Sotten eeren, versen 1, 8. onverdiende vloeck, 2. tucht der sotten, 3. Sotten te antwoorden, 4, 5. sotte boden, 6. schoone spreucken der sotten, 7, 9. overlast van de groote door quade knechten, 10. wederhaelde dwaesheyt, 11. eygen wijsheyt, 12. luyaert, 13, 14, 15, 16. onnoodige twist, 17. bedrogh, met voorwendinge van jockernije, 18, 19. oorblaser, 20, 22. kijfachtige lieden, 21. huychelije, bedeckten haet, ende practijcken, 23, etc.
| |
28
55 Eene valsche tonge haett de gene, die sy 56 verbrijselt: ende een 57 gladde mont, 58 maeckt omstootinge.
|
-
1
- T.w. niet en voegen, maer ongetijdigh, ende schadelick zijn. In het Ioodsche lant en regende het niet op den tijt van den oogst, ofte seer selden. Siet 1.Sam. 12.17.
-
2
- D. staet, ende regeeringe, daer mede hy hemselven te schande maken, ende andere verdrucken soude.
-
3
- Siet van het Hebreeusch woort, (het welcke hier voor eene mussche genomen wort) Genes. 7. op vers 14. ende Lev. 14. op vers 4.
-
4
- D. die men tegen eenen onschuldigen gedaen heeft.
-
5
- D. den genen, die gevloeckt wort niet treffen, maer van hem als een vogel wech vliege.
-
6
- T.w. op die wijse dewelcke hy in sijn reden gebruyckt, namelick met smaetwoorden, lasteringen, valsche redenen, ende bespottingen; ende alsoo, dat ghy u door den twist laet wech rucken tot onbehoorlicke passien.
-
7
- T.w. na dat sijne dwaesheyt eyscht; datse namelick met goeden vasten gront bestraft, ende wederleyt worde.
-
8
- D. in sijn eygen oordeel, waer door hy sich laet duncken, dat hy wijs is, Alsoo ond. versen 12, 16.
-
9
- D. hy maeckt dat hy met sijne saken niet voortkomen en kan. Ofte, hy beneemt hemselven de occasie, ende bequaemheyt om sijne dingen uyt te voeren, gemerckt hyse veel beter door hemselven, ofte door andere, dan door den sot doen soude.
-
10
- D. doet sich selven ongelijck, ende behaelt schande, ende schade by den genen, tot den welcken hy den sot uytsent. De maniere van spreken beteeckent soo veel, als eenigh quaet lijden, ofte daermede gestraft worden. Vergel. Psalm 75. d’aent. op vers 9.
-
12
- D. door den dienst. siet Exod. 4. op vers 13.
-
13
- T.w. op dat hy die in eenigh werck wel soude mogen gebruycken. Doch gelijck dit niet bequamelick geschieden en kan, alsoo en kan oock een sot een wijse spreucke niet wel verhalen. And. De beenen des kreupelen zijn opgeheven; Verst. het eene meer dan het andere, soo datse ongelijck zijn. De sin is, gelijck de beenen, ofte schenckelen eens kreupelen geene proportie en hebben, alsoo zijn de propoosten eens sots, ongerijmt, ende en passen op malkanderen niet. Men kan oock dit vers aldus vertalen: Nemet de beenen van den kreupelen wech; ende de spreucken [die] in der sotten mont zijn. Sommige verstaen oock door de beenen de vercierselen der selver, die den kreupelen niet wel en schijnen te voegen. De sin soude zijn, dat wijse redenen in den mont der dwasen niet beter en passen, dan de beenen, ofte der selver cieraet aen den kreupelen.
-
14
- Hebr. gelijck het binden, ofte, bindsel van een edel gesteente, T.w. gantsch ongerijmt is, om dat de kostelicke steen geslingert zijnde, niet bysonders en kan uytrechten, ende oock verloren wort, alsoo is hy, etc.
-
15
- Het Hebreeusch woort wort oock voor edel gesteente genomen, Exod. 31. vers 5. siet de aent. And. die een [edel] gesteente bindt in een steenhoop.
-
16
- D. staet, officien, rijckdom, die de sot niet en kan recht gebruycken, maer laet verloren gaen.
-
17
- Hebr. opgaet; Dat is, gelijck een dronckaert hemselven, ofte andere beschadight, als hy eenen doorn handelen soude: alsoo en kan een sot eene goede spreucke niet wel gebruycken.
-
18
- Hebr. De groote doet een yegelick verdriet aen: ende huert eenen sot, ende huert de overtreders. Verstaet, tyrannen, ofte Heeren, ende Vorsten, ofte soodanige Groote, die by deselve sulck aensien hebben, datse een yeder moeyte, ende verdriet aendoen. Tot welcken eynde sy sotten, ende overtreders in haren dienst hebben, waer van de eerste niet en konnen, ende de andere niet en willen goet doen.
-
19
- Siet boven 1. op vers 22.
-
20
- And. de voorbygaende, wiese souden mogen zijn, die slechts maer genegen en zijn, het voornemen der Grooten, die hen hueren, te volgen.
-
21
- T.w. om dat weder in te slocken, hebbende vergeten dat het uytgespogene hem qualick bequam.
-
23
- Siet boven 1. op vers 22.
-
24
- T.w. van wijs, ende deughtsaem te worden.
-
25
- Vergelijckt bov. cap. 22. vers 13.
-
26
- D. hencksel, ofte gehinge, daer aen sy hanght, ende vast is.
-
27
- Te weten, sonder daer van af te komen, om sijn behoorlick werck te doen.
-
28
- Siet bov. 19.24. ende d’aenteeck. daer op.
-
30
- Siet bov. op vers 5. ende ond. 28.11.
-
31
- D. van vele. ’t Is een seker getal voor een onseker. Siet bov. 6. op vers 31.
-
32
- D. die redelick, ofte vernuftelick, ofte met goet verstant, ende recht oordeel konnen spreken. Van ’t Hebreeusch woort siet Iob 12.20. op het woort oordeel.
-
33
- Hebr. niet sijne, D. die sijne niet en is.
-
34
- D. die sich selven sonder oorsake in perijckel van moeyte, ende schade werpt: gelijck die eenen hont by de ooren treckt, den selven terght, om hem te bespringen, ende te bijten.
-
35
- D. hem gelaet of hy onsinnigh, of slecht ware. Gelijck onder sulck decksel niemant sich en kan ontschuldigen, als hy yemant leet gedaen heeft, alsoo en is die niet te ontschuldigen, die onder het decksel van jocken, ende spelen, sijnen naesten beschadight. And. die sich veynst amechtigh te zijn.
-
36
- Ofte, vyerfackelen, ofte, vlammen. And. boeijen, banden, ofte, stricken, daer mede yemant, voornemelick aen sijne handen, vast gemaeckt wort.
-
37
- Hebr. doot, Dat is, die den doot yemant konnen aenbrengen.
-
38
- Hebr. ben ick niet jockende, ofte, geckende? D. ’t gene ick gedaen hebbe, is niet uyt moetwille, ende een quaet opset, maer uyt jockerije, ende genoeghte, ende al spelende gedaen.
-
40
- Siet bov. 16. op vers 28.
-
41
- Hebr. swijght, D. wort stil, ende houdt op. Siet van het Hebreeusch woort Ios. 10. op vers 12.
-
h
- Prov. 15.18. ende 29.22.
-
42
- Hebr. een man der kijvinge, ofte, der geschillen.
-
43
- Siet bov. 18.8. alwaer deselve spreucke met de selve woorden voorgestelt wort.
-
44
- Verst. de menschen, die uyt vyerige liefde, ende goede toegenegentheyt schijnen te spreken, maer nochtans tegen hen, diese toespreken, een quaet herte dragen.
-
45
- Het welcke van sich selven wel van kleyner weerde is, maer van buyten door den schijn, ende gelijkheyt des silvers, eenen schoonen luyster geeft, die de menschen bedrieght, meynende dat den potscherf daer mede overtrocken, goet massijf silver zy.
-
46
- D. veynst sich anders van buyten door sijne woorden, dan hy van binnen in sijn herte is.
-
47
- D. in sijn herte. Siet Iob 20. op vers 14.
-
48
- T.w. de hater, van den welcken in ’t voorgaende vers gesproken is.
-
49
- D. vele: als bov. vers 16. ende 24.16. siet bov. 6. op vers 31.
-
50
- D. grouwelicke gedachten, ende practijcken om quaet te doen
-
51
- And. [als] in eene woestijne, D. in eene plaetse daer geen mensche in en is, die boosheyt siet, of hoort.
-
52
- D. openbaerlick voor al de werelt, het zy in dit leven (gelijck het dickwils geschiet) of immers ten jonghsten dage in het algemeen oordeel, ’t en zy dat men sich bekeere.
-
k
- Psalm 7.16. ende 9.16. ende 10.2. ende 57.7. Eccl. 10.8.
-
53
- T.w. om eenen anderen daer in te doen vallen.
-
54
- T.w. op hem, die den steen opwaerts tegen een hooghte gewentelt heeft, om op yemant te doen vallen.
-
55
- Hebr. eene tonge der valsheyt, D. een mensche die met eene valsche tonge omgaet.
-
56
- Of, verbrijselen sal, D. verderven, ende uytroeijen.
-
57
- D. vleijende, ende pluymstrijckende. Vergelijckt boven 5.3. ende d’aenteeckeninge.
-
58
- Dat is, slaet een mensche te gronde.
|