|
-
1
- .1 Van het onderscheyt deser twee woorden wijsheyt, ende verstant, siet boven 1. op vers 2.
-
1
- .1 Van het onderscheyt deser twee woorden wijsheyt, ende verstant, siet boven 1. op vers 2.
-
2
- Hebr. bedachtsaemheden. siet bov. 1. op vers 4.
-
3
- T.w. daer mede ghy de wetenschap, die ghy uyt mijne leeringe krijght, anderen mooght mede deelen. Vergelijckt Malach. 2.7.
-
4
- Hier wort reden gegeven, waerom de voorgaende vermaninge by de menschen behoort plaetse te hebben.
-
5
- Dat is, woorden. Siet Iob 2. op vers 10. Deselve beteeckenisse heeft het woort gehemelte, dat volght. Alsoo Iob 31.30.
-
6
- Siet boven 2. op vers 16.
-
7
- D. brengen soete, ende lieflicke woorden sonder ophouden voort, waer door de jonge mannen tot hare liefde aengelockt worden. Siet van dese maniere van spreken Deut. 32.2. ende de aenteeck.
-
8
- D. hare propoosten glijden in het herte door hare lieflicke vleyinge, gelijck de olie in de mage door hare glatheyt. Vergel. onder 26.28.
-
9
- Ofte, haer eynde, ofte, uytgangh. De sin is, dat de uytkomste van alle de lieflickheyt, ende soetigheyt der vreemder vrouwe, ende der gener die deselve aenhangen, anders niet en is, dan gelijck in den text volght. Alsoo wort het oorspronckelick woort voor een ongeluckigh eynde genomen, Deut. 32.20. ond. 14.13. ende 23.32. Amos 8.10.
-
10
- Hebr. een sweert der monden, Dat is, dat twee monden heeft. Verstaet een sweert, dat aen beyden zijden snijdt. Alsoo Psalm 149.6. Hebr. 4.12.
-
11
- Hier by en wort niet alleen de tijdelicke doot, ende het sichtbare graf verstaen, maer oock de eeuwige doot, ende de helle.
-
12
- D. strecken daer henen, datse deselve niet ontgaen en sullen.
-
13
- Siet van de beteeckenissen deses woorts Genes. 37. op vers 35.
-
14
- D. op dat ghy niet en komt by u selven te overwegen, of men met haer soude konnen verkeeren, ende evenwel den wegh des levens behouden; soo weet, dat hare gangen, ende manieren van doen soo ongestadigh, veranderlick, ende dwalende zijn in het aenleggen van alle listigheyt, om u te verleyden, dat ghy het niet en sult konnen bemercken, ende sult volgens dien van haer in het net des verderfs gevangen worden.
-
15
- D. dat tot het ware leven leyt. siet boven 2. op vers 19.
-
16
- Hebr. sporen; dat is, hare woorden, ende wercken.
-
17
- Ofte, bewegen sich heen ende weder, zijn weyfelende, dat is, dwalende, onseker, met alle winden gedreven, nu tot dese, dan tot die hangende, ende dat om de menschen te verleyden.
-
18
- Ofte, [dat] ghy het niet gewaer wort, ofte, bevindt: T.w. dat hare gangen van het padt des levens afdwalen, ende den mensche na de doot leyden.
-
19
- Het Hebreeusch woort is alsoo dickwils genomen. Siet Iob 5. op vers 24.
-
20
- Dat is, hebt geene gemeynschap met haer, ende wacht u van ontrent haer te komen.
-
21
- T.w. de overspeeldersse, ende haren man.
-
22
- D. uwe jeught, sterckte, middelen, goeden naem, ende zielen welvaert. Verstaet hier onder oock de kinderen, die een hoereerder van de hoere krijght: want die blijven meest in het huys der echtbreeckster.
-
23
- T.w. als eenen roof, ende proije, om die quijt te worden.
-
24
- T.w. uwe jonge jaren, ende den besten tijt uwes levens.
-
25
- Verstaet het hoeren geselschap, ende den man der hoere, die u wreedelick vervolgen, ende de Overigheyt overgeven sal. Vergel. onder 6.34, 35.
-
26
- Verstaet niet alleen de overspeeldersse, ende haren man, maer oock alle roffianen, koppelaers, koppelerssen, ende overspeligh gedrochte, die eenigh profijt van de onkuysheyt trecken.
-
27
- D. van uwe tijdelicke middelen: Alsoo Hos. 7.9.
-
28
- D. dat ghy door uwen arbeyt (met smerte, ende moeyte vereenight,) gewonnen hebt. Vergel. ond. 14.23. ende Ies. 58.3.
-
29
- Of, uytlandischen, alsoo onder vers 20.
-
30
- Of, schreeuwt. Het Hebreeusch woort beteeckent eygentlick het getier, ende gebrul, dat de beesten, ende bysonderlick de leeuwen maken, als sy in eenigen noot zijn, hoewel sy niet en versinnen, van waer die komt. Vergel. Psalm 32.3. Iesa. 5.29, 30. Ezech. 24.23.
-
31
- Hebr. ick ben na, of, ontrent een weynigh in alle quaet geweest.
-
32
- T.w. het quaet der straffe. Siet Genes. 19. op vers 19. ofte verstaet oock daer by, ’t quaet der schult; waer van siet Iob 20.12.
-
33
- D. in het openbaer voor de gemeynte Godts, ende de gantsche werelt.
-
34
- Dit is eene figuerlicke beschrijvinge tot het 19 vers ingesloten, vertoonende den schuldigen plicht, het welvaren, ende de gerustigheyt des gemoedts der gener die in den heyligen echtenstaet na Godts ordinantie kuyschelick leven. De sin is, dat een yeder sich met sijn eygen wettelick geselschap alleene in alle eerbaerheyt vermaken moet: als volght versen 18, 19. Andere hebben dit verstaen van het wettelick besit, ende gebruyck der tijdelicke goederen, ende van de weldadigheyt, die wy daer mede bewijsen moeten.
-
36
- Verstaet uwe kinderen, die uyt u als uyt eene fonteyne voort komen. Vergel. Ies. 51. vers 1. De sin is, dat een yeder de sijne eerlick soude opqueecken, op datse niet alleene den huysgesinne cieraet, ende dienst souden toebrengen, maer oock andere menschen, na hare gelegentheyt, vrientschap, ende deught doen.
-
37
- Siet Psalm 1. op vers 3.
-
38
- T.w. mits dat sy alleene u voor haren vader kennen, ende ghy hen voor uwe kinderen: het welcke niet en kan geschieden onder de kinderen, die uyt eene overspeeldersse geboren worden.
-
39
- D. uwe wettelicke huysvrouwe, uyt dewelcke u de kinderen, als uyt eene springende fonteyne, voort komen.
-
40
- Hebr. hinde der liefden. Van dese wort hier gewagh gemaeckt, om datse van het hert (soo eenige schrijven) seer innerlick bemint wort.
-
41
- Hebr. rhee der aengenaemheyt.
-
42
- Ofte, bevochtigen, drencken, laven, dat is, met vreughde, ende wellust vervullen. Vergelijckt onder 7.18.
-
43
- D. vermaeckt u met haer gelijck yemant sich pleeght te vermaken in het gene dat geoorloft is, ende daer in sich soo te vergeten, dat hy na het ongeoorloofde niet eens om en siet.
-
44
- D. in de liefde eener vreemde.
-
d
- 2 Chron. 16.9. Iob 31.4. ende 34.21. Prov. 15.3. Ierem. 16.17. ende 32.19.
-
47
- Hebr. weeght alle sijne sporen, D. hy beproeft als met een pasloot, eens yegelicks wegen, ofse recht, ofte slim zijn: wetende volkomelick al het doen, ende laten der menschen.
-
48
- D. om dat hy geen onderricht nochte tuchtinge en heeft willen hooren, ofte als hyse hoorde, niet willen aennemen.
-
49
- Ofte, menighvuldigheyt: Dat is, groote, oft menighvuldige dwaesheyt.
-
50
- T.w. van den wegh des levens, ende alsoo ter verdoemenisse loopen.
|