Hoogtepunten

de basisbibliotheek: 1000 sleutelteksten uit de Nederlandse cultuurgeschiedenis In 2008 presenteerde DBNL een overzicht van het beste, het mooiste en in sommige gevallen ook het meest discutabele uit de Nederlandse cultuurgeschiedenis. Van Hadewijchs Visioenen tot de Puinhopen van acht jaar Paars van Pim Fortuyn. Bij elkaar meer dan een miljoen pagina’s tekst, van korte opruiende pamfletten tot volledige jaargangen van het meer dan 180 jaar oude tijdschrift De Gids. de basisbibliotheek - openingspagina de basisbibliotheek - chronologisch de basisbibliotheek - alfabetisch
de atlas voor de Nederlandse taal en literatuur, inclusief Buitengaats De taal en het literaire leven in de steden en dorpen van Nederland en Vlaanderen. Wie werd waar geboren? Welke romans spelen in Antwerpen, hoe klonk het Katwijks in de 19^de eeuw? De Atlas is een snel groeiende informatiebron voor plaatsgebonden verschijnselen in de Nederlandstalige cultuur. Alfabetische overzichten en aanklikbare kaarten wijzen de weg. En wie alleen in de Middeleeuwen of in de Achttiende Eeuw wil rondkijken, kan dat doen aan de hand van deeloverzichten en historisch kaartmateriaal. Daarnaast is er een afdeling Buitengaats, waar alle mogelijke literatuur is te vinden over de relaties van Nederlandstaligen met de rest van de wereld de atlas voor de Nederlandse taal en literatuur - openingspagina de atlas - buitengaats
enkele duizenden jaargangen van tijdschriften op het gebied van cultuurgeschiedenis, meer specifiek van de Nederlandse taal en literatuur Deze lijst biedt een overzicht van fulltext doorzoekbare literaire tijdschriften, (populair-)wetenschappelijke tijdschriften, en algemeen culturele tijdschriften van de vroege achttiende eeuw tot vorig jaar. Van lopende tijdschriften is bovendien een link naar de websites aanwezig. DBNL blijft oudere en jongere jaargangen van lopende en reeds verdwenen tijdschriften en jaarboeken digitaliseren.
de Nederlandse klassieken anno 2002: DBNL’s roemruchte canonenquête Bij de officiële presentatie van de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren in 2002 werden de resultaten gepresenteerd van een enquête onder de leden van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, naar de belangrijkste auteurs en werken uit de Nederlandse literatuur. Multatuli’s Max Havelaar wordt sindsdien in de media voortdurend aangehaald als het absolute meesterwerk uit de Nederlandse literatuur, hoewel het verschil met Van den vos Reynaerde miniem was (135 tegen 134 stemmen). de canon van honderd en enige werken de canon van honderd en enige auteurs Zie verder het volledige verslag, waarin ook aandacht voor de stand van het literatuuronderwijs, en voor ten onrechte vergeten klassieken.
de bijbel in vele gedaanten: het eeuwenlang vertalen en bewerken van de Heilige Schrift In mei 2008 werd een volledige transcriptie van de Statenvertaling uit 1637 in de site opgenomen. De transcriptie was vervaardigd door een grote groep vrijwilligers o.l.v. Nicoline van der Sijs en Hans Beelen. Daarna zijn er nog verscheidene andere oude bijbelvertalingen in de DBNL opgenomen: de Delftse bijbel (1477) de Vorsterman bijbel (1528-1531) de Liesveltbijbel (1542) de Leuvense bijbel (1548) de Biestkensbijbel (1560) de Deux-Aes-bijbel (1562) de Statenvertaling (2de druk, 1657) de Lutherse bijbel (1648) Daarnaast bevat de bibliotheek een steeds groeiend aantal vertalingen van het bijbelboek Psalmen, zoals die van Jan Utenhove (1557, 1558, 1559, 1561, 1561, 1566), Lucas de Heere (1565), Petrus Datheen (1566), Philips van Marnix van Sint Aldegonde (1580), Johan de Brune (de Oude) (1644), Johan de Brune (de Oude) en Petrus Datheen (1650) en Vondel (1657). In 1540 verscheen anoniem de oudste nog bekende Nederlandse psalmberijmingen: Souterliedekens. Ook anoniem verscheen Een hantboecxken (1565). De psalmberijming van 1773 wordt nog steeds in veel kerken gebruikt. Voor informatie over met name de vroegste bijbelvertalingen, zie de studie van C.C. de Bruin, De Statenvertaling en zijn voorgangers. Voor meer over de psalmberijmingen, zie S.J. Lenselink, De Nederlandse psalmberijmingen in de 16de eeuw.
literatuurgeschiedenis.nl: tien eeuwen Nederlandse literatuur samengevat in een handzaam overzicht In bijna honderd beknopte hoofdstukken geeft literatuurgeschiedenis.nl een boeiend overzicht van de hoogtepunten uit de Nederlandse literatuur. Belangrijke auteurs, werken en thema’s worden afzonderlijk behandeld, alles rijk voorzien van illustraties, citaten en diverse extra’s.
100 artikelen: overzichten van de belangrijkste vakliteratuur over jeugdliteratuur, de literatuur van de Middeleeuwen enz. Voor een intensievere kennismaking met de stand van wetenschap in de neerlandistiek biedt DBNL handzame en representatieve overzichten van honderd belangrijke artikelen op verschillende deelterreinen: de Nederlandse taalkunde in honderd artikelen de Middeleeuwen in honderd artikelen de Gouden Eeuw in honderd artikelen de Achttiende Eeuw in honderd artikelen de Negentiende Eeuw in honderd artikelen de Twintigste Eeuw in honderd artikelen de jeugdliteratuur in honderd artikelen Suriname in honderd artikelen
Algemeen Letterkundig Lexicon: 4500 termen uit de letterkunde verklaard Het Algemeen Letterkundig Lexicon biedt beknopte definities van termen in verband met de letterkunde en haar studie, in de meest brede zin van het woord. Het verklaart meer dan 4500 termen, van specifieke concepten uit de academische literatuurwetenschap tot schijnbaar eenvoudige termen als ‘gedicht’, ‘roman’ of ‘rijm’. Wanneer het gedrukt zou worden, zou het werk meer dan 2500 pagina’s beslaan. Het werk is als geheel te doorzoeken, maar ook alfabetisch per lemma te raadplegen en via thematische lijsten. De oorsprong van het Algemeen Letterkundig Lexicon ligt in de samenvoeging van twee bestaande lexica. Enerzijds het Lexicon van literaire termen (1980; achtste druk 2007) onder redactie van Hendrik van Gorp, Dirk Delabastita en Rita Ghesquiere, met medewerking van Jan Flamend en anderzijds het Letterkundig lexicon voor de neerlandistiek (2002) onder redactie van Gé van Bork, Piet Verkruijsse, George Vis en Henk Struik. Vijf leden afkomstig uit beide redactieteams hebben hun krachten gebundeld om door de integratie van de twee werken een up-to-date terminologisch standaardwerk in het Nederlands tot stand te brengen voor de volgende generatie van literatuurliefhebbers.
nieuwe gedichten: 12 jaar poëzie vers vóór de pers Bij het online komen van de DBNL in 2000 is de rubriek 'nieuwe gedichten' gestart. Menno Wigman gaf toestemming voor een voorpublicatie van zijn gedicht 'Burger King'. Vanaf dat moment verscheen maandelijks een nieuw gedicht op de website. In de loop van 12 jaar zagen in totaal 132 voorpublicaties van 118 dichters uit het Nederlands taalgebied het licht. Pieter Boskma en Leo Vroman prijkten driemaal op de startpagina met hun gedicht, Maria van Daalen zelfs viermaal. ‘ALL’ van Maria van Daalen was in december 2012 de laatste bijdrage aan de rubriek ‘nieuwe gedichten’. Met dank aan alle dichters, uitgevers en tijdschriftredacties die in de loop van de afgelopen twaalf jaar, vaak op slechts een paar uur voor de deadline, bereid waren nog niet in druk verschenen gedichten te laten opnemen. In 2014 is de rubriek opgevolgd door ‘Een gedicht belicht’, waarin poëziekenners gedichten uit de DBNL toelichten.
Limburgse literatuur: een palet van werken in verschillende talen en dialecten Naast de tijdperken van Middeleeuwen tot heden voorziet de DBNL in geografische indelingen. De afdeling Limburgse literatuur volgt na die van Friesland en Suriname. De ligging van Limburg maakt dat er teksten in verschillende talen en Limburgse dialecten aanwezig zijn. Ook is informatie te vinden over meer dan 500 auteurs die een band met Limburg hebben. Tot slot is de website verrijkt met e-books, audio en video.
een collectie met tienduizenden liederen: van klaaglied tot huwelijkszang, van psalmen tot wereldlijke liefdesliederen Vele tienduizenden liederen zijn te vinden binnen de DBNL: volksliederen, klaagliederen, geuzenliederen, psalmen, kerstliederen, kinderliedjes en vele andere. Ze zitten in liedboeken, staan op goedkope liedbladen of zitten verstopt in toneelstukken. Ze zijn te vinden in de lijst van alle titels per genre, bij het genre 'liederen' en bij het genre 'liedblad / straatlied'. Binnen het project Dutch Songs Online zijn 50.000 liederen verbonden met de Nederlandse Liederenbank. Daarin is per lied meer te vinden over de vorm en inhoud. Zo is bijvoorbeeld na te gaan welke liederen dezelfde melodieën hebben of juist dezelfde tekst. Naast de liedteksten zelf is in de DBNL veel te vinden over liederen, zoals de inleiding en het commentaar bij Oude Vlaemsche liederen van J.F. Willems, de 5 delen van Het oude Nederlandsche lied van F. van Duyse en Het Nederlandse lied in de Gouden Eeuw van Louis Grijp, maar ook een themapagina over amoureuze liederen.
literatuur in beeld en geluid: interviews, reportages, een toneelstuk en veel voordrachten De collectie bevat ruim honderd audio- en video-opnamen. De kern vormen de video's van de poëziemanifestatie De Langste Dag, waarop zeventig levende dichters het werk van dode dichters voordragen. Hiernaast zijn er interviews (o.a. met W.F. Hermans), een toneelstuk (Elckerlijc), reportages en meer voordrachten van proza en poëzie. Er wordt werk voorgedragen van onder meer Anna Bijns, Guido Gezelle, Cyriel Buysse, Vasalis en Lucebert.