| |
| |
| |
Hizkia treurt, ende laet den Propheet Iesaia versoecken, dat hy Godt wille bidden, vers 1, etc. Iesaia troost ende sterckt den Koningh Hizkia met Godts Woort, 6. Sanherib hoorende, dat de Koningh der Mooren quam om tegen hem te strijden, sendt weder boden tot Hizkia met godtslasterlicke brieven, 9, etc. Daer op Hizkia in het Huys des Heeren een seer vyerigh gebedt doet, 14. ende ontfanght door Iesaia eene seer troostelicke antwoorde van Godt, 21. Godts Engel slaet de Assyriers, 36. Sanherib wort te Nineve van sijn eygen sonen omgebracht, 37, 38. Vergelijckt 2.Reg. cap. 19.
| |
1
ENde het geschiedde, als de Koningh Hizkia 1 [dat] hoorde, soo 2 scheurde hy sijne kleederen, ende bedeckte sich met eenen sack, ende 3 gingh in het Huys des HEEREN.
| |
2
Daer na sondt hy Eliakim den Hofmeester, ende Sebna den Schrijver, ende de Oudtste der Priesteren, met sacken bedeckt, tot Iesaia den Propheet, den sone van Amoz.
| |
3
Ende sy seyden tot hem, Alsoo seyt Hizkia, 4 Dese dagh is 5 een dagh der benauwtheyt, ende der scheldinge, ende 6 der lasteringen: want de kinderen zijn gekomen tot 7 aen de geboorte, ende 8 daer en is geen kracht om te baren.
| |
4
Misschien sal de HEERE uwe Godt 9 hooren de woorden van Rabsake, den welcken sijn heere de Koningh van Assyrien gesonden heeft, om den levendigen Godt te hoonen ende te schelden met woorden, die de HEERE uwe Godt gehoort heeft: heft dan een gebedt op 10 voor het overblijfsel dat gevonden wort. | |
| |
| |
5
Ende de knechten des Koninghs Hizkia quamen tot Iesaia.
| |
6
Ende Iesaia seyde tot hen: Soo sult ghylieden tot uwen heere seggen; Soo seyt de HEERE; Vreest niet 11 voor de woorden die ghy gehoort hebt, daer mede my 12 de dienaers des Koninghs van Assyrien gelastert hebben.
| |
7
Siet ick sal eenen geest in hem geven, dat hy een geruchte hooren sal; ende weder in sijn lant keeren: ende ick sal hem 13 door het sweert in sijn lant vellen.
| |
8
Soo quam Rabsake weder, ende hy vondt den Koningh van Assyrien strijdende tegen 14 Libna: want hy hadde gehoort, dat hy van 15 Lachis vertrocken was.
| |
9
Als 16 hy nu 17 hoorde van Tirhaka, den Koningh van Cusch, seggen, Hy is uyt getogen om tegen u te strijden: Doe hy sulcks hoorde, soo sondt hy [weder] boden tot Hizkia, 18 seggende:
| |
10
Soo sult ghylieden spreken tot Hizkia den Koningh van Iuda, seggende, Laet u uwen Godt niet bedriegen, op welcken ghy vertrouwt, seggende; Ierusalem en sal in de hant des Koninghs van Assyrien niet gegeven worden.
| |
11
Siet ghy hebt gehoort wat de Koningen van Assyrien allen landen gedaen hebben, die 19 verbannende; ende soudt ghy gereddet worden?
| |
12
Hebben de goden der volckeren die 20 mijne vaders verdorven hebben, deselve gereddet? [als] Gozan, ende Haran, ende Rezeph, ende de kinderen van Eden, die in Telassar waren?
| |
13
Waer is de Koningh van 21 Hamath? ende de Koningh van Arpad? ende de Koningh der stadt Sepharvaim, Hena, ende 22 Ivva?
| |
14
Als nu Hizkia 23 de brieven uyt der boden hant ontfangen, ende die gelesen hadde, gingh hy op in het Huys des HEEREN, ende Hizkia breydde die uyt voor het aengesichte des HEEREN.
| |
15
Ende Hizkia badt tot den HEERE, seggende;
| |
16
O HEERE der heyrscharen, ghy Godt Israëls, die 24 tusschen de Cherubim woont: Ghy selve, ghy alleen zijt de Godt aller Koninckrijcken der aerden, ghy hebt den hemel, ende de aerde gemaeckt.
| |
17
O HEERE, neyght uwe oore, ende hoort; HEERE, doet uwe oogen open, ende siet: ende hoort alle de woorden Sanheribs, 25 die gesonden heeft om den levendigen Godt te hoonen.
| |
18
Waerlick, HEERE, hebben de Koningen van Assyrien, 26 alle de landen, mitsgaders derselver landerije verwoest:
| |
19
Ende hebben hare goden in het vyer geworpen: want sy en waren geen goden, maer het werck van menschen handen, hout ende steen, daerom hebben sy die verdorven.
| |
20
Nu dan HEERE onse Godt, verlost ons uyt sijne hant, soo sullen alle Koninckrijcken der aerde weten, dat ghy alleen de HEERE zijt.
| |
21
Doe sondt Iesaia de sone Amoz tot Hizkia, om te seggen: Alsoo seyt de HEERE de Godt Israëls, Dat ghy tot my gebeden hebt tegen Sanherib den Koningh van Assyrien, 27 [hebbe ick gehoort.]
| |
22
Dit is het woort, dat de HEERE over hem gesproken heeft: De jonghvrouwe 28 de dochter Zions veracht u, sy bespot u, de dochter Ierusalems 29 schudt het hooft achter u.
| |
23
Wien hebt ghy gehoont ende gelastert? ende tegen wien hebt ghy de stemme [kolom] verheven? ende uwe oogen om hooge opgeheven? tegen den heyligen Israëls.
| |
24
Door middel 30 uwer dienstknechten hebt ghy den Heere gehoont, ende geseyt, Ick hebbe met de menighte mijner wagenen beklommen de hooghte der bergen, de zijden Libanons: ende ick sal sijne hooge cederboomen, ende sijne uytgelesene denneboomen afhouwen, ende sal komen tot sijne uyterste hooghte, in ’t woudt sijnes schoonen velts.
| |
25
Ick hebbe 31 gegraven, ende 32 de wateren gedroncken: ende ick hebbe met mijne voetsolen alle rivieren der belegerde plaetsen verdrooght.
| |
26
Hebt ghy niet gehoort, dat ick 33 sulcks lange te voren gedaen hebbe? ende dat van oude dagen af 34 geformeert hebbe? nu hebbe ick dat doen komen, 35 dat ghy soudt zijn, om de vaste steden te verstooren, tot woeste hoopen.
| |
27
Daerom waren hare inwoonders 36 handeloos, sy waren verslagen ende beschaemt: sy waren [als] het gras des velts, ende de groene gras-scheutkens, [als] het hoy 37 der daken, ende 38 het brantkoorn, eer het over eynde staet.
| |
28
Maer 39 ick weet u sitten, ende u uyt gaen, ende u in komen, ende u woeden tegen my.
| |
29
Om u woeden tegen my, ende dat uwe woelinge voor mijne ooren op gekomen is: soo sal ick 40 mijnen haeck in uwe neuse leggen, ende mijn gebitt in uwe lippen, ende ick sal u doen weder keeren door dien wegh, door den welcken ghy gekomen zijt.
| |
30
Ende dat zy u 41 een teecken, datmen [in] dit jaer, dat van selfs 42 gewassen is, eten sal, ende in het tweede jaer, 43 dat daer van weder uytspruyt: maer zaeyt in het derde jaer, ende maeyt, ende plant wijngaerden, ende etet hare vruchten.
| |
31
Want het ontkomene dat over gebleven is van den huyse Iuda, sal wederom nederwaert wortelen, ende het sal opwaert vrucht dragen.
| |
32
Want van Ierusalem sal 44 het overblijfsel uyt gaen, ende het ontkomene van den bergh Zion: a Den yver des HEEREN der heyrscharen sal dit doen.
| |
33
Daerom soo seyt de HEERE van den Koningh van Assyrien: Hy en sal in dese stadt niet komen, nochte daer eenen pijl in schieten: 45 oock en sal hy [met] geen schilt daer voor komen, ende en sal geenen wal daer tegen op werpen.
| |
34
Door den wegh dien hy gekomen is, door dien sal hy weder keeren: maer in dese stadt en sal hy niet komen, seyt de HEERE.
| |
35
Want b ick sal dese stadt beschermen, om die te verlossen, om mijnent wille, ende 46 om Davids mijnes knechts wille.
| |
36
c Doe voer d’Engel des HEEREN 47 uyt, ende sloegh in 48 ’t leger van Assyrien, hondert ende vijf en tachtentigh duysent: ende doe sy hen des morgens vroegh op maeckten, siet die alle waren 49 doode lichamen.
| |
37
Soo vertrock Sanherib de Koningh van Assyrien, ende toogh henen, ende keerde weder, ende hy bleef te 50 Nineve.
| |
38
Het geschiedde nu, als hy in het huys van Nisroch sijnen Godt, sich neder boogh, dat Adramelech, ende Sarezer sijne sonen, 51 hem met den sweerde versloegen, doch sy ontquamen 52 in het lant van Ararat: ende 53 Esar-Haddon sijn sone wert Koningh in sijne plaetse. | |
| |
|
-
1
- T.w. die woorden die Rabsake gesproken hadde.
-
2
- Siet bov. 36.22. ende 2.Reg. 19.1.
-
3
- T.w. om aldaer sijn gebedt voor den Heere op te offeren.
-
4
- D. dit is de tijt in welcken ick, ende mijn volck geraeckt zijn in groote benauwtheyt, vreesende de belegeringe ende verwoestinge deser stadt.
-
5
- T.w. In welcken de Assyriers ons seer benauwen, ende leelick schelden.
-
6
- In welcken de Assyriers den Heere leelick lasteren en schelden.
-
7
- Hebr. tot aen de breucke. Gelijcke maniere van spreken siet Hos. 13.13.
-
8
- D. wy zijn in het uyterste perijckel, daer uyt wy ons selven niet en kunnen redden.
-
9
- D. in achtinge nemen, ende derhalven staet het te hopen, dat hy de Assyriers van wegen hare godtslasterlicke woorden, sal plagen en straffen.
-
10
- T.w. deses volcks Godes. De tien stammen waren alreets na Assyrien gevoert, oock warender alreets eenige vaste steden in Iuda van de Assyriers in genomen, daer warender noch weynige over gebleven.
-
11
- Hebr. voor ’t aenschijn der woorden.
-
12
- Hebr. jongers, D. de knechten, de dienaers. Alsoo wort Iosua genoemt een jonge Mosis, of hy schoon al verre tot sijne jaren gekomen was. siet Gen. 22.5. ende Exod. 33.11.
-
13
- T.w. door het sweert sijner sonen. siet ond. vers 38.
-
14
- Siet van dese stadt de aent. 2.Reg. cap. 8. op vers 22.
-
15
- Daer Rabsake den Koningh gelaten hadde, ende van daer hy hem na Ierusalem gesonden hadde. siet bov. 36.2. Ende siet van Lachis breeder 2.Reg. 14.19.
-
16
- T.w. de Koningh van Assyrien.
-
18
- Ende haer oock brieven mede gevende van den selven inhoudt. siet vers 14.
-
19
- D. ten uytersten toe verdervende. siet Deut. 2. op vers 34.
-
20
- D. mijne voorouders, ofte voorsaten.
-
21
- Siet Num. 13. vers 21.
-
22
- Siet d’aenteeck. 2.Reg. 17.24.
-
23
- Welcke de boden des Koninghs van Assyrien hem brochten, in dewelcke geschreven stont even het selve dat sijne afgesondene hem alreets geboodschapt hadden.
-
24
- Siet Exod. 25. vers 22. Num. 7.89. 2.Sam. 6.2. 2.Reg. c. 19. vers 15. Psal. 80. vers 2. ende de aent. aldaer.
-
25
- Soo door Rabsake, als door sijne brieven.
-
26
- 2.Reg. 19.17. staet, De Heydenen ende haer lant verwoest.
-
27
- Dit is hier in gevoeght uyt 2.Reg. cap. 19. vers 20.
-
28
- D. de inwoonders der stadt van Ierusalem, die de vreemde noch niet geschent en hadden. Siet 2.Reg. 19. op vers 21.
-
29
- Tot een teecken van verachtinge. siet Psalm 22.8.
-
30
- 2.Reg. 19.23. staet, Uwer boden.
-
32
- Daer staet 2.Reg. 19.24. vreemde vvateren. Siet de aenteeck. aldaer.
-
33
- T.w. de onderdruckinge der volckeren, die ghy nu u selven toeschrijft.
-
34
- D. besloten hebbe te doen. Vergelijckt 2.Tim. 1.9, 10.
-
35
- Dat is, dat ick u gebruycken soude om, etc.
-
36
- Hebr. korthandigh, D. sy en hebben geene macht gehadt om u tegenstant te doen, zijnde als of haer de handen waren afgehouwen geweest.
-
37
- D. dat op de daken wast.
-
38
- Het welck dorre ende verbrant is eer het in de are schiet. Hebr. brant.
-
39
- D. O Sanherib, ick weet alle uwe aenslagen.
-
40
- Een verbloemde reden, genomen van de visschers; te kennen gevende, dat Godt de alderquaetste ende ongebondenste vyanden sijner Kercke in den toom houden, stieren, ende bedwingen kan, dat sy haer boos voornemen niet en kunnen uytvoeren.
-
41
- T.w. van ’t gene dat ick stracks geseyt hebbe.
-
42
- Om dat sy haer lant niet en hadden kunnen bouwen, van wegen de inlegeringen ende doortochten der Assyriers in het Ioodsche lant.
-
43
- D. de vruchten, die in dit jaer weder van selfs wassen sullen. Hier uyt nemen sommige af dat dit een Sabbath ofte Rustjaer geweest is, in het welcke de Israëliten het lant niet en bouwden. Siet Levit. 25.5, 20.
-
44
- Het overblijfsel der Ioden sal uyt gaen na sijn lant, ende andere plaetsen, het welck sy te voren niet gedaen en hadden uyt vreese der Assyriers.
-
a
- 2.Reg. 19.31. Iesa. 9.6.
-
45
- Hier uyt is af te nemen, dat Sanherib voor Ierusalem niet gekomen en is, om die stadt te belegeren.
-
46
- D. van wegen de belofte, die ick David gedaen hebbe. Siet 1.Reg. 11. op versen 12, 13.
-
48
- Siet 2.Reg. 19. vers 35. met de aent.
-
49
- Hebr. doode doode lichamen. Want het Hebr. peger beteeckent alleen een doot lichaem, ende daer wort noch doode by gevoeght. Het is als of men seyde, een doot aes.
-
50
- Dit was in die tijden de hofstadt, ofte residentie-plaetse der Koningen van Assyrien.
-
51
- T.w. eerder vijf en vijftigh dagen vervloten waren, na dat sijn leger van den Engel geslagen was, als eenige afnemen uyt Tob. 1.24.
-
52
- D. in groot Armenien. siet Genes. 8.4.
-
53
- Anders genoemt Asnappar, Ezra 4.10. Anders oock Sardanapalus, soo sommige meenen, maer is onseker.
|