die van u gekomen zijn.
-
48
- Te weten, die u als nu toegesonden is van Godt. And. verkoren hebt meer dan de elende, Dat is, meer dan de lijdtsaemheyt, die ghy in uwe elende behoordet te hebben.
-
49
- Te weten, de elendige; Dat is, verlostse uyt haren noot. Verhoogen voor verlossen, Psalm 9. vers 14. ende 18.49. Anders, Godt verhooght sich; Te weten, in de gantsche regeeringe der werelt, vertoonende allesins daer in sijne wonderbare wijsheyt, almogentheyt, ende hooge oordeelen.
-
50
- Verst. niemant: ende daerom en kan hem oock niemant leeren, hoe hy de werelt regeeren moet; het welcke ghy, ô Iob, schijnt te willen doen, als ghy tegen sijne regeeringe klachtigh valt.
-
51
- Dat is, hem voorgeschreven wat hy doen moet, de wijse hoe hy wercken, ende regeeren moet.
-
g
- Deut. cap. 32. vers 4. 2.Chron. 19.7. Iob 8.3. ende 34.10. Rom. 9.14.
-
52
- Te weten, met dat te prijsen, in plaetse van yet daer in te berispen.
-
53
- Te weten, met verwonderinge.
-
54
- Te weten, die eenigh verstant hebben, ende dat wel gebruycken.
-
55
- D. niet volkomelick, sulcks dat hy het werck, ende de redenen daer van maer ten deele begrijpen en kan.
-
56
- T.w. in wesen, eygenschappen, ende wercken: doch hier wort voornemelick van sijne wercken gesproken.
-
57
- Voornemelick in dit leven, alwaer onse kennisse maer stuckwijs en is, 1.Cor. 13.10, 12. Hebr. wy en weten’t niet.
-
h
- Psal. 90.2. ende 92. vers 9. ende 93.2. ende 102.13. Iesa. 63.16. Thren. 5.19. Dan. 6.27. Hebr. 1.12.
-
58
- T.w. waer door sijne eeuwigheyt, ende oneyndelickheyt van ons soude konnen uytgevonden, ende begrepen worden.
-
59
- Door eenige exempelen van Godts wercken bewijst hy sijne groote wijsheyt, ende kracht.
-
60
- T.w. die hier beneden zijn, ende voornemelick in de zee. Dese treckt Godt opwaerts, door de dampen daer uyt rijsende, in de lucht; alwaer sy in een klonteren, ende wolcken worden. Siet Genes. 2. op vers 6.
-
61
- D. na Godts damp; te weten, na dat Godt van die dampen, die hy uyt de wateren in de lucht opgetrocken hadde, wolcken gemaeckt heeft. Ofte, na dat de damp is, die Godt uyt de wateren heeft opgetrocken, om in wolcken verandert te worden.
-
63
- Dat is, hoe verre, ende wijt, ende over welcke plaetsen sy haer uytspannen, als sy den regen uytstorten.
-
64
- Te weten, der hutte Godes. Verstaet der mede de wolcken, die Godes hutte worden genaemt, Psalm 18.12. om dat hy daer in schijnt te woonen, als hy daer door werckt met deuningen, ende ruysschingen; Dat is, door winden, ende donder. De wolcken worden oock om gelijcke oorsake Godes wagen geheeten, Psal. 104. vers 3.
-
66
- T.w. den mensche. Anders, over die, te weten, wolcke.
-
67
- Verstaet het weerlicht, het welcke Godt doet voort breken, ende schieten uyt de wolcken. Alsoo onder 37.3, 15. Sommige setten het woort licht hier over, tegen. Alsoo onder 37.11.
-
68
- Dat is, de gronden der zee, tot dewelcke Godt het weerlicht doet doorschijnen, datse daer mede schijnen bedecket te wesen.
-
69
- Dat is, door de wolcken den regen, donder, blicksem, ende andere saken, die in de locht geschieden, voert hy straffen uyt, ende bewijst oock weldaden.
-
70
- Verstaet de wolcken, die by vlacke, ende opene handen vergeleken worden, om datse eerst in eenen klaren hemel opkomende, soo wat somtijts hebben de gelijckenisse van eene uytgebreyde hant. Vergelijckt 1.Reg. 18.44.
-
72
- Te weten, der sonne. Vergel. boven 17. op vers 12. Andere verstaen het weerlicht.
-
73
- Dat is, verbiedt het selve licht der sonne niet te schijnen, Dat is, Godt ordineert, ende maeckt dat de sonne voor eenen tijt haer licht niet en geve. Het Hebreeusch woort is in de constructie, ofte t’samenstellinge, die hier is genomen, voor verbieden, Dat is, gebieden, dat eenige sake niet en geschiede. Genes. 2.16. ende 28.6. Iesa. 5.6.
-
74
- Verstaet de wolcke, die tusschen het lichaem der sonne, ende ons gesichte komende, ons het schijnsel der sonne beneemt. Andere vertalen dit vers aldus: Hy verberght de vlamme (te weten, des blicksems) in de palmen sijner handen, ende gebiedt die watse moet bejegenen; te weten, om te slaen, ende te beschadigen.
-
75
- T.w. van den regen, daer van gesproken is boven vers 27. ende daer van oock hier voornemelick gehandelt wort.
-
76
- Dat is, geeft een voorteecken.
-
77
- Dat is, Godes donder, dien hy dickwils laet hooren, alsser eenen grooten regen voor handen is.
-
78
- Als in het welcke eenige voorteeckenen gevonden worden van het aenstaende weder.
-
79
- Te weten, doet het vee verkondinge, ofte geeft voorteeckenen.
|