Weergaloos Simon Vinkenoog Dit bestand biedt, behoudens een aantal hierna te noemen ingrepen, een diplomatische weergave van Weergaloos van Simon Vinkenoog uit 1968. p. 312: im → in: ‘(...) dat mij voortdurend heeft vergezeld in mijn doen en laten.’. vink010weer01_01 DBNL-TEI 1 2022 dbnl / erven Simon Vinkenoog yes eigen exemplaar dbnl Simon Vinkenoog, Weergaloos. Uitgeverij Paul Brand, Hilversum 1968 Wijze van coderen: standaard Nederlands Weergaloos Simon Vinkenoog Weergaloos Simon Vinkenoog 2022-04-29 JV colofon toegevoegd Verantwoording Dit tekstbestand is gebaseerd op een bestand van de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (https://www.dbnl.org) Bron: Simon Vinkenoog, Weergaloos. Uitgeverij Paul Brand, Hilversum 1968 Zie: https://www.dbnl.org/tekst/vink010weer01_01/colofon.php In dit bestand zijn twee typen markeringen opgenomen: paginanummering en illustraties met onderschriften. Deze zijn te onderscheiden van de rest van de tekst door middel van accolades: {==13==} {>>pagina-aanduiding<<} {==Figuur. 1: Onderschrift van de afbeelding.==} {>>afbeelding<<} {==voorplat==} {>>pagina-aanduiding<<} {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} WEERGALOOS {==binnenkant voorplat==} {>>pagina-aanduiding<<} {==1==} {>>pagina-aanduiding<<} Het getijdenboek 1967-'68 van voorproever Simon Vinkenoog heet... {==2==} {>>pagina-aanduiding<<} DOOR HET VUUR HET LICHT IN JE OGEN DE VRIJE VAL DE GOUDEN WEG DE TAAL MACHTIG WEERGALOOS STAAT VAN DIENST UITGEVONDEN OPEN HUIS HET VERSTEENDE VUUR MONUMENT VAN WATER HET GETEMDE EI SPEELGOED BAARMOEDER AARDE HUISWAARTS ALTERNATIEF AARDEWERK LEVE DE VRIJHEID! TOT NADER ORDER HET SCHONE HEDEN TAROTAAL HET EERSTE ZINTUIG ♋ DE VUURSTEEN ONDER ANDERE HET HOGE WOORD NU OF NOOIT UITTENTREURE VRUCHTVLEES TIJD VAN LEVEN NIETS AAN DE HAND DE GROTE SPIEGEL OPDRACHT VERVULD HUISWERK ZIJNE HEILIGHEID DE MENS OM DE MACHT OM {==3==} {>>pagina-aanduiding<<} WEERGALOOS ontdekkingsreizen naar de waarheid 1968 HILVERSUM UITGEVERIJ PAUL BRAND {==4==} {>>pagina-aanduiding<<} Copyright 1968 Simon Vinkenoog Amsterdam Fotografie Wim van der Linden Typografie Peter Renard Letter Monotype Plantin Druk Koch & Knuttel Gouda Verspreiding voor België: Paul Brand/J.J. Romen en Zonen (Nederlands Uitgeverscentrum n.v.) Maaseik Tarot-afbeeldingen ontleend aan de Ancien Tarot de Marseille (78 kaarten met handleiding) uitgegeven door B.-P. Grimaud. {==5==} {>>pagina-aanduiding<<} Ter nagedachtenis aan Charles Parker † James Dean † Gerrit Achterberg † Marilyn Monroe † Antonin Artaud † Hans Lodeizen † George Adamski † Billie Holiday † Tony Negenman † Daisetz Teitaro Suzuki † John & Robert Kennedy † Eric Dolphy † Hans van Sweeden † Jayne Mansfield † Sanne Sannes † Martin Luther King † Georges Sakurazawa Ohsawa † Henk Tenkink † Ernesto Che Guevara † Hermann Hesse † John Coltrane † Ida Sipora † Jackson Pollock † Yves Klein † Wessel Ilcken † Humphrey Bogart † James Stewart † Constantin Brancusi † Carl Gustav Jung † Bud Powell † Aldous Huxley † Otis Redding † Jaap Tuinman † Jan van Mastrigt † Hugo Franciscus Regeling † Brian Epstein † Theo van den Berg † Dylan Thomas † Guus Albrecht † Han van der Kraan † Patricia Loemoemba † Thom Gerrard † Gustave Asselbergs † David Hazelton † Greetje Foletta † Louis van Abcoude † Frans Babylon † J. van Rijckenborgh † Gerard den Brabander † Ernest Hemingway † Malcolm X † Ben Kouwer † Leo Lubbers † Lenny Bruce † Jean Cocteau † Buddy Holly † Stu Stuttcliffe † Lucio Fontana † Romano Guardini † Marcel Duchamp † Peter Bleyer † Halbo Kool † Albert Camus † Wiek Klaassen † Rémy C. van de Kerckhove † Marcel Polak † André Breton † Oelah † W.Y. Evans-Wentz † Dr. J.M. de Jong † Jean Paulhan † Helmut, Karl en Wolf Blumenthal, alsmede hun lieve ouders († 1942) en alle andere al dan niet herinnerden & terwille van robert alexander simon matthias roselie karim ravi maria boris ronald edwin natascha yvonne marco philip carlo juana noah antonin ali isha manna michael steve aaron melinda-lou baptist rutger jeroen saskia otto paul jan joost bartje menno monique arie armand guillaume rombaut roderik serge david jessica judith annemarie martin liesbeth patricia daniel ritske sipke tatak pierre lucas jesse malou etienne camille leslie eva leontine louise marcel katelijne mironne da'oud diego ijsbrand sander lennon erik barber walter timon martijn joop nicole benjamin olivier eugenie corinne ellen babette ester frederik micky daniel moses norman maurice ezra gommert waldo debora deirdre edo nicolas flavios lotje rogier matthijs marcel theodor early kim luna bruce igor tiaen dominique jan-paul basje mariska adri yoysef en alle andere kinderen ter wereld {==6==} {>>pagina-aanduiding<<} ∞ Sleutel in Slot 13 Olivier Reiser: Extase, mysterie, angst 14 Norman Brown: Het vuur van de vrijheid 17 Aldous Huxley: Wens tot weten 26 Julian Beck & Judith Malina: De hele wereld is een gevangenis 36 1 Huis op Aarde 41 Het sterven, geknipt voor u 50 De microboppers: een nieuwe levensstijl 52 Ibn Hazm: Ontsnappen aan de angst 65 Fourrier's Absolute Afwijken 66 Gregory Corso: Onvermijdelijk leed 68 Tarot: de koninklijke weg 70 Kurt Seligmann: De tarot, surrealistisch postulaat 74 2 Het Mystieke Lichaam 81 Teilhard de Chardin: Homo progressivus 83 Tantra: Essentie van energie 84 Allen Ginsberg: De profetische dichter 87 De Soefi's: vuur, verlangen, liefde 89 Een hogepriesteres: Greet Hofmans 91 Mel Lyman: Het nieuwe tijdperk 93 3 Tekenen des Tijds 99 Unidentified Flying Objects: een nieuwe mythe? 107 Timothy Leary: Je bent een God, handel als een God 119 4 De Normale Staat 127 Oliver Reiser: Bewustzijnsfenomenen 133 M. Lietaert Peerbolte: Stuurmanskunst 134 Sidney Cohen: De visionaire ervaring 136 Trance: toegankelijk theater 139 Jimi Hendrix: Up from the skies 146 5 Het Nieuwe Model 151 Emmett Grogan, Digger: Brief 156 André Breton over het surrealisme 157 De vicieuze cirkel van het onderwijs 158 {==7==} {>>pagina-aanduiding<<} Politicus Egas, of de kans op het meeste geluk 159 6 Liefde's Vrijheid 163 Norman Brown: Apocalyptische doorbraak 164 Johannes van het Kruis: de bestijging van de berg 167 Marten Muller: Liefde 172 7 De Weg en de Wagen 181 De roos aan het kruis 183 C.G. Jung: Het volledig leven 184 Prof. dr. J. Kistemaker: De uitgetelde specialist 187 8 Het Oorspronkelijk Evenwicht 201 Angelus Silesius: De hemelse zwerver 210 9 Noud van den Eerenbeemt: De Innerlijke Thuisreis 215 10 Galg & Rad 225 The Universal Press Syndicate (Am. halfrond) 230 Buckminster Fuller, visionair bouwmeester 232 Toegepaste mystiek: Tiende les van Timothy 235 11 Het Zwijgend Geweten 239 Hermes Geheimen Geopenbaard 248 Gesprek met Ewald Vanvugt 252 De andere k(r)ant 255 De Adept (volgens de Mahatma Brieven) 257 Het blad van de wereldwachters integriteit 258 Alice Bailey, of De dienaar, hem deert 't niet.. 264 12 Oceaan der Profeten 269 Lautréamont: Poésies 269 Harry Mulisch' Okkulte Voer 270 De dageraad der chaos (Cornets de Groot) 272 William S. Burroughs: Herover het heelal! 274 Thomas Merton: Het ecologisch bewustzijn 276 Centre: retraite & actie 278 Een les in overlevingstechniek (Say ‘Yes’) 279 {==8==} {>>pagina-aanduiding<<} René Daumal: De grote tovenaar 280 Ervaringen uit het Tibetaanse Dodenboek 283 13 Altijd Eén 287 Triskedecaphobie (The Realist) 287 Allen Ginsberg: In de dood kan niet bereiken (gedicht) 288 Krishna Consciousness: Wat het is. Hoe het werkt 293 Hermann Hesse: Melodie en tegenmelodie 295 Jill Littlewood: Hoe onze ouders te doden 297 Anais Nin over Antonin Artaud: Tot de laatste snik... 301 14 Licht! 311 Alan Watts: Inside Information 315 R.D. Laing: Verschijningen & Verdwijningen 318 15 Inclusief, Exclusief 325 Het Herstelde Nieuwe Testament (blindganger Postma) 330 16 De Levende Vernietiging 335 Autosalvage: Parahighway 338 Norman Brown: Het spel van de vereniging 339 Andy Warhol & Superstars: Schone raad en daad 341 Hans Alex: Voor wie ik liefheb wil ik heten 343 Drugs & Psychoses (Playboy Forum) 344 De spelende persoonlijkheid en het niets (Prof. Kouwer) 345 17 Licht op het Pad 357 Kosmopolitiek: het evangelie van het volkomen leven 357 André Breton: Ster van liefde en vrijheid 360 Yoga & Meditatie: Enige informatie betreffende de hh Patanjali, Paramhansa Yogananda, Maharishi Mahesh Yogi, Swami Swanandashram Yogiray, Swami A.C. Bhaktivedanta, Bhagavan Ramana Maharshi, Ramakrishna, Mahatma Morya, en Swami Parampanthi 361 M.C.: Licht op het pad 375 18 De Hondsdagen van de Revolutie, of Blaffen tegen Korruptie 381 {==9==} {>>pagina-aanduiding<<} Het kosmische ei: een kosmogenische schets, een inwijdingsprogramma, en de maçonnieke konkordanties 393 Johan van Beverwyck: De schat der ongezondheid (Dordrecht, 1644) 395 Johan Chr. Ludeman: De spiegel der wereld (Amsterdam, 1756) 400 Hippocrates: Koffie (aktueel vervolg, Los Angeles, 1968) 403 Chester Anderson: Angst en adrenaline 405 19 Vriend en Vijand 415 Mike Lorsch: De macrobiotische uitdaging 418 Sakurazawa Ohsawa: De hogeschool van geluk en vrijheid 422 Het zonnejaar: onze tijdschaal 423 De zigeuners: catastrofe in het vooruitzicht... 424 Edgar Cayce: Voorspellingen, en kommentaar 426 Arthur Rimbaud: Brief van een visionair 427 B. van der Meer: Helderziende liefde 431 Interview met who-gitarist & zanger Peter Townshend 432 F. Vreydenberger: Absolute waarheid (funktie en verhouding) 434 20 Stormenderhand 439 Arnold Toynbee: De solidaire mens 445 Aubrey Singer: Televisie voorbij de luchtspiegeling 446 Robert S. De Ropp: The Master Game 450 21 De Dans van het Leven 457 René Alleau: De traditie 457 Meher Baba: Avatar van de stilte 460 Een God-dronken getuige: Desiderius Erasmus 465 Arthur Kleps (Neo-American Church): Waar ben ik? 467 {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} Momom: Hoog Tibet - 10 Avatars 473 Nikos Kazantszakis: Ascese 473 Antonin Artaud: De Himalaya van de ziel 475 De Tarot als Naam 482 Index - op zaak en naam, man en paard 484 {==10==} {>>pagina-aanduiding<<} To whom it may concern Every mother's son is every son's mother Yet none know nor know the other Gregory Corso Evil has only the power that we give it. I give you nothing. I take back. Starve. Starve. Starve. Ray Bradbury God respects me when I work, but he loves me when I sing. Rabindranath Tagore It is great joy to realize that the Path to Freedom which all the Buddhas have trodden is ever-existent, ever unchanged, and ever open to those who are ready to enter upon it. The Precious Rosary, Tibetan Yoga and Secret Doctrines MANGALAM {==11==} {>>pagina-aanduiding<<} Sleutel in Slot Waarin de Dichter vanuit het Huis van Bewaring anno 1965 deze bloemlezing van Liefde Anno 1968 inleidt, ruimte schept voor de bevrijding, en de eerste ontmoetingen met de werkelijkheid van het verruimde bewustzijn boekstaaft: Oliver Reiser, Norman Brown en Aldous Huxley. Met een natuurgetrouwe begeleiding door Julian Beck & Judith Malina. {==12==} {>>pagina-aanduiding<<} De wereld is in de greep van gezag - het gezag van de priester, van de politicus, van de expert. Autoriteiten helpen u echter niet uzelf te begrijpen en zonder inzicht in uzelf is het niet mogelijk bevrijd te worden van conflict, al gaat gij misschien naar de tempel, al mediteert gij of staat gij uw verdere leven op uw hoofd. Gij zijt de maatschappij, gij zijt de wereld, uitkomst van een eeuwenlange historische ontwikkeling, en ook het produkt van uw onmiddellijke omgeving; en zonder dat alles te begrijpen en te doorbreken, het volledig uiteen te slaan, kunt gij het niet heel ver brengen. Om het heel ver te brengen, moet gij heel dichtbij beginnen, en dat is uzelf begrijpen. Om deze lange reis te ondernemen, moet er geheel en al een einde komen aan alle conflict. KRISHNAMURTI {==13==} {>>pagina-aanduiding<<} Sleutel in Slot (7 april 1965, tegen twaalf uur 's middags) Voetstappen. Stemmen. Sleutels. Een sleutelgesprek. Alle toonaarden. Alle soorten sleutels. Een kunstwerk. Sleutels. Waarom moeten hun deuren dicht? Omdat ze bang zijn... omdat ze iets te verbergen hebben... omdat ze iets te verliezen hebben... Dan naderen de sleutels. Ook in mijn deur een slot. ‘Meneer, één sla. Dat doen ze voor 't verleppen, anders verlept het zo, op het eten.’ Een vriendelijke stem, die mij uitlegt waarom de sla eerder dan het eten komt, waarom de deur alleen maar opengaat (en dicht) voor sla. Ik ruik aan de sla in het blikken bakje. Ik ruik sla. Het wonder dat sla heet. Nee, ze krijgen de sla er niet onder. Deur weer open, terwijl ik dit tik. De werk-meester. ‘Tikt u maar rustig door.’ ‘Als u binnenkomt, moet ik wel ophouden.’ Ik kijk vol verwachting naar hem op. ‘Dan ga ik maar weer.’ ‘Wat kan ik voor u doen?’ ‘Niets! Ik kwam alleen maar even kijken, of u nog leeft.’ ‘Ik leef. Dank u’. {==14==} {>>pagina-aanduiding<<} ‘Ik leef. Dank u’. Ik leef. Mijn werken is mijn spelen. Ik speel hoog spel. Inzet: niets of alles, dood of leven. Beide tegelijkertijd, iets dat daar boven uit gaat. Liefde. Weten. Oliver Reiser: Man's highest mission... ‘Gedwongen door innerlijke noodzaak wordt de mens meedogenloos voorwaarts gedreven in zijn speurtocht. Verkennend tasten naar het alsnog-onbekende is het onontkoombaar lot van de mens. Zijn verlossing ligt in het eeuwigdurend peilen van dit kosmisch drama, en misschien helpt hij zelfs mee de betekenis ervan te vervullen door zijn onvermoeid streven naar de archetypale orde die rondwaart in zijn herinnering en zijn verwachtingen kleurt. Het is de hoogste opdracht van de mens in steeds groter mate de produkten van de Soevereine Verbeeldingskracht (Supreme Imagination) te begrijpen en te genieten, zoals deze worden geopenbaard in de natuur en de menselijke aard. Dat is de extase, het mysterie, en de angst (agony) van de ontzagwekkende menselijke reis door de grenzeloosheid en majesteit van onze eeuwigdurende kosmos.’ Ook ik heb hier iets te verliezen. Als een sleutel in mijn slot wordt gestoken, zit ik op. Ik wil deze zelf-veroverde vrijheid niet verliezen, languit op bed, de ogen dicht, na te kunnen liggen denken. Ik heb veel om over na te denken. Het welzijn van de wereld gaat mij aan. Ik voel mij alle mensen zo na. Ik bén deze wereld, en voor alles wat er gebeurt mede-verantwoordelijk. {==15==} {>>pagina-aanduiding<<} Wat doe ik tegen de napalm, die dikke brandende stookolie, die alles wat in zijn weg komt verstikt, verbrandt, ontademt, MOORDT? Ik vlucht niet uit deze wereld, ik vecht. Namens de genade van het gezonde verstand. Het laat me niet los. Ik laat je niet los. Ik stel vragen. WAAROM? vraag ik. WAAROM? Waarom, wereld, laat je mij niet los? Het ik is een vicieuze cirkel. Ik, die mijn ik zo graag wil verliezen, doe niets dan dit schrijvende ik hervinden. Ik schrijf het naderbij. Want ik weet wat ik heb te verliezen, en ik weet ook wat ik bij het verlies kan winnen. Het zijn betekenissen vol inhoud, het is de oorsprong en het einde van alle dingen. Meesters heb ik, die mij zeggen: ga daaraan voorbij, aan dit sociale spel, aan dit spel met jezelf, en zie naar de joyous unity beyond... de vreugdevolle eenheid daaraan voorbij. Maar de schrijver, die in mij schuilt, gooit nog met tomaten, hij is nog rebels, hij rebelleert voor een andere orde, en hij doet het met graagte, want (zegt hij) het doel heiligt alle middelen. De middelen, het zijn er zovele. Het leven is een uniek middel, dat zijn doel vervat. Er is nog zoveel plaats voor leven. Tussen beulsknecht en slachtoffer nog zoveel plaats voor de vrije mens. Ik schrijf niet voor slaven. Slaven hebben een slaven-mentaliteit: zij vrezen. Zij worden geslagen. Zij bukken zich in het gareel, en - zong ik op mijn 17e: ‘Slechts die bukkend voor de slagen En berustend in 't gareel {==16==} {>>pagina-aanduiding<<} Alle smaad en hoon verdragen Blijft de slavernij ten deel.’ Ik neem een paar happen rijst, schud mijn hoofd (C 1/12 Rijst. Op mijn deur staat van buiten ‘ziekenvoeding’; ik noem het ‘gezondheidsvoeding’, ieder zijn terminologie) en zet de rest in het nikkelen pannetje opzij. Weg met de gevangenis Weg met de vrijheidsberoving Elke dag denk ik opnieuw: alles went, maar elke dag opnieuw weet ik: ik verdraag het, maar NIETS went. Ik kan het aan, maar het is ONmenselijk. Het gaat uit van de vooronderstelling dat mensen slaven zijn, of beesten - en God weet dat er genoeg aanleiding voor gegeven wordt - maar de ware schuldigen lopen ‘vrij’ rond. Hoeveel straf krijgt de man die de moordenaar het mes of de revolver verkocht? Hoeveel straf de kastelein, die het ene noodlottige glas te veel schonk? Hoeveel straf neemt de maatschappij op zich? Hoeveel straf? Ik weet niets van straf. Ik kan zonder straf. Ik boet uit mijzelf. Ik zal niet wraakzuchtig rondlopen, ik zal trachten te leven in een vooruitzicht op een beter leven. Ik hoef mij niet te verontschuldigen, ik hoef niets te bewijzen, maar de gemeenschap dwingt mij tot verklaringen van mijn daden - terecht. Het doel, en de middelen. Het doel? Een wereld, waarin de mens zichzelf kan worden, een wereld die niet langer krankzinnig is, en waarin de mens komt tot een hoger bestaansniveau, doordat zijn wilskracht, zijn intellect en zijn gevoelens zich verenigen. Om mee te beginnen. Eerst de nieuwe mutatie, dan zien we verder. Er zit toekomst in de toekomst! Er zit veel leven in het hier en heden! Ik maak het aan alle kanten mee. {==17==} {>>pagina-aanduiding<<} Ik mag dan wel niet mijn krant aan mijn buren geven (drie mannen in één cel, hiernaast), maar ik mag toch wel lezen wat ik wens te lezen, al is het maar één dag- en één weekblad. Ik lees genoeg; een stem uit het verleden weerweerklinkt op de voorpagina van Het Parool van gisteren: Kroesjev sprekend tot een Scandinaviër, over de politiek van vreedzame coëxistentie die dient te worden voortgezet. ‘Er is geen alternatief. Problemen met wapens oplossen behoort tot het verleden. Elk land moet zijn problemen, zowel politieke als sociale, zelf oplossen. Ik ben communist en geloof aan een uiteindelijke zege van het communisme, maar u bent kapitalist en gelooft aan het tegenovergestelde en beiden moeten wij proberen samen te leven.’ Het is zo vanzelfsprekend. En het is zo waar. Ik twijfel niet aan de oprechtheid van zijn woorden. Uiteindelijk zal de vrijheid zèlf zegevieren, onder relke benaming dan ook. Norman Brown: Het Vuur van de Vrijheid ‘Vrijheid is vuur, over deze wereld komende door die tot een golvende chaos te herleiden, zoals bij schizofrenie; de chaos die de eeuwige achtergrond van de schepping is. Er is geen heelal, geen énige weg. Wij dwalen altijd Verloren in het woud Staande in chaos De oorspronkelijke verwarring Scheppende Een splinternieuwe wereld. God dank dat de wereld niet veilig gemaakt kan worden, voor democratie of wat anders dan ook.’ Wat er gaat gebeuren, nu de wapens weigeren, maar meer en meer levenden in doodsangst en {==18==} {>>pagina-aanduiding<<} wanhoop een toevlucht tot de wapens nemen: het is niet te voorzien. Ik ben, godzijdank, niet wanhopig of angstig; ik ben niets, niet links, niet rechts: niet vastgelegd. Ik ben voor alles. Voor alles wat veel belooft en veel geeft. Vrijheid. Bij wijze van spreken. Bijvoorbeeld. Ik neem met niets anders, ‘bij gebrek aan beter’, genoegen. Sla is sla en een sinaasappel is een sinaasappel en rijst is rijst. Multi-valued logic. Ik kan niet met minder genoegen nemen, want dan zou ik een slechte schrijver zijn. En dat wil ik niet. Dat hoef ik ook niet te zijn, want niet ik schrijf. Ik schrijf vanuit een zeker weten, dat niet langer bewezen hoeft te worden, maar is, en dat zich uit, zodra de ‘inspiratie’ bezit van mij neemt. Soms schrijf ik in trance: een moderne prosodie, spontaan, waarbij ik gebruik maak van verworven kennis op velerlei fysiologisch terrein. Ik laat mij vergezellen, wie ik die dit dicteert, soms niet? en dit wordt dus 'n waarachtig boek. Ik heb al zo'n beetje op het oog, wat ik er in ga verzamelen. Ik breid zo'n beetje naar buiten uit, wat daarbinnen schuilt. Het laat zich niet een twee drie zeggen. Het gaat voorbij dit systeem van gevangenissen, Oost-West, links-rechts (het heeft geen weet van Nederlandse kabinetscrises of een monarchaal Oranje-huwelijk) om op te duiken in een planetair besef. Waarin enkele hallmarks, in te vullen op de juiste golflengte van de luisteraar. Als ik hier namen ga noemen, is het teveel van het goede. Het is een rode draad die door de geschiedenis loopt. Het herkent. Het verwijst. Het bestaat niet voordat het er is, maar dan is het er altijd geweest. Ik durf het niet meer in de mond te nemen, het is de mens gaan tegen-staan. Hij lust het niet langer, hij heeft er geen weet meer van, {==19==} {>>pagina-aanduiding<<} nog geen weet van zeg ik: want er komt een ándere mens. (Die wél zijn krant aan zijn buren mag geven; ik kon mij nauwelijks meer kwaad maken - hoewel, die drie jongens hiernaast zullen het wél zijn. Ze waren aan mijn krant gewend, en aangezien ‘alles went’... Of géén nieuws. Of níeuws. Niet één dag wél, en de andere níet. Er zijn eigenlijk geen regels voor. Wat een vreemde wereld zou je krijgen als je elke dag een andere krant las, net zolang tot je ze allemaal uithad, en dan weer opnieuw, of niet. Of als je eens ging reizen naar een ander werelddeel. Ik zat in India, ten tijde van de Suez-crisis in 1956; moet je zien hoe gek dát er van de andere kant uitziet! En Hongarije? Wat is dat? Niet dat velen het nu nog weten. Ik merkte alleen maar bij m'n terugkeer in Nederland, dat er ruiten waren ingeslagen, of zoiets, en een paar mensen voor het leven gebrouilleerd met elkaar.) Wij zitten er toch altijd lekker naast, in Nederland. Of vijftig jaar te laat, of vijftig jaar te vroeg. In elk geval: het mag gebeuren. Ik ben zes weken bij het Rijk te gast. Ik heb geen overvloedige gastheer, al schijnen mijn menu's te worden goedgekeurd door de Rijksvoedselinspectieraad. Ba! Geef mij maar moeder de vrouw. Nee, wat uiterlijk gebeuren betreft, recreatie, sport, spel, zo maar wat gewoon menselijk contact - nee, daar moet je het niet voor doen. Maar denk je dat je er alleen voor staat, dan moet je het niet nalaten. Dan zie je hoe groot die wereld is. Die je uit jezelf te voorschijn kunt halen. Andere contacten. Een innerlijk gebeuren. Gelouterd. Zes weken te kort of te lang voor wanhoop. Ik ben de wanhoop lang voorbij, ik heb rust en vrede gevonden, maar wie kan mij nazeggen: ik {==20==} {>>pagina-aanduiding<<} ben nergens bang voor, ik ben gelukkig, en ik zie elke dag met verlangen naar het leven uit... Ik ben een bevoorrecht mens. Ik weet het. Ik zou de hele wereld willen bevoorrechten. Ik kan het. Niet ik alleen, maar allerlei mensen van na de keuze. Vlak niet de overigen uit, die het dagelijkse wonder weergeven: de schrijvers, de muzikanten, de schilders, de mathematici, ingenieurs en technologen, de natuurkundigen en - ach, moet ik rubriceren de vele toegewijden die zich aan de toekomst willen overgeven: architecten van de gezamenlijk te bouwen nieuwe stad. Niet van de ene dag op de andere, van gisteren op vandaag op morgen, maar wel van nu. Van geen enkel ander jaar, want dit zijn belangrijke, beslissende jaren. Dit zijn jaren, niet zo maar gegeven - en elk boek, denk ik, is een afscheid. Nu zwem je vooruit. Nu laat je alles achter. Maar schrijven is orde aanbrengen in wat je achter je laat. En hier zit ik. Met zwavelzalf voor mijn billen die uwentwege schrijnen. Tot in m'n scrotum doet de rand van het bed pijn. Het wordt donkerder, een van die donkere dagen begin april, vandaag de - even kijken - 7e. Ik heb nog de rest van deze (woens-) dag voor de boeg, en dan nog tot en met zondag de week daarop: elf dagen. Dan wuif ik dit hokje vaarwel, voorgoed, waarin ik mij noodgedwongen zes weken - is tweeënveertig dagen - moest afzonderen. Ik heb het voor je geprobeerd. Ik kan het niemand aanraden. Het is je dringend af te raden. Als het aan jezelf ligt: laat het na. Het is slechts dán goed, als je weet wat je doet - en als je te veel weet word je ook gek. Houd het weten op een pitje, anders gebeuren de gekste ongelukken. Elke ontmoeting een drama. Elk woord een steek. Elke ton een aanslag op het zui- {==21==} {>>pagina-aanduiding<<} vere gehoor. (Er worden er tientallen buiten mijn deur tegen de grond gesmeten, ruw neergezet, staal hamert op steen: ‘Zeg, maak niet zo'n lawaai. Je bent hier niet thuis.’ Ik hamer harder op mijn machine. ‘Over een jaar is het afgelopen, dan komen de nieuwe voorzieningen’, zegt de bewaarder sussend. Eerst kijkt hij vreemd op; waarschijnlijk heeft nooit eerder iemand z'n beklag gedaan over het helse lawaai - ik klaag dan ook niet, ik laat alleen even tot zijn oren doordringen hoeveel lawaai het maakt, want hij is eraan gewend. De meeste mensen zijn namelijk gewend geraakt aan het vele verschrikkelijke lawaai en ander onrecht dat zich rond hen afspeelt). Ik roep: ze zijn hardstikkedoof geworden! Ja, ik ben niet blind! Ik zie het wel. Rustig aan maar. Dat is juist het vreemde, de mensen zien het niet meer, denk ik wel eens. Je moet even aan mij wennen, lieve lezer, ik bedoel het verschrikkelijk goed met iedereen, maar ik matig mij al gauw een oordeel over anderen aan; daar moet je maar even rekening mee houden, als je mij leest. Anderzijds is het ook wel weer zo, dat ik altijd controleer en bij alles wat ik zeg, doe of denk (één mens) een extra zuiveringsinstallatie aanleg: is dat nu wel waarheid genoeg, kun je dat wel zeggen, over welke anonieme gezichtsloze wezens heb je het? Ja, de mensen die mij dan niet lezen maar - zal ik dan maar zeggen. De mensen die niet weten dat een vogel fluit. De mensen die niet zien dat de zon (voor iedereen) schijnt. De mensen die je aankijken alsof je gek bent {==22==} {>>pagina-aanduiding<<} wanneer je een grapje maakt. De mensen die je nastaren als je tegen ze lacht. De mensen die niet weten dat ze mens zijn. De mensen die bang zijn. Soms schijnbaar terecht: je kunt in de meest verschrikkelijke situaties terecht komen, verzeild raken, waarin je werkelijk geen uitweg ziet, en waarin je je tot niemand kunt wenden. Geen boek dat je de weg wijst, geen levende of overlevende persoon die je toelacht. Je walgt van alles rondom je. Het verstikt je, je stikt in je pijn, walging, verontwaardiging, woede - er is geen enkele zin meer in wat dan ook, het leven - Kom dan tot rust. Leer dan relaxen. Als het moet bij mij. Want ik heb geen beroepsgeheimen. Wat ik ontdekt heb kan iedereen voor zichzelf uitvinden, als hij wil, moet, mag, kan: elk mens heeft het koninkrijk der hemelen in zich. Niets staat de mens in de weg dan zichzelf. Niets dat de mens tegenhoudt zichzelf te ontplooien, niets dat hem bindt - aan dit onrecht, deze vergankelijkheid, deze beledigingen in de naam van alles wat maar beter kan. Wat kan ik er aan doen? Wat kun je er aan doen? Het enig progressief protest is het juiste voorbeeld geven. Door het al (de gevangenis van het leven, de voortdurend te doorbreken grenzen, je doen en laten totnogtoe) te ervaren als een kosmisch spel, op menselijke schaal, op deze Aarde - waarin je je eigen kleine rol (één drie miljardste cel van het menselijk, natuurlijk organisme, verwekt, ontstaan, groeiend, bloeiend, bevruchtend en zaad- {==23==} {>>pagina-aanduiding<<} dragend, parend en barend, vergaan) naar behoren en zo eerlijk mogelijk te vervullen hebt, zonder zelfbeklag - en tracht je te bevrijden van de dwangmatige handelingen die je in de weg staan - tot wie spreek ik eigenlijk? Wie legt de regels van dit spel vast? X + niet-X = 1. Meditatieve poging tot benadering van politicus X. Als altijd zit ik weer boordevol: honderden titels, ze isoleren zich in mijn afwachtend geheugen tijdens het verwekken van deze woorden, ik hoef niet te kiezen, maar ik moet ook weer wel. Het is een deel van het schrijven, zoals het zien en het meemaken en het liefhebben en het deelnemen en het bedenken en het vergeten en het herinneren en het inductieve discursieve deductieve (een paar goede boekjes lezen) denken en het groeien en ontwikkelen en gadeslaan en glimlachen en huilen en betogen en van mening zijn en - deel van leven zijn, meegeven, blijven aanvaarden, opendoen, luisteren, aandacht tonen... ALLES MAG: in the name of love. Alle deuren gaan open. Voor mij ook blijven nog zoveel deuren te openen. Maar ik weet tenminste dat ik zelf de sleutel in handen heb, ik heb mezelf op weg begeven, ik ben één en al sleutel. Ik erken dan ook weinig gesloten deuren in mijzelf, ik probeer geen kamertjes dicht te houden waar niemand bij mag komen, ik hoop de geest in alle richtingen open te kunnen gooien, want slechts dan kan het licht allerwegen binnenstromen. Ik hoop het (en dat is voorzichtig uitgedrukt, want hoop is even illusionair als wanhoop). Geen spinnewebben in mijn {==24==} {>>pagina-aanduiding<<} geest, geen verborgen hoeken. Ik sluit mij voor niets af. Al het weten is mijn weten. Ik heb het bewustzijn in alle richtingen doorvorst, en hoewel die speurtocht nooit een einde zal vinden en aan alle kanten alle wegen nog openstaan, ik heb mij bereid verklaard. Vrij. Van vooroordelen. Niets weet ik. Hovaardig, ja, maar ook beslist. Zo is het. En op alle andere manieren kan het ook. Als wij maar weten: jij en ik, en dan nog iets. En ieder zijn eigen erediensten. Ik heb met de jouwe niets, maar dan ook alles, en jij met de mijne alles, maar dan ook niets, te maken. In een tijd, waarin niets dan wapens worden gehanteerd, denkt men slechts aan het bewapenen. Wapens zijn van alle tijden, Simon, en je weet dat het door jou bedoelde plantje ook een wapen is. Ook jij hebt een wapen. En een mooi bloemetje! En een heilig kruid! Het is een uniek wapen: het is een wonder-wapen, al onder de naam soma bekend in de Veda's en Upanishads. Indra, de gewapende. Het werkt alleen maar vóór je, en het richt zich tegen niemand anders. Het is geen vuur- of sterk-water, het benevelt je niet, je bent high (en dat is een gezegende, normale staat van dienst), d.w.z. je weet wat je doet (en wee je gebeente, als je het niet weet: je draait zo de gevangenis in) en het geeft je een onvermoed panorama. Kabinetscrisis in vijf fases. Madurodam: de Willem Ruys is uit de vaart. Jacoba van Beieren op de Keukenhof. Slag bij de Nieuwpoort. Ik wil eruit. Ja, ik kom er wel boven uit. Wie wil blijven steken, hij blijve steken. Hij die zoekt zal vinden. Niet binnen de kerk, want ik verklaar hierbij alle dominees en pastoors ontoerekeningsvatbaar, zolang zij niet aanvaarden dat er een groter God is, dan die op wie zij een mo- {==25==} {>>pagina-aanduiding<<} nopolistisch beslag hebben gelegd. Ware religie kent geen dogma's. Religie is een individuele ervaring (voor mij: de synthese tussen wetenschap & poëzie). (half drie) Een half uur luchten, de tweede - en laatste - keer luchthappen, toebedeeld per dag. Met drie andere gedetineerden. Mensen zijn toch altijd weer anders. Ik wil maar blijven vragen: er komt veel boven. Eén is er 55, de twee andere zijn 19 en 22. ‘Dan zijn jullie samen even oud als ik’ zegt de oudste lachend. Hij vertelt ons in wat voor paradijs wij leven en hoe in en voor de oorlog het tuchthuis-regime was. Ja, de tucht is eruit, je zou soms zeggen: het wordt betreurd. Het was heel wat anders: op klompen, met mutsjes (en, als je ging luchten, een witte lap met uitgespaarde ogen en mond, met drie knoopjes aan de muts gehecht - en geen woord tegen elkaar zeggen en in het rond als op het schilderij van Van Gogh met een afstand van vijftien meter rondjes draaien) en twee keer roken per week uit goudse pijpjes, halfvol tabak. Twee sneden brood per dag, en geen koffie om tien uur en thee om drie uur en koffie om acht uur, zoals nu - buiten de koffie bij het brood 's morgens en 's avonds, om half acht en zes uur. Ja, de werkelijkheid is maar betrekkelijk. Ook dat is mijn tijd voor zovelen. Voor zovelen betekent Einstein niets. Of alleen maar wat gestommel van de back-room boys. Wat begrijpt De Gaulle nu van geschiedenis? Hij bouwt een toekomst op het verleden. De 19e eeuw is bouwmateriaal dat je niet langer meer gebruiken kunt als je in 1965 een huis wilt bouwen. {==26==} {>>pagina-aanduiding<<} ‘Tour de force.’ ‘Force de frappe.’ Er zijn nieuwe wetten. Elektriciteit heeft alles veranderd. Toen kwam de vierkantswortel uit min 1, en die schopte alles in de war. Niet in de war, maar zette het op pootjes. Vraag me niet hoe, want ik ben ook maar een auto die dakt (lees het in een goed boekje), die het alleen maar in eigen ervaringen kan mee-delen. Ik weet wat het is; ik ben bevrijd, de verlossing is gekomen toen de nood het hoogst was: prima-donna ervaringen uit existentialistische dagen - onvermijdelijke bestsellers, Barbusse via het sleutelgat, erotiek in een stadion, De Sade op televisie, Dubois in de badkamer, enz. Levenslang voorwaardelijk. Op leven staat de doodstraf. Onvoorwaardelijk. Subsidiair de liefde. Het leven is een tuchthuis. Tuchtigen. Ik tuchtig danig. Aldous Huxley: Wens tot weten ‘Voor wie streeft naar de mystieke ervaring is het, gezien de huidige staat van het weten, even zinloos om langdurig te vasten en zichzelf heftig te tuchtigen, als het voor een aspirant-kok zou zijn om als de Chinees van Charles Lamb het huis af te branden ten einde een varken te braden. Wetende (althans in staat het te weten, als hij dat wenst) welke de chemische voorwaarden voor de transcendentale ervaring zijn, hoort de aspirant-mysticus zich voor technische hulp tot de deskundigen te wenden.’ Ja, er staat veel te gebeuren: de technische hulp strekt zich niet alleen uit tot de onderontwikkelde gebieden van de maag en de hersenen - maar tot de totaliteit van de Westerling, die dacht dat hij {==27==} {>>pagina-aanduiding<<} zijn God opzij kon schuiven en er niets voor in de plaats stellen. De zogenaamde verlichting. De ratio! Die neo-positivistische logica, die in zijn eigen taal- en denkgebruik kapotgaat, en het bestaan niet durft te erkennen van een Kosmisch Bewustzijn. Een kosmisch bewustzijn, van waaruit wij ervaren-voelen-denken, of wij er door geraakt worden of niet. Het zal velen gegeven zijn kennis te nemen van de nieuwe, geïntegreerde mens die de synthese gevonden heeft: geen robot of slaaf, geen machine of onbewuste verwekker, maar een bewustzijn in wording. De mystiek is, zoals Alan Watts zijn Joyous Cosmology ondertitelt: Avonturen in de scheikunde van het bewustzijn. Ook ik een schrijver van avonturenboeken. De ruimtevaart. Zet je ogen open. Zet je schrap, laat je varen. Dit is gewichtsloos, tijdloos, ruimteloos, weergaloos, dit is loos: a void. Waar je doorheen moet vallen, waarin je jezelf moet loslaten, wil je overleven. Wil je het gebeuren overleven. Het is nog altijd het overleven van de sterksten. Aan alle kanten zul je beproefd worden, en op de proef gesteld. Zo is het goed, want wie wil leven zónder beproevingen, weet niet wat leven is. Er zijn een aantal crises, die elk persoonlijk hoort door te maken. Maakt hij die niet mee, dan blijft hij onvolwassen. Hoort, de jonge Meester spreekt! Ook ik heb telkens opnieuw het gevoel dat ik volwassen herrijs uit een krankzinnig verleden. En als je dan opmerkt, hóe krankzinnig het heden nog is, weet je ook dat veel strijd nog vóór ons ligt. Wie wil meestrijden in de revolutie van de geest: dat hij er het zijne toe bijdraagt om vooroordelen uit de weg te ruimen, dat hij zichzelf de basisvragen blijft stellen, dat hij zijn leven inzet voor de eenwording: mensen nader tot elkaar, verenigd, tesamengebracht. {==28==} {>>pagina-aanduiding<<} Nader tot elkaar. Geduld. Leren. Communiceren. Loop over mij: ik laat over mij lopen. Loop niet over mij: ik laat niet over mij lopen. Ken mij. Ik ben ook maar een naam. Uit miljarden. Toevallig blijven hangen, in de Nederlandse taal, in deze eeuw, deze jaren, en voor enkelingen. The nameless unremembered uit het gedicht over de Borobodoer van Rabindranath Tagore horen daar ook toe: állen. Er bestaat een ere-dienst: liefde. Er is een doods-vijand: de angst, die vele namen kiest: haat, onbegrip, vrees, wantrouwen, achterdocht, leedvermaak, cynisme, sarcasme, scepticisme. {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} De geest is gewapend. Tot de tanden gewapend met liefde. Ik heb niets te vrezen: ik strijd voor de vrijheid. Van de mens. Te verlossen uit zijn zelfgeschapen gevangenissen. Uit zijn verleden kan hij zich bevrijden. Door het vuur moet hij. Sta op en wandel. Wandel met mij: happenings aan de lopende band. Ik heb geen seconde gemist. Ik kan van één ding getuigen: al die tijd heeft mijn hart geklopt. Het zou te gek zijn als ik dat niet wist. Toch weet ik niets. Niets dan leven en laten leven. Ik heb altijd op mijn eigen wijze (eigenwijs) geleefd, en dat hield onder meer in dat ik, om welke redenen dan ook, cannabis sativa L. (staat voor Linnaeus, Edelachtbare) rook. ‘Dat zal jou wel interesseren’, zei iemand tegen me, eind 1958, ‘er worden experimenten met LSD -25 gehouden in paviljoen III van het Wilhelmina-Gasthuis’. Ik gaf me op als proefpersoon. Ik kwam, zag en overwon niet, maar werd geboren (een veel voorkomend verschijnsel: wij hebben allen nog zoveel {==29==} {>>pagina-aanduiding<<} met onze moeders te maken!). Simon kroop opnieuw uit het ei: 9 februari 1959. De eerste van vele wedergeboortes. Er zijn systemen volgens welke er 4 × 7, of 7 × 7 wedergeboortes zijn. Waarna de bevrijding. Ik weet het niet. Wat ik van systemen leer is dat ik mens ben. Je kunt er geen wijs uit? Je kunt er wijs van worden - omdat het zó is, en niet anders. Ik regeer, ik beveel, ik heers - binnen de pagina's, die ik zo aantrekkelijk en verleidelijk mogelijk kan maken. Ik ben geen verborgen verleider. Ik beloof je niets wat je zelf niet hebt. Ik ben je begeleider: je kunt er slechts beter van worden, maar je kunt er niemand de ogen mee uitsteken - je kunt slechts anderen ertoe brengen er ook beter van te worden: óók de ogen en de oren open. Turn them on. Dat is wat ik doe: I turn you on. Ik schakel je in bij de evolutie, ik toon je dat je niet alleen bent. Ik geef je een voorproefje. Hoe smaakt het! Naar meer! Dat zou ik zeggen! Steeds meer... Ik tik op de muur. Stilte rondom mij. Ik hoor niets dan mijzelf. ‘Jaa?’ wordt er teruggeroepen. ‘Leven jullie nog?’ ‘Jaaaa.’ ‘Goed zo, ga zo door!’ Zij hechten wasknijpers (rode, groene, witte, {==30==} {>>pagina-aanduiding<<} gele) op daartoe geëigende kartonnetjes. Ik kies 26 letterjes uit een alfabet, witte lettertjes op een zwart toetsenbord (het gaat vlugger dan je denkt, het doodt de tijd). Ieder het zijne. Alles houdt me op de been. De gekste vogels hoor ik buiten. Als stadsmens wist ik nauwelijks dat er zoveel vogels waren. Dat is een gekke! Ik luister. Zes uur: nachtlicht. Nieuws. Eendagsnieuws, soms houdt het een maand vol Nieuws te zijn. Mijn koffie, ‘Hoeveel boterhammen?’ ‘Nou, eh, drie.’ Ik begin weer over de krant, die ik m'n buren wil geven, hij overhandigt me de shag die ik van hen gekregen heb (had er door de muur heen om gevraagd). ‘Toch eigenlijk gek hè, dat ik m'n krant, als ik hem heb uitgelezen, niet aan 'n ander mag geven? Ik bedoel: het is toch niet alleen maar nieuws voor mij?’ ‘Ja, maar er zit één maar aan: er zijn mensen die geen krant mogen hebben.’ ‘Ja, maar deze buren, in hechtenis, wél!’ ‘Weet u, de kranten die moet ik allemaal aan de huismeester teruggeven, die worden gebundeld, en daar kopen we grammofoonplaten van.’ ‘Waar dacht u dat ik ze liet? Gaat een krant verloren als je hem uitleent binnen deze muren? We vreten hem toch niet op? Als ze nou vanavond die voetbalwedstrijd voor de televisie gaan zien, dan willen ze toch ook lézen wat Kootje en Koentje te zeggen hebben?’ ‘Maar ze gaan helemaal niet naar de televisie kijken! Dat is alleen voor de geselecteerden. Nee, u ook niet!’ (Hij doet een stap achteruit, kijkt naar de codering op het briefje naast mijn deur - ik heb {==31==} {>>pagina-aanduiding<<} de eenzaamheid verkozen, werk voor mezelf, moet dus ook telkens tegen die ‘selectie’ vechten: heb geen ‘recht’ op collectieve ‘recreatie’). ‘Wa's dat nou? Als je de hele dag binnenzit, dan wil je d'r toch wel 's uit’, zeg ik, teleurgesteld-verontwaardigd. ‘Kan ik me indenken. Het enige wat ik kan doen is het aan de huismeester vragen. Ik zal 't zo vragen.’ (Ik ga m'n boterhammen eten, ik houd je op de hoogte. Het wordt spannend: hoe breng ik m'n avond door? Blijf ik ‘thuis’, of ga ik naar de televisie kijken, in de ‘kerk’?) Hij komt weer binnen met m'n vitamine-tabletje. Haalt m'n mes weg. Gauw m'n brood smeren. Ik ben niet meteen gaan eten, bleef eerst nog wat lezen. ‘Hebt u nog iets gehoord?’ Hij weet wat ik bedoel: ‘Ik krijg zo op 'n briefje, wie niet mogen gaan.’ ‘Dan zal ik er wel niet bij zitten.’ Simon, die geen boze woorden wil, vraagt zich af waar hij zijn boosheid heeft gelaten. ‘Toch moet je soms een grote bek opzetten, om te laten zien dat je er bent.’ Ja, zo is het, Bert, ik lach met je mee. Wat ben ik blij, dat ik o.m. een bandrecorder ben. Ik heb het absoluut gehoor, geheugen, archief - luister, ik registreer nauwgezet. Wat ben ik blij, dat ik een tophit ben. Deur wordt opengesmeten, blijft open, bewaarder verwijdert zich: ‘Kom op, je mag naar de film.’ Het is een gemakkelijke, hij smijt meer deuren open, koffie komt langs, gedetineerde schenkt me koffie in. ‘Ik heb nog tijd zeker, hè? Tijd om koffie te {==32==} {>>pagina-aanduiding<<} drinken?’ ‘Ja, het is pas half acht.’ Ik ga weer wat meemaken, ik ben blij dat ik ogen heb om het te zien. Alle dagen zondag. Het leven een beeldbuis. De aarde een sportterrein. Elk woord recreatie. Geen gezijk over voorhoede, overjarig of niet. Oude dadaist. Zal ik dit voorlezen, een happening in de kerk? Nee, ik doe aan al het buitenspel al mee. Een rustig spel. Kijken en luisteren, wat kan een mens meer verlangen? Nederland-Noord-Ierland. Ik deel het met jullie allen. Lezen, wat m'n sportpagina te zeggen heeft: ‘Het belooft een spannende wedstrijd te worden.’ Ik word weltfremd als ik niet alleen de sportpagina in m'n krant lees. De haat en het onrecht beklemmen. Je kunt huiveren om de woorden van een Portugese rechter, die zegt dat martelingen ‘niet ter zake doen’, huiveren om het pak slaag dat Kukluxklanners een neger in de gevangenis kunnen geven - en wordt ook hier niet geslagen? Nauwgezet Armando geciteerd: ‘Boksen is de meest reële situatie waarin twee mensen tegenover elkaar komen te staan, hard, meedogenloos, bijzonder. Je kan er een doodklap van krijgen.’ Wie een doodklap wil krijgen is bij mij aan het verkeerde adres. Ik bied je: 1 reële situatie. Une expérience fondamentale noemde René Daumal een experiment met zijn bewustzijn, waarin hij de grens tussen dood en leven wilde verkennen. Wat maal ik om een doodklap? Wat dan nog? Op leven en dood. En wat dan nog? Om dit leven. Het allermooiste. Kon ik schilderen, ik hoefde die woorden niet te gebruiken. Want hoe mooi is niet die ellende, hoe mooi die verzameling ‘misdadigers’ straks. {==33==} {>>pagina-aanduiding<<} Mooi en lelijk zijn onbruikbare begrippen. Ik ga schilderen. Jan Cremer: ‘Ik geloof niet in wonderen, ik wil geen wonderen en wil niks te maken hebben met wonderen. Ik ben toch zelf een wonder!’ Wie dat ontdekt is op weg: elk mens een wereldwonder. Op een bijzonder punt in de kosmos staat de mens, in een mens 1027 atomen; in een ster 1028 mensen. Om wat ik van de liefde weet. Ik heb hier niet zoveel gewerkt als ik wel wilde. De omstandigheden leenden zich niet elk ogenblik tot kunnen lezen en schrijven. Je bent toch altijd van je omgeving afhankelijk, je bent niet zónder. Je bent dan wel de hele dag alleen, maar op vastgestelde {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} ogenblikken word je toch weer gestoord ook. Zo'n tien, vijftien keer per dag. Om dingen die je anders achteloos, met een dankje, of een kus, kunt aanvaarden, opzijschuiven. Hier moet ik 's morgens om zeven uur opstaan, hier moet ik in elk geval m'n brood smeren (want het mes wordt teruggehaald) en m'n pannetje schoonmaken, en m'n strond-ton buiten zetten en de wateremmers, en luchten op vaste tijden, en in bad eens per week, en dan - als ik werk loop ik wel 's 'n blokje om. Ik ben wat blokjes te kort gekomen. Ik ga veel blokjes om inhalen. Wat ik al niet ga inhalen! Een rustig halfuur, rust op de gangen. Veronica vult de ruimte. (tien uur) Nul-nul, iedereen weet het. Ik weet weer hoe 22 voetballers er uit zien. Ik heb geen tijd meer voor schrijven; we werden - het is al laat! - de kerk uit onze cellen weer ingedreven, direct gaan de lichten uit. Ik zal me vast uitkleden. {==34==} {>>pagina-aanduiding<<} Eerste helft, voor de rust heb ik met Ton J. gesproken, die naast me kwam zitten, met een ander van plaats ruilde. Eerste rij rechts van het middenpad. Ik verdeelde m'n aandacht tussen z'n gedichten, de wedstrijd en de honderdvijftig mannen om ons heen. Tussen zijn eigen ontdekking van Descartes, en vijf miljoen Nederlanders (min of meer). Wij praatten aan één stuk. Hij wil een boek schrijven: ‘je inspireert me.’ Dát is mijn enige taak. Laat mij mogen inspireren, en ik heb niet voor niets geleefd. ‘Ik ben ik en dat is wat ik zelf wil’, schrijft hij in mijn notitieboekje. ‘Hoe weet je dat allemaal?, vraag ik hem. Hij lacht; er is een begrip ontstaan dat niet ligt in de duur van de kennismaking, de lengte der samenkomsten: een gemeenschappelijk ervaren, een solidariteit die ik hier met de minstbedeelde deel. En de meest-bedeelden. Allen in hetzelfde bootje. (15 april, tien over tien) Een half uur in de regen gelopen, onder de tralies, ik kreeg een halve sigaret - de eerste sinds gisteren, ik stond te tollen op m'n benen en herkende de duizeling, die ik was. {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} Het einde nadert: de ui is bijna geschild. Als ik schrijf, speel ik een rol, daarachter niet ik, maar niets. En waar ik niet ben - ik kan het niet meer onder woorden brengen. Wat ik weet kan ik niet zeggen: angstaanjagend diep is de afgrond, een verwaaid inferno, gelukzaligheid: de grote illusie van het zijn. Straks, over vier dagen ben ik weer, ben ik weer alle antwoorden op alle test-vragen. Niets ben ik, nog geen komma, niets dan schijn. De ontmaskering. Ook het Tabernakel, het Heiligste der Heili- {==35==} {>>pagina-aanduiding<<} gen, was leeg, niets dan het Woord. Niets dan een duizeling, van waaruit alles een aanvang nam. Kosmische orgasmes. Energie verpakt in materie. Onzichtbare ondeelbare waterstofatomen, door kosmische kracht verenigd tot gassen, vloeistoffen, mineralen en alles wat verder leven heet, een kringloop van amoebe tot dit Nogniet, deze voorgeboorte die mens heet. Een gat dat niet te stoppen is dan door te vallen. Ik val in je, Reineke, wij weten wat wij zijn: niets en alles. Waar ben ik? Nu. Kun je je herinneren, dat jeWij zijn niet. Wij ontdekken. Wij spelen een rol. Het leven een ritueel. Het doel? Groei. De strategie: liefde. Welke waar de: Eén. Mijn taal: het verrukte stamelen. me toeriep: ‘Beweeg niet zo?’ Zeg, Reineke? Je vond het onverdraaglijk, maar ik was niet. Jij riep me tot leven, ik was niets anders dan die beweging, ‘mijn ware zelf’ - geef me de ruimte. En ik zal je de tijd geven. De tijd om te leven en lief te hebben. Niet langer strijden. Alles is goed, zolang er geen regels zijn. De mens heeft zich ingeblikt in zijn spelregels, hij zal zich van de regels moeten ontdoen om weer te kunnen spelen - door het vuur, met zijn leven. Wie niet speelt, wie niet weet dat hij speelt, wie in het spel niet de hoogste opgave ziet (begrijpen, liefhebben, voortbrengen) is verloren voor het leven. Er is geen winst of verlies. Er is slechts een spel. Laat mij het zo goed mogelijk spelen. Kijk, ik lach, ik huil. Ik leef. Zolang het duurt, is het aandacht. Aandacht voor het heilige niets dat mij omringt, dat ik omring. Ik lever een veldslag, met de duizeling, de regen, en het weten. Niets weet ik, en dat is nog lang niet alles. ‘Bewaarder C! Man terug.’ (Huis van Bewaring, Utrecht, april 1965) {==36==} {>>pagina-aanduiding<<} Julian Beck & Judith Malina: De hele wereld is een gevangenis hamlet Wat hebt gij Fortuna toch gedaan, dat zij u hier naar de gevangenis zendt? guildenstern Gevangenis, prins? hamlet Denemarken is een gevangenis. rosencrantz Dan is de hele wereld er een. (Hamlet, II, 2) Als je eenmaal in de gevangenis gezeten hebt ben je nooit meer vrij. Je bent nooit meer vrij omdat je nu weet wat bedoeld wordt met ‘vrij’ en het is nooit meer hetzelfde. En, als je ontslagen bent - niet in de vrijheid waarvoor je de dagen geteld hebt - maar in een grotere gevangenis, besef je dat je voordien niet vrij was en dat denkbeeldige vrijheid zelf een vorm van slavernij is. Op 12 juli van dit jaar (1959) weigerden wij met nog tien andere pacifisten te schuilen gedurende een luchtalarm-oefening en wij werden veroordeeld tot 30 dagen huis van bewaring (workhouse). Natuurlijk was het voor ons gemakkelijker dan voor de meesten die naar de gevangenis gestuurd worden omdat onze veroordeling maar kort was en wij niet het stigma van schande ter harte namen dat de rechter met zijn vonnis probeert op te leggen. De ongemakken van de gevangenis, die wij hier niet zullen opnoemen, brengen de gevangene niet in de ernstige positie waarin hij zich bevindt. Iets anders gebeurt met de gevangene dat geen enkele vorm van gevangenishervorming verdraaglijk kan maken. Wat het is? Dat je beroofd wordt van je wilskracht. Het is het gevoel van onderwerping. Het is dat je lichaam erkend wordt als een ding waarmee gehandeld moet worden maar dat je geest wordt geloochend; je wil weggenomen, en wat het funktioneren betreft, je een automaat wordt die bevelen moet opvolgen. Misschien is het in dit opzicht niet ongelijk aan het leger. Een man zonder het bewustzijn van de vrije wil is op de een of andere manier niet helemaal een man. Toch vindt iets buitengewoons {==37==} {>>pagina-aanduiding<<} plaats. In deze situatie waarin mensen minder dan mensen zijn, kunnen zij zich plotseling gedragen op manieren die de buitenwereld niet toestaat. In de gevangenis gevoelden wij beiden dat een buitengewone graad van altruistische liefde door de gevangenen werd uitgedrukt. Hoe Hoe veel gemakkelijker is het om elkander met vriendschap, respekt en achting te behandelen als er geen hebzuchtig motief is. En hoe veel gemakkelijker is het, in het besef dat zij allemaal lijden, voor de gevangenen om te doen wat zij maar kunnen om elkaar's pijn te verlichten. Het is het medeleven (compassion) van altruistische liefde. Het geheim is dat hier, beroofd van de vrijheden die iedereen aanneemt essentieel voor de menselijke ziel te zijn, de gevangene de vrijheid lief te hebben vindt. Dit is een der weldaden van het gemeenschappelijk leven. Daar leer je deel te hebben aan een gemeenschappelijk leven, word je deel van een gemeenschap. Deel van een gemednschap? Kan je dan ooit geen deel van die gemeenschap zijn? Nee, zolang die bestaat zit je er in, ben je er in en er van; je bent er onherroepelijk bij betrokken. Dan wordt de gevangene ontslagen. Hij loopt een wereld binnen die mannen en vrouwen in gevangenissen zet, een wereld zo zonder vergevingsgezindheid dat het beste wat zij doen kan met zondaars (transgressors) is ze te beroven van wat wij de mensenrechten noemen. Hij loopt een wereld binnen waarin gevangenissen bestaan als bedreigingen van onze vrijheid, en die daarbij de gemeenschap waarin wij leven zoveel te minder vrij maken. Hij bevindt zich plotseling in een vijandige, zich bekonkurrerende gemeenschap aaneengesmeed door onnoembaar veel wetten. Hoewel hij vrijuit kan bewegen en fysieke en materiele gemakken genieten, is de gevangene voorgoed gebonden aan de gevangenis die hij verliet, en hij kan ook niet de liefde voor de evennaaste vinden en in praktijk brengen die de gevangenis draaglijk maakte. De hele wereld is een gevangenis. Als je in de gevangenis hebt gezeten weet je dit en je zult nooit meer vrij zijn; en zelfs als je dit niet weet, en zelfs als je nooit in de gevangenis gezeten hebt, en zelfs als je de wetten gehoorzaamd hebt en je hebt jezelf vol angst verscholen toen de sirenes loeiden, ben je vrij? The Village Voice Reader, Black Cat Ed. 1963. {==38==} {>>pagina-aanduiding<<} {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} {==39==} {>>pagina-aanduiding<<} I Huis op Aarde Waarin de Magiër zijn grenzen markeert, afbakent en overschrijdt, op weg met en in de wereld. Het dagelijks leven van de dichter: de dood aanwezig, de angst verbannen. Charles Fourrier's ‘totale afwijken’, het overleven via het medium van de overlevering. De wonderen te openbaren, de geheimen te ontsluieren, het scheppen, leeg, van een begin. Niets dan het Woord. Een bevestiging: de vereniging. Een inleiding tot de Tarot, de koninklijke weg, 2 × 11 archetypen huiswaarts kerend: in jezelf. {==40==} {>>pagina-aanduiding<<} Waarheen? daarheen! En dan wat? Waar ga je heen hiervandaan? Hoe kan de heilige betekenis van eenheid en openbaring gehandhaafd worden? Zink je terug in de slaapwandelende wereld van machinale hartstochten, geautomatiseerde handelingen, egocentrisme? Door de tijden heen hebben mystieke groepen zich gevormd om een sociale struktuur en ondersteuning voor transcendentie te verschaffen. De magische cirkel. Altijd geheim, altijd achtervolgd door de slaapwandelende meerderheid, bewegen deze erediensten zich kalm in de achtergrond-schaduwen van de geschiedenis. Het probleem is, uiteraard, de mate van struktuur die de mystieke vonk omringt. Te veel, te spoedig, en je hebt te kampen met het ritueel van het priesterschap. En de vlam is weg. Te weinig en de belerende funktie gaat verloren, de interpersoonlijke eenheid drijft weg in gasachtige anarchie. De Bohémiens. De Beats. De eenzame arroganten. Timothy Leary & Ralph Metzner {==41==} {>>pagina-aanduiding<<} 1. Huis op Aarde Mijn huis is Mijn Alles. Het is mij heilig. (Ander woord voor het alledaagse ervaren als wonder). Ik heb spelregels geschapen, die ik hier tracht te handhaven, boven het geschetter en gekletter overal elders uit: hier en nu wordt de waarheid gesproken. Hier wordt niet gedicht maar geopend. Hier wordt niet vernauwd maar verruimd. Hier wordt niet geoordeeld maar begrepen. Hier leven wij met onszelf (vragen & antwoorden) op weg naar ons zelf. Wij vallen niets dan de leugen, de angst, de onverschilligheid lastig. Hier zijn wij een lofzang op ons eigen bestaan. Ik deel het - om te beginnen, als Adam, ergens vanuit mijn eigen ribbenkast) met Reineke, aan wie ik mijn leven heb verpand, op weg naar de uiteindelijke openbaringen die voor iedereen weggelegd zijn. Dan kwellen ons niet langer die vragen waarvandaan wij komen, wie wij zijn en waarheen wij gaan. Omdat wij weten. Vanuit dat weten, dat niet onderwezen kan worden, maar slechts aangeduid als een weg die individueel is te begaan, komen deze woorden, de mijne en die van anderen, gerangschikt als een spel met vuur, een spel met je leven. Want het gaat om jou, lieve lezer - dit is een aanslag. We zullen je elk houvast ontnemen, je zult leren leven zonder zekerheden, maar ook zonder twijfels - dit is toegepaste lichamelijke ekono- {==42==} {>>pagina-aanduiding<<} mie:Welkom. Welkom binnen, en buiten. hoe overleef ik? hoe begrijp ik? hoe kan ik worden wie ik ben? Luister: komend uit het niets te voorschijn in het daglicht van het woord overbrug ik geen enkele andere afstand dan de zelfgeschapene. Al het voorstelbare en onvoorstelbare kan ik mij indenken, of dromen. Alles wat gebeurt is het vanzelfsprekende vormgegeven - elke ontwikkeling in mens en maatschappij is open te aanvaarden. Geef ik hiermee niet de scheppingskracht haar meest moedige definitie? Voorbij de onderscheidingen Wij zullen moeten leren onderscheiden de lafaards van de moedigen, de mooipraters van de waarlijk weldenkenden, de oprechten van de huichelaars, en de schijnheiligen van de strijdvaardigen. We zullen toch, op zekere dag, hoe eerder hoe beter, liever nu dan nooit, moeten denken voorbij termen als radikaal en progressief, maar binnen de strukturen die zich revolutionair verwoorden, verbeelden en creëren laten, die van de ‘vrijheid’, het ‘recht’ en de ‘waarheid’. Want in hoeverre zijn wij waar? Slechts in zoverre als wij vrij zijn, en ons bevrijd-zijn kunnen overleveren aan alle anderen, die naar zichzelf, i.c. de vrijheid, onderweg zijn. Tot nader order zijn wij allen gevangenen binnen de bestaande grenzen, op welke wijze deze zich dan ook bij ons aandienen als even zovele nutteloze en onnodige hindernissen op weg naar ons aller wel-zijn. Als het mij lukt, op deze plaats de onderlinge verstandhouding zodanig open te houden, dat wantrouwen plaats maakt voor vertrouwen, dat iets bewust wordt gemaakt wat voorheen slechts onbewust aanwezig was, wel, dan beschouw ik {==43==} {>>pagina-aanduiding<<} mijn liefdeswerk-op-papier als een geslaagd verlengstuk van mijn huidige gemoedstoestand in vlees en bloed. Het gaat er in alle eerste opzichten altijd om dié verbanden te leggen, waardoor wij in staat zullen zijn het leven vollediger te ervaren, dwars door de misverstanden heen die ons scheiden en ons zodanig konditioneren, dat wij verplicht worden in tegenstellingen te leven. Ontdekkingen en ontwikkelingen, ontmoetingen en gesprekken, ontroeringen en doorbraken (estetisch, religieus, filosofisch) brengen ons in de allereerste plaats nader tot de andere mededeelgenoten, die wijzelf zijn - ieder mens krijgt zijn eigen funktie toebedeeld binnen de wetmatigheden waarmee dit sprookje aanvangt. Tot nader order Er was eens een heelal, bestaand - uit waterstofatomen poly-interpretabele configuraties van verschijningsvormen kosmische ademhalingen waaiende velden van orgasmes triljarden parsecs vloeibare gasnevels in beweging infra-ultra afstanden materie antimaterie galaxieën onvoorstelbare fragiliteiten ondenkbare constanten leven amoeben stelsels mythen en archetypen - of niet-bestaand? Tot nader order neem ik aan te bestaan. Ik kan zeggen dat ik léef, en door middel van deze letters mijzelf opnieuw tot leven wekkend, ook in een ander leef: samen-leef. Vandaag nog. Hier en nu leef ik. Misschein droom ik, dat ik leef - en word ik pas wakker bij het nieuwe opstaan, dat de dood inhoudt. Niet alleen leven wij samen, ook en vooral is het de dood die ons verenigt. Maar dát is een ander lied: voor- {==44==} {>>pagina-aanduiding<<} lopig wil ik niets liever dan in leven blijven; dit boek dat mijn leven is gedurende de maanden dat ik er aan werk (de idee, de barensweeen, de ontwikkelingen, de voorgeboorte, de geboorte, de schepping) is het speelgoed van een liefhebber. Ieder mens is een onvolmaakt beginner, aan wie te wachten staat wat hem toewenkt - een toekomst. Al weer afgaande op het aanneembaar te maken onweerlegbare feit dat wij leven, altans levende cellen met ons meevoeren, met levende zintuigen leven kunnen aanschouwen. Een toekomst, die deelbaar is, met allen die leven, en nog geboren zullen worden. Ja, ik werk. Voor mijn plezier en terwille van de gedragslijn Ken Je Zelf, dit altijd nieuwe bericht, veranderend met de mens, ook wel geheten ‘De Blijde Boodschap.’ Blijf je bezighouden met het begin, keer terug tot je begin, blijf beginnen bij het begin, dat een paradijs was, is en zal worden. De Soefiboodschap luidt: Adam werd niet verdreven uit de Tuin van Eden; hij keerde die slechts de rug toe, en dat maakte hem een balling van de hemel.’ Wie doen en laten, denken en handelingen niet kan verenigen tot een bewuste synthese van wat hij weet, voelt en begrijpt leeft onvolledig, láát zich leven. Wie zich laat leven, is zijn lot niet meester. Toch is het dat, waarom het gaat: dat wij ons eigen lot in handen nemen. Rond het begin {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} Wat de toekomst inhoudt - spaar me de wetenschap. Het heden kan een vooruitziende lens op die toekomst zijn - alle specialistische kennis van nu komt elke dag te pas op weg naar morgen, dat on- {==45==} {>>pagina-aanduiding<<} voorstelbaar veel eenvoudiger is, dat wij het nu in onze gekompliseerde, uiteengegroeide denkwijzen aantoonbaar kunnen maken. Voor elk mens is dezelfde toekomst anders; tenslotte onderscheidt elke mens zich van de ander - en de mogelijkheden tot misverstand zijn dermate groot, dat men van een wonder mag spreken als kommunikatie metterdaad wordt bewerkstelligd. Wij verschillen van elkaar in zo menigvuldig opzicht, dat hemelbestormers en aardbewoners in feite niets anders kunnen doen, dan de definities te zoeken die zich konsentreren rond het begin, dat ons verenigt. Als wij maar de overeenkomsten blijven benadrukken, datgene wat wij delen, boven de verschillen die ons uiteenrukten in tegenstellingen... Het begin kennen wij allen: het is onze eigen geboorte, en bewust betrokken jongeren, die niets anders zien dan de onderontwikkelde domheden rondom hen, de fatsoensrakkers, de waanzinnigen op sleutelposities, zij hebben nog niet uit eigen ervaring leren kennen een werkelijkheid die gaat groeien zodra je het eigen leven op principiele waarheidslievende basis hebt opgezet: de verbazing rond wonderen die ontstaan wanneer een man en een vrouw in liefde samenleven, naar elkaar toegroeien, hun eenheid gestalte geven in een kind, dat van hen samen is, en niet-is, alweer weggroeit en op eigen benen leert staan - in feite is geen mens ‘volwassen’ die genoegen neemt met huidige onvolkomenheden, deze op hun beloop laat, en zich niet verzet. Wat moet er al niet veranderen, willen wij blijven kommuniseren, de ouderen met de jeugd en vice versa, de jeugd in de welvaartslanden met de jeugd in noodgebieden, of alleen maar onderling de bewoners van dit ridikule kleine landje aan die Europese binnenzee: Nederland. ‘Waarom worden wij de Chinezen van Europa {==46==} {>>pagina-aanduiding<<} genoemd?’ ‘De Chinezen zijn de Nederlanders van de wereld!’ Nederland, waar het politieke stelsel op de helling staat, scheuren zich aankondigen in het onderwijs-systeem, waar de vakbeweging zich losweekt uit de materie, waar kerken beroering teweegbrengen tot in wereldraden en concilies toe, waar de toekomst dagelijks onderwerp van gesprek is, waar radikalisering aan de orde van de dag is, en zich - vertaald, situationistisch en modieus - de grote golfbewegingen kenbaar maken, die tot ons komen uit Noord- en Zuid-Amerika, de derde wereld: alle begin moeilijk zijnde de meeste teach-ins, vrije en kritische universiteiten, love-ins en free-ins spektakelstukken in het leerproces van het goddelijk amusement. In dezelfde taal Ik schrijf deze woorden voor de kinderen van het licht. Zij bevinden zich overal, in groten getale. Ik hoef ze niet te kennen, en zij mij niet, maar wij vinden elkaar op weg naar de eenheid. En zij, die wél deze regels onder de ogen krijgen hebben mij lief, zoals ik van hen houd. Het spreekt vanzelf, het zou niet gezegd moeten worden, maar het is zowel voor mijn lezers als voor mij altijd weer even belangrijk en noodzakelijk te weten dat wij vereend zijn in de liefdesdaad die leven heet. Wie zich daarnaar niet wil voegen, wie denkt een individueel bestaan te kunnen leiden, die wuif ik vriendelijk ten afscheid. De wording, het is al dat wij weten en vermoeden van leven en evolutie, mede aangebracht door de ontdekkingen en ervaringen, die wij zelf - bij wijze van studie, opvoeding, ontwikkeling - deelachtig zijn geworden. Het gaat er altijd om, dat wij dezelfde taal blij- {==47==} {>>pagina-aanduiding<<} ven spreken; ik ben bijvoorbeeld geen tranquillizer - wie rust zoekt kan de natuur in trekken of mediteren; dit is een opwekking in de golfslag van de tijd, ik stook vuren hoger op die zullen laaien en toeslaan om datgene op de brandstapel te brengen wat nodig verbrand dient te worden. Ik ben een immunisering tegen de pest, de paranoia, de oorlog {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} - wie hier toeslaat blijft in het luchtledig hangen met zijn eigen vijandig gebaar.Het is maar dat je het weet: wie zichzelf is, is onkwetsbaar. Het gaat er om, altijd, dat wij de taal zuiver blijven houden, omdat het gevaar van een bablyonische spraakverwarring tussen mensen niet denkbeeldig, maar een ander deel van onze realiteit is, die namelijk, welke wij naar buiten, in onze relaties met anderen, beleven. Dit gevaar brengt politici ertoe te spreken van samenzweringen, die er niet zijn, gevaren die niet bestaan. Stopwoorden, die taboes veroorzaken: ‘security’, ‘openbare orde’ ‘top secret’, ‘staatsgeheim’. Een van de grote waandenkbeelden heet ‘kommunisme’ - in een verzetshouding tegenover een niet-bestaand gevaar handhaaft zich al decennia lang een rigide veronderstelling die ervan uit gaat dat het Westen ‘de vrije wereld’ is en dat men zich door bewapening kan vrijwaren tegen de oorlog. Op dezelfde wijze Terwijl de technologische ontwikkeling er juist toe leidt, dat zowel het kommunisme als het zogeheten systeem van de free enterprise (het, al dan niet gesocialiseerde, geliberaliseerde, kapitalisme) naar elkaar toegroeien door middel van de kommunikatieve kanalen die, qua organisatie en know-how steeds meer op elkaar gaan lijken: de automatisering en computers, die elke dag meer ons materieel wel-zijn bepalen zullen. {==48==} {>>pagina-aanduiding<<} Spekulatie? Ja, Nee. Misschien. Het gaat er maar om, dat wij ons ook met dié vragen bezig houden. Niet alleen omdat wij verantwoordelijk zijn voor de generaties die na ons komen, door vorm te geven aan onze eigen wensen en verlangens, door deze uit te spreken en te realiseren, maar bovenal omdat het niet-geengageerd zijn ten opzichte van de toekomst een aktuele neurose is, die ik onder de noemer ‘uitzichtsloosheid’ kan rangschikken. Er zijn genoeg zeer intelligente mensen, die aan het grote spel willen meedoen; elk hunner zal tot eigen (en andermans) schade en schande, moeten uitvinden - door het vuur - dat hij zowel veel slechter als beter is, dan hij zelf denkt. We zullen het gezamenlijk moeten maken (áls er iets te maken is, dan toch tenminste een volledig nieuwe schepping); de enige waarschuwing die men iemand kan meegeven wordt door Bob Dylan in ons oor gezongen: Don't follow leaders, watch the parkin' meters... Passons l'enfer des autres: De karavaan trekt verder, en de honden blijven blaffend achter. Met de anderen begeef ik mij op reis, naar binnen, in de duizelingwekkende ruimte van de geest - daar, en nergens anders, bevindt zich het leven van onze eigen ervaringen. Daar konfronteren wij de waarlijk enige werkelijkheid, die zich niet ontvluchten - maar slechts benaderen - laat; déze eigen werkelijkheid is vele malen groter en veelzeggender, dan de schijn die van buitenaf ons opgedrongen wordt - door systemen en onbewuste strukturen, waarmee wij te maken zullen krijgen, uitsluitend en alleen omdat wij ons lot in eigen handen zullen nemen. {==49==} {>>pagina-aanduiding<<} Waanzinnige werkelijkheid - Een maréchausse belde vanuit Hoek van Holland; een Amerikaan had mijn naam genoemd, en zou hij hem nou wel het land binnenlaten? Hij mocht, volgens zijn papieren, niet meer naar Engeland terug - anders zou hij op Nederlandse rekening gerepatrieerd moeten worden, ‘en wij zijn wat armlastig, weet u?’ ‘Weet u’, zei ik, ‘dat je dit gedoe met paspoorten pas een jaar of vijftig hebt, dat het allemaal éen grote bende waanzin is, al die mannen aan grenzen, en papieren met stempels, maar daar gaan wij binnenkort wel een einde aanmaken, na de revolutie.’ ‘Wat voor revolutie?’ ‘De revolutie, waarmee we de oorlog uit de wereld helpen, weet u dat dan niet - over drie jaar is het allemaal afgelopen!’ Hij zou er kruis of munt om gooien; de lente is begonnen en niet alle bollen willen openen tot bloemen - sommige blijven steken aan de grenzen van de waanzin der wereld. Zovele slachtoffers nog dagelijks, omderwille van niets, Niets - de duivel van waanzin, die in de wereld nog rondwaart. Iemand zei me vanmiddag: ze willen bést aan God geloven, ‘er moet toch Iets (met een hoofdletter!) zijn, een hogere macht of zo’, maar dat ze de duivel in zich hebben, dat de wereld vol duivel zit, nee dat aanvaarden ze niet! Het veiligste, zei hij, is maar verre van de mensen te blijven - na een aantal oorlogen en telkens oplaaiende stormen van waanzin, waarin hij er heelhuids het lijf (en de geest) van heeft overgehouden, kan ik hem geen ongelijk geven. Ik gevoel mij wonderwel middenin de strijd, maar waar is het sprookje dat ik absoluut moet schrijven? Ik zal toch wel eens, na twintig jaar trouwe dienst, een echte ‘drop-out’ worden. Hesse schreef ook, dat hij om Siddharta {==50==} {>>pagina-aanduiding<<} te schrijven, drie jaar niets had moeten doen... Niemand verplicht mij tot wat ik doe; is het niet heerlijk? Maar ook ons aller Lou is dood, volgens Het Parool van heden had hij voor enige tijd nog verklaard, in Amsterdams Frascati: {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} ‘De mens moet God zijn. Dit is geen eis. Dat mág.’ Alles mag, zelfs de onsterfelijke Lou verlaat ons. In Vrij Nederland's spotrubriek ‘Geknipt voor u’ magnetiseur J. Kooy, geciteerd uit een kweekscholierenblad Monocle (Leeuwarden): ‘Ik heb tientallen mensen zien sterven en steeds doet zich hetzelfde verschijnsel voor. Uit het hoofd zie je een bleek schijnsel komen wat echter uitgroeit tot een hel licht, gelijk de zon. En naarmate het sterven vordert zie je alle kleuren van het spectrum in het licht komen. Dit begint te vibreren. En met het sterven wordt deze vibratie steeds heviger. Uiteindelijk zie je het dubbel van de mens boven zijn lichaam uitstijgen dat verbonden is aan een draad. Langzamerhand stijgt het dubbel zo hoog dat de draad afknapt. Volgens mij bestaat de dood niet. Wij zijn onsterfelijk. De geest blijft eeuwig voortbestaan.’ Het is maar, dat je het eens van een ander hoort - op een gegeven dag zul je werkelijk álles kunnen zien, zoals het in waarheid is, dan spot je niet meer, en je zult alle scepsis overboord gesmeten hebben, om alles te aanvaarden wat menselijk mogelijk is. Een beoefenaar van de psychedelische levenswijze lacht niet om de regels van de magnetiseur, door een ongelovige Thomas (misschien?) opgetekend - hij weet dat elk mens zijn kleur, dubbelganger, en levensdraad heeft. Wie het van zichzelf weet, of zijn vrienden kleurrijk kan ontvangen, zoals zij zijn - niet zoals jij hen ziet, maar zoals zij zelf zijn - is een gelukkig mens. {==51==} {>>pagina-aanduiding<<} Vibraties immers, wat spreek ik nog? Barokke pop draagt mijn gedachten verder tot waar er niet over gesproken hoeft te worden. Een hele wereld, die bewijzen levert, en bewijzen wil. Een kaleidoskoop voor je genoegen, maar zet het eens stop: het nieuws is duizenden jaren oud, je zult het zelf moeten gewaarworden voordat je het in de kranten, tussen de regels, in de ogen en achter de gezichten kunt lezen. Het is een verbazingwekkende gave, mensen te zien denken. De meesten denken nauwelijks. Mensen die weten dat zij een tijger berijden, niet meer kunnen afstappen, temidden van de hulzen waarin de ledepoppen, automatische reactoren, de slaapwandelende kudde. Lieve kudde-dieren, mieren, ik spreek niet vanElk jaar een nieuwe en bewuste generatie! de massa-mens, die immers evenmin is als alle andere, totnogtoe ontdekt en uitgegraven. Homo progressivus - wat al namen draagt het beestje, dat zich van vier poten verhief om twee armen en twee benen te krijgen, gedragen op een smalle voetzool, verticaal en als een dolle gesticulerend. Alsof er maar twee wezens op aarde zouden zijn, de jeugd, en de ouderen. Tientallen generaties gelijkertijd: de betovergrootouders die zich nog manifesteren, de begin twintigste eeuwse karikaturen van stomme en andere films, naast de verschillende jeugd-generaties, waarvan de mijne de eerste en de laatste is: de rond 40-jarigen, te jong voor de aktieve oorlog, te oud in de koude oorlog, en nu jong genoeg voor eeuwige vrede. Rond mij de mensen, die waar ook ter wereld een leven lang wereldleed gedragen hebben, om zich nu, punt in de wind, een eigen baan door nieuw leven te slaan - de een na de ander zich manifesterend, verduidelijkend, begrijpend, o zo begrijpend, voor jong en oud, dag en nacht, zomer en winter: eenvoudige zonaanbidders (als ik), blij met elke {==52==} {>>pagina-aanduiding<<} nieuwe lenteklank. Deze lente zijn het de micro-boppers, waaraan Esquire in het maartnummer een reportage wijdt. Goodbye Hippies! Hello 10-year olds: ‘Micro-boppers zijn niet ongeartikuleerd; zij verkiezen niet te spreken. Antropoloog Ted Carpenter ziet hun kommunikatietechnieken als gelijk aan die van primitieve talen die polysynthetische vormen gebruiken. (...) Van de microbopper kan men verwachten dat hij een nieuwe levens-stijl zal vestigen, die in meerdere opzichten, radikaler kan zijn dan onze verbeeldingskracht zich kan voorstellen (beyond our capacity to imagine it). ‘Met het bewustzijn van de multimedia funktioneren zij tot in de diepste kern in stamverband. Gebaren houden toon, frequentie, nadruk, voegingen, lichaamsbewegingen in, alles integrerend deel van de stam-taal. Je moet zowel kijken als luisteren. Woorden worden een ruimtelijke schepping - geschapen door het oog.’ Ach, wat weten we van die generatie, van wie wij het dagelijks levensgebruik zullen moeten leren in de toekomst? Nu al gaan de kinderen van mr. Auchincloss in Santa Barbara (Cal.) even gemakkelijk met een computer om als ik met mijn schrijfmachine. Ach, wat weten we eigenlijk niet, als we telkens opnieuw met leeg licht beginnen. Moet ik een draad opvatten? Terug naar zojuist, van weggeweest nog niet gehoord? Een en al weg en op weg geweest: het is niet zo eenvoudig een moeilijke opdracht naar genoegen en tevredenheid van de opdrachtgever uit te voeren! Kom er eens om! Zeker kom er om, waar voor mijn geld, bij jou naar binnen, tijdgenoot, dromer? Hoe losser ik me maak, ontspannen in dit {==53==} {>>pagina-aanduiding<<} lichaam dat van niets weet en de wil voorbij is (Henri Michaux: La volonté, la mort de l'Art) omdat de wonderen blijven bestaan, ‘de wereld nog niet uit’ zijn. Alles wat gebeurt onvoorstelbaar. Vind je evenwicht in de verwondering. Beleef de harmonie van binnen en buiten. Antwoord. Vraag. Je volgt me nog? Waarom eigenlijk niet: het is voor je eigen welzijn (de best-wil hebben we uitgeschakeld, daar weten wij niets van, zeker niet de een van de ander). Dat er nog mensen zijn, die anderen trachten te overtuigen, overreden, beïnvloeden, overhalen, inspireren, onturnen? Je moet het toch zelf doen, wat je dan ook te doen hebt, dat is je eigen zaak - maar wij leven met je mee. Het is niet zo eenvoudig, maar ook niet zo moeilijk - het gaat zoals het gaat, en het gaat er maar om waar je onderweg je agressies laat. Leef ze uit in jezelf, en je word een rijker mens - leef ze uit op een ander, en je bent misdadiger, oorlogs-misdadiger. Je vecht, je bent een strijder, maar voor een wereld zonder geweld zet je je op weg, voor leven waarin eerbied voor de ander bovenaanstaat - wij zullen, hoe moeilijk het ons ook vaak zal vallen, de andere wang moeten toekeren als men meent ons te kunnen slaan. Het is voor mensen uit deze kulturele delta slechts een deel van de schuld die wij kunnen delgen. Laten wij nog steeds niet mensen martelen, bombarderen, beschieten, in onze naam, die van ‘de vrije wereld’? Hoe durven wij protesteren, links, rechts, altijd die ander die kwaad doet, stout is, dom denkt, waarom nooit eens wijzelf? Wat voor kwaad schuilt nog in ons kokend bloed? Wat weten wij ervan, waar wij het laten? Het ongenoegen, het onbehagen? Als de zon schijnt, {==54==} {>>pagina-aanduiding<<} brandt hij het je lichaam uit - in de zon liggend doe je meer aan de vrede dan grauwend tegen grijze of zwarte uniformen. Wanneer gaan we de Telegraaf eens doodzwijgen? Little Brother watching you? Kijk terug, en lach, lach het uit, ondergraaf het, door het niet serieus te nemen. Houd je aan de regel der wet, zolang het gaat, en als het niet anders kan stap je ernaast, wetende wat je doet, en waarom je het doet (je eigen illusies), en je ondergaat: echt leven doe je toch pas, als je vervolgd, onderdrukt, en tenachtergesteld wordt - dus maak het maar eens mee, ga er eens van binnen tegenaanstaan in plaats van buiten af te duwen. Die muren krijg je wel weg, ondersteboven en van hun plaats, maar slechts door een gezamenlijke wil, nietwaar dienaren der geest? En het bewustzijn zou wel eens een groter wapen kunnen blijken te zijn dan alle justitionele, politionele, paranoïde, paniekerige strafmaatregelen - tegen wat dan ook. Want die vrijheidsdrang laat zich niet tegenhouden. {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} Laat eens alles in een vacuum hangen, de leegte waarin dingen tot zichzelf kunnen komen, hun evenwicht hervinden. Het is gemakkelijk te worden misverstaan, maar je kunt van me aannemen, dat iemand die een ander slaat of kwetst, alleen maar zichzelf kwetst, kwelt, tergt, ergert - zeker wanneer de aktie niet met een reflex-reaktie beantwoord wordt. Kinderen van het licht, wat is dit voor mentaal {==55==} {>>pagina-aanduiding<<} judogeschrijf? Voor wie, en tegen wat? Je kunt natuurlijk altijd proberen een ander uit de duisternis te voorschijn te trekken (godbetert dat nog tevelen blindelings rond zich tasten) maar het enig waarlijke werk kun je slechts aan jezelf verrichten. Kind, niet van schimmen en schaduwen, maar van de zon (en de verbeeldingskracht, die zon in ons). Alles daarbuiten, buiten wat wij zelf zijn als autonome kosmos-participatie-vibratie is tenslotte niets anders dan de eigen projektie. Dit is niet alleen voor jou en voor mij, maar ook voor de kollektieve menselijke resultante het geval. En het is jammer, wat Lou Salomé al in een brief aan Freud verzuchtte, dat staten zich niet laten psycho-analyseren. Daarom even letten op de gedragslijn van Timothy Leary: Laat de Staat Desintegreren - de Amerikaanse micro-boppers doen het nu al, en ik neem aan te kunnen zeggen dat Stokely Carmichael wel eens gelijk kan krijgen als hij verklaart, dat de presidentiele verkiezingen in Amerika van dit jaar 1968 de laatste zouden kunnen zijn... Maar wie dan leeft, dan ook meezorgt: we zijn er allen bij betrokken, op dit moment spelen we allen rollen in dat wereld-spel, dat zich zo vaak louter politiek op ons netvlies projekteert, terwijl er zoveel ander swetenswaardigs bezig is te ontstaan, en in stilte te gedijen. Ik wijs je op de auteurs, van wie teksten in dit boek voorkomen: blijf ze lezen, laat ze voor je vertalen, weet dat er handlangers van de liefde overal schuilen temidden van woelige angstige baren, om je de hand te reiken als je mocht denken alleen te staan met je krankzinnige ideeën. Je weet toch, dat alles zich zal weten te verwezenlijken? Voor het einde van deze eeuw grote wonderen, mirakelspelen, openbaringen, visioenen, trances, Toestanden & Situaties. Uit de grabbelton van {==56==} {>>pagina-aanduiding<<} de realiteit. Reist u vierde of vijfde dimensie? Verbijsterend koersend van binnen naar buiten en weerom gelijktijdig. Of niet soms? We zouden een leegte kunnen scheppen rond hitsende, haatzaaiende, verwarde geesten - hen isoleren en vermijden, als eens de pest. Het kwaad aantoonbaar maken: de gruwelijke domheid, de zelfgenoegzame vooringenomenheid, het absurde gelijk. Niets dan verdeling en scheiding, grenzen in verschillende kategorieeen, rode, blauwe en groene doorslagformulieren waarvan het karbon verbleekt, vergeelt, vergaat - die papieren wereld van niets (en ik die daar zo nodig een nieuw bos voor moet aanvreten, voor deze woorden) waarin niets waarin niets - net als op dat busje, speel eens met je mogelijkheden. Wacht tot je yoga gaat doen, of de meditatie leert beoefenen - alles wat je meemaakt gehoort je toe: niemandJazz is free, And so are we! zal het je ooit kunnen afnemen, het is van jou, de straat is vrij en zo ook jij, de lucht die je inademt (en die men voor je vergiftigt als je je niet teweerstelt) en de mensen die je ziet: maak ze vrij terwijl je jezelf bevrijdt. Blijf kommuniseren over de bevrijdingstechnieken - het is een kwestie van tijd. Er is niet zoveel meer van overgebleven, het gaat vlugger en vlugger, duurt korter en korter - neem alle tijd voor alles wat je doet: hoe weloverwogener, hoe vredelievender, hoe langer je je leven maakt, hoe meer mogelijkheden tot overleving. Lessen in overleving noemde Steve Davidson zijn gevangenisbrieven (Arbeiderspers, deze len- {==57==} {>>pagina-aanduiding<<} te), terecht: is er een andere boodschap, een andere opdracht, een andere gave, of genade, dan het overleven? Laten we weten dat machthebbers onmondig zijn, zodra wij aan hun opvattingen van macht niet de vrijheid verbinden, die van ons iedereen is. Ik neem niet aan dat huidige machthebbers die totale vrijheid op het oog hebben: we zullen het zonder leiders moeten proberen, marginale mens voor outsider, renegaat naast perifeer, rebel op ketter, heiden in heiligheid... Waanzinnig is het, bij wijze van spreken - en ik méen het - dat op deze wereld in deze eeuw miljoenen mensen over de kling zijn gejaagd geworden door mensen, die zich hebben laten opzwepen, voor niets. Dááraan moeten wij iets doen, dát misdrijf-in-het-groot zullen we bij de wortel moeten aantasten - niet door er steeds maar weer over te spreken, maar door het in de praktijk te brengen. Jij hebt mooi praten, dat heb ik, waarom jij niet eens handelen volgens je eigen geweten? Verzet je eens? Man is pas, die weigert te doden. Deze waanzin ten volle konfronteren is soms teveel van de mens gevraagd - al is juist dát het enige engagement, waardoor de mens zich met zijn realiteit kan verwerkelijken. Maar neem het die mens dan ook niet kwalijk, als hij faalt: velen gaan onder deze last kapot (the best minds of my generation), zij slaan door, kunnen zich niet langer aangepast in ons midden rondbeweging, zij flippen, desintegreren in een staat die men bij gebrek aan beter ‘chronische schizofrenie’ noemt, wat ook maar éen naam is voor evenzovele andere benamingen, die ieder ‘ziektegeval’ tooien. {==58==} {>>pagina-aanduiding<<} Anti-psychiatrie De avant-garde der psychiatrie is de anti-psychiatrie, die een nieuwe gemeenschap creeert, waarin de sterke en gezonde broeders en zusters voor de zwakken en zieken zorgen: als gemeenschap zullen wij met onze ‘moordenaars’ en ‘krankzinnigen’ moeten leren samenleven, zoals wij ook de dieven in het groot en in het klein moeten weten op te vangen binnen een gemeenschap, waarin plaats, ruimte en gelegenheid voor iedereen is. We vertonen toch ook onze exhibitionnisten aan al onze voyeurs? Dan vereren wij twee onderdrukte minderheidsgroepen met ons respekt... Een mens kan zich slechts vrijwaren tegen de flip-out door te begrijpen wat er met hemzelf en de wereld gebeurt: schizofrenie. In en achter, naast en voor jezelf staan, en bekijken, bestuderen, nauwlettend gadeslaan, hoe de machinerie beweegt, hoe de kosmos in elkaar zit - blijven volgen wat ontdekt wordt, of herontdekt, begaan zijn met iedereen, je eigen problemen niet als die van de wereld zien, luisteren, aandacht vertonen, je in een ander kunnen verplaatsen - reken maar dat er duizenden manieren zijn om niet gek te worden. Dat is het ware wonder: dat het gezonde verstand de gezonde twijfel kan overwinnen, en tot de gezonde overtuiging komen, dat je bent wie je bent. Zoals ik elders zei, in de vorm van een gedicht. Dat is pas een opluchtende, bevrijdende ervaring! Dán valt er even een wereld van leed van je af! Dan hoef je niet meer als Atlas dat hele gebeuren alléen te torsen, dan onderga je tegelijkertijd hoe ontzettend nietig het eigen gebeuren is - verplaats je eens uit je spel, denk je eens in een andere situatie in (Daumal's grote magiër heeft die gave), stap eens een andere kultuur binnen. Het {==59==} {>>pagina-aanduiding<<} enige wat een van de vreemdelingen in deze zandbak me na vier maanden Turkije kon meedelen, was een troostvolle huilbui - van geluk, dat hij er was, dat wij er zijn, dat deze wereld de onze is. Een droom of een sprookje, uit dat onderscheid {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} moet ik ontwaken, met mij in de cocon steeds blindelingser en intuitiever: absolute poëzie, totaal, soeverein. Door het spinrag Voor uitbarstingen als deze (noem het poëzie, ik ben een dichter) is een open geest een eerste vereiste, je niet laten neerdrukken door omstandigheden die tégen lijken (maar het slechts in je geest zijn). Jij bent de baas over jezelf. Dat is het enige uitgangspunt in gaande en komende gevechten, conflict-situaties en andere spiegelzaalballetten: altijd zul je in staat blijven nieuwe indrukken te integreren binnen het geheel van de bestaande struktuur in de kosmos. De mythe van Alan Watts (hoofdstuk 14) is niet alleen maar een sprookje, dat je aan kinderen kunt vertellen - het is de enige manier om niet te liegen. En reken maar dat de kleine potjes steeds groter oren krijgen, dat de kleine oogjes meer en meer gaan zien - nu al kijkt de kwieke jeugd dwars door het gehuichel van sommige ouderen - wat hun ondergang zal betekenen. Wie niet meer op zijn woord geloofd kan worden, heeft niet alleen de schijn, maar de totale werkelijkheid tegen zich. Wie achterhoudt, zich verschuilt, knollen voor citroenen tracht te verkopen, minder dan de waarheid schenkt, marchandeert, schippert - hij tuimelt op dit grote schaakbord van de evolutie. Ongekroon- {==60==} {>>pagina-aanduiding<<} de Koning Eeuwige Jeugd! Wat je niet doodt, maakt je sterker - blijf de band met morgen behouden in de vorm van je huidige relaties met hen, die jonger zijn. De eerste openbaring Het begint, hoe jong, hoe oud je ook bent (en ik tutoyeer je voor het gemak, omdat je mij elke pagina dierbaarder wordt, welwillende lezer die ik over enkele maanden tegemoettreed) met de eerste openbaring: ik ben in leven. Overtuig je ervan, was je schoon, ontdek, ruik, zie, hoor, proef, tast toe, scherp de intuitie, betreed voorzichtig eerder-begane terreinen (ze zijn spiksplinternieuw, een nieuwe dimensie in de herinnering naar voren brengend, vroeger, vandaag, altijd). Je wilt zo lang mogelijk blijven leven? Begin dan onmiddellijk, eer het te laat is, voor de laatste aansluitingen naar overal. Wil je ook op zoek naar dat eeuwige leven, waarvan zoveel gesproken wordt? Als je de pagina omslaat, heb je het zelf tussen de vingers, niet als papier maar als vlees en bloed. Beslissingen leren vanzelf spreken. Van eenling tot anderling, vreemdeling, zonderling - spreek er over - in ons is teveel verloren gegaan van datgene wat ieder mens behoort te weten. Overleven is overleveren. Ik lever je aan alles over, de honden, de paarlen, de zwijnen. Ik heb zoveel pretenties als woorden, alles dienende de vereniging. De vereniging van eigen vragen en antwoorden bijvoorbeeld; zolang wij weten vragen te stellen {==61==} {>>pagina-aanduiding<<} hebben zullen wij tenslotte ook de eigen antwoorden moeten kunnen formuleren. Met ‘deskundigen’ en andere ‘vertrouwensmannen’ kun je geen genoegen meer nemen, tenzij zij dienen als mediator en je volledige vertrouwen hebben. Geef je eens bloot aan een ander? Het blijft toch maar een psychodrama, waarvan je zelf kunt profiteren. Hoe meer je van je eigen mechanisme kent, hoe beter je het kunt leren besturen. Wie kent mij beter dan ikzelf? Wie kent zichzelf niet beter dan hij alle anderen kent? Als wij maar kunnen beseffen blijven, dat in de ander ook een ervarend individu aanwezig is - de unit van de IFIF - dat zijn eigen weg door het leven zoekt. Heeft ook hij zijn ogen open? Laat hem merken, dat jij aan zijn zijde staat - hij heeft je nodig, zoals jij hem. En zonee, wandelt hij nog in zijn slaap: schud hem wakker. De waker slaapt ook, Ook ik. OQ. Over de grenzen Bij voortduring kun je het besef van je eigen machtige mogelijkheden in je doen groeien, van dat wat je op gelijke hoogte met het dier houdt (je instinct, je reflexen, je conditionneringen, maar ook je intuitie en je zintuigen - straks je telepathie) en dat wat je doet verschillen van de machine. Jij bent in staat nieuwe gevolgtrekkingen te maken uit de voortdurende stortvloed van gegevens, die op je worden losgelaten, die waren het miljoenen per sekonde? - alle voorstelbare werkelijkheden, onvoorstelbare magische ontmoetingen. Het is onze kreativiteit, die dit wezen in stand houdt, het telkens verder doet komen met zijn denken, om het dan ook zonder schroom te kunnen overschrijden - fijn en prachtig, nuttig en noodzakelijk zijn de ratio en de logica, maar schoonheid en waarheid {==62==} {>>pagina-aanduiding<<} zullen nooit via het woord, het denken, en het intellekt alleen te omvatten zijn. Voor de poëzie, voor het leven, voor de mens zijn ontroeringen nodig, daar wordt de mogelijkheid geschapen - binnen die overgevoelige tedere contexten - dat je een synthese vindt, die de bekroning is van al wat je weet, te weten bent gekomen, en alsnog te weten kúnt komen. Dat je het vreugdevol zult kunnen loslaten, is een van mijn vele wensen die je verder vergezellen. Dat je er mee kunt blijven spelen, die Tarot bijvoorbeeld, die met zijn tweeentwintig gestalten dit boek verlevendigt. Het zijn je eigen situaties, gewaarborgd door de authenticiteit van alle archetypen die wij ronddragen in ons. Gooi eens een kruis, van vijf kaarten. Eén West: ‘Bevestiging’, Twee Oost: ‘Ontkenning’, Drie Noord: ‘Discussie’, Vier Zuid: ‘Oplossing’ en Vijf Centrum: ‘Synthese’. De conjunctie en je eigen luciditeit mogen je leiden. Speel mee. Weet wat je doet. Ik hang je niet op, ik verdrijf je niet, ik sla je niet terneer, ik haat je niet, laat me niet in de kou staan - het is hier overigens lichamelijk van temperatuur, dus zeer bevredigend. Aan de wetenschap, aan niets komt een einde, in ieder van ons is de kritiese universiteit in werking gesteld: de inboard observer, trained to operate, ready for take-off. towers open fire. Aan het leerproces hoef je je niet te onttrekken, het is niemand anders programma dan ons eigen leven. Niemand dwingt ons, wij zijn zelf de loop der gebeurtenissen. Wij zijn niet voor niets in het leven geplaatst. Wij zijn er in de allereerste plaats om angsten te bezweren, die wij van oudsher hebben meegekregen - en dan staan wij middenin de vrijheid, om te doen en te laten wat wij willen doen en laten. Wij hoeven niet in alles de eersten te zijn om tot de laatsten te behoren, want het is een onomstotelijk feit geworden dat binnen het elektro- {==63==} {>>pagina-aanduiding<<} nisch circuit, geheten de wereld, het leven, elk van ons aan de top kan staan, om het gebeuren te bemachtigen. Kleine handreiking Ik wil in dit boek niet meer schrijven dan nodig is, het is maar één enkele handreiking bij de werkelijkheid van alledag - bij leven en welzijn zijn wij stuk voor stuk groter en machtiger dan wij het in onze stoutste dromen kunnen voorstellen. Met onvoorstelbaarheden leren leven, onze capaciteit tot begrijpen vergroten, meevloeien met de beweging, het zijn inderdaad niets dan korte lessen in overleving. De overlevering. Van man tot man een woord. Doodeenvoudige gedachten kan ik anderen in de mond leggen, omdat ik er zelf baat bij heb gevonden - voor mij hebben zich een groot aantal leerprocessen tegelijkertijd afgespeeld, je scherpt je pen, je dringt dieper door, niet alleen onderweg zijnde. Mijn boeken zijn mijn vrienden, ik heb mij door hen laten vergezellen, zij omringen mij. Ik weet dat ze gelezen willen worden, gehoord en beluisterd. Het is van het grootste belang dat zij in de bibliotheken van alle mensen van goeden wille terechtkomen, in de leeszalen van kritiese universiteiten en andere kommunikatie-centra. Zij kunnen het uitgangspunt van je daden nader bepalen, zij zijn op jouw overleven gericht: een basis voor gedachtenwisseling op zijn minst. Namens mijn vrienden tot mijn vrienden. Ik ben zeker geen allemansvriend, wat betreft mijn privé domein - ik breng zelf de keuzes tot stand. Kommunikatie is altijd een welkom gebeuren. Elk jaar wijzer, inderdaad, elk jaar meer en min- {==64==} {>>pagina-aanduiding<<} der afstand tot het totale gebeuren. Meer van binnenuit, meer van buitenop. Meer inhoud, meer gelijktijdigheid. Steeds minder ook de afstand tot het niets, waarover niet te spreken is. Een 17, 23 of 51-jarige kan hier en nu ook ontdekken, wat mij overkomen is, wij zijn allen even ver - maar je levenservaring is eigen geestelijk bezit, dat iedereen toebehoort. De know-how zul je van heinde en verre betrekken, wie zich verruimt neemt zijn ware zelf mee op reis, kan het masker voorgoed achterlaten. Er is zoveel te zien en te onderscheiden, als je je ogen durft vertrouwen. Het is een kwestie van durf. Durven vertrouwen in jezelf, durven ondervinden, durven leven. Leren leven met onzekerheden, twijfels en ook door de wanhoop heentrekken. Je leven bewust leiden betekent afstanden overbruggen, onzichtbare handen die over de kloof je worden toegereikt durven aannemen. Ontsnappen aan de angst Wat ook de pijnen van een mens zijn - onbeschrijflijk, onuitspreekbaar - ieder mens maakt ze mee, van begin tot einde, en weerom. Het is maar de vraag, en een weet, wat je er mee aanvangt - blijf je het slachtoffer, of ben je in staat er de lessen uit te trekken? We hebben de angst meegekregen, om daarvan te leren. Als ook Simon Carmiggelt met de wijsheid van Ibn Hazm op de proppen komt in zijn Kronkel-kolom, dan is het omdat hij zélf, enkele regels eerder, opmerkt: ‘Dag in dag uit worden we overstelpt met zóveel onheilspellende tijdingen, dat ik voor mij er al geruime tijd geen gat meer in zie. Ik vrees dat er meer van zulke mensen rondlopen.’ {==65==} {>>pagina-aanduiding<<} En wat zegt dan de duizend jaar oude wijsgeer, over de angst? ‘In al mijn studies heb ik steeds gepoogd iets te ontdekken in het menselijk gedrag dat door alle mensen unaniem als goed wordt beschouwd en dat door iedereen wordt nagestreefd. Alleen dit heb ik ontdekt: iedereen snakt ernaar om aan de angst te ontsnappen. Ik heb niet alleen gevonden dat geheel de mensheid dat als goed en begerenswaardig beschouwt, maar ook dat, niettegenstaande de tegenstrijdigheden van de uiteenlopende meningen, doeleinden, wensen en betrachtingen der mensen, er niemand tot het stellen van een daad wordt bewogen of tot spreken wordt aangezet, die niet hoopt door die daad of dank zij die woorden, zijn angst te verminderen of haar uit zijn geest te bannen. Nu is het wel duidelijk dat sommigen dwalen bij de keuze van het geschikte pad dat daartoe moet leiden; en anderen wijken er van af; nog anderen, en zij vormen een minderheid, slagen in hun opzet. Niettemin: ontsnappen aan de angst is altijd het doel geweest dat aan de mensen van alle rassen en volkeren gemeenschappelijk was sedert de wereld ontstond, en het zal zo blijven tot hij vergaat.’ Zo is het, en maar eens een keer niét anders. Maar dit is dan ook een stem uit de minderheid, een stem uit de oase, die je verzekert, dat ook jij kunt slagen in je opzet. Wie zich van zijn angst wil bevrijden, kan het ook. Meer wil heb je niet nodig, de rest zorgt voor zichzelf. Ontsnappen aan de angst, is dat hetzelfde als vluchten uit de werkelijkheid? Fourrier: Het Volledig Afwijken Ik zie er liever wél een gat in, het is er, bovendien. Utopist Charles Fourrier wist het zo'n anderhalve eeuw geleden al ‘l'écart absolu’: het volledig afwijken, als nieuw model. De branden tege- {==66==} {>>pagina-aanduiding<<} moet, het vuur binnentrekken. In La Fausse Industrie, 1835-6: ‘Columbus koos de regel van het volledig afwijken om een nieuwe kontinentale wereld te bereiken; hij maakte zich los van alle bekende wegen, hij begaf zich op een Onbevaren Oceaan, zonder rekening te houden met de angsten van zijn tijd; laten we dat ook doen, laten we voortgaan door volledig af te wijken, niets is gemakkelijker, het is voldoende om een mechanisme te proberen dat kontrasteert met het onze.’ Dat volledig afwijken is wat men dropping-out kan noemen, niet meer meespelen met strukturen van macht, niet meer dansen rond het Gouden Kalf, blijven beginnen bij het begin - dán kun je verzoend raken met het feit dat je jezelf bent, desnoods tegen álle anderen in. Wie zichzelf is, vindt zich hier weerspiegeld. Wie van wanten wil weten, trekke de stoute schoenen aan. Het volledig afwijken betekent agressie isoleren, jezelf immuun maken voor geweld. Inspireren in plaats van terneerslaan. Op de man af, i.p.v. ontwijken. Niet genoegen nemen met minder dan totale antwoorden. Je niet laten bedotten. Door niemand. Ook niet door mij. Laat het mij weten als ik je in de steek laat. De genezing begint bij het wegcijferen van jezelf. Het is beter te voorkomen dan te genezen. Breng alsjeblieft niet nog meer onmin en misverstand in de wereld, houd het gebeuren schoon, weet dat je de eigen vuile was toch zelf moet wassen. De angst, die we meekregen - in een wereld die noch ontstaat noch vergaat - om van te leren is een wapen dat machthebbers tegen ons kunnen keren, {==67==} {>>pagina-aanduiding<<} maar dat volkomen machteloos is wanneer je je geestelijk onkwetsbaar hebt gemaakt. Doe niet mee aan de gekonditionneerde kollektieve hallucinatie, geheten ‘angst’ en je bent een natuurstaat nabij, die voor een godenvolk is weggelegd. Door angsten te konfronteren, en te bevechten, komen wij als overwinnaar uit de strijd om ons leven. Wij kunnen die strijd nooit of te nimmer opgeven, door voor de angst te buigen, wij mogen ons leven niet verraden. Wij zijn niet alleen ooggetuigen, maar inderdaad mede-spelers. Wie kan zijn blik afwenden van onrecht, zonder zélf mee te lijden? Wie de betekenis van het lijden wil leren kennen, zal met voortdurend leed leren samenleven. Het leed maakt onlosmakelijk deel uit van ons bestaan, het is een ingebouwd mechanisme dat deze mens in staat stelt mee te huilen en mee te lachen. Het geluk, dat ik ervaar, zou niet bestaan zonder het leed, dat ik heb moeten lijden. Elk autobiograaf trekt uit het geweeklaag om {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} onrecht aan eigen ik begaan naar het gezamenlijk front dat de mens bedreigt: het grote misverstand dat de mens is geboren om te lijden, om zijn plichten {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} te vervullen, om zich neer te leggen. Wie niet langer kan huilen, en daaruit troost putten, is dood. {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} Wie zich neerlegt bij onrecht is dood, en wie de dood niet in de ogen durft kijken, is al dood. Wij zijn geboren om gelukkig te worden, om bevrijd te raken, niet om te lijden als slaven. Dat begrip opbrengen voor het leven maakt ook jou zelfstandig, en als je het niet met me eens bent, {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} laat je het maar weten. Wil je horen hoe een Amerikaans dichter dit verwoordt? {==68==} {>>pagina-aanduiding<<} Gregory Corso: I am able to imagine... ‘Er is een reden voor het gedicht en de dichter - zoals er ook een reden was voor de navigator-ontdekkingsreiziger, de zee, het schip, en de ontdekking. Iemand moet de Christopher Columbus van de geest zijn, die grote uitgestrektheid van het bewustzijn, en dat is de dichter. Maar in tegenstelling tot Columbus, die een nieuwe wereld ontdekte, een wereld die er al was, moet de dichter een nieuwe wereld maken - die er niet is tenzij hij haar daar zelf neerzet. Hij moet haar daar neerzetten en ontdekken voor alle volkeren en tijden. Toen ik het zelfinzicht kreeg me te realiseren dat wat ik geschreven had als een sleutel voor een ongeschreven deur was, schreef ik die deur, en toen ik haar opende, wat lag er toen achter zo'n dein? Niets. Niets, tenzij ik er iets neerzet. Ik weet dat ik iets niet zal vinden omdat ik niet kijk, ik weet dat ik de kamer van mijn waarheidsverlangen moet scheppen; en dan, slechts dan mag ik binnengaan en verblijven in vrede en vreugde. Want als de dichter vredelievend en vreugdevol is wees er dan van overtuigd dat de gehele mensheid het is. Maar de gehele mensheid leeft niet in vrede en vreugde, en heeft dat nooit gedaan. Kan dat ooit geschieden? Kan zulk een mensheid ooit komen? Ik ben in staat het te verbeelden (I am able to imagine it) maar ik denk niet dat het mogelijk is. Alle volkeren zijn niet éen volk. Sommige zullen gelukkig zijn en sommige ongelukkig, en vice versa. De hele wereld gelukkig hebben en dan nog touw om je aan op te hangen... het zegt me dat zolang er dood is ongeluk zal zijn. Het leed, als de dood, is onvermijdelijk. Dit is ons lot. Wat het leed betreft, het enige wat we er aan doen kunnen is proberen anderen gelukkig te maken; en wat de dood betreft, het enige wat we er aan kunnen doen is vermijden dat hij krankzinnig wordt. Dit is de belangrijkste zorg (the main concern) van de dichter heden. Hij heeft het onvermijdelijke aanvaard. Hij moet nu leren hoe er het best mee te leven.’ Gregory Corso: Some of My Beginning... And What I Feel Right Now, Contemporary American Poetry, Voice of America Forum Lectures. {==69==} {>>pagina-aanduiding<<} Ook ik ben op zoek. Natuurlijk; wie niet? Als schrijver ben ik nu op zoek naar dit boek. Dit ben ik: moment-opnamen betrapt in hun spiralende vermenigvuldigingen, nu al bezig meer en meer weg te laten, om aan te geven, duiden, ophouden, pauseren, inhouden: gun je de tijd. Dit is een hartstochtelijk, hartgrondig seizoen geweest waarvan ik geen progress report hoeft uit te brengen; godzijdank kan ik dankzij jullie, lieve vrienden, bevrijd van dagelijkse zorgen mij bezig houden met groter wel en wee. Ik kan doen en laten wat ik wil, van de hand in de tand, de ene dag luisterrijk overgaand in de andere. Van éen ding kun je zeker zijn (zegt het voort!), wie mij blijft vergezellen, is niet alleen. Schreeuw het van de daken: denkers houden je wakker, ontroeren je, veranderen je, vervormen je. In het proces van bewustwording, waaraan wij in deze jaren allen onderworpen worden (geween en gekners van tanden) onverbiddelijke momenten: de brainwashing, de mindblowing, de psychose, Unio Mystica, Instant Cosmic Orgasm, Life Sex Death. Niemand ontkomt, duwde hij glimlachend zijn vingers de letters binnen, tastend van binnenuit naar je hartslag. Bloed aan de handen. Offers. Leer leven met de dood. Tabé. Tijd voor mij om te verdwijnen. Ik ben slechts het voegwoord tussen jou en je wereld, het isgelijkteken. Doe maar gewoon, dan doe je gek genoeg. De raad van een magiër. {==70==} {>>pagina-aanduiding<<} Tarot: de koninklijke weg Van twee bestaande versies van het Tarot-‘spel’ heb ik tot op heden gebruik gemaakt (konsultatie, meditatie, konversatie): de Franse Ancien Tarot de Marseille (in doos verpakt 78 cartes avec livret explicatif) van B.P. Grimaud. De kleine eksplikatieve handleiding verwijst naar het grote werk Le Tarot de Marseille, van Paul Marteau, ingeleid door Jean Paulhan, Parijs 1949; over dit werk heb ik gekorrespondeerd met Noud van den Eerenbeemt, die het telt in zijn Tarot-bibliotheek. Laat je geen schuldgevoelens opdringen Het elfde deel van de serie ‘magische Handbücher’, uitgegeven door Richard Schikowski, Berlijn, is getiteld Tarot der Eingeweihten, van Joachim Winkelmann ( 1962) - ik ben Anneke en Italo de Diana dankbaar voor de kennismaking hiermee, zoals ik de andere Tarot-spelers dank voor hun aandacht, liefde en begrip - Marijke (Londen), Jeanne (Amsterdam), Solange (Parijs). Ik ben allen erkentelijk, die willens en wetens aan de totstandkoming van deze pagina's hebben meegewerkt. Ik ben er van uitgegaan, dat alle levende meesters, die in dit boek aan het woord zijn gekomen, volkomen betrouwbaar zijn. Ik sta voor ze in. Ik ga voor ze door het vuur. Als je hun werk blijft volgen, zul je zien in hoeverre zij zich zuiver in de aktualiteit weerspiegelen, hoe hun werk een eeuwige, voor jou geschreven, ‘boodschap’ inhoudt: bakens van licht in een chaotische wereld. Wie na bijvoorbeeld éen boek van Alan Watts, Ronald Laing, Oliver Reiser, wie dan ook, een volgend of ander boek van dezelfde levende auteur ter hand neemt, zal weten dieper binnen te dringen in zichzelf (om wie het gaat, ook in jouw {==71==} {>>pagina-aanduiding<<} leven). Van de ‘dode’ meester, die van gene en die van deze zijde (‘dood’ begrepen in onze onderlinge funkties en verhoudingen als mens op deze aarde, ‘sterveling’) evenzeer niets dan goeds. Van de klassieken zijn er een aantal zeer betrouwbaar, alle eeuwen van bijgeloof en dogmatisme overleefd hebbende, met telkens nieuw begrip voor de nieuwe mens met zijn eigen spreek-en schrijftaal: men kan bijv. wijzen op de Bhagavad-Ghita, de taotetjing, de itjing (het Chinese orakelboek der veranderingen), de Tibetaanse Dodenboeken, en het Egyptische Dodenboek, waaruit - zie verder - o.m. de Tarot te voorschijn gekomen is. De Tarot wijst er ons in de allereerste plaats op, dat de werkelijkheid poly-interpretabel is, en de Tarot levert je over aan niets dan de eigen interpretaties - die je kunt ordenen aan de hand van de menselijke kommunikatie (liefde, vriendschap, de magische ontmoeting, de woorden, het gelach, elke gedeelde emotie of ervaring). Laten wij dit nooit uit het oog verliezen; ik reken me het als een plicht om in een tijd van Babylonische spraakverwarringen, met filosofische ‘twistgesprekken’, die stuiten op wederzijds onbegrip voor elkanders definities, de taal zo zuiver mogelijk te houden. Dat is voor mij een estetische kwestie: slechts de waarheid kan schoon, naakt, gekleed gaan. Geen omwegen of versieringen nodig, geen achtergedachten of bijsmaak. Dit is zuivere aarde. Zuivere lucht. Zuiver water. Zuiver vuur. Om je te louteren, omdat een mens altijd een stap opzij kan gaan voor een ander; ik ben hier voortdurend iedereen voor de voeten lopende op een synthese van mijzelf terecht gekomen: het is de werkelijkheid zélf, die mij inspireert. De werkelijkheid is van een oogverblindende schoonheid - het is verschrikkelijk, dat - zie ik wel eens - zovelen daar zo achteloos aan voorbij gaan; dat ‘de mens’ niet meer {==72==} {>>pagina-aanduiding<<} in staat is de dingen als nieuw te ervaren, opnieuw voor de eerste keer te zien, zodat het gebeuren sprakeloos niet langer verwoord kan worden, het is - zou men bijna zeggen - zijn enige zonde. Dan zijn we van dat woord ook meteen af, in de pagina's die volgen, Baudelaire definieerde de vooruitgang (le progrès) als een staat waarin alle sporen van erfzonde zijn uitgewist. Elk leeg-maken is vooruitgang, elk stilhouden {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} ter reflectie, elk oponthoud in de geweldige en gewelddadige race, die de westerse beschaving naar zijn ondergang voert, een moment van eeuwig verpozen, in wat waar is en blijft, niet onderhevig aan grillen en wispelturigheden, die de mens telkens anders telkens bezig houden. Leve het zalige nietsdoen! Dit is een klein aspekt van mijn geïnterpreteerde werkelijkheid, zoals ik die vermag uit te drukken via het scheerapparaat van de nederlandse taal - ik ben veel mensen dank verschuldigd; ik leid een leven waarin iedereen mij van pas komt, waarin alles wat door jou gezegd wordt, zowel vóor als tégen je gebruikt kan worden. Er bestaat veel zelf-kritiek (altans de mogelijkheden daartoe) in het verkeer tussen lezer en schrijver; het kan voor beiden openbarend werken; wie zich vult leegt zich, en omgekeerd. Dit proces, dit overgieten, over-leveren, overhandigen van kennis kan bijvoorbeeld plaats vinden aan de hand van de Tarot-beelden; in eigen vorm vinden deze symbolische gestalten bij elk individuele waarnemer een eigen weerklank, en kunnen zij degeen die het beeld konsulteert (zich meditatief verdiept in hun betekenis) van dienst zijn, begeleiden; dit leerboek is er een dat leraar en leerling bundelt, de dienstbaarheid aan het groter kosmisch geheel verbindt ons - ik weet niets meer, maar ook niets minder; bovendien {==73==} {>>pagina-aanduiding<<} staat er altijd op het spel de diskrepantie tussen verstandelijk ervaren en intuïtief beleefde kennis. Rico Bulthuis schrijft in zijn prentenboek Open Kaart (Tijl, Zwolle, 1967) o.m. over de Tarotkaarten: ‘Zij bevatten een schat van gegevens over de aard en gedragingen, het lot en de wil van de mens. Ze geven een beeld van de schepping en van het heelal, herhalen alle dingen in vier “elementen”: vuur, water, lucht en aarde, corresponderen met de letters van het Hebreeuwse alfabet, zijn te vergelijken met de symbolen uit de astrologie, en vormen de grondslag van een geheimzinnige getallenleer.’ Ik heb getracht, de teksten terwille van dit boek verzameld, oude en nieuwe, ernstig-serieuse en humoristische (het is maar dat je het weet) in te delen onder de verscheiden Tarot-beelden. Ook dit zou door ieder ander op een verschillende wijze verricht kunnen worden; de lezer wordt dan ook beleefd doch dringend verzocht meditatief zijn eigen beeld bij elke tekst te visualiseren; vanaf de aanvang van de kommunikatieve bezigheid, die lezen en schrijven betekent, is het gewenst dat beide kreatieve deelnemers (de uitzender en de ontvanger) hun apparatuur zo zuiver mogelijk afstellen (de neurose is een soort roest; het de-oxyderen, reduceren is dus een gebruiksaanwijzing). Zowel de musikus als zijn toebehoorder, de theater-producent en zijn publiek, de schrijver en de lezer kunnen gelijktijdig, gezamenlijk en afzonderlijk de eerste spelregel van de elektronische mens (die wij zijn; psycho-cybernetisch) tot zich laten doordringen, zoals deze werd geformuleerd door Marshall McLuhan, die stelde: {==74==} {>>pagina-aanduiding<<} {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} ‘De elektronische mens is zijn wereld aan het scheppen, waarbij hij de kosmos gebruikt als een leermachine om de hersenen te beindrukken met onsterfelijke informatie. ‘(Electronic man is making the world, using the cosmos as a teaching machine to imprint the mind with immortal information). McLuhan geeft mijn nieuwsgierigheid gelijk, voor het allerkleinste en het allergrootste (levend tussen atomen en sterren). Ons leerproces is de evolutie zelf, ons groeiend begrip voor de ons omringende, ons doordringende, werkelijkheid. Het gaat in dit totaalgebeuren om zelfopvoeding (het vragend kind in ons is Meester), het gaat om de herkenning van onszelf als een vormingscentrum, het weten dat in ons een menselijke gedaante zich manifesteert, wiens ziel bij voortduring zich kan laven aan de welwillende, goedgezinde woorden van enkele spel-leiders, tot wie ik hoop mijzelf te mogen rekenen. Uw dienaar. Uw mediator. Uw inspirator. Kurt Seligmann: Troeven uit het niets ‘Geen berekeningen of wetenschappelijke observatie zijn nodig voor het Tarot-spel. Zijn gehele magische theorie berust op het geloof dat er in de natuur geen toeval bestaat - dat elk gebeuren in het heelal wordt veroorzaakt door een van te voren vastgelegde wet. De geringste gebeurtenissen zijn aan deze grondregel onderhevig: kaarten door het toeval geschud leveren geen toevallige resultaten op maar een serie afbeeldingen die magisch verbonden zijn met degeen die de kaarten raadpleegt en de vragen stelt. De praktijk van de Tarot is gebaseerd op een profetische gave van de mens, die zichzelf door een speciale staat manifesteert, clairvoyance geheten door de okkultisten, en hyperaesthesie door de man van de wetenschap.’ {==75==} {>>pagina-aanduiding<<} ‘Thoth-Hermes, de veronderstelde auteur van de vroegste Hermetische geschriften, door de alchemisten genoemd als hun Grootmeester, werd door Court de Gébelin (1728-1784) geacht de uitvinder van de Tarotbladen te zijn. Hij was de ontdekker van de magie, van de talen, het schrijven en afbeelden, en had volgens de mythe alle goden beschilderd. Zijn mystieke schetsboek werd A-Rosh genoemd, “A” betekende leer, en “Rosh” het begin. A-Rosh zou de Tarot geinspireerd hebben, en het woord zou volgens Gébelin afgeleid zijn van Tar(weg) en Ro, of Rog (koninklijk). Zo zou Tarot dus Koninklijke Weg betekenen.’ ‘De Tarot konfronteert ons met raadsels, de koninklijke weg leidt ons een afgebakend terrein binnen, waar we oog in oog met ons eigen onderbewustzijn komen te staan. De Tarot is zowel de generator als de batterij. Hij doet onze gedachten geboren worden, en begeleidt ze eveneens. Door het bestuderen van de kaarten wordt men gestimuleerd afbeeldingen te visualiseren van eigen intellectuele en psychische ervaringen; als wij daar later toe terugkeren, zullen wij ons deze afbeeldingen herinneren, die “in de leegte” gevallen zouden zijn zonder deze mnemonische hulp. De Tarot brengt voor ons een onafhankelijke en op zichzelf staande wereld voort, en onze psyche wordt geobjektiveerd, en losgemaakt (detached) voor kontemplatie.’ ‘De Tarot-figuren zijn stereotypen, maar wat zij suggereren is voortdurend vloeien (constant flux). Zij beelden geen bestaande doktrines uit noch leiden zij daartoe. Zij bevrijden ons in tegendeel van zulke banden. Deze bevrijding kan een psychotherapeutisch effect hebben zoals werd aangegeven, maar bovenal bevrijden zij fakulteiten in ons, die door konventies en dagelijkse roetine worden onderdrukt. Zij stimuleren een kreatieve kracht, die appeleert aan de kunstenaar. Zij zijn de “poëzie gemaakt door allen” van het surrealistisch postulaat.’ ‘Er bestaat geen sleutel voor de Tarot, maar er zijn even zovele interpretaties als er individuen zijn die de kaarten konsulteren. Wij herhalen het: de kaarten worden niet gemanipuleerd volgens theorieën en doktrines; zij kunnen door een natuurlijke gave uitgelegd worden, die gevonden kan worden bij geleerde en profane lieden. De negentiende eeuwse magiërs zochten in het spel een esoterische doktrine in te voegen die op Hermetisme leek. Hun {==76==} {>>pagina-aanduiding<<} idealen kan men rechtvaardigen als een reactie op de oppervlakkigheid en het extravagante optimisme van hun tijdgenoten. Maar hun rigide zelfverzekerdheid is zo te zeggen “antitarot”, en het ontbreekt hen aan een deugd die in sommige Tarot-kaarten aangetroffen wordt, namelijk humor en ironie. Wat zij geloven de waarheid te achten dragen zij met een profetische kracht (vigor) uit, die geen tegenspraak duldt. Zij noemen sublieme geheimen, geërfd van klassieke wijzen, wat wij zouden omschrijven als eeuwige (perennial) menselijke eigenschappen.’ ‘Als de wens een onfeilbaar Tarot-dogma te scheppen een vergissing is, zo is het ook verkeerd de figuren van het spel te veranderen of te “korrigeren”. Het zijn tijdloze prototypen, prachtige troeven uit het niets te voorschijn gekomen - dat is juist een van de aantrekkelijkheden van het spel. Ze te hervormen door er dogmatische uitdrukkingen van vergane kulturen in te passen betekent hun constante waarden ontnemen. Zulke korrekties worden niet gezocht door diegenen, die de afbeeldingen eeuwen geleden aanvaard hebben en daar nu nog altijd wonderen in ontdekken.’ ‘Evenals de astrologie stelt de Tarot een methode voor om toekomstige gebeurtenissen en het karakter van de mens te voorspellen. Maar de Tarot verafschuwt het wetenschappelijk aspekt van de astrologie. De toekomst, zeggen de kaartleggers, kan niet door wiskunde ontdekt worden; de sterrewichelaars wensen de wereldorde te ontdekken door berekeningen en abstrakties, als honden die hulpeloos naar de onverschillige Maan blaffen. De Tarot-waarzeggers ontdekken op hun beurt de toekomst door intuitie, en profetische afbeeldingen onttrokken aan de gewelven van het onderbewustzijn.’ ‘Noch heeft hun streven veel gemeen met het Hermetisme. Hun sociaal element is in feite diametrisch daaraan tegenovergesteld. Het hermetisme isoleert de adept; de Tarot is een kommunikatie-medium. De hermetist is begaan met zijn eigen geluk of verbetering, de kaartlegger is voornamelijk bezorgd over de problemen van zijn patient. De hermetische meester groeit steeds onverschilliger tegenover de lotgevallen van het leven, hoe hoger graden van zelf-inwijding hij bestijgt; de Tarotwaarzegger (diviner) wenst te weten te komen wat hier beneden zal gebeuren; hoe het boven-natuurlijke zal handelen op de mens. Zijn doel is de aarde (He is earthbound).’ {==77==} {>>pagina-aanduiding<<} {==78==} {>>pagina-aanduiding<<} {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} {==79==} {>>pagina-aanduiding<<} II Het Mystieke Lichaam Waarin de vragensteller de sluier van Isis nauwelijks onthult. Tantra-Yoga stelt naast de Soefileer, met Teilhard de Chardin een vlam aanwakkert, Greet Hofmans het woord geeft en Christus laat wekken door Mel Lyman. De belichaming van de leer der vereniging: leerling, gezel, meester - en de drie graden van inwijding: vuur, verlangen, liefde. De geboorteweeen en de eeuwige bevruchting in het nieuwe tijdperk waarin onze ziel die van Jezus Christus is. {==80==} {>>pagina-aanduiding<<} De werkelijke droom Zwelg naar hartelust in phantasieën en herinneringen terwijl ge nog in uw lichaam zijt en ge zult, denk ik, nog slechts een schaduw van een schaduw ervaren van wat ik ondervond in deeze zéven dagen, de weerkaatsing van de weerkaatsing van den werkelijken droom. De weerkaatsing der weerkaatsing! Die uitdrukking is goed. Het doet denken aan een heldere afbeelding, niet aan een directe impressie. Tracht dan te droomen, zelfs terwijl ge nog op aarde zijt en wellicht aanschouwt ge de weerkaatsing der weerkaatsing van de geluksbeelden uit het geestelijk droomland.’ Brieven van Generzijds. Uit het Engelsch van Mrs. Elsa Barker, geautoriseerde vertaling met een voorreede van Dr. Frederik van Eeden, Amsterdam, MCMXV, W. Versluys. (49e brief). {==81==} {>>pagina-aanduiding<<} 2. Het Mystieke Lichaam Na de intrede van de magiër, het tweede beeld van de Tarot: de hogepriesteres. Wat kan ik meer van de Tarot zeggen? Het spelWie A zegt, ongetwijfeld het alfabet leert kennen. neemt een aanvang, de kaarten zijn geschud, en we leven. De zon schijnt en dit boek ondergaat een vermageringskuur. Oorspronkelijk telde het alle bladzijden, die ik ooit gelezen en geschreven had; ondertussen ben ik aan de laatste keuze toe, die dit geheel zijn uiteindelijke gestalte geeft. Het is een vreugdevol boek, min of meer wanhopig geschreven: telkens als ik iets voor mezelf ontdekte, een intuitief verband, een levend gebeuren, bleek het een duizend jarig ondergronds bestaan te leiden! Neem de Tarot, dit boek. Het blijkt dat Eliphas Lévy ook een boek in 22 hoofdstukken geschreven heeft (over de Tarot) en het trekken van drie kaarten, waarvan éen verleden, éen heden en éen toekomst blijkt ook al traditioneel te zijn. Das Deutsche Tarotbuch (Die Lehre von Weissagung und Wesenheit - Drie Stufen der Einweihung) kreeg ik onder ogen, (een uitgave van het Hermann Bauer Verlag, Freiburg Bresgau, eveneens met een spel kaarten erbij) dagelijks méer, dat mij onbekend blijkt. Eindelijk een wereld ontdekt, {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} waarin ik analfabeet ben: de okkulte, te ontsluieren wereld - waarbinnen alle geheimen verborgen die morgen ieders deuren der waarneming kunnen {==82==} {>>pagina-aanduiding<<} openen. Reken maar dat ik uit die politieke, openbare wereld een andere, grotere, wereld binnen trek, en jullie dit overhandig als een knipoog op de drempel! Kom toch klaar - en al het andere betekent niets meer. Ondertussen ook een handdruk van Martin Buber: Gandhi, die Politik und Wir (WERKE - Erster Band, Schriften zur Philosophie) waartoe ik wellicht nog kom, op deze pagina's. In principe kom ik tot alles, dit is wat de somtotaal van mijn ervaringen is (de sigma-gedachte leeft), weggelegd voor ieder. Het pad is smal en ik bouw onderweg geen kathedralen; ik ben er evenzeer mee bezig heilige huisjes aan te tasten, laten wij nooit vergeten dat het heiligste der heiligen leeg is; na de derde stap ben je op jezelf aangewezen, en dat is volgens de magisch-mystieke wetten die ons leven beheersen, iedereen. Wat Lautréamont verwoordde ‘De poëzie moet door allen gemaakt worden. Niet door éen’ komt overeen met het ‘Wij zijn allen éen’ waaruit o.m. ontstaan is het inclusieve denken, het gehele utopische bouwwerk dat wij als bellen voor ons uitblazen. Elk mensenleven zo'n bel, die éven oplicht in de zon, dan uiteenspat - opgaat in lucht. Hoe groter de bel hoe moeilijker het evenwicht, hoe meer dans ook in de atmosfeer - bellen blazen, ik kan het uren volhouden! Tot ik geen adem meer overheb, en niet weet waar te zoeken naar datgene wat ik gevonden heb. Ik ben geen denker, en als je denkt dat ik je welbespraakt, en welgedokumenteerd, zo verrassend mogelijk overtuigen wil, heb je het bijzonder mis. Ik ben geen politikus, geen boodschapper, het gaat mij ook niet om het verbreiden van de een of andere leer. Het gaat er mij slechts om dat veel van de hier aangewezen (niet aangeharkte!) paden voor velen bronnen van kracht en inspiratie zijn, {==83==} {>>pagina-aanduiding<<} dat ik van deze nuttige wetenschap het bestaan wil aantonen aan diegenen, die de weg naar de verbizonderingen, uitzonderlijkheden en inzonderheden nog niet gevonden hebben - het gaat mij om de liefde in de wereld, die boven-menselijk is, mensen bindt en mensen vrijmaakt. Voor Teilhard de Chardin is de ‘planetisatie’ van de aardse mens begonnen, en hij ziet het embryonale stadium, dat wij doormaken, als de voorgeboorte van de homo progressivus: ‘een type mens voor wie de toekomst belangrijker is dan het heden. In elk van de groepen waarin de mensheid is onder verdeeld, duiken de mensen van dit nieuwe type als enkelingen op, en door een bepaalde affinitieit, een merkwaardige aantrekkingskracht herkennen en vinden zij elkaar. Voor de aantrekkingskracht waarvan ik zojuist sprak, schijnt geen raciaal, sociaal of godsdienstig tussenschot ondoordringbaar. Ik heb honderdmaal de proef genomen, en ieder kan ze herhalen. Wat ook het land, het geloof of het sociale niveau is van iemand die ik aanspreek, als maar in hem zoals in mij eenzelfde vuur van de verwachting smeult, dan ontstaat ogenblikkelijk een diepgaand, definitief en algeheel contact. Het doet er weinig toe of wegens de opvoeding of het onderricht dat ieder gehad heeft, onze verwachtingen verschillend geformuleerd zijn. Wij voelen ons van dezelfde soort, soortgenoten; en van dat ogenblik af constateren wij dat zelfs onze antagonismen ons samenvoegen, alsof er een zekere levensdimensie bestond waarin elke poging tot elkaar brengt. (Bibliotheek Teilhard de Chardin, De Toekomst van de Mens). De herhaalbare proef. Het spel met symbolen en archetypen, verwoordingen en verklankingen, verbeeldingen en vormgevingen. Wachten op de ingeving, overgave aan de eeuwige bevruchting. {==84==} {>>pagina-aanduiding<<} Heelal Van de mens-man, aan wie de heerschappij over de elementen gegeven is naar de hogepriesteres: het is maar éen stap. Het is maar éen lichaam, dat paarsgewijze geheimen openbaart, het eigen levensbericht schrijft - anderen aansporend en oproepend zichzelf te zoeken en te zijn. De Tantra-leer bevestigt ons, in zoverre als wij het leven als een bevestiging willen erkennen: ‘De vereniging van het mannelijke en vrouwelijke principe is een symbool van eeuwige gemeenschap en een bewustzijn van Eenheid door dualiteit. Vanuit het Tantrische gezichtpunt is de vervulling de mens, man en vrouw samengevat als éen eenheid.’ ‘Tantra heeft een systeem van gedachten en praktijk ontwikkeld dat ons het heelal kan doen zien alsof het in onszelf was, en onszelf alsof wij in het heelal waren. De vorm die onze voorstelling (imagination) schept drukt dan onze vormloze essentie uit. Tantra is zowel een levens-ervaring en een wetenschappelijke methode waardoor de mens zijn inherente geestelijke kracht kan uiten. Op deze wijze zijn Tantrische rituelen de basis van vele filosofieën - Saiva, Sakta, Jaina, Boeddhist of Vaishnava; de Jains hebben bijvoorbeeld tot op een zeer hoge graad een theorie van het atoom ontwikkeld, de verhouding ruimte-tijd, astronomische observaties en een mathematisch concept van het heelal. In feite is de Tantrische methode van sadhana vanaf de Vedische tijden in zwang geweest. Tantrische doctrines en rituelen trokken voorbij de grenzen van India. Tantra is afkomstig van de Sanskrit-wortel tan, dat verruimen (to expand) betekent. Tantra duidt dus alle samenvatting van kennis of verruiming van kennis aan. De menselijke ervaring heeft aan Tantra de ontdekking en de plaatsbepaling van de energiecentra's - chacras - in het menselijk lichaam te danken. Elk individu, is volgens Tantra, een manifestatie van die energie, en de voorwerpen rondom ons zijn de uitkomst van hetzelfde bewustzijn {==85==} {>>pagina-aanduiding<<} dat ons steeds opnieuw wordt geopenbaard op verschillende manieren.’ ‘De mens kan niet langer de maatstaf van alle dingen zijn. Hij is integraal verbonden met het leven van alle geschapen dingen en in alles zoekt hij de daaraan ten grondslag liggende essentie, de levendoordringende waarheid van het heelal. De wereld, zoals gezien in deze staat van bewustzijn is aan Tantra-shastras bekend als “de subtiele wereld”.’ ‘Door zulke naar binnen gerichte contemplatie, doet de mens de kracht op om zijn visie zowel van zichzelf als van de wereld opnieuw te maken. In feite, hoeft geen enkele relatieve visie, hoe glorievol ook, hem gevangen te houden, als hij moedig weigert zich daaraan te verbinden en daaraan voorbij op weg is naar het Absolute. Wat betekent deze realisatie? Dat is buiten ons bereik totdat wij een manier vinden die te actualiseren, in andere woorden, die ons in staat stelt het te grijpen. Dit is de weg van Tantra yoga. Yoga is noodzakelijk voor de hoogste mentale concentratie. Slechts door yoga kan men alles ontwikkelen dat slapend is in het onderbewustzijn.’ Ajit Mookerjee: tantra art, its Philosophy & Physics. Ravi Kumar, 1966. Universum in beweging Een van de gelukkige ontmoetingen dit seizoen is voor mij geweest de hernieuwde kennismaking (en verdieping daarvan) met Mevrouw Raden Ayou Jodjana, die gedurende haar tachtigjarig leven een schat van ervaringen heeft doorgemaakt en beleefd, om ze óver te brengen - via cursussen en ontmoetingen in Londen, Parijs, en ook in Nederland. Gedurende de eerste wereldoorlog in Engeland ingewijd in meditatietechnieken door een Soefi-familie, waar zij verbleef, is zij altijd het open oog en oor gebleven voor wat de wereld, de jeugd, het leven bewoog: {==86==} {>>pagina-aanduiding<<} een wijze vrouw, die vele obstakels via de wegen van de liefde heeft weten te overwinnen, immer reisvaardig, immer bereid: zij denkt eraan dit jaar 1968 - met een Volkswagenbus - naar India en Iran te trekken! Uit een aankondiging van een zomercursus, gedurende drie veertiendaagse periodes deze zomer in de Franse Dordogne te houden, het onderwerp van de studieweken, door haar zelf omschreven: ‘De cursus heeft tot doel, vóór alles: te leren leven, en te begrijpen wat leven is; er het gevoel en bewustzijn voor op te wekken, zodat dit als basis kan dienen om daarop een persoonlijke levenswijze en levensuiting op te bouwen, en deze eigen unieke levensvorm uit te werken; er door oefening toe te komen, dit uitwerken te kunnen blijven doen, op een wijze die toepasselijk is in iedere situatie en onder alle omstandigheden. Men komt daardoor o.a. tot een beter begrip van de expressieve middelen die een mens ten dienste staan, t.w. houding, gebaar, beweging in de zin van verplaatsing in de ruimte, en de gave van het woord. Want het lichaam is het expressieve instrument van de mens als levend wezen, levend hier op aarde, levend in verhouding tot andere levende wezens (dieren en planten), terwijl in deze moderne tijd van onderzoek en experiment hoe langer hoe duidelijker de noodzakelijkheid naar voren komt, zich rekenschap te geven van het universum, en de aanhoudende vraag bestaat vanwaar men komt en waar men heen gaat, wat men in het moment moet doen, wat aan te vangen met het verleden, welke houding aan te nemen tegenover de toekomst.’ Wees op alles bedacht, sterf en wordt! De samenloop der tienduizend omstandigheden, die de loop van dit boek bepaalt en bevrucht, brengt mij in kontakt met velerlei zegeningen. Moes Jodjana is een bron van kracht, niet slechts door de woorden die zij weet te vinden, maar bovenal door het feit dat zij het wezen van de mens ziet in de {==87==} {>>pagina-aanduiding<<} kreativiteit die in hem schuilt. Zoals de Soefi Hazrat Inayat Khan (1882-1927) een voortreffelijk vina-speler was, en Rabindranath Tagore zijn gedichten zong (hij uitte zijn verbazing, als hij zijn gevleugelde woorden, zwervende vogels, zwart op wit, éendimensionaal, gedrukt, aantrof), is de dans voor haar de ruimtelijke uitdrukking van het lichamelijk univers. In ons eigen lichaam de gehele cyclische loop der wereldgeschiedenis, mét ons vergaat de wereld; wij zijn oog-getuigen van gebeurtenissen die wij elk voor onszelf, God voor ons allen, vorm kunnen geven. Mijn traditie is een orale, waarbij de dichter profeet kan worden. In de definitie van de Amerikaanse dichter Allen Ginsberg: ‘Ik doe sommige van mijn uitspraken als Dichter, en ik eis profetische krachten op zoals dat ook de goede, grijze barden voor mij in dit land het deden, omdat hij die in zijn hart kijkt en vrij uit spreekt kan bogen op profetische gaven. En wat is profetie? Ik kan niet goed en kwaad voorleggen, of objektieve toekomstige gebeurtenissen, zoals violette ballonnen op Jupiter in 1984, maar ik kan het zelfbewustzijn hebben mijn eigen fantasie te vertrouwen en mijn eigen privégedachten uit te drukken. Allen hebben deze gave tot profeteren, maar wie durft het op zich te nemen?’ Wie waarlijk zonder illusies wenst te leven, kan zich zelfs niet vastklampen aan schone toekomstdromen, als hij niet het licht eerst ontsteekt in het heden. Het groepswerk aan het jaar 2000 is maar een schamele ontsnappingspoging, als men zich vastbijt aan kortzichtige oppervlakkigheid. Het toekomst-denken vereist de nodige risico's: meer durven te vertrouwen op het beeldende (intuïtieve) denken, dan op het discursieve (logische) {==88==} {>>pagina-aanduiding<<} De mens: goddelijke begrenzing. God: menselijke vervolmaking. gedachten-leven, dat de grens van de dualiteit erkent. Er zijn uiteraard grenzen; Inayat Khan bracht ze duidelijk onder woorden: ‘Man is divine limitation, God is human perfection.’ En wat betreft de risico's: ‘The pessimist loses the chance of winning, the optimist takes the chance of losing.’ Wie zich de toekomst voorstelt (dat luchtkasteel, dat zich ophoudt in een sprookje, dat eigener is dan kollektieve angst-psychoses, die momenteel de buitenwereld regeren) kan niet ongestraft huidige misverstanden projekteren; men heeft allereerst te maken met het zuiveren van het eigen heden. Dat is de tegenstellingen aanvaarden als gegeven in de balans, het evenwicht, de uiteindelijke harmonie. Zeker is, dat zij die zich individueel wensen te bevrijden, de weg open kunnen vinden. Door de eigen ervaringen trekt iedereen door het vagevuur, de hellevaart - ik ben nooit zo thuis geweest in de topografie van de Christelijke traditie, dankzij mijn a-religieuze, openbare, opvoeding: heiligenlevens zie ik liever rondom mij spelen dan op scheurkalenders. Is niet elk mens heilig, die zijn gehele leven wijdt aan de religieuze ervaring? Tibetanen en andere meesters van deze of geneDe pessimist verliest de kans te winnen; de optimist neemt de kans te verliezen. zijde zijn ons een waarborg. Barbaren, die iets mededelen, omdat zij zelf mededelen; leg het groter verband bloot, breng de nieuwe verbindingen aan, vul in en op de lege plekken, begeef je dieper of hoger in het bewustzijn en het paradijs staat voor je open. Kom binnen, er wordt op je gewacht. {==89==} {>>pagina-aanduiding<<} De Soefi-leer: Vuur, Verlangen, Liefde Jezus ging drie mannen voorbij. Hun lichamen zagen vermagerd en hun gezichten bleek. Hij vroeg hun wat hen tot zulk een staat had gebracht. Zij antwoordden: ‘Vrees voor het vuur.’ Jezus zeide: ‘Gij vreest iets, dat geschapen is en het betaamt God, dat hij hen, die vrezen, zal redden.’ Toen verliet hij hen en ging drie anderen voorbij, wier gelaat nog bleker zag en wier lichaam nog meer was vermagerd. En hij ondervroeg hen, zeggende: ‘Wat heeft u tot deze staat gebracht?’ Zij antwoordden: ‘Verlangen naar het Paradijs.’ Hij sprak: ‘Gij begeert iets, dat geschapen is en het betaamt God, dat Hij u dat gene schenkt, waarop gij hoopt.’ Toen ging Jezus verder en kwam langs drie anderen van onbeschrijfelijke bleekheid en magerheid, zodat hun gezichten waren als spiegels van licht en Hij zeide: ‘Wat heeft u hiertoe gebracht?’ Daarop antwoordden zij: ‘Onze liefde voor God.’ Jezus sprak: ‘Gij zijt Hem het meest nabij, gij zijt Hem het meest nabij.’ Deze overlevering is van Soefi-herkomst, licht Prof. Dr. R. van Brakell Buys toe bij fragmenten uit de Mashnawi van Djalalu'ddin Rumi. De grootste Egyptische en Perzische Soefi-geesten (dichters, mystici, profeten) leefden gedurende de Mongolen-invasie, die een eind maakte aan o.m. het kalifaat van Bagdad, trotse hoofdstad van de Islamkultuur. ‘De orkaan van de Mongoleninvasie, die zoveel verwoestte en voortijdig vernietigde, vermocht de bloei der lyriek in die dagen niet te deren. En dat niet alleen, het was veeleer of naarmate hij intenser woedde de bloesempracht voller werd, de kleuren mysterieuzer en dieper, de zoete roke, die van haar uitging, bedwelmender en doordringender. Niets is ontroerender dan tussen de stormwinden van deze catastrophale wereldmacht door de stemmen te beluisteren, die van verre schijnen te komen, alles met hun gouden schittering schijnen te overgieten, om door tranen en weeklachten heen de beloften te brengen van een onwankelbaar {==90==} {>>pagina-aanduiding<<} rijk van schooneid, wijsheid en liefde, dat door de bloedige golfslag van het historisch gebeuren dier dagen nauwelijks beroerd kon worden. De mystiek van Attar en Rumi, deze ongekroonde koningen van de geest, is de geheimzinnige macht geweest, waartegen de brute gewelddadigheid van Hulagu's horden te pletter sloeg. De mystiek is het hart van de Islam en zolang het hart kloppen blijft, is het lichaam behouden, hoezeer dan ook bloedend uit talloze wonden. Hier bleek het hart zo sterk, dat het lichaam de verminkingen, die het waren aangedaan, doorstond en weer te boven kwam.’ Tijdaanbidders ‘Op drieërlei wijze wordt het Godsgeloof gevormd. Ten eerste door middel van een profeet, ten tweede door middel van de rede, ten derde door middel van de gnosis. Op ieder van die wijzen wordt een bepaalde conceptie van het goddelijke gevormd. Wij zullen het goddelijke leren kennen en schouwen in overeenstemming met ons bevattingsvermogen. Op het moment van Godsrealisatie zullen zij, die in God geloven als een eindig wezen en een bijzondere vorm, Hem in die bijzondere vorm en niet anders herkennen. Filosofen als de Mu'taziliten, die geloven in Hem als de opperste rechter, zullen Hem niet herkennen in de volheid van Zijn Genade, die alles omvat. De aanhangers der mystieke wijsheid, de gnosis, echter zullen Hem herkennen in alle vormen des geloofs, waarin Hij zich heeft geopenbaard. Zij schouwen de Godheid in Zijn volheid als de synthese van een transcendente en immanente realiteit. Wanneer wij een boom of een ster aanbidden dan aanbidden wij maar een gedeeltelijke manifestatie Gods. Wanneer wij Hem aanbidden in alle vormen dan aanbidden wij Allah, die het enige voorwerp van alle aanbidding is. Alle andere goden zijn scheppingen van de geest. Ieder is gerechtvaardigd in zijn geloof - het doet er niet toe hoe onvolledig dat is, maar zijn fout ligt hierin, dat hij meent met Allah, de alomspannende werkelijkheid, te maken te hebben. De mystici alleen aanbidden de ware God. Zij verbinden het begrip van de filosoof, die de transcendentie Gods leert, met dat van de polytheïst, die Zijn immanentie predikt. De transcendentie echter voert tot dualisme, het polytheïsme tot naturalisme waarbij het goddelijke geïdentificeerd wordt met de natuurvormen. De mystici echter worden de ‘aanbidders van de Tijd’ genoemd, omdat zij ieder {==91==} {>>pagina-aanduiding<<} tijdsmoment God aanbidden in een nieuwe manifestatie. Alle godsdiensten zijn in de grond één en derhalve moet de wortel ook dezelfde zijn, hoe verschillend de geopenbaarde vormen ook mogen zijn. Wat is nu het beginsel, dat van alle het fundament vormt? In iedere godsdienst, waar die echter op zijn zuiverst beleden wordt vinden wij het moment der aanbidding terug en deze aanbidding is op haar beurt voortgekomen uit de liefde. Om deze liefde gaat het, zij is temidden van de talloze vormen en gebruiken het essentiële. Het is onze natuur, die bepaalt welke godsdienst wij aanhangen. Godsdienstige opvattingen sluimeren als potentiële mogelijkheden in de ziel om in deze wereld tot actualiteit over te gaan. Zij worden bepaald door de natuur van het individu, dat zelf gedetermineerd is. De theïst en de naturalist, de mysticus en de ongelovige en vrijdenker zijn wat zij zijn door hun gedetermineerde natuur. Zoals een bekende Soefi-uitspraak luidt: ‘De kleur van het water is de kleur van het vat, waarin het geborgen wordt.’ Greet Hofmans: een hogepriesteres ‘Het aan mij opgedragen werk bestaat uit het opdragen van mensen aan God die ziek zijn of die in grote nood verkeren, het opdragen aan God of Christus, wat voor mij hetzelfde betekent. Het gaat mij om de verlossende liefdekracht in de schepping. Daarom draag ik mensen op, mensen die dat vragen en wensen.’ ‘Het is geen opdraging zoals men een boek aan iemand opdraagt. Het is zoals het in de oud-testamentische beelding is gevat, het is een opdraging zoals men vroeger zijn eerstgeborenen opdroeg aan God, als eigendom van God.’ ‘De mensen die opgedragen zijn aan God verwerven gradueel het inzicht in het totale menszijn - en daardoor ook het inzicht in eigen levenslot en de vrucht daarvan.’ ‘Mijn tussenkomst bevestigt dat de bovenaardse dimensie van het leven een bekende verbinding heeft met elk mens en dat het afhangt van de menselijke ontwikkeling in hoeverre deze {==92==} {>>pagina-aanduiding<<} dimensie voor hem levend is en tot zijn levensmilieu behoort. De opdraging zelf is een onbegrensde werking die de bewustwording van de ganse mensheid beinvloedt.’ ‘Ik zie een doorbreking in het collectieve bewustzijn naar individueel bewustzijn van de mens.’ ‘De mensen worden op het ogenblik naar een randgebied gedreven, een randgebied waar men wil, maar waar men niet kán - men is onmachtig. Je ziet het overal. De hele wereldsituatie weerspeigelt dat. Het gezag bijvoorbeeld ondergaat een verschuiving.’ ‘Naar onmacht.’ ‘Ten goede, zeker. Het is als het ware de geboortewee voor de bewustzijnsverwijding die op komst is voor de ganse mensheid.’ ‘Wij moeten hebben gezag dat zichzelf onderwerpt aan de eisen die God de mens stelt. De gezagsdrager moet zijns broeders hoeder zijn, in de meest ruime zin. Ik zeg dat alles zonder dat ik iemand iets wil verwijten. U voelt wel dat de aangolving van een nieuw evolutiestadium niet te kanaliseren is. De mens is in zijn biologische ontwikkeling genaderd tot een punt waar de geestelijke evolutie kan beginnen onder leiding van God.’ Van der Mijn: ‘U zei zoëven dat de evolutie zo ver was gevorderd dat een geestelijke evolutie nu verwacht mag worden? Komt dat op korte termijn?’ ‘Het is al aan de gang; de recalcitrantie tegen de bestaande normen en vormen wijst daarop. De mensen die zo bezig zijn, voelen uit welke hoek de wind waait, en dat brengt grote beroering.’ ‘Wie zijn dat?’ ‘De jeugd natuurlijk.’ ‘U vindt het verzet tegen de bestaande vormen positief?’ ‘Zéér positief! De oude vormen kunnen niet meer dienen. Nog nooit is er zo positief en zo hardnekkig daartegen geageerd. De kinderachtige wijze waarop het geschiedt moeten we daarbij maar over het hoofd zien.’ (Uit een interview met Aad van der Mijn, Het Parool, 19 november 1966) {==93==} {>>pagina-aanduiding<<} Mel Lyman: Essay over het nieuwe tijdperk De Verenigde Staten heeft de wereld naar materiele uitbreiding geleid, wij zijn er mee begonnen, iedereen volgde ons na, we beëindigen het, we hebben de top van de berg bereikt en we weten niet waarheen hiervandaan te gaan. In wanhoop bouwen wij raketten, we hebben God niet hier gevonden, hij moet daar zijn. Ik zie niet neer op vooruitgang, het was een noodzakelijke stap in de evolutie, ik zeg alleen maar dat de stap gezet is, en dat we die nu moeten gebruiken als een middel voor grotere vooruitgang, alle machines zijn gebouwd en werken, waarheen kunnen we van hier gaan. De duidelijkste loop is omhoog, maar omhoog is niet meer daarboven (out there) maar omhoog is binnenin. Wij zijn getuige van het begin van de meest verrassende keten van gebeurtenissen in de geschiedenis van de mens, een gemechaniseerde beschaving op het punt haar talenten naar binnen te keren. Andere beschavingen hebben het geprobeerd, maar zij hadden de cyclus naar buiten (the outword cycle) nog niet vervolledigd (completed), zij hadden geen machines geschapen in het aanschijn (image) van de mens. Wij hebben de materiële wereld veroverd en dat is nooit eerder geschied, dat betekent onze drempel (stepping stone) naar de geestelijke wereld. Op dit moment hangen we boven de afgrond, wij willen een andere machine, wij willen doorgaan op de weg waar we op zaten, we hebben onze richting verloren omdat wij aan het einde van de weg gekomen zijn. Daarom deze belachelijke ruimte tijd (space age), maar heb geen zorgen, die is onschuldig, die ontwikkelt de laatste momenten (final touches), houdt mensen bezig, en geeft ons ondertussen tijd om ons voor te bereiden op onze vlucht naar binnen (INWARD flight). Kun je je voorstellen hoe het zal zijn als deze onmetelijke technologische machine weer een waarlijke richting kiest, als wij die gebruiken inplaats van erdoor gebruikt te worden, Christus zal in ieder huis zijn als een echte eerlijke goede aanwezigheid (a real honest to goodness presence) inplaats van een abstrakt concept. Realiseer je je dat de hele wereld nu verbonden is door draden, het is als een lichaam {==94==} {>>pagina-aanduiding<<} geheel en al verbonden door een zenuwstelsel, stel je voor als dal lichaam richting heeft, als het hersens heeft, als dat besef zich kan uitstrekken en zelfs de verst verwijderde delen van de menselijkheid kan beinvloeden, de tenen. Dat is het waar al die machines voor zijn, de terugkomst van Christus. De laatste keer dat hij hier was bereikte zijn richting alleen maar de mensen die dicht bij hem stonden. Het duurde 2000 jaar voordat het woord verspreid werd, nu kan hij de hele wereld bereiken in éen uitzending. Een lichaam Weet je wat ik aan het zeggen ben? Christus is geen abstrakt concept, het is de geest van God door begrip, het is Intelligentie, het is bewuste richting. Het is niet een man, niet een religie, niet een geloof, het is de ziel zelf van de mensheid. De mensheid is een persoon, vele cellen, en die persoon staat op 't punt zichzelf te ontdekken, zijn ziel te vinden, en die ziel zal medegedeeld worden aan alle delen van het organisme door draden, en dat is het waarom al die opgewonden aktiviteiten gingen, om het lichaam aaneen te krijgen, en nu is het tesamen en Christus zoekt er controle over te krijgen, anders slaat het op hol. Eerst moeten we onszelf bijeenrapen (get together) en dan zullen we uitvinden welk gedeelte van het lichaam wij zijn, wij zijn het gehele lichaam van Christus, zij onder ons die het weten maken dat onze Christus gevoeld wordt, wij zijn aan het beinvloeden, wij zijn aan het preken, wij zoeken controle te krijgen over het lichaam, wij werken als een gemeenschappelijk brein (mind) en wij werken vanuit een gemeenschappelijke ziel, ik reik uit van de Christus in mij naar de Christus in jou, ik reik naar je uit met woorden in de naam van de avatar, ik vertel je jezelf bijeen te rapen zodat wij ‘éen’ kunnen zijn in de praktijk en niet alleen maar theorie. Ons dichte (dense) lichaam is de planeet aarde, ons spierenstelsel is werk als mensen, onze bloedstroom is energie, ons zenuwstelsel is kommunikatie, onze hersenen zijn weten (knowledge), ons hart is kunst, en onze ziel is christus, hoe kunnen we het helpen niets dan de ander lief te hebben? Liefde betekent samenwerking naar een gemeenschappelijk doel voor het welzijn van allen, het betekent dat je vijanden de gedeelten van jezelf zijn die je nog niet begrijpt, het is de bindende {==95==} {>>pagina-aanduiding<<} kracht die deze hele krankzinnige warboel (this whole fucking mess) ervan weerhoudt in ziljoenen stukken uiteen te spatten, het is overal rond je. Maar laat mij het niet te makkelijk doen klinken, het is niet alleen maar een bloem plukken en die in je haar stoppen, het is veel meer de zon te zijn en vrijuit licht over een donkere wereld doen schijnen, het is de eigenste kracht zelf en je moet leren die kracht te hanteren. Waarschijnlijk noem je het nu ‘gespannen’ zijn (‘up tight’). Je ouders noemden het ‘zenuwen’. Het maakt zijn oorspronkelijke aanwezigheid altijd kenbaar als een ervaring, geheten ‘pijn’. Het komt vanzelf bij je binnen, de Ziel, door je innerlijke deuren, het hart, en het zoekt zichzelf te herscheppen in jouw duisternis, jouw brein, en het weerspiegelt zich in jouw huis, de wereld. Breng dus je huis op orde, liefde kan niet in chaos bestaan, leer hoe te leven en te werken in een staat van genade. Was je voeten, kam je haar, maak je bed op, was de vaat, neem een bad, leer te spellen, het zijn de kleine dingen die iets te betekenen hebben, bespeel de dagelijkse leefroetine met gratie en eerbied, elke handeling zou een eredienst (act of worship) moeten zijn, rijd voorzichtig, wees zo prachtig (beautiful) als je maar zijn kunt op elk moment van je leven in elk oneindig detail van je leven en je zult op een gegeven dag God's Genade waardig zijn, je zult ontdekken dat prachtig zijn de meest natuurlijke ervaring ter wereld is en God zal je gebruiken voor een glimlach... (avatar, no 19, feb. 16, 1968. Boston, 37 Rutland Street, Massachusetts 02118, USA. Tweewekelijks.) {==96==} {>>pagina-aanduiding<<} {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} {==97==} {>>pagina-aanduiding<<} III Tekenen des Tijds Waarin het antwoord verlangend uitziet naar de vragen, het schone schip, de verandering en beweging in tijd en Tijd. Het produktie-apparaat van de instinktieve kultuur, dat zich een weg baant tussen linkse en rechtse waandenkbeelden. De ommekeer: van Jung tot Leary, van Vis tot Waterman. {==98==} {>>pagina-aanduiding<<} Nae man can tether time or tide Robert Burns Discepolo della sperientia Leonardo da Vinci, Dagboek. {==99==} {>>pagina-aanduiding<<} 3. Tekenen des Tijds Is het wennen aan heiligen, profeten, ingewijden? Ik mag die woorden hier niet schuwen, wanneer Donovan kan zingen: ‘This is the season of the Witch’ en Dylan waarschuwt: ‘The Saints are coming through.’ Vanaf het eerste ogenblik, dat mij openbaringen troffen, heb ik nauwgezet bijgehouden hoe overeenkomstige ervaringen anderen hadden veranderd. Men komt er een aantal tegen, in de wereldgeschiedenis, die naderhand de synthese niet wisten te bewerkstelligen tussen zichzelf en de werkelijkheid; sommigen zijn al vanaf de aanvang te zuiver om te kunnen leven in een onzuivere werkelijkheid; men sluit ze op, noemt ze ‘schizofreen’ of ‘paranoied’ (een doorgedraaide angst, waardoor alles wat gebeurt een aanslag tegen jezelf lijkt, soms denk je dat het merendeel van de mensen in de westerse wereld constant leeft met een bedreigd wereldbeeld, van waaruit de verwarring, uitzichtsloosheid, uiteindelijk: wanhoop, etc.), en was niet de profeet Mohammed epilepticus? De religieuze ervaring naast de zogeheten psychopathologische; het is een vette kluif alle ketters voor gek te verklaren, maar wie het onbekende ontdekt kan inderdaad getroffen worden, op velerlei manieren... Weet wel: het blijft spelen met vuur, maar dit innerlijke vuur loutert, in tegenstelling tot het {==100==} {>>pagina-aanduiding<<} vloeibaar vuur dat napalm heet, en slechts onherstelbaar wondt. {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} Het derde Tarot-beeld, de Keizerin, staat voor initiatief en actie. Altijd achteraf naderhand toegelicht; lees dit boek niet in éen teug leeg, maar laat het je zo nu en dan in handen vallen. Teveel ineens is absoluut teveel: het kan je je verstand kosten. Maar weet dan ook, dat men zijn hersenen pas kan gebruiken, volledig, als men eenmaal zijn verstand verloren heeft. Het is altijd goed tabula rasa te beginnen, na een breuk, met schoon schip, desnoods alle andere schepen dan jezelf achter je verbrand. Het ik is van je af te schudden, maar er bestaat geen universele gedragslijn voor. Er zijn drie stadia (Olympisch brons, zilver, goud), je begint als leerling, blijft enige tijd gezel, om te eindigen als meester. Om die enige tijd, dat wij zowel leren als beleren, gaat het - wie zich meester voelt is opnieuw de leerling. Want elk einde is een begin, aan de kringloop die zowel schept als vernietigt is geen begin en geen einde te ontdekken, anders dan gelegen in eigen bewustzijn. Geboorte Orgasme Dood. De heilige Drieeenheid van de Vader, de Zoon en de Heilige Geest. Het samenspel geest-ziel-materie (hoofd, hart, buik). De zonnekultus (ook ik maar een eenvoudige zonaanbidder) aan de bevruchtende warmte; het overlevende licht; de vernieuwende vernietigende brand. Rishis in de ramsch De uitgever Paul Hamlyn in London bestaat uit éen razende man van die naam. Hij geeft luxewerken uit in massa-oplagen, met het uitsluitend oogmerk ze goedkoop aan te bieden in zogeheten {==101==} {>>pagina-aanduiding<<} ramsch-boekhandels: De Slegte, Pfann. In die boekhandels vaak grote vondsten, voor weggeefprijzen (het kost altijd iets, als je niets opgeeft ben je alles kwijt). Indian Mythology, door Veronica Ions geeft van de Hindoe-triade een heerlijk geïllustreerd verslag, als onderdeel van een ware trip door de oudheid: de vroege goden, de vedische goden, de brahmanen en hun tijdperk met opvattingen over tijd en oorsprong van het heelal, schepping mens en dood, het pantheisme en polytheisme, de Hindoe mythologie, de vedische goden in het hindoeisme, de nieuwe goden en godinnen, de diergoden, andere mythologische dieren, bergen, rivieren en meren als goden (zo ook bij de I Tjing), de vijanden der goden, de vijanden der mensen, andere geesten, legerscharen van mindere goden, halfgoden, rishis - als eens de Olympus nu de hogere Himalaya's torenend boven ons allen uit - de Mahabharata, de Boeddhistische cosmologie en het Boeddhistische pantheon, en het universele cyclus-beeld van de Jains. Het doet goed over goden te spreken; eindelijk ben je onder echte mensen. Magie die het verstand te boven gaat (‘De Vaudou Cultus - mystieke happening in Parijs’, Bres/8) naast doorgedachte mensen met hun illusoire denkbeelden. Universeel. Terug naar de eerste klas, het eerste hart-kloppende ogenblik, ‘de grote school’. De hoge school. De val. Het opstaan. De godsdienstwaanzin. De megalomanie (hoogmoedswaanzin) en de ontdekking: ‘de waarheid is in een graankorrel. Zo simpel.’ De wrede absurditeit Ik ben er van overtuigd, dat zeker een keer per week een der 32 rechtvaardigen zijn oordeel velt, zijn lessen trekt, in dit energie-centrum, van waar- {==102==} {>>pagina-aanduiding<<} uit ik kommuniseer. Met kijkjes naar binnen en buiten; Steve Davidson die over mijn schouders heen naar buiten kijkt waar Reineke een passerende automobilist gadeslaat: de man blijkt angst te hebben, in een spiksplinternieuwe auto, voor het tussen-twee-andere-auto's doorgaan: scène verstaanbaar voor allen; Play-Time Our Times The Modern Times - betrapte momentopname uit het technologische robot-tijdperk, waar mensen in het verkeer urenlang op hetzelfde circuit in de rondte rijden, zonder vooruit te kunnen komen. Het is niet zo moeilijk vorm te geven aan het wrede theater van de absurditeit, dat zich dagelijks in stad en land, huiskamer en televisie-studio afspeelt: het onaangename ervan is dat men het niet meer als zodanig (‘krankzinnig’) ervaart, dat men er gewend aan geraakt is, dat door de vele bomen de mensen het bos niet meer zien, dat zij leven om te werken, inplaats van werken om te leven - met permissie vind ik het allerlaatste van groter belang. Dit gezegd van extreem links tot uiterst rechts; ik draai mijn hoofd over mijn schouder, zover als mijn gezichtsveld reikt en achter mij zie ik hoe de fanatici van links (de gewelddadigen, de agressieven, de gefrustreerden, die in een tijd van verwarring hun kans schoon zien) gevaarlijk dicht naderen tot dezulken die ik aanschouw als ik mijn hoofd naar uiterst rechts richt: de gebundelde angst, de kollektieve rancune, de ontevreden kankeraars die hun eigen leven en dat van anderen verkankeren (kanker is gebrek aan aandacht), psycho-somatisch leed de wereld inbrengen (astma, Oedipuscomplexen, Gültungsbedürfnisse, en enorme schuldgevoelens, zeeën van schuld drijvend aan mij voorbij, al die tranen, al die kille verten van eenzaamheid) en meestal te stom zijn {==103==} {>>pagina-aanduiding<<} om voor de Duivel te dansen. Waarover ongetwijfeld nader. Over witte en zwarte magie moet ik nog een nacht slapen: moeder aarde is bevrucht. Onze heilige doden. Zij zullen niet worden vergeten. Zij hebben niets voor niets geleefd. Ik houd iedereen in leven. Volgens de Hindoe-overlevering verkeren wij in het huidige stadium van de menselijke ontwikkeling in de Kali Yoega; de duisterste tijd, een eon waarvan de duur niet te bepalen is (het Brahma-jaar bijv. 3.110.400.000.000 menselijke jaren tellende) en die overigens evenzeer versnelt als onze menselijke ontwikkeling op aarde. Vermoedelijk zullen wij nog tijdens ons leven het licht zien opgaan, bij meer dan de enkelingen wie Teilhard sprak - telkens opnieuw worden mensen door openbaringen getroffen en geveld; om te herrijzen als bezielde levenden. Op dat ogenblik treft ieder zijn eigen speelruimte aan; een hoorn des overvloeds waaruit eeuwige kracht, om aan te brengen in het spel der tegenstellingen chaos, orde, Brahma-dag & nacht, schepping & niet-schepping, materie & anti-materie: een universum waarvan het onze de ontkenning betekent. Hoeveel goden levend aan onze zijde, álle. Binnen {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} de evolutie is het mogelijk, raadzaam en geschiedend, dat elke tot nieuw leven gewassen ziel zich al deze dingen realiseert, en erover tracht te kommuniseren. Dat gebeurt het overtuigendst in de pop-muziek, zoals wij aan Amerika veel te danken hebben (de nieuwe barbaren die ons de oude leer hernieuwd toonden), naast de kunst hier de pop-art van daar, naast ons koren de pop-corn, naast onze Ogen popEye. Popularisering van de {==104==} {>>pagina-aanduiding<<} eeuwigheid - waarom niet? Zolang de brandende vuurkolom, die gesymboliseerd wordt in Shiva's lingam (fallus, penis, pik) overeind blijft staan... ‘Het derde oog verscheen in het midden van zijn voorhoofd op een dag toen zijn gade Parvati speels zijn ogen bedekte en zodoende de wereld in duisternis dompelde en overleverde aan het gevaar van vernietiging. Het derde oog is een machtig wapen, want door het op zijn vijanden te richten kan Shiva ze vernietigen door het vuur. Met dit oog doodt hij alle goden en andere schepselen gedurende de periodieke vernietigingen van het heelal.’ (Veronica). Er zijn ontdekkingen, die je leven kunnen veranderen. Er zijn boeken, die je levensloop kunnen wijzigen. Vertrouw op jezelf. Dit is zo'n boek. Geef het weg, als het jou niets zegt: ook anderen hebben recht op levenslicht. De westerse beschaving heeft afgedaan; vertrouw niet langer op haar vertegenwoordigers: de priesters, politici en experts van de huidige kultuur zijn verwikkeld in machts-strukturen, van waaruit slechts het begenadigde individu zich kan losworstelen. Wees zo'n buitenstaander, laat je gelden door en voor wat je zelf bent. Leer vertrouwen op andere kulturen, die mede zullen deel gaan uitmaken van de komende kultuur, die temidden van de robotmens weer zal moeten onderduiken om te treden in de schaduw van de tijd. Je bent niet alleen, als je het eeuwige leven op aarde zoekt, niet kunt aannemen dat slechts het hiernamaals een paradijselijke staat zou betekenen. Het paradijs is open en wacht op je. Door je eigen vuur, je eigen vlammend zwaard, kim je verlangend naar eenwording, bewust van totale inzet, vrede vinden hier en nu. {==105==} {>>pagina-aanduiding<<} Vrede Leer leven zonder politiek - het is een hersenschim, bedacht om je de stuipen op het lijf te jagen. Wantrouw de statistici en betogers met getallen en cijfers; binnen de stille revolutie die gaande is heeft niemand het hoogste woord - wie zich kwaad maakt is krankzinnig. Leer de krankzinnigen herkennen, maak ze schadeloos, stel ze buiten werking. Leer in je eigen omgeving de paranoïden herkennen, turn them on, ontneem ze hun wereld, roep ze luide toe the war is over! Haal ze tevoorschijn uit hun blanke en/of ruwe bolsters & pitten: behandel ze zoals ze daar recht op hebben: als mensen. Zoek je vrede? Zoek je een einde aan je problemen?Wie met mij wil kommuniseren over deze aktuele materie: ik ben graag bereid aan deze dagorde anno 1968 nog een aantal lichtpunten in levende lijve toe te voegen. Wie hier iets van zijn gading vindt, is welkom overal: de liga van morgenlandvaarders gaat uit van het, door Alexander Trocchi gedefinieerde principe van de huidige bewustzijns-evolutie: ‘Nu en ook in de toekomst is ons middelpunt overal, en onze omtrek nergens. Niemand heeft de leiding. Iemand zal zelf weten wanneer hij deelneemt, zonder dat hem een insigne overhandigd wordt.’ Welke problemen? Ben je al zó ver? Dank je; laat me horen dat je daar bent. In feite is dit boek een aktueel vervolg op Frederik van Eeden's De geestelijke verovering der wereld, in 1933 door L.J.C. Boucher in Den Haag uitgegeven - een oproep door hem in 1911 (in het Duits) ‘an die Königlichen vom Geiste gerichtet’. Daaraan gaven in 1914 o.m. gehoor Romain Rolland, Gust Landauer, Martin Buber, Walter Rathenau - te laat om hun invloed te kunnen doen gelden op het gezonde verstand van dat jaar, waarin de Eerste Wereldoorlog uitbrak. Mijns inziens kan de studie van de menselijke geest, zoals deze is opgegeven sinds Paracelsus, in ons deel van de wereld, in de officiele ‘wetenschap’ en ‘filosofie’, op een hernieuwd zeer beproefd spoor gezet worden, dat van de synthese in de mens, zelf, als bron van alle kennis. De ervaring-zelf, het proefondervindelijk bewijs, kan opnieuw de plaats gaan innemen van {==106==} {>>pagina-aanduiding<<} intellektuele boekenwijsheid, vastgelegde gedragsregels en een opgelegde dubbel-moraal. Break on through to the other side Leonardo da Vinci schreef tenslotte ook alleen {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} maar, dat hij een discipel van de ervaring was. Word tovenaarsleerling. Word met-gezel, word eigen meester. Blijf die leerling. Herjong je aan de bron. Richt je terug tot de al-moeder: Zij is een evolutionnaire kracht. Ik ben het volkomen met Maarten Lietaert Peerbolte eens, als hij in het Amerikaanse blad Main Currents in Modern Thought (sept.-oct. 1967) ‘Meditation for School Children’ aanraadt. ‘Een aanbeveling dat de een of andere vorm van meditatie deel zal worden van het opvoedkundig onderwijsprogramma, zelfs als het slechts rustig totzichzelfkomen (quiet self-recollection) zou zijn.’ Hij schrijft: ‘Ik ben rotsvast overtuigd dat wat eertijds mystiek heette, thans herleidbaar is tot voorgeboortelijk en conceptioneel beleven en dat bij vol “herinneren” speciaal de conceptie de poort opent naar de cosmos.’ Ik ga mij er zelf rustig voor ontspannen. Je weet dat relaxation, naar geest en lichaam, het belangrijkste is dat je met je meedraagt? Je eigen stilte? Geniet. Relax. Open. Oog. Vrij. Eén. {==107==} {>>pagina-aanduiding<<} UFO's: Een moderne mythe Over de levende mythe van de UFO's (Unidentified Flying Objects, voor huishoudelijk gebruik Vliegende Schotels genaamd) heeft C.G. Jung een boeiend boek geschreven, waarvan een Nederlandse vertaling bij een Amsterdams uitgever ligt, die het niet durft te publiceren. Ein moderner Mythus, heet het boek, in 1958 uitgegeven, met als ondertitel Von Dingen, die am Himmel gesehen werden, verschenen bij het Rascher Verlag, Zürich/Stuttgart. De uitgever vermeldt op het omslag: Darstellung und Deutung eines aktuellen Phänomens, unter Verwendung von psychologischem Vergleichsmaterial: Träumen, modernen Gemälden und historischen Parallelen. Uit Jung's voorrede enkele belangrijke regels, houd je vast, daar gaan we: ‘Het is geen aanmatiging, die mij ertoe drijft, maar mijn geweten als medikus, dat mij aanraadt mijn plicht te vervullen, om de weinigen, aan wie ik mij verstaanbaar maken kan, er op voor te bereiden dat de mensheid gebeurtenissen wachten, die overeenstemmen met het einde van een aeon (Van Dale: “onafzienbare tijdruimte; eeuwigheid”).’ ‘Zoals wij al weten uit de oud-egyptische geschiedenis, bestaan er psychische veranderings (Wandlungs-)fenomenen, die zowel aan het einde van platonische maand als aan het begin van de daaropvolgende optreden. Het zijn, schijnt het, veranderingen in de konstellatie van de psychische dominanten, archetypen, “Goden”, die seculaire veranderingen van de kollektieve psyche veroorzaken of begeleiden. Deze ommekeer is binnen de historische traditie begonnen en heeft daar zijn sporen achtergelaten, eerst in de overgang van het tijdperk van de Stier in dat van de Ram, daarna van het tijdperk van de Ram in dat van de Vissen, waarvan het begin met het ontstaan van het Christendom samenvalt. Wij naderen op dit ogenblik de grote verandering, die met de {==108==} {>>pagina-aanduiding<<} intrede van het voorjaarspunt (Frühlingspunktes) in de Waterman verwacht worden kan. Het zou lichtzinnig van mij zijn, mijn lezers te willen verheimelijken, dat dergelijke overwegingen niet alleen uiterst onpopulair zijn, maar zich zelfs in de meest bedreigde nabijheid van die wolkige fantasmata bewegen, die de hersenen van waarzeggers en wereldverbeteraars overschaduwen. Ik moet het risiko op mij nemen en mijn moeizaam veroverde reputatie van waarachtigheid, betrouwbaarheid en wetenschappelijk oordeelsvermogen op het spel zetten. Dit geschiedt, zoals ik mijn lezers verzekeren kan, niet met een licht hart. Ik ben, oprecht gezegd, bekommerd om het lot van diegenen, die onvoorbereid door de gebeurtenissen verrast worden en niets vermoedend aan hun onvatbaarheid zijn overgeleverd. Aangezien totnogtoe, zo ver mijn beperkte weten reikt, niemand zich gedwongen heeft gezien, de mogelijke psychische effecten van de verandering, die in het vooruitzicht liggen, onder ogen te zien en hen uitdrukking te geven, acht ik het mijn plicht, het mij in dit geval mogelijke te doen - naar de mate van mijn krachten. Ik onderneem deze ondankbare opgave in het vooruitzicht dat mijn beitel van de harde steen, waarop hij terechtkomt, zal afglijden.’ Dat is dus, mede, af te wachten. Deze regels geschreven op het moment dat een moordaanslag in Berlijn volgt op een moord in Memphis, geweld losbreekt, angst uitbarst, terreur zich doet gelden, de wereld steeds meer een heksenketel van pijn en verdriet wordt, en ik tot een overtuiging gekomen ben, die ik graag aan de openbaarheidheid prijs geef: al zou de wereld niet meer te redden zijn, je kunt in elk geval proberen jezelf te redden. Nu kijk ik om mij heen, wie mede op zoek is naar zichzelf, de mensen die ik vind noem ik ‘beautiful people’ omdat zij levenskunst beoefenen, hun liefde voor het leven is groter dan hun aanhankelijkheid aan dogma's, vooronderstellingen en {==109==} {>>pagina-aanduiding<<} valse illusies. De enige zekerheid: de noodzaak tot veranderen, verinnerlijken, verruimen. Open blijven staan, het spel kunnen blijven bewonderen, wat voor ratjetoe de politiek, de neurose, het ‘establishment’ ook van het wereldgebeuren maakt. In theosofische kringen is al eerder gewezen op het duistere karakter van de tijd; deze eeuw staat in het teken van exponentieel versnellende, steeds complexer wordende verschijnselen, waarin mensen zichzelf kunnen verliezen - verward raken, ondersteboven, wanhopig worden - én ook vinden: bevrijd van tijdgebonden angsten, alleen maar op weg met alle daartoe ten dienste staande middelen, waarvan ‘het totale afwijken’ wel de voornaamste is, de strategie van elke rebelse, ketterse Outsider. Delta-mystiek Steve Davidson, samensteller van het Amsterdamse underground-orgaan OM (‘Om is nieuw al 11000 jaar’) geeft in Het Parool op de PS-pop-pagina vandaag (13.4.68) te kennen: ‘Volgens mij zijn we, ondanks onze goede bedoelingen aan de verliezende hand.’ Hiermee deelt hij de verontrusting van Dr. Briejèr, wiens boek ‘De zilveren sluier’ over de chemische gevaren die de mensheid bedreigen hem dezer weken ten zeerste heeft getroffen. Misschien zijn wij, die ons verenigd voelen in onze goede bedoelingen, wel Don Quichottes, is Jung een ‘bedrieger’ (Leopold de Buch) maar ik zie geen andere uitweg uit de problemen van het heden, dan een totale OMmekeer in de menselijke geest, die zich godzijdank baanbreekt, vanzelfsprekend, natuurlijk, bij de jeugd - en waarvan wij {==110==} {>>pagina-aanduiding<<} ook vele tekens aantreffen in het doen en laten van ouderen, met wie zij aller welzijn delen. Het gedicht is een pauze-teken in een programma vol boodschappen, oproepen, ontmoetingen - waar de wereld vol van is; wat volgt op het protest is een verinnerlijking, die nog naar organisatorisch onderkomen zoekende is. In deze pagina's enig inzicht in de Delta-mystiek; niemand hoeft zich - als hij zoekende is - eenzaam te gevoelen. Overal ter wereld, dus ook in Nederland (de laboratorium-situatie van feodalisme versus avant-garde, dogma vs wetenschap, bijgeloof vs ervaring) treffen wij de beweging aan, waarover dit boek handelt. Deze beweging vertegenwoordigen, er deel van uitmaken - je zult het gehele schouwspel leren begrijpen. I'd love to turn you on. Als je kunt blijven lachen, heb je recht op leven. Als je de lach, die door deze pagina's trekt, niet voelt, kun je het boek beter weg leggen. Alles mag. Ik mag dit, en dat, en zus en zo. Er is geen andere grens dan die van de visie: het gelijktijdig theater van de werkelijkheid is een constante bron van levensvreugde, inspiratie en inzicht. Toen ik er nog aan dacht, de adressen van alle sekten, werelddiensten, scholen en andere magische & mystieke instituten, in Nederland vertegenwoordigd, hier te vermelden (trillend bij de gedachte dat ik ook de buitenlandse zou moeten bijeenzoeken!) bestonden er meer misverstanden bij me. Namelijk dat ik dacht alles te kunnen begrijpen, doorgronden, aantonen, rapporteren en achterhalen. Het blijkt een onmogelijkheid, en ik merk het {==111==} {>>pagina-aanduiding<<} opnieuw: ik ben geen systeembouwer, ik kan niet het gehele bouwwerk van menselijke kennis, organisatie, toegankelijkheid, beschikbaarheid steen voor steen blootleggen - soms ben ik verplicht een muur inéens opzij te halen, teneinde zelf uit te vinden wat er achter schuil gaat (soms niets; soms ook glijdt mijn beitel uit, of is er geen muur). In dit boek dus niet aan te treffen verantwoorde vermeldingen, tenzij sub rosa, indirekt, tussen de regels - de schaduw van een schim, in de stilte blijven hangen na urenlang praten - van de even belangwekkende en fascinerende onderwerpen als astrologie, theosofie, antroposofie, para-psychologie, en de andere gegevens die ons in de toekomst bezig zullen houden. Programmeringen Wat ik wél weet kan ik niet nalaten uittententreure te herhalen; uit de Manifesten & Manifestaties (Randstad 11/12) het motto van Oliver Reiser, wiens inzichten gemeengoed dienen te worden: ‘Waarmee wij op dit ogenblik gekonfronteerd worden, is een immens probleem van programmering: een produktie-nummer waarvan deze oudere wereld maar zelden getuige was. Te zeggen dat de mens het stuk eerst moet schrijven voordat hij het kan spelen is de bedoeling niet onderkennen: hij schrijft het stuk nu, terwijl hij het leeft, een “psychodrama” zoals Moreno nooit voorzag. Het is een eenvoudig feit dat de ontknoping slechts kan volgen als het gordijn opgaat voor het volgende bedrijf van het cyclodrama en de mens gedwongen wordt een planetaire betekenis te scheppen teneinde uit te vinden waar het allemaal om gaat.’ Waar het allemaal om gaat. Teneinde uit te vinden. In de taal van dr C. Rietdijk (‘Een filosofie voor {==112==} {>>pagina-aanduiding<<} het cybernetisch-biotechnische tijdperk’, 91 stellingen, Van Gorcum & Comp., Assen 1967): ‘Maar nu terzake. We hadden dus vastgesteld dat sommigen het dóór begonnen te krijgen. De sublimatie-kultuur loopt ten einde. Niet alleen omdat 't ontwaken van het instinct is begonnen - pás is begonnen mag ik wel zeggen - maar ook omdat al die pseudo-idolen en -idealen nu zo langzamerhand wel een beetje zijn doorzien. En nou vinden ze zich allemaal hele pieten. Ze snappen het toch zo goed! Ze snappen d'r geen barst van. Want ze zouden gek opkijken als ik voorstelde om bijvoorbeeld het raadsel van de dood, waar de theologen en allerlei figuren die zich als denker adverteren al twintig eeuwen over fantaseren en in de ruimte ouwehoeren, nu eens aan te pakken door tien procent van het nationale inkomen te gaan uitgeven voor parapsychologisch onderzoek. Door pak weg éen loonsverhoginkje over te slaan.’ Inderdaad kijken de mensen gauw gek op; zelfs een ervaren vrijmetselaar ziet in de gegevens die ik bij wijze van kwartet-spel op tafel leg, om mee te spelen, om je goddelijk mee te vermaken (volgens het testament van Hans Lodeizen) niets dan een omgevallen boekenkast. Wij zijn kleuters en spelen met vuur. Love's Sake: Death - oftewel Martin Luther King in een eeuwige notedop. Het zijn overigens deze dingen, waarachter dieper waarheden voor de mens schuilgaan, dan achter de materialistische dogma's waarmee nog steeds wordt getracht een maatschappij te herstruktureren, volgens marxistisch-leninistische overleveringen. Het is een ontegenzeggelijk feit dat het religieus-anarchisme van de 19e eeuw pionierend werk heeft verricht; wat zich op dit ogenblik binnen kerk- en vredesbewegingen aftekent aan verschuivingen en veranderingen ontplooide zich aan het begin van deze eeuw tot {==113==} {>>pagina-aanduiding<<} radensyndikalisme, het eigenlijke vakbondswerk. Dit houdt zich op dit moment ook weer bezig met de geestelijke impulsen, die noodzakelijk zijn voor ‘de kwaliteit van ons bestaan’ - terwijl ook de kultuurpolitiek, zoals bedreven door de heren van het Ministerie van Cultuur, Recreatie en Maatschappelijk Werk, zich op de toekomst gaat richten: de groeiende behoefte aan ontmoetingsplaatsen, waar de mens ongestraft zichzelf kan zijn. Speelplaatsen. {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} In de komende maatschappijvormen zullen telkens opnieuw andere spelregels aan de orde komen; van ‘wetten’ en ‘verordeningen’, ‘bepalingen’ en ‘voorschriften’ zullen wij overstapjes moeten nemen op minder-bindende, meer open maatschappelijke omgangsvormen, die ruimte laten voor nieuwe ontwikkelingen en improvisatie als basis zullen hebben. Of daaraan voorafgaand een katastrofe boven de mens zal losbarsten, van een ongekende omvang, ik frons mijn voorhoofd, leeg blijft mijn vermogen tijd en plaats te bepalen; ik zal echter blijven doorgaan mysteriën te ontsluieren, zonder in staat te zijn ooit het geheim totaal te openbaren. Er is geen geheim; er is slechts een leefniveau waartoe wij ons kunnen verheffen, zodra wij de natuur als uitgangspunt nemen: niet geboren wij om te lijden, maar om vreugde te scheppen. Daarbij handelen wij om niet; het gaat niet om een materiele verbetering alleen, maar om het algemeen welzijn dat kan profiteren van velerlei creatieve inbreng: in deze sektoren nooit van zijn leven werkloosheid. Nooit een impasse, behalve zelfgeschapene. Nooit een ontbrekend klankbord. Altijd gehoor. Peilloze diepten zijn niet open te leggen via een zo onzuiver geworden kommunikatie-medium als het gedrukte woord. Achter elke schrijver hoor je een stem te horen, een gezicht te zien, een beeld {==114==} {>>pagina-aanduiding<<} dat zich altijd verderstrekt dan jouw (of mijn) denkbeeld daarvan. De krenten in dit brood, de citaten en teksten in dit boek voor overmorgen, zijn op zichzelfstaande, onderling door mij verbonden, werelden waarbinnen mensen zich bewogen hebben, zich bewegen en zich zullen blijven bewegen. Outsiders Er is geen stophouden meer mogelijk. De deviantie-sociologie kan je veel leren: het zijn de outsiders die de binnenkant der dingen het eerste zien, richtlijnen geven, en de wegen openleggen waarlangs later vele anderen zullen trekken. Hoe? Geen mens kan daar antwoord op geven; het zuiveringsproces blijft, individueel en kollektief, voortduren - of inderdaad een massale ontlading zal volgen (een onweer over de mensheid, een donderstorm binnen de menselijke psyche) - het is bijna onvermijdelijk, maar de vorm is onvoorspelbaar. Dat bloed en vuur als altijd de rituelen bepalen, het is een gegeven waarmee ik dagelijks rekening houd. Aan de eigen onvolkomenheden (de hang-ups) herken je de vijand in de mens. Met die van anderen heb je te maken, zodra je vriendschap sluit. De put-down: diegenen tot wie de noodzaak van zelf-verheffing niet doorgedrongen is. Vriendschap sluit je door een ander in de ogen te kijken, open te blijven voor vragen en antwoorden, de waarheid spreken. Geef toe, geef in God's naam toe, dat je wel eens ongelijk kunt hebben? Blijf veranderen. Houd nooit stil. Sta dan slechts stop als je weet waarom. Alles is mogelijk. Handelen is wijs. Niet te handelen kan even wijs zijn. Het volslagen engagement houdt een offer aan de tijd in. Spoedig is het ten einde met onze getelde tijd. Het jaar 2000: een oceaan van relativiteit. {==115==} {>>pagina-aanduiding<<} Time will have a stop. Prepare yourself. Je kunt het meeste leren van situaties, waarin paniek-toestanden ontstaan. Leer van het gedrag van menigten; zowel Elias Canetti als Kurt Baschwitz hebben hun leven aan de vrijheid gewijd, omdat ze tussen menigten, volksmassa's terecht waren gekomen. Er is verschil tussen een bewuste menigte en een ongeorganiseerde, aan instincten overgeleverde, massa. Een menigte kan zich éen voelen, bezield, geïnspireerd. Een voetbalwedstrijd. Een pop-concert. Wat al niet! Olé! Hup Ajax! Yeah! Wie de menigte leidt, leidt zichzelf. Niemand leidt mijn leven anders. Vader, zoon en man. Niet geheel man; zoals de homoseksualiteit niet bestaat, evenmin de hetero-seksualiteit - wij zijn allen zowel man als vrouw, en in méer dan éen zin dragen wij allen het andere geslacht met ons mee. Wie met zijn dubbelzijdigheid kan leven, zal zich automatisch van taboes bevrijden. Niemand is kapabel tot rangschikken, niemand in staat een moraal vast te leggen. Wie zich nu nog inhoudt, zal zich nooit kunnen laten gaan. Het is hoogst noodzakelijk uitwegen uit de verwarring te zoeken. In het niets vallen is verruimender dan het eerste het beste protest tegen de eerste de kwaadste oorlog. Wie protesteert voert oorlog. Wie beledigt voert oorlog. Wie zijn eigen mankementen uit de wereld helpt, bereidt de wereld het meest effektief op de vrede voor. Huilende wolven links en rechts. Mensen grijpen naar de macht; dit is mijn machtsgreep. Ik verlang niets van je - de enige manier waarop {==116==} {>>pagina-aanduiding<<} te kommuniseren valt. Gehoor. Denk niet dat je gemanipuleerd wordt, maar stel je wél even voor in hoeveel opzichten je vastzit aan de kollektieve hypnose van angst en dreiging, bezit en illusie - voordien kun je je onmogelijk bevrijden. Het is de bedoeling van deze regels, dat je jezelf helpt vinden, zoals ik mijzelf heb moeten vinden tussen veel regels door, buitenspel, in ogenblikken waar alle regels overboord gingen. Weet wel, wat je waagt - van winnen geen sprake: slechts de zuivere geest zelf is oppermachtig op het slagveld, waar we ons wagen. Een geest, die waait waar hij maar wil. Die wil is funktioneel: zodra je jezelf bent word je nuttig, voor jezelf en anderen. Het leven bestaat uit akties en reakties en alles wat je zegt kan voor en tegen je worden gebruikt. Je bent er om gebruikt te worden; het bewustzijn is er om gedeeld, en verruimd te worden. De dood is de grootste bewustzijnsverruimer die de mens kent. Wereldburgers. Nieuwe mensen. Wat al woorden. Het wordt tijd dat ik aan het werk ga. Help je me tegen de fanatieken? Ze vreten aan je, reageren hun agressie op je af. Lach ze weg. Laat je niet besmetten door de pest van angst en onverschilligheid, haat & afkeer. Zelf-vernietigende tendenzen in mens en maatschappij zullen een einde aan alle zelfgenoegzaamheid maken; het faillissement en bankroet hoeft niet uitgesproken te worden - wie wind zaait, zal storm oogsten, en de redding ligt in een zelfgekozen weg. Er is geen ander werk dan de zelfverwerkelijking. Verantwoordelijkheid, voor eigen woorden en daden, denken en doen. We zullen elkaar moeten vrijlaten. Vaak houden we elkaar omstrengeld, zelfs onder het mom van liefde & bestwil, in gevangenissen van goede bedoelingen. {==117==} {>>pagina-aanduiding<<} Konteksten waar we uit te voorschijn zullen moeten barsten. Te groot is het belang dat ik aan het in-leven-zijn hecht; hoe zou ik daar een ander van kunnen uitsluiten, hem (of haar) niet daarbij willen betrekken? Voor eigen rekening? In elk geval is deze verzameling teksten bedoeld als handleiding bij, en verwijzing naar alle die aktualiteiten waarbij men verondersteld wordt stelling te nemen. De stemmen die hier tot je spreken, het is éen stem: de jouwe. Ik trek je de kaart. Je bent het zelf, verwacht van mij geen waarde-oordeel, elk mens is even uniek - de wereld is onschatbaar in zijn verschijningsvormen - niemand zal je schijnvragen beantwoorden, maar dat je altijd opnieuw weer vragen kunt stellen is een reden tot verheugenis. Het zou een verarming betekenen als wij zouden menen dat op alle vragen een antwoord gevonden kan worden - al zijn er gelukzalige momenten dat vraag en antwoord samenvallen in ‘weten’ - niet ten onrechte zou men kunnen zeggen dat de ‘zinneverrukking’ en ‘geestesvervoering’ waartoe Jezus Christus zijn discipelen bracht, een uitgangspunt is voor alle wetenschap, die wij van nu af zullen leren bedrijven: psychosofie - een psychische synthese. Het is een nieuwe homo universalis, die doorbreekt in een nieuwe dimensie - er is plaats voor iedereen - kom aan boord: schipper naast God ben je. Wat zullen we inleiden, uitluiden? Van de werkelijkheid de bezieling, de belichaming, de begeestering (enthousiasme - en Theos) - hel en hemel, links en rechts, nog velen zullen voor schut gezet worden; wie al niet door de mand valt als je het onverbiddelijke licht van de waarheid op hen laat vallen! {==118==} {>>pagina-aanduiding<<} Hooggeplaatsten. Radikalen. Zorgvuldige betweters. Lammelingen en lafaards. Onder meer; maar zeker niet allen. {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} Ook ik heb een keuze gemaakt. De weg naar binnen is van even groot belang als de weg naar buiten; om het evenwicht gaat het - niemand behoort te sterven voor de waandenkbeelden van een ander. De grote waanzin: de dolgedraaide machinerie van de oorlog: misverstand en onwil, onlust en frustratie. Je hoeft nergens bang voor te zijn. Angst een slechte leidsman. Word eens wakker, als er aan je gepord word. Dit kind van de zon wil ook jou in het zuivere water weerspiegeld zien. Je bent vrij, voor elke tekortkoming zul je zelf betalen (reken maar na) - je kunt niemand laten opdraaien voor wat je zelf kapot maakt. In het helings-proces (geneeskunde: nieuwe woorden ingeruild voor oude begrippen) is dit maar een begin. De dure plicht; zonder omhaal een mens aan de man brengen, voor het te laat voor je is. Je zult altijd iets nieuws aantreffen - tenslotte gaat het geheel en al alleen om jezelf. Gedraag je er naar. Turn on. Tune in. Take over. {==119==} {>>pagina-aanduiding<<} Timothy Leary: Je bent een God, handel als een God. (Over de betekenis van het proces Turn-on, Tune-in, Drop-out Psychedelische middelen maken het mogelijk een uitgebreid terrein van het bewustzijn te bereiken. De ervaren psychedelische religionnair kan zijn bewustzijn van éen niveau naar een ander overhevelen, zoals ook een mikroskoop of teleskoop op verschillende afstanden kunnen worden in gesteld. Maar wat dan nog? Wat nu? De ervaring moet worden doorgegeven in harmonie met de grotere stroom. De psychedelische ervaring is niet alleen maar een innerlijke, privé-aangelegenheid. De turned on (ingeschakelde) persoon beseft dat hij niet een geïsoleerde eenheid is, een afzonderlijk sociaal ik, maar eerder een vergankelijk energieproces, gekoppeld aan de dans van energie rondom hem. De turned on persoon is gevoelsmatig bewust van zijn eigen bewegingen, als gebaren in het grote evolutie-ballet. De turned on persoon beseft dat elke handeling een weerspiegeling is van dat waar hij is. De turned on persoon weet dat zijn omgeving, zijn wereld, geschapen is door zijn bewustzijn - alleen bestaand omdat hij zijn sensorische en zenuw-camera's zodanig heeft ingesteld dat zij deze bizondere situaties opnemen. De turned on persoon weet dat zijn bewegingen, zijn kleding, zijn uiterlijk, zijn kamer, zijn huis, de buurt waarin hij woont preciese uiterlijke replica zijn van zijn bewustzijn. Als de omgeving daarbuiten niet harmonieert met zijn innerlijke staat, weet hij gratieus te moeten bewegen teneinde in tune (afgestemd) te zijn. Tune in betekent je omgeving zo te organiseren dat die jouw staat van bewustzijn weerspiegelt. Tune in betekent je innerlijke energie te regelen naar de stroom rondom je. Deze paar laatste laatste regels bevatten de meest praktische en bevrijdende mededeling die je ooit ontvangen hebt. Wie dit bericht verstaat is vrij een prachtig leven te leiden. {==120==} {>>pagina-aanduiding<<} Je bewustzijnsstaat wordt weerspiegeld door je omgeving. je schept je omgeving. Laten we een droevig voorbeeld nemen. De kantoorbediende. Hij werkt in een kunstlichtlokaal, besmet met verontreinigde lucht. Hij beweegt zich door opeenhopingen van anonieme, in fabrieken gemaakte meubelen naar een celluloid badkamer en een onpersoonlijke plastic keuken. Hij ontbijt met ingeblikt, anoniem verpakt celluloid voedsel-brandstof. Hij gaat gekleed in het anonieme pak van de robot stads-bewoner, jaeger ondergoed, sokken, schoenen, hemd, das, jasje. Hij reist door donkere tunnels van beroet metaal en grijs beton naar een kantoordoos van staal. Daar is hij de hele dag bezig met symbolen op stukjes papier, die geen enkele relatie hebben met de goddelijke mogelijkheden van zijn gevoel, zijn zaad, zijn bloed, zijn weefsels en vliezen. Hij gebruikt het geld dat hij verdient om zijn gedegenereerde voedsel te betalen en zijn woning vol bedompte lucht! Deze man is omringd door een omgeving die afzichtelijk, bedorven, dood, onpersoonlijk, aan de lopende band, in massa geproduceerd en anoniem is. Dit is de omgeving van een geautomatiseerde robot. Het is zijn robotstaat van onbewustheid die zijn omgeving schept. Deze buitenwereld spiegelt volmaakt zijn turned-off (uitgeschakelde) bewustheid. Als deze man zich laat inschakelen (turns on) ziet hij onmiddellijk de verschrikking van zijn geest weerspiegeld in datgene waarmee hij zich omringt. Als hij zich afstemt (tunes in) gaat hij zijn bewegingen en omgevingen zó wijzigen dat zij meer harmoniëren met zijn innerlijke schoonheid. Als iedereen in Amsterdam zou inschakelen en afstemmen, zou gras groeien op de Dam en godheden zonder schoenen of das zouden over de straten zonder auto's dansen. (Dit zal binnen 25 jaar gebeuren: herten zullen grazen op de Rozengracht). Elke menselijke handeling weerspiegelt zijn bewustzijnsstaat. Daarom is iedereen een kunstenaar, d.w.z. iemand die zijn ervaringen overdraagt. De meeste mensen zijn niet bewust afgestemd. Zij doen ervaringen slechts op in termen van statische en vermoeide robot-symbolen. Daarom zijn hun handelingen en omgeving die van een robot. Levenloze kunst in plaats van levenskunst. {==121==} {>>pagina-aanduiding<<} Nadat je inschakelt, moet je afstemmen. Je zult je kleren veranderen, je huis, je volgorde van bewegingen, je omgeving, zodat de grootse glorie van je goddelijke visie weergegeven worden. Je zult er anders moeten uitzien en handelen. Maar dit proces van afstemming zal harmonieus en vol gratie zijn. Geen abrupte, destructieve, rebellerende handelingen, graag! Begin af te stemmen door middel van je lichaamsbewegingen. Ga, spreek, eet en drink als een vreugdevolle God die verblijft in een woud. Verander vervolgens je verblijfplaats. Als je voor het ogenblik in de stad moet blijven wonen richt je tehuis dan zo in dat het een tempel wordt. Gooi al het meubilair eruit dat niet geheiligd-psychedelisch is. Je kamer zou een tijdloze, eeuwige schoonheid moeten weerspiegelen zonder de onpersoonlijke snufjes van de 20e eeuw. Elk voorwerp dient psychedelisch te zijn, en zou onmiddellijk zinvol moeten zijn voor de zintuigelijke organen van een Boeddha, Christus of Lao Tse, die op bezoek komen. Als je van je lichaam een heilige tempel gemaakt hebt en van je woning een heilige schrijn gewijd aan psychedelische schoonheid, zul je in staat zijn grotere sociale verplichtingen te veranderen. Val niet vrij (drop out) totdat je afgestemd bent. Schakel niet in totdat je weet hoe af te stemmen. Als je inschakelt zonder af te stemmen zul je psychotisch hung up (gefrustreerd) raken. Elke slechte psychedelische ervaring (bad trip) wordt veroorzaakt door het falen juist af te stemmen. Geen triviaal ego-spel Hier komt waarom. Als je afstemt maak je energie vrij. Marihuana schakelt zintuigelijke energie in. Hasjisj somatische energie. LSD cellulaire energie. Hoge doses LSD moleculaire energie. Deze krachtvelden van energie kunnen niet aangeboord worden voor een triviaal ego-spel. Je kunt niet 100 miljoen jaar sensorischsomatische openbaringen aftappen voor het nietige en beduimelde schaakbord van je persoonlijkheid. Je kunt twee miljard jaar evolutionnaire openbaring niet aan je nooit welriekende sociale spel koppelen. Daarom zijn marihuana en LSD religieuze sacramenten. Als zij gebruikt worden in niet-religieuze omstandigheden zullen ze je vroeger of later onverbiddelijk buitenspel zetten (freak you out). Ik heb persoonlijk meer dan 5000 mensen gevolgd die het yoga-pad van de LSD betreden hebben. De {==122==} {>>pagina-aanduiding<<} grote meerderheid moest uitschakelen (turn off), van bestemming veranderen (tune out), afkappen (cop out) omdat zij hun afgestemde energieën niet wilden beheersen voor een harmonieuzer spel. Eens per week is de natuurlijke programmering voor het sacramentele gebruik van LSD. Maar je kunt niet eens per week LSD nemen en onwrikbaar geplant blijven in een ego-spel van laag allooi. Je moet de vloed beteugelen of je zult een slechte reis (bad trip) maken. Zij die nooit LSD gebruikt hebben en zij die bang zijn geworden voor LSD en ermee stopten zijn verzeild geraakt in de valkuil van zich steeds herhalende psychotische spelletjes. Zij beleven een voortdurende slechte reis, 24 uur per dag. Als je wilt voortgaan LSD te gebruiken moet je de generator worden van een steeds groter wordende ring van afgestemde handelingen. Je moet je innerlijke kracht verzamelen voor een leven van schoonheid. Oefeningen 1. Ga naar huis en kijk naar jezelf in de spiegel. Begin je kleding te veranderen, je gedrag, zodat je zweeft als een God, en niet schuifelt als een robot. 2. Kijk rond in je huis. Wat voor soort dode robot leeft daar? Begin alles eruit te gooien dat niet afgestemd is naar je hoogste inzichten. Maak een tempel van je lichaam. Maak een schrijn van je huis. You are a God, live like one! Uit The Mile Underground, Colorado, najaar 1967, en International Times, Londen, nr. 25, 2 februari 1968. In Nederland gepubliceerd door De Andere Krant, 's-Hertogenbosch, no. 1, 17 februari 1968, en OM, Amsterdam, no. 1, maart 1968. Het bleek nodig een nieuwe vertaling te maken. {==123==} {>>pagina-aanduiding<<} United States of America The Doors Love Quicksilver Messenger Service Big Brother & The Holding Company The Grateful Dead Cartoon Archetypical Slogan Theater (CAST) Shiva's Children The Social Deviants Living TheatreParadise Now! The Human Family The Dreamland Express The Tangerine Dream The Gong Dragonfly The Crazy World of Arthur Brown Jimi Hendrix Experience The Exploding Galaxy Royal Nature Tour Society for the Protection of Truth (SPOT) Pink Floyd Ars Nova The Byrds Moby Grape Earth Opera Blood, Sweat & Tears The Big Pink Circus Process Jefferson Airplane Pearls Before Swine Ahora Mazda {==124==} {>>pagina-aanduiding<<} {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} {==125==} {>>pagina-aanduiding<<} IIII De normale staat Waarin opnieuw geschud wordt aan dezelfde boom, dezelfde {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} blauwe wind dezelfde bladeren opvangt, en de geheimen niet worden ontsluierd, maar aangetoond. Andragogisch studie-objekt: de trance. De pataphysiek is de enige fysica. Wat is het bewustzijn? Spelen met inhouden, wandelen op vuur. {==126==} {>>pagina-aanduiding<<} Nieuwe dimensies van kennis Als een voormalige leraar en adviseur voor verschillende regerings-bureaus, kan ik uit jaren van persoonlijke ervaring getuigen van de verbijsterende en arrogante gesloten geesteshouding die zo veel van de hedendaagse veronderstelde open wetenschappelijke arbeid beïnvloedt. Het systeem van regerings-opdrachten en subsidies dat het merendeel van het basis-onderzoek in Amerika steunt geeft bijna volkomen zekerheid dat geen onderzoek ondernomen zal worden als de resultaten niet redelijkerwijze van te voren verzekerd zijn. De ballotage-commissies durven gewoonweg hun hals niet te steken in gebieden waar parlementaire verhoren naderhand verlegenheid zouden kunnen veroorzaken. Op praktisch alle gebieden wordt elk bewijs dat niet conformeert aan de wetenschap zoals die al geloofd wordt, automatisch verworpen. Ik weet niet of ‘wonderkuren’, ‘geesten’ of ‘vliegende schotels’ bestaan. Ik weet dat het wetenschappelijke establishment niet over betekenisvolle mogelijkheden beschikt om bestaande feiten te bestuderen. Het is gemakkelijker de werkelijkheid te ontkennen als die niet begrepen wordt. De suggestie dat dat de een of andere verantwoorde activiteit zou worden besteed aan het rapporteren en onderzoeken van fenomenen die niet overeenkomstig schijnen met wat al bekend is, is een buitengewoon wenselijk doel. Er zouden niet veel ‘krankzinnige theoriëen’ - zoals die aangehangen door Copernicus en Columbus - voor nodig zijn om een tamelijk hoge ratio van kost en doeltreffendheid op te leveren. Elk wezenlijk resultaat in ‘oddball’-gebieden - zoals telekinese, helderziendheid en astrale projektie - zou het bestaan van gehele nieuwe dimensies van kennis bewijzen, met diepgaande implicaties voor zowel wetenschap als filosofie. Brief van Robert J. Jeffries, Westport, Connecticut, aan playboy, juli 1968. {==127==} {>>pagina-aanduiding<<} 4. De Normale Staat (‘the whole works’) Het verruimde bewustzijn realiseert zich meer, dan in éen boek van éen schrijver onder te brengen is. Aan boord van de woonboot van Alan Watts in Sausalito, Californië vond begin 1967 een ontmoeting plaats tussen de dichters Gary Snyder en Allen Ginsberg, Alan Watts en Timothy Leary, oprichter van de League for Spiritual Discovery; een bandopname-apparaat stelde het blad The San Francisco Oracle in staat het nummer van februari 1967 bijna uitsluitend te wijden aan deze belangrijke bijeenkomst. Een uittreksel eruit is aan te treffen in de bloemlezing The Hippie Papers, samengesteld door Jerry Hopkins, Notes Front The Underground Press (Signet, New York, 1968). ‘Alan Watts: ...een van de vier filosofische vragen is: Wie is begonnen? En telkens wanneer de politie of de pers een situatie binnenvallen, willen ze weten wie begonnen is. In andere woorden, omdat ze nog steeds denken over God en de eerste oorzaak en ze weten willen... Timothy Leary: Wie de leider is... Watts: ...wie begonnen is, en wie de leider, en zo voort... Leary: Wie de eer krijgt, wie de schuld... watts: Laten we terugkeren tot een fundamenteel ding. Ik denk dat wat jullie - jullie allemaal - de moed hebben te zeggen is dat het absoluut allereerste principe is dat er een verandering moet komen in het individuele bewustzijn... dat het individu ontsnapt aan de hallucinatie dat hij een afzonderlijk {==128==} {>>pagina-aanduiding<<} ego in een wezensvreemd heelal is en dat wij allen, in de eerste plaats, tot het besef komen dat ieder van ons het hele gebeuren (the whole works) is.’ Niet alleen dr Rietdijk (en ik hier) benadrukt de noodzaak paranormaal genoemde verschijnselen (ieder heeft ze, vanaf de vroegste jaren, ze worden alleen maar ontkend en genegeerd) te bestuderen; langer dan tien jaar geleden richtte Aldous Huxley een dienovereenkomstig appèl aan de wereld; in Nederland verscheen het zelfs in de kolommen van Elsevier's Weekblad; hij pleitte voor een soort Unesco-instituut - onlangs nog kwam op een biologen-kongres Sir Julian Huxley te spreken over deze dingen, toen hij gevraagd werd te reageren op eksperimenten met genetica-beinvloedende stoffen: ‘Belangrijker achtte Sir Julian het onderzoek van hypnotisme, dromen, trance, bezetenheid, sjamenenwijsheid, voodoo en derwisjdansen. Daarin ziet hij gunstige mogelijkheden voor de toekomst,’ aldus Richard Kaufmann (De Mensenmakers) in Avenue. Deze studie heeft voor mij ongeveer een jaar geleden aanvang genomen; dit is dus een elementair leerboek, waarin ik eigen notities uitwerk en als niemands repetitor anderen wil inlichten over de staat van mijn vorderingen. De autodidakt ontleent zijn kennis aan alle gegevens, die hem ‘toevallig’ onder de ogen komen, zowel een geschrift van duizenden jaren, geheiligd door traditie en bijgeloof, als het eerste het beste tijdschrift-artikel. Laten wij het oor lenen aan John Kobler, die in The Saturday Evening Post van 9 maart 1968 over ESP en andere fenomenen binnen het natuurlijke bewustzijn spreekt, zoals deze heden ten dage gepraktizeerd worden. {==129==} {>>pagina-aanduiding<<} ‘Geen psychisch onderzoeker die mij zo verbijsterde als Cleve Backster, een voormalig CIA-agent en polygraaf (leugen-detector) deskundige, die de Backster School of Lie Detection in New York leidt. Het onderricht verschoof echter naar het tweede plan na 2 februari 1966. Hij vertelt zelf wat die dag gebeurde. ‘Ik was een plant water aan het geven toen ik plotseling voelde hoe ik nadacht over de tijd die het zou duren voor het vocht om van de wortels naar de bladeren te komen. De psychische galvanische reflexen in een polygraaf-machine meten de veranderingen in lichamelijk geleidingsvermogen (conductivity). Waarom die niet op de plant proberen? Ik bracht de elektroden aan beide zijden van een blad aan. Ik verwachtte dat de lijn op de grafiek (chart) zou stijgen terwijl het water rees. In plaats daarvan ging de lijn omlaag. Ik had een dergelijke reaktie bij mensen nooit gezien, tenzij de een of andere emotie meespeelde. Ik was gefascineerd. Ik zei tot mezelf: Nu ga ik die plant als een mens behandelen. Wel, als mensen bedreigd worden, geeft de polygraaf een sterke reaktie. Ik besloot het welzijn van de plant te bedreigen. Ik doopte een blad in een kop koffie. Niets gebeurde. De plant was verveeld. Ik probeerde muziek. Geen flikker. (Not a flicker). Tenslotte dacht ik: ik ga het verrekte ding verbranden. Het was zomaar een gedachte, maar de polygraaf-pen sprong op. Toen haalde ik een paar lucifers te voorschijn en maakte wat schijnbewegingen naar de plant. Heftige opwinding. Toen ik de lucifers wegborg, werd de plant weer rustig. Daarna dacht ik er aan de plant aan het schrikken te maken met een Bunsenbrander. Geen reaktie. Zij werd weer pas opgewonden toen ik werkelijk met de vlam een blad aanraakte. Dit duidde op gewenning (habituation). Ik nam aan dat als ik een reaktie wilde de plant weer zou moeten worden blootgesteld aan nieuwe, onbekende stimulansen. Maandenlang observeerde ik verschillende planten. Zij reageerden op allerlei soorten vreemde aktiviteiten rond hen. Als ik bijvoorbeeld mijn hond mee naar kantoor nam, ging de polygraafpen omhoog. Ik consulteerde Rhine. Hij vermoeedde PK (psychokinesis). Misschien beinvloedde ik de planten onbewust. Die vereenvoudigde suggestie vond ik beledigend. Rhine zag het belang er niet van in. Ik vertrok en nam me voor de hoogste wetenschappelijke onderzoekings-standaard aan te {==130==} {>>pagina-aanduiding<<} houden.’ ‘Zijn verbeeldingskracht (imagination) omhoogvliegend (soaring) vroeg Backster zich vervolgens af hoe de pijn van andere soorten (species) zijn lankmoedige proefobjekten zou aantasten. Hij bracht wat brine shrimp (pekel-garnalen) en doodde ze door ze in heet water te dompelen. Bij de woeste sprong van de polygraaf-registreerpen barstte een ontstellend nieuw concept boven bij Backster. ‘Zou het mogelijk zijn dat bij het sterven van een cel-leven een signaal wordt uitgezonden, dat andere cellen opvangen? Ik besloot mijn experimenten te ontdoen van elk menselijk element, zodat niemand ze onbewust of bewust kon besmetten. Ik zou ze volledig automatiseren.’ Sindsdien heeft hij vijfentwintigduizend geleende dollars uitgegeven aan de transformatie van zijn bureau in een surrealistische assemblage van gemechaniseerde garnalen-dompelovens, elektronische circuits en monitor-apparatuur. ‘Ik merkte dat als iets belangrijkers dan garnalen de planten stoorde, ze niet reageren wilden. Om ze dus genoeg te geven waarover ze zich zorgen konden maken, bracht ik pavloviaanse schok-kondities teweeg. Ik stelde de machinerie zodanig af dat bij het dompelen van de eerste garnaal in het hete water de planten een elektrische lading kregen toegediend, maar niet bij de volgende garnaal. Toch gedroegen zij zich alsof zij een schok krijgen. Na enige tijd hoefde ik er alleen maar aan te denken ze een schok te geven en ze gingen in coma als een mens die flauwvalt. En het waren niet alleen garnalen. Elk geweld, tegen welke cel dan ook leverde een reaktie op - het schrapen van wat gedroogd bloed van een sneetje na een ongelukje met mijn hand, het deppen ervan met mercurochrome, het breken van een ei... Op een dag roerde ik in een kartonnen beker met yogurt die ik bij me had voor lunch. De pen rende bijna van het papier af. Het werd zo, dat als ik de planten voldoende last bezorgd had, ik kilometers ver weg kon zijn, maar op het moment dat ik er aan dacht naar ze terug te keren, de pen weer begon te stijgen. Wat heeft het allemaal te betekenen? Is er misschien een primair zintuig dat evolueerde voor de andere zintuigen? Denk eens aan de mogelijkheden!’ {==131==} {>>pagina-aanduiding<<} Genoeg mensen zullen om bovenstaande regels glimlachen, ongelovig, onverschillig hun schouders ophalen. Toch laat in zijn Autobiografie van een Yogi Paramhansa Yogananda zijn Amerikaanse vriend Luther Burbank zeggen: ‘Ja, ik heb vaak met mijn planten gepraat teneinde een vibratie van liefde te scheppen... De een zal een bloem planten, er zorg voor dragen, en de plant kwijnt weg. Maar een ander zal met dezelfde fysieke zorg diezelfde bloem doen ontwikkelen tot een gewonde, welvarende plant. Het geheim... is liefde.’ Het zou hier niet moeilijk zijn met voorbeelden aan te tonen, met bewijzen te boekstaven, dat de mens al naar zijn veroveringen van secundaire, materiële krachten (die van het mechanische soort) zijn primaire krachten moet ontberen, die van het intuïtieve soort - en dat wij in feite nog steeds bezig zijn bij voortduring achterstallig tegenover de groeiende werkelijkheid te staan. Wat daarnaast echter gekonstateerd kan worden, is het terugvinden van een verlorengegane eenheid (yoga betekent vereniging) bij steeds meer individuen, die zich bewust kunnen uiten, via hun taal, de kunst, de wetenschap, en andere segmenten van het menselijk, maatschappelijk, bestel. Al langer dan dertig jaar geleden, tijdens een lezing gehouden aan de Cornell University, in 1934, verklaarde de mathematicus Sir Arthur Eddington: ‘Er kan geen twijfel aan bestaan dat de wetenschapsman {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} van nu een veel mystieker opvatting van de buitenwereld heeft dan hij het in de vorige eeuw had.’ Daaraan voegde hij de opmerking toe, er niet zeker van te zijn of de mathematicus deze wereld van ons wel beter begreep dan de dichter en de mysticus. {==132==} {>>pagina-aanduiding<<} Het is jammer genoeg al te begrijpelijk, waarom deze eenheid verloren ging. Voor de man in de straat, in het dwangbuis van opvoeding, milieu, neurotiserende omstandigheden, de waandenkbeelden van de materialistische samenleving, is de verwarring gegroeid, al naar hem meer en meer schijnoplossingen zijn voorgehouden. Velen zijn veroordeeld tot leven, in een slachtoffer-rol die ze zelf niet eens herkennen. De opstand daartegen, in welke tijd dan ook, is het werk geweest van ketters en andere revolutionairen, die de waarheid boven dogma stelden, en voorbij het samenlevingspatroon de tekenen van de omwenteling eerder zagen in de menselijke geest dan in de wapens die naar buiten dreigen. Het zesde zintuig, het derde oog, het tweede gezicht (clairvoyance, ESP, kreativiteit, telepathie, intuïtie) het heeft zich evoluerend tot ons vertoond in zijn steeds nieuwe verschijningen. Tot onze eigen beschikking. Om mee te spelen. Om mee te eksperimenteren. Om ons in te verdiepen. Om ons mee te verrijken. Dat het er mij niet om gaat, bijgeloof in stand te houden, en een goedgelovige clientele te scheppen voor de vele praktizerende helderzienden en paragnosten, die hun al dan niet bestaande gaven in dienst van anderen stellen - het spreekt welhaast vanzelf; een goed verstaander heeft aan mijn halve woorden genoeg. Het geheim dat in ieder schuilt, kan slechts geopenbaard worden indien men het innerlijk oor te luisteren legt in de eigen ervaring, die de enige waarachtige is. Het gaat, inderdaad, om de liefde, die de wereld kan redden; die liefde leeft in jou (mij, hij, wij, gij, zij), op die liefde in jou richt zich het focus van de kaleido- {==133==} {>>pagina-aanduiding<<} skopische micro-telescoop, die verborgen gaat achter deze woorden. Op jou heb ik het gemunt. Niet om je heen kijken, lieve lezer, trek dat jasje even uit, leg die vaststaande gedragslijn af. Ik spring je naakt tegemoet, het gaat om jou, jouw leven, jouw ‘dood’. (Zie verder & elders). Oliver Reiser: Bewustzijnsfenomenen ‘Zonder enige twijfel is het probleem van het vaststellen van de missende verbanden tussen de bewustzijns-fenomenen en de rest van onze wetenschappelijke kennis het belangrijkste onopgeloste filosofische probleem. Dit is het enige fenomeen waarvoor er geen bestaand physicochemisch model is. Laten we - in een optimistische bui - veronderstellen dat zo'n model verschijnt, zal het komen als de geniale inval van éen man - of zal het komen als een resultaat van de graduele ontwikkeling van bestaande kennis langs gevestigde lijnen? Op dit moment is het niet te zeggen. Voor de behaviorist is er, uiteraard, geen probleem: hij ontkent eenvoudigweg het bestaan van bewustzijn als een realiteit om mee te werken. Maar dit is dom. Ik herinner me hoe een van mijn eigen leraren, Dr A.P. Weiss, een bekende behaviorist, eens aan een filosoof (mij) die de term “bewustzijn” gebruikte, vroeg: “Wat bedoel je met bewustzijn?” Het antwoord was: “Ik bedoel met bewustzijn wat je ervaart als je me die vraag stelt.” Dat deed de behaviorist verstommen. Wij kunnen subjectieve termen definieren - als “roodheid”, “zoetigheid” enz. alleen maar door aanduidende referenties. Op die manier zal voor mij de term bewustzijn (consciousness) refereren aan dat complex van veranderende patronen van aanwezige sensaties, beelden, ideeen en gevoelens die alle normale individuen ervaren. In de stroom van de tijd is dit een fusie van verleden, heden, en toekomst. In zijn klassieke leerboek Principies of Psychology beeldde William James de stroom van het bewustzijn af als voortdurend {==134==} {>>pagina-aanduiding<<} vloeiend, nooit hetzelfde, waarbij de stroom tijdens het vloeien een afdruk in de levende hersenen achterlaat.’ (Prof. Oliver Reiser: Field Theory in Physics and psychics (hoofdstuk uit The Universe: its Theory) in Psychics International, An International Quarterly of Psychic & Yogic Research, vol. I, nr. 1, may 1964, Moradabad, India). M. Lietaert Peerbolte: Stuurmanskunst ‘In enkele jaren kan het omwentelingsproces met reuzenschreden versnellen; op internationaal niveau doet zich het verschijnsel voor dat de ouderen een zekere huiver ervaren bij veranderende maatstaven in moraal en religie en veranderingen in sociaal-ekonomische strukturen. Vele jongeren, die een kultureel vacuum ondervinden, komen er niet langer toe over geestelijke waarden na te denken, zij pogen te leven van dag op dag. Het is geen wonder dat in Amerika al een naam gegeven is aan de huiver van velen: de futureshock, de schrik voor een toekomst waarbij geen “terug” mogelijk is. Wat gebeurt er met de menselijke geest? Wordt datgene, wat de mens totnogtoe als zijn meest waardevolle bezit heeft beschouwd, de kreatieve geest, in dit omwentelingsproces ook geautomatiseerd? Wordt de mens een soort robot? Deze vragen, die opkomen bij deze snelle en omvangrijke veranderingen, raken de kwintessens van het menselijk leven: zijn wij met onze geestesprocessen in wezen volkomen vergelijkbaar met een soort zeer samengestelde computer, een zichzelf regulerend automatisme? Is alles, wat geesteswetenschap genoemd kan worden: de psychologie, de para-psychologie, de filosofie en tot op zekere hoogte de sociale wetenschappen in feite reduceerbaar tot de moderne wetenschap van de cybernetica: de stuurmanskunst ten aanzien van een machine, als ook ten aanzien van ons denken, ons gemoeds- en gevoelsleven, ons wensleven, ja ten aanzien van de menselijke geest als geheel? De {==135==} {>>pagina-aanduiding<<} beantwoording van deze fundamentele vragen is niet alleen belangrijk ter bepaling van het zogenaamde mensbeeld, dat zich in de huidige kulturele revolutie zal ontrollen. Het vereist bovendien een diepgaande bezinning rond gevoelens en ervaringen, die “geestelijk” genoemd worden zoals liefde, bewustzijn, religieus of kosmisch ervaren - waarbij speciaal gedacht wordt aan de dezer jaren zeer op de voorgrond tredende ervaringen bij bewustzijnsverruiming.’ (Psychocybernetica, De Bezige Bij, 1968) De ware geschiedenis De invloed van de bewustzijnsverruiming op de komende wereldkultuur zal groter zijn, al naar de mens zich afkeert van het geschonden verleden en zich verdiept in het werk van die auteurs, die de rode (of gouden) draad hebben opgevat, die door de geschiedenis van Oost en West loopt. De studie van ESP werd bijvoorbeeld ondernomen door William James, Henri Bergson, Conan Doyle, Aldous Huxley, H.G. Wells, Jules Romains, Upton Sinclair, Gerald Heard, Arthur Koestler, Maurice Maeterlinck, Gilbert Murray, C.G. Jung en Wilhelm Stekel - waarnaast leefden diegenen die hun bewustzijn terwille van het eigen levenswerk, de kreativiteit, veranderden en hun psychische wijzigingen openbaarden en kommentarieerden: Edgar Allan Poe (Eureka!), Arthur Rimbaud, Théophile Gautier, Charles Baudelaire, Maurice Huysmans, Paul van Ostayen, Jan Slauerhoff, Antonin Artaud, Henri Michaux en de hedendaagse (jongere) psychedelische tijdgenoten. De studie, het kennen en ervaren van hun leven en werk kan de mutatie der mensheid inleiden in deze eeuw, waarin niet alleen de machine, maar ook de mens steeds veelvuldiger volmaakt zal {==136==} {>>pagina-aanduiding<<} moeten leren funktioneren. Professor Reiser ziet de mensheid op weg naar een World Sensorium, een kollektief zintuigelijk inzicht, waarvan vroeger en ook nog heden ten dage veel uitbarstingen hebben plaatsgevonden in het individuele menselijk bewustzijn, als dat zich wist te zuiveren van tijdgebonden onrechtmatigheden. Aan de hand van Dr Sidney Cohen's The Beyond Within (in Nederlandse bewerking van Peter ten Hoopen verschenen als Het Buitenste Binnen, Van Ditmar, Amsterdam, 1966) kan aangegeven worden, wat onder bewustzijn wordt verstaan. Sidney Cohen: Bewustzijn binnen/buiten bereik ‘Het normale bereik van ons bewustzijn varieert van diepe slaap tot geconcentreerde aandacht. Tussen deze twee extremen bestaan oneindig veel graduaties. Het dagbewustzijn is niet een vastgestelde, onveranderlijke constante, maar varieert, afhankelijk van de temperatuur in de omgeving, de vermoeidheidstoestand, de belangstelling voor de taak en nog een dozijn andere veranderlijken. Intense concentratie is een veelal toereikende, maar niet een totale samenbundeling van de aandacht. Er zijn nog hogere, de geconcentreerde aandacht overtreffende stappen mogelijk, die voeren tot een alles overtreffende trap, waarvoor momenteel nauwelijks een wetenschappelijke benaming te geven is. Evenals de waarneming tijdens LSD en soortgelijke toestanden zich met uitschakeling van irrelevante prikkels op éen speciaal onderwerp kan toespitsen, kan het zoeklicht van het bewustzijn worden gericht op een uiterst klein gebied, met uitsluiting van alle afleidende bijgedachten. Deze korte flitsen van “overbewustzijn” zijn nog niet genoegzaam bestudeerd met precieze methoden, en de analysering ervan zal uiterst moeilijk zijn. In de religieuze en filosofische literatuur heeft men analoge toestanden als religieuze {==137==} {>>pagina-aanduiding<<} ervaringen, kosmisch bewustzijn en integraal denken. Er bestaat geen enkele neuro-anatomische reden die aannemelijk maakt dat wij niet in staat zouden zijn tot zeldzame en voorbijgaande prestaties van superlatief inzicht. Het is nauwelijks noodzakelijk bovennatuurlijke verklaringen te hulp te roepen voor de meer uitzonderlijke bezigheden van de geest. Wat wel noodzakelijk is, is dat men wat meer inzicht verwerft in het enorme potentieel van dit instrument. Het is moeilijk een idee te krijgen van zijn organisatie en complexiteit. De hersenen ontvangen miljoenen elektrische impulsen per sekonde. Ieder van deze twaalf miljard hersencellen is onderling verbonden met ongeveer 25.000 andere. Elke cel is in staat tot het opslaan van ontelbare informaties. Deze gegevens hoeven niet eerst bewust te worden alvorens ze in het geheugen worden gearchiveerd. Het systeem voor het weer in herinnering brengen van bepaalde informaties en de mechanismen voor het vergelijken van het heden met het verleden hebben een fenomenale capaciteit; en onder de omstandigheden die wij hebben besproken, kunnen ze ongelooflijke prestaties verrichten. Intuïtie, creativiteit, telepathische ervaringen, profetieën - ze kunnen allemaal worden gezien als superieure activiteiten van de brein-geest functie.’ Onbekend potentieel ‘Hier, in de hogere organisatieniveaus van dit immense netwerk der netwerken, zal Gerald Heards “punt der voltooiing” van de menselijke ontwikkeling gevonden worden. Het wel vermoede, maar nog onbekende potentieel van de geest is onze toekomst. De psychedelische ervaring zal ons helpen binnengeleid te worden in de toekomst, en geeft aanwijzingen omtrent het bestaan van unieke geestestoestanden die zorgvuldig moeten worden bestudeerd en begrepen.’ ‘Wij gebruiken tegenwoordig een waardesysteem voor de geestesfuncties, dat gezond verstand aan het ene einde van de schaal zet en krankzinnigheid aan het andere. Die profeten, mystici en goden die wij niet erkennen, noemen we krankzinnig. Die waar we wel in geloven worden beschouwd als goddelijk geïnspireerd. Dat sommigen krankzinnig waren is zeker. Maar anderen maakten kennis met weergaloze bewustzijnstoestanden en kwamen terug met de overtuiging dat zij de waarheid hadden bereikt. Vervolgens gingen zij hun levenswijze en de onze veranderen. {==138==} {>>pagina-aanduiding<<} De meeste van de grote godsdiensten van de aarde zijn gegrondvest op de basis van zulke overbewuste ogenblikken.’ ‘Het verband tussen zulke religieuze ervaringen en vormen van psychose vormt een moeilijk en delicaat probleem. Zijn de visioenen van een profeet openbaringen of ziekteverschijnselen? Omvat de schizofrenie zowel de waanvoorstellingen van de paranoia, als de trance van de heiligen die ons boodschappen hebben gebracht die door velen als het evangelie worden beschouwd? De psychedelica kunnen iets bijdragen aan ons begrip van zulke aangelegenheden. Onder invloed ervan is het ontstaan van psychotisch gedesorganiseerde episodes zeer zeker mogelijk. Op andere momenten hebben ze een ervaring van psychische integratie teweeg gebracht, waarvan door mensen die beide toestanden hebben gekend, wordt gezegd dat ze identiek is met de spontane religieuze ervaring. Geestelijke desorganisatie resulteert in een psychose; een creatieve reorganisatie ligt ten grondslag aan de visionaire toestand. Moet men deze toestand, al dan niet met chemische hulpmiddelen bereikt, ook krankzinnigheid noemen? Het komt ons als meer toepasselijk voor het begrip te differentiëren en te spreken van buitenzinnigheid, in verband met de constructieve oplossingen die hieruit kunnen voortvloeien.’ ‘Men heeft de buitenzinnigheid nog niet in kaart gebracht. Maar op zo'n kaart zou zeker de “piekervaring” van Dr Abraham Maslov niet ontbreken. Dr Maslov heeft (in Religion, Values & the Peak-Experience, Ohio State University Press) een studie gemaakt van duizenden grootse momenten van vervoering, zaligheid en extase uit het leven van gewone mensen die werden overrompeld door korte ogenblikken van schoonheid, liefde, seksuele topbelevingen, volmaaktheid, esthetische of creatieve verwondering of inzicht. De visionaire ervaringen, beschreven door auteurs als William Blake of AE, zijn van deze soort. De satori van het Zen-Boedhisme, het Hindoesstaanse moksha, en de samadhi van de Vedanta horen hierbij, evenals de opgetekende mystieke, profetische en religieuze ervaringen van Oost en West.’ {==139==} {>>pagina-aanduiding<<} Trance: Het toegankelijk theater Het theater van de wreedheid, zo genaamd door Antonin Artaud - wiens werk niet alleen door dichters en theatermensen bestudeerd dient te worden - is een tragi-komisch spel, dat zich afspeelt in de werkelijkheid, die zich magisch verbeelden laat in de poëzie, demens - die onophoudelijke mythe-maker, moordenaar, schepper - en waar elders geluisterd, gekeken, geproefd, betast en gevoeld wordt... De situationnisten (een Europese, in Parijs werkzame, theoretische beweging - met een invloedssfeer die zich uitstrekt tot de kulturele en sociale revolutie, de universiteiten en individuen als Alexander Trocchi, Constant (New Babylon) en o.m. mijzelf) hebben in de 50er, 60er jaren met deze bewustwording te maken; als eersten stipuleerden zij een gedragslijn voor de komende westelijke aardbewoner: transcendeer het spektakel, verhef je spel op hoger niveau, ondergraaf de ekonomie door ‘de kunst’ te stellen in plaats van ‘het werk, de arbeid’: kollektieve informatie en visualisatie. De arbeidsintensiviteit van de spelende mens, de kreatieve antwoordgever op het mensgeschapene vraagstuk, zal steeds meer toenemen, meer mensen betrekken bij het algehele geestelijke welzijn. De eerste guerrilla-strijders op het getranscendeerde niveau, voorbij links en rechts, in de strijd om de totale mens die Krishnamurti al enige decennia heeft voorzien, die alle geestelijke en strijdvaardige inwoners van deze aarde hebben zien aankomen, die eind-strijd, die een begin-fase is, het rood van de branden aan de horizon als ouverture voor een nieuwe dag, die wij in de 20e {==140==} {>>pagina-aanduiding<<} eeuw waarschijnlijk niet meer zullen beleven, in dit lichaam - short-cut: die zon gaat op, als wij dat willen. Die zon blijft draaien, of wij willen of niet. Mijn extra-territoriale, buiten-aardse kommunikaties spelen zich op een veel serener, rustiger, verstilder terrein af, dan dat waarop ik een ander ooit kan ontmoeten. {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} Ik gooi je niet éen bal toe, ik probeer duidelijk te maken de konstante beweging waarbinnen alles zich ophoudt, de onvoorstoorbaarheid van elk noodzakelijk gebeuren, al staat het mes op de eigen keel, en houdt het hart op te kloppen in de eigen borst. Heb je er wel eens naar geluisterd? Heb je wel eens proefondervindelijk je aandacht gericht, gekonsentreerd, op éen ding, toestand, naam, geur, gegeven, en waarom dan niet? Ik zou in niemands anders schoenen willen staan, de geuren die ik uit mijn jeugd heb overgehouden, blijven me bij tot de dood - soms herinnert me een trekje aan acht, of twaalf, of vierhonderd, duizend jaar geleden. Op dit ogenblik heb ik er niet zo'n behoefte aan, maar het is natuurlijk mogelijk voorbij jezelf op zoek naar jezelf te gaan - volgens Italo schijn ik in Augsburg anno 1535 bevriend te zijn geweest met enkele andere alchemisten; het muntje dat Finkenaugen heet circuleerde in die jaren door Duitsland, het kleinste pasmuntje voorstelbaar (een oortje, om te versnoepen, of zo) - ik hoop nog eens de lof der zotheid als éen verlossende, bevrijdende, alomvattende schaterlach te kunnen uitjubelen - de goede bedoelingen zijn zeker hier aanwezig, neem ondertussen van mij aan dat het mij ontzettend veel plezier verschaft dit jaar de teksten ineen te schuiven, en samen te voegen, te kiezen en te keuren, te vertalen en onder te brengen - die dit boek uitmaken. Ik hoop dat dit plezier gedeeld wordt door de {==141==} {>>pagina-aanduiding<<} lezers; binnen de Tarot-afbeeldingen evenzovele archetypen, personae en symbolen. Tijdens de ontmoetingen met de Koninklijke Weg valkuilen, vergissingen, misverstanden. Er zit altijd méer in dan je denkt, altijd méer dan je er óoit uit kunt halen. Zegt niet Erasmus zélf (hij was er hoogstpersoonlijk bij betrokken) dat het maar een voorproefje is van wat ons allen te wachten staat? Een drietal Britse etnologen stelde een fascinerend boek samen: Trances (George Allen & Unwin Ltd., Londen 1966) - Stewart Wavell, ‘editor and inspirer’, maakte met zijn medewerksters Nina Epton en Dr Audrey Butt een ruim geillustreerd, zeer inspirerend handboek voor nieuwe theateren leef-vormen, die teruggaan op de eeuwenoude riten en ceremonieën, trances, en verbeeldingen uit velerlei kulturen. Ik zie, ná de kreten vanaf de brandstapel door Antonin Artaud geslaakt, geen ander theater, dan dat welke álle gemoedstoestanden van de mens nauwgezet, d.w.z. vergroot, verruimd, gedetailleerd, weerspiegelt - een vingeroefening op weg naar die kommunale vormen van geestelijk beleven, die wij in de toekomst zeer dringend zullen nodig hebben bij het oversteken. Break on through to the other side! Ready for take-off: mag ik je helpen? Ik ben ook lam en blind. Ga weg, ik ken u niet: mijn naam is Niemand. Op vlinderjacht naar de eerstvolgende eurekegenetische ontdekking: ‘Trances is een vreemd, verontrustend, zelfs profetisch boek (flapt de uitgever). Door een spleet in het wetenschappelijke en shamanistische bedrevenheden (skills), die laten zien wat de gordijn openbaart het ogenblikken binnen (glimpses of) trance-rituelen {==142==} {>>pagina-aanduiding<<} mensheid in petto heeft als eenmaal de trance-technieken voor iedereen beschikbaar komen. Trances is verontrustend (disturbing) omdat elk van de vele ervaringen, beschreven door de drie auteurs, zo fantastisch als deze soms mogen schijnen, waarheidsgetrouw is. Centraal in Trances en uniek als een wetenschappelijke studie van de Amazone-Indianen, staat het verslag van Dr Audrey Butt, lector in Oxford, van de trance-wereld der Akawaio. Twee jaar lang onderzocht Dr Butt de duisternis van Akawaio séances, en deze analyse van haar avonturen met geesten (spirits) eenvoudig verteld, verschaft de enige benadering in diepte die essentieel is voor een boek over zulke buitengewone verscheidenheden van trance-toestanden. Beiden welbekend als radioverslaggevers, beschrijven reisschrijfster Nina Epton en junglevorser Stewart Wavell levendig hun eigen ervaringen met trances temidden van zulke zeerverschillende volkeren als de door dromen geïnspireerde Temer-aborigines (inboorlingen) van Kelantan; Maleise tijger-shamans; over vuur wandelende Chinezen en zich met naalden doorstekende Indiaers bij Kuala Lumpur; de Gnaoua-slaven uit Marokko; religieuze broederschappen in Algerije, Soefi-mystici; krisdansers in Bali, Bhairavi-aan-bidders in Sumatra, en de Shingon, Tenri en andere sekten in Japan. Het mogelijk gebruik van trances in een moderne “beschaafde” samenleving wordt bestudeerd in een inleiding door Stewart Wavell, die de uiteindelijke vorm van dit boek redigeerde en inspireerde.’ Deze inleiding is geen afleiding, maar de aanleiding tot een verruiming. Hier dus Stewart Wavell aan het woord: Onder de levenden heden ten dage staan wij ten opzichte van trance zoals wij tegenover electriciteit stonden meer dan negentig jaar geleden, voordat Edison de elektrische gloeilamp uitvond. Zoals toen gedacht zou zijn ‘verbeeldingsvol’ (imaginative) bij het spekuleren over de gebruiksmogelijkheden van de elektriciteit in onze levens-tijd, zo zal er nu ‘verbeeldingsvol’ gedacht worden, als wij spekuleren over de potentiële mogelijkheden van trance voor de mensheid in de komende halve eeuw. Dit is echter een risico, dat genomen moet worden, als de trance-voorbeelden in dit boek zaad {==143==} {>>pagina-aanduiding<<} zullen dragen. Als eenmaal het gebruik van trance zo gemakkelijk toegankelijk is als electriciteit, zullen immense nieuwe gelegenheden van mogelijk goed of kwaad open staan voor alle volkeren. Veroveringen die voor de geest komen zijn die waaraan wij op dit ogenblik zoveel van onze geldmiddelen uitgeven - ruimtevaart, fysieke en psychologische oorlogsvoering, spionnage, popmuziek en massaal georganiseerde recreatie (leisure). Het is te hopen dat de mogelijkheden van trance voor snelle globale opvoeding, voor geestes-reizen (spirit travel), voor psychotherapie en voor onderzoekingen in verleden en toekomst niet over het hoofd gezien zullen worden. De grootste onmiddellijke toepasselijkheid kan liggen in ruimteonderzoek. Astronauten zouden, zonder gewaarwordingen, verre reizen van maanden of jaren aan een stuk kunnen afleggen; en een zelfs grotere stap vooruit kan gezet worden als men zich realiseert dat geesten (spirits) zich geen zorgen maken om grenzen van tijd en ruimte: de lichtsnelheidsbarrière van 186.000 mijl per sekonde zal geen obstakel blijken te zijn (need prove no obstacle) voor geesten van astronauten die de buitenste regionen van het heelal wensen te bezoeken. Het grootste gevaar vain trance bestaat erin dat het onze planeet, al verdeeld in vijandige naties, een nieuwe dimensie voor konflikt verschaft; geest-bezoekers in massa-formaties gemanipuleerd door demonische shamans die er op uit zijn het menselijk ras te vernietigen en al zijn hoop op reincarnatie. De grootste verdienste voor de mensheid zou kunnen zijn dat gerealiseerd wordt een vloed van prestaties van elke voorstelbare soort, kreatief geinspireerd in trance, of wel individueel, in de kunsten, ofwel kollektief, door sociale samenwerking. Op de duur zou de praktijk van trance-therapie een tweede natuur worden voor elk schoolkind - zoals dat heden ten dage het geval is met de kinderen van de Akawaio en Temer - door uitwisseling en kennisname van dromen die gewelddadige tendenzen weghalend, die in het verleden hebben geleid tot misdaad, oorlog en nationale zelfmoord. Wij zouden, misschien, niet de mogelijkheid over het hoofd zien van een wereldwijde ontspanning (détente) met onze vooroudergeesten (spirit-ancestors), hoewel veel getuigenissen aantonen dat zij niet wijzer of bereidwilliger zullen blijken te zijn dan wij: de sinds lang verscheiden Aristotelessen en Lao Tzes zullen onze symposia bijwonen, in een humeur dat er {==144==} {>>pagina-aanduiding<<} nauwelijks beter op zal zijn geworden door eeuwen verwaarlozing; en de schimmen van Hannibal en Hitler zullen zeer zeker de konferentie-zaal niet glimlachend binnenkomen.’ Leerproces Zo, Stewart Wavell is een shaman/goeroe naar mijn zin, deze woorden zijn mij uit het hart gegrepen. Zet high in de plaats van trance, en je weet wat ik bedoel. Voorbij alle woorden gaat het toch altijd in de allereerste plaats om de eenheid, binnen de mens zelf, binnen zijn ervaringen & spelregels, en daarbuiten, in een handomdraai het ik-zelf verenigd met alle andere mensen, de wereld en de kosmos: in zijn fysieke en psychische (bewustzijns-) verschijningsvormen. Grepen uit een leerproces, ook ik lees mee terwijl ik vertaal en overleg - welk boek dan ook, kun je aangeschaft terugvertalen en opnieuw, voor jezelf, verder, lezen - dit is een studiegemeenschap: mijn lezers. Die ik aantref. Hier. Overal. De Pink Floyd spelen Interstellar Overdrive; Jimi Hendrix konsentreert zijn Axis: Bold as Love en Change is Now spellen de (Notorious) Byrds. Koop eens de platen (LP's) van deze musici; die van de Engelse Pink Floyd heet Piper at the gates of dawn. Dit is geen leergang in hermetiek (die houd ik geheim, al naar ik vorder) maar een speelse handleiding bij de werkelijkheid, die zich om jou heen verruimt. Zou jij ooit beperkt willen blijven toekijken? Stilstand is nog altijd achteruitgang, lediggang des duivels. Luister, de geest wacht je. De reis naar binnen is de grootste levensruimte. Dáár wonen je demonen en spirits, dáar is de identifikatie mogelijk met al het levende: vogel, paard, wiel, vuur - elementary, dear Watson! {==145==} {>>pagina-aanduiding<<} Een handleiding uit het Ego-labirint. De oplossing van de ABC-rebus. Van de vuurwatermens: een nieuwe doop. Een handreiking. Gezaghebbend, omdat het namens allen gezegd kan worden, ervaren, beluisterd. Levende wetgeving, niet meer, niet minder; het bevrijdende woord onderweg. Lava ben ik, en bereik je, voordat ik stol. Kijk, ook ik sta in brand. Hoor de harde regen vallen. Stereofonisch:Kijk door me heen. Verlies je zelf. Great Revolving Orgasm Falling Free {==146==} {>>pagina-aanduiding<<} Jimi Hendrix: Up from the skies I just want to talk to you, I won't do you no harm. I just want to know about your different lives, on this here people farm. I heard some of you got your families, living in cages tall & cold. And some just stay there and dust away, past the age of old. Is this true? Please let me talk to you. I just want to know about the rooms behind your minds. Do I see a vacuum there, or am I going blind? Or is it just remains from vibrations and echoes long ago, Things like ‘Love the World’ and ‘Let your fancy flow’, Is this true? Please let me talk to you. Let me talk to you. I have lived here before, the days of ice, And of course this is why I'm so concemed, And I come back to find the stars misplaced and the smell of a world that has burned. The smell of a world that has burned. Well, maybe, maybe it's just a change of climate. I can dig it, I can dig it baby, I just want to see. So where do I purchase my ticket, I would just like to have a ringside seat, I want to know about the new Mother Earth, I want to hear and see everything, I want to hear and see everything, I want to hear and see everything. The Jimi Hendrix Experience, Axis: Bold as Love, Track Record 613003 Stereo. {==147==} {>>pagina-aanduiding<<} {==148==} {>>pagina-aanduiding<<} {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} {==149==} {>>pagina-aanduiding<<} V Het nieuwe model Waarin ram, seks, & vuur het lachende heiligenleven inspireren. Het nieuwe model en enkele facetten van praktische toepasbaarheid. Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen - of Cultuur, Recreatie, Maatschappelijk Werk: de arbeidsintensiviteit van de spelende menselijke familie. {==150==} {>>pagina-aanduiding<<} Ik weet dat ontdekkingen gedaan zullen worden, die mijn voorstellingsvermogen te boven gaan. Ik wacht die af met nieuwsgierigheid en enthousiasme. Linus Pauling, Nobelprijswinnaar {==151==} {>>pagina-aanduiding<<} 5. Het Nieuwe Model Het nieuwe model dank ik aan Steve Groff, aan wie ik veel, zo niet alles, te danken heb. Het is voor je bestwil (d.w.z. je leven) zeer noodzakelijk, dat je door andere ogen kijkt. Schaf je andermans ogen aan. Via je ogen komt meer dan 80% van het materiaal je hersenen binnen. Je zou ook eens kunnen denken aan de blinden, die meer gebruikmaken van hun andere zintuigen, hun horen intensifieren, béter voelen en tasten - speel met je zintuigen; zij zijn er voor geschapen. De mens is voor het spel geschapen. Het leven zelf is een spel: lila. Ik ga je niet langer benaderen als een schrijver, ik benader je als een mens. Ik kijk door je heen, lieve mensen - sta het mij toe - als je mij vraagt je geheimen te bewaren, waarom niet? Maar ik vind wel, dat alle geheimen nu geopenbaard zouden dienen te worden. Wie zich nu nog verscholen houdt, heeft een slecht geweten, en dat lijkt mij het verschrikkelijkste, wat er is. Dat ís het. Velen hebben mij geholpen de ogen te vinden,Good vibrations Abound! waarmee ik nu in het leven sta. McLuhan heeft mij bijvoorbeeld zo'n nieuw model geschapen, en Norman Brown, en de anderen die in deze pagina's aan het woord worden gelaten. Zij richten zich tot jou, niet om je te vermaken, maar om je te maken, niet om indruk op je te maken, maar om {==152==} {>>pagina-aanduiding<<} een definitieve indruk in je achter te laten. Ik wil je bereiken, d.w.z. je binnenstebuiten de hand reiken, jij bent mij en wij zijn éen. Dit is zelfstudie. Dit zijn je eigen ervaringen, schoongespoeld door de kommunikatie met anderen. Maak van jezelf een inboard observer, trained to operate {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} - dan kom je voorbij het nutteloos onderscheiden tussen subjektief en objektief, het dualistisch denken is voor je eigen vooruitgang uit den boze. Indrukken laten zich registreren, maar leg je niet vast - stel je open. Wie open blijft, behoort tot de survival of the fittest, kan zich beschouwen als qualified investigator. Kijk door me heen. Ik schenk je kennis en inzicht. Het behoort jou toe, zoals ook ik het heb verkregen. Het gaat niet vanzelf, het kost inspanning en tranen. Je zult jezelf verloochenen en verraden, maar ook terugvinden en herontdekken. Ben je niet het meest unieke schepsel, geschapen om op weg te gaan, die toekomst tegemoet, waarvan ik je wel álle mogelijkheden zou willen influisteren als ik het kon?... Het nieuwe model: alle oudere roesten. Weg met ideologieën. Leve de mens. Nederland toch zo'n krankzinnige weerkaatsing van wat zich in de wereld afspeelt! Het is werkelijk hoogst vermakelijk vanaf een afstand (die het inbegrepen-zijn niet uitsluit) gade te slaan, in welke karikaturale vormen het wereld-gebeuren in de lage landen vertaald wordt... wat al middeleeuwen in deze moerassige delta, waar godzijdank enig natuur-instinkt nog overgebleven is, zelfs in streng-gereformeerde bijgelovige omstandigheden, {==153==} {>>pagina-aanduiding<<} wat al misverstand en wat al langselkaar heengepraat! Het is een wonder, dat mensen elkaar soms nog begrijpen - maar dán is ook al het ijs gebroken, versmelt men zich tot wéer een luchtbel, die uiteenspat. De mensen, die het zo goed weten, bezeten, bezield, geëngageerd, stokpaardjes berijdend, waarzonder ze niet zouden kunnen leven. Wat al dwaalleren, t.w. ‘alleenzaligmakenden’, wat al gestuntel en gehaspel rond de taal-schat, die bergen vol bedrog bergt - al het doodgewone gezijk rond problemen, die het al lang niet meer zijn, met doodgeprate theorieën - er zijn zelfs nog autoriteiten, die verbieden! Voordat dit geweten gemeengoed wordt, zullen nog heel wat blaadjes van de bomen vallen; dezer dagen zie ik ze in m'n achtertuintje openbloeien, wonder boven wonder,Dag van de zon. Als alle dagen weer een feestdag. uit hout, uit cellen vol leven. Zoveel mensen, die voor niets pijn lijden. Zó ontzettend veel mensen. Zoveel mensen, die zich eenzaam voelen. En het zijn. En het zullen moeten leren aanvaarden. Maar het is een staat van genade. De hoogste genade: de zon te kunnen zien schijnen voor iedereen, inklusief je meest intieme vijanden. Te kunnen blijven lachen, om alles, niet uit leed-vermaak (waaruit men nog het meest ziet lachen) maar uit medeleven: al sláat de hele wereld zichzelf dood - want is het niet zo dat wie het zwaard heft slechts geheel en al alleen zichzelf kwetst? Dat is wijsheid, dat is het produkt van intelligentie, liefde en wilskracht. Dat is iets waar je om lachen kunt, en mag. Totdat je het zelf weet, en het zó zeker weet, dat je er om kunt lachen. Dat is wijsheid. Dat kun je een naam geven, of niet. {==154==} {>>pagina-aanduiding<<} Het meest volledig leven is het meest vrij beleefde leven. Haal weg de grenzen. Of ze halen jou weg. Breek open die poorten. Of ze blijven je voor altijd gesloten. Verander. Of sterf. Ik ben mezelf. Wie mij ontmoet, kent mij. Wie mij wil ontmoeten via mijn geschriften, hij is welkom op open jachtterrein. Wie mij wil ontmoeten via mijn vrienden, dit boek is jouw kennismaking met hen. Het zijn allemaal goede mensen, ik vertrouw ze, ik groei met ze op, een toekomst binnen - die ik slechts kan ervaren (en wil openbaren) als een ledig-gang: hoe eenvoudiger hoe beter, hoe minder verward en ingewikkeld, verdraaid tot intellectualismes of pennespel, hoe beter het woord dat treft en aantreft - in plaats van verwoordt en antwoordt. Je moet met je vragen niet bij me zijn, ik heb alleen maar de antwoorden. Ik heb zeker niet het allerlaatste woord, luister eens naar wat je zegt als je uit deze pagina opstaat - sla je eens gade, zoals ik je zou gadeslaan als ik je tegenkwam in Sneek, Alphen aan de Rijn, Brugge, Hoorn, of Leeuwarden - in Maastricht, bij de rector, of in Bloemendaal, bij mijn vriend G.B. {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} Wij zijn overal, verlichte medereizigers, je bent niet alleen, je hebt de weg niet verloren, het pad ligt er, begaanbaar, het brengt vrede & kennis - het maakt je gelukkiger, maar ook ellendiger, je zult meer lachen kunnen maar ook meer moeten huilen. Nooit zullen je tranen drogen, altijd zul je weer kunnen lachen - als het moét, als het niet anders kan. {==155==} {>>pagina-aanduiding<<} Wie ik ben? Ik lach je uit, als je nog problemen hebt. Leer eens leven zonder problemen. Lach jezelf eens uit, en verleg je werkterrein naar je innerlijke wereld. Je kunt toch niet alleen aan de buitenkant blijven leven. Het is verkieslijker misschien, zomin mogelijk met jezelf de konfrontatie aan te gaan, maar uiteindelijk sta je alleen voor een beslissing. En een keuze. En naderhand: zelfs niet langer meer een keuze alleen, maar een gaan waar je heen wil. Dat is macht. Dat is alle kennis die zich laat overbrengen. Daar moet je het mee doen. Daar wil ik het bij laten. Zie je zeker. Weer. Nog vele malen. Het zal aan mij niet liggen. Wat doe je eraan? 4 ooggetuigen spreken. {==156==} {>>pagina-aanduiding<<} Brief van Emmett Grogan van de Diggers Digger Hoofdkwartiers, Ergens in het geheimzinnige Oosten Luister! Wij hebben er schoon genoeg van dat de Digger-naam wordt verbonden aan de pogingen van een paar zwendelaars, die er toe komen geweld te propageren en de blaam op ons laten vallen. Wie stierf en maakte deze types King? De Diggers zijn een Christelijke beweging en geen echte Digger heeft wat dan ook te maken met geweld noch zullen wij die bepleiten. Zeker, wij zijn anarchisten van een zeker soort, maar onze beweging is wég van de centra van macht, politiek, en dergelijke inhouden. Wij zijn deelhebbers aan het mystieke lichaam van Christus, de Prins van de Vrede, en deze zomer zullen wij boerderijen in Vermont beheren zowel als geestelijke centra in andere dichtbijgelegen staten. Onze revolutie is een Groene Revolutie, een terugkeer tot de aarde op de wijze van Tolstoy, Benjamin Tucker en de andere Amerikaanse anarchisten. Deze zomer zullen wij hier ook in de steden opereren maar op een veel geselekteerder basis dan vorig jaar. Wij zullen niet meer zoveel crash pads (opvang-woningen) in werking stellen voor verwende zogenaamde ‘hippy’ kinderen. Hippies horen thuis te blijven; wij zijn alleen maar begaan met diegenen, bereid hun onwetendheid toe te geven en te leren. Het teken van de Digger is dat hij niet bang is zijn laatste dollar te verbranden. Dat is de enige demonstratie die op dit ogenblik betekenis heeft. Pax Vobiscum. In Nederland verspreid door de spot, de Society for the Protection of Truth, Amsterdam, mei 1968. Oorspronkelijk tekst: East Village Other, 5-11 april 1968. {==157==} {>>pagina-aanduiding<<} André Breton over het Surrealisme De idealen en manieren van voelen nú zijn in wezen niet verschillend van wat zij waren in de eerste formuleringen die het surrealisme gegeven was. Alles wordt altijd herleid tot de behoefte en de hoop ‘het leven te veranderen’. Meer dan ooit blijkt het leven dat men ons opdringt onaanvaardbaar; al tien of vijftien jaar is er niemand meer om het te verdedigen. Een operatie van grote omvang is onontbeerlijk en urgent: het enige is te weten waarop de tussenkomst zich richten moet. Het surrealisme heeft altijd geantwoord dat ingrepen zich zowel op de buitenwereld (de ekonomische en sociale struktuur) als op de binnenwereld moeten richten, d.w.z. op het menselijk bewustzijn. Dat is overigens de mening geweest zowel van een geniaal hervormer als Fourier als van een geniaal dichter als Rimbaud. Het is tegenwoordig welbekend dat het surrealisme niets zozeer van plan is als het doen overschrijden door de geest van de slagboom die opgericht is door de tegenstellingen handeling en droom, rede en waanzin, gevoel en voorstelling, enz., die het grootste obstakel vormen in de westerse gedachtenwereld. In zijn onophoudelijke pogingen in deze richting heeft het surrealisme voortdurend de steun gewaardeerd die te vinden is in de dialektiek van Heraclitus en Hegel (rekening houdende met de onlangs door Stéphane Lupasco aangebrachte korrekties), zowel als in de verhouding ‘yin-yang’ van de Chinese denkwijze en de voltooiing daarvan in de ‘zen’ filosofie, alsook nog in de zogeheten ‘traditionele’ denkwijze, zoals deze gezaghebbend wordt uitgedrukt in René Guénon's werk La Grande Triade. De surrealistische bemoeiing heeft daar niets dan bevestigingen gevonden, en heeft niets van zijn onafhankelijkheid verlaten. Tegenover de religie blijft de surrealistische houding zo beginselvast als in de eerste dagen. Er bestaat een onherstelbare spanning tussen, enerzijds, de surrealistische wil door te dringen in de betekenis van de oude mythen als ook het terugvinden van het geheim van hun ontstaan, en anderzijds, de behoefte het wonderbaarlijke te kanaliseren, door de een of andere religieuze dogmatiek teweeggebracht ten gunste van een Kerk die zich door haar principes heeft verlaagd en zich door haar handelingen voor altijd heeft ontaard.’ André Breton, interview anno 1950. Entretiens, Gallimard 1952. {==158==} {>>pagina-aanduiding<<} Het kweekschoolonderwijs: een vicieuze cirkel? ‘Ik zie 't nu al jaren voor mijn ogen gebeuren dat wij schoolmensen de jeugd misschien meer deformeren dan mentaal formeren. Als ik bedenk dat op onze school van 300 jongens en meisjes 't volgende gebeurt houd ik mijn hart vast: Per 5 jaar verlaten pl.m. 300 jongelui de school. De aktieradius van deze jonge mensen is bijzonder groot. Ze worden op, laten we zeggen, 300 × 30 kinderen losgelaten. Ze komen per dag urenlang in contact met 9000 kinderen! Onze afgestudeerden zijn over het algemeen emotioneel arm en weinig expressief. Er wordt op 'n kweekschool te veel een beroep gedaan op de betrekkelijk geringe intellectuele bagage. Als de afgestudeerden beginnen in de maatschappij, zijn ze versuft door een te grote eenzijdige inzet van verschillende o.a. enkele religieuze docenten. Als de Brabanders carnavalvierders zijn komt dat omdat ze op alle andere dagen met hun gefrusteerde emotionaliteit zitten. Onderwijs dat inspirerend voorop zou moeten lopen, komt achter de levende mens aansukkelen. Speciaal de kweekschoolleerling komt ván het onderwijs ín het onderwijs terecht. Een vicieuze cirkel.’ (Pen-Pal, Fan, Co-respondent, voorjaar 1968.) Kees Egas, of Kans op het Meeste Geluk ‘Mijn interesse is voornamelijk de menselijke en kulturele achtergronden van onze samenleving. Ik vind dat wij moeten ontdekken waar wij in de 21e eeuw naar toe groeien. Dat wil zeggen dat naar mijn mening deze kapitalistische orde niet houdbaar en inkonsistent is. {==159==} {>>pagina-aanduiding<<} Er is een antwoord nodig.’ ‘Gelooft u dat er meer reaktie is in Nederland tegen Flower-Power dan tegen Provo?’ ‘Dat is wel begrijpelijk, omdat het nauw gerelateerd is aan het probleem van de verdovende middelen e.d. en dat is in het cleane Nederland als moralistisch volk een moeilijke zaak.’ ‘Vindt u ook niet dat dit probleem ernstig bezien moet worden?’ ‘Ja, Ik geloof dat men zo snel mogelijk en met een open oog voor de wereldproblematiek tot een herziening van de wetgeving moet zien te komen. We moeten eerlijk en open denken over de vraag! Wat maakt de mensen het meest gelukkig. De jonge mensen staan voor een nieuwe wereld, een nieuwe situatie, op zoek naar nieuwe normen. Het is heel goed mogelijk, dat verdovende middelen een belangrijke funktie hebben en dat wij bepaalde risiko's bewust moeten aanvaarden, wilen wij redelijk kunnen leven. Dat is de kern van het probleem.’ ‘Staat de pers en met name de dagbladpers niet erg eenzijdig tegenover dit probleem?’ ‘Dit moet u zien in het licht van ons moralistisch denken. Men durft het niet aan daar een goed woord over te zeggen. Wel heeft men begrip in de bladen voor allerlei aspecten, die hiermee annex zijn. Er wordt meer aandacht besteed in de dagbladen aan de achtergronden en uitingsvormen van de hippe kultuur, dan een paar jaar geleden en dat vind ik een winstpunt. Het publiek wordt gekonfronteerd met deze verschijnselen en dat is absoluut nodig. Wij zitten in Nederland met onze calvinistische inslag en verantwoordelijkheidscomplexen. Allerlei vooraanstaande lieden zijn doodsbenauwd om daar makkelijk over te praten. De tijd is nog niet rijp voor een positieve stellingname. Er moet eerst meer gepubliceerd worden. Maar er is een begin van openheid. Eerlijke informatie in dit soort zaken is alleen van de jeugd zelf te verwachten.’ (Uit een interview in het Amsterdamse undergroundblad PSY-IN met C. Egas, voormalig staatssecretaris Ministerie crm, kamerlid PvdA. Najaar 1967.) {==160==} {>>pagina-aanduiding<<} {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} {==161==} {>>pagina-aanduiding<<} VI Liefde's vrijheid Waarin de liefde niet gedefinieerd, maar ervaren wordt. Een weg zonder terugkeer door chaos & vuur; of de schoonheid der essentie betrapt in mensen, dingen, daden, ideeën. {==162==} {>>pagina-aanduiding<<} Waar? Hier! Ik ook meende ook: de Godheid woonde verre In enen troon, hoog boven maan en sterre... Maar toen Gij U beliefdet t'openbaren: Toen zag ik niets van boven nedervaren, Maar in de grond van myn gemoed Daar werd het lieflyk ende zoet. Daar kwaamt Gij uit der diepten opwaarts dringen En, als een bron myn dorstig hart bespringen, Zodat ik U, o God! bevond Te zyn de grond van mynen grond. Jan Luyken ‘Who am I? ‘Where am I going?’ ‘Whence did I come frorn?’ Tantra says: I am all this. {==163==} {>>pagina-aanduiding<<} 6. Liefde's Vrijheid Laten we het woord chaos niet schuwen. Wat het betekent? Ik houd me aan de definitie van Van Dale, de dikke weldoener van de Nederlandse taal. Chaos: baaierd, staat van ongeordendheid; alg. toestand van verwardheid; warboel; omvangrijke verwarde en ordeloze massa. Het zou een illusie zijn, te leven met zekerheden betreffende al datgene wat ons omringt, en deel van ons uitmaakt. Illusie: zinsbegoocheling; droombeeld, denkbeeld waarvan men waant dat het aan de werkelijkheid beantwoordt of dat men gaarne verwezenlijkt zou zien. Wij hebben te leven met een werkelijkheid, die dagelijks méer omvat dan wij vandaag de dag kunnen vermoeden, voorstellen, inbeelden, aanvaarden. Hoe eerder deze eenvoudige stelling doordringt tot diegenen, die zich op dit moment schrap zetten tégen elke verandering, hoe beter. Te velen zien niet de werkelijkheid, maar slechts de symbolen en concepten daarvan: de woorden, die zo vaak binden in plaats van bevrijden (dode letters van verouderde wetgevingen), de strukturen die zo vaak lamleggen in plaats van operabel te zijn. Laten we overigens de evolutie niet als de vervanging van de ene struktuur door de andere, maar als een vloeiend proces zien; bínnen dat proces heeft iedereen zijn deel aan het gebeuren - het {==164==} {>>pagina-aanduiding<<} valt niet aan de buitenkant op te maken in hoeverre iemand deelneemt; laten wij ons toch wat minder druk maken om de ‘fouten’ van anderen, en ons wat meer betrokken (‘involved’) voelen met datgene, wat ons zélf in de allereerste plaats aangaat. Laten wij bijvoorbeeld destruktie en chaos als natuurlijk aanvaarden; Norman Brown wijst er weer op, in zijn eerder geciteerde Love's Body: ‘Dionysus, de krankzinnige god, doorbreekt de grenzen; bevrijdt de gevangenissen; schaft onderdrukking af; en maakt een einde aan het principium individuationis, daarvoor in de plaats stellende de eenheid van de mens en de eenheid van de mens met de natuur. In deze tijd van schizofrenie, met het atoom, het individuele zelf, de grenzen desintegrerende, bestaat er, voor diegenen die onze zielen zouden willen redden, de ego-psychologen, “het Probleem van de Identiteit.” Maar de afbraak moet gemaakt worden tot een doorbraak; zoals Conrad zei, in het ondergedompelde, verzonken (immersed) destruktieve element. De ziel die wij de onze kunnen noemen is geen werkelijke. De oplossing voor het identiteitsprobleem is: verlies jezelf. Of, zoals het in het Nieuwe Testament staat: Wie zijn leven vindt, zal het verliezen, en wie terwille van Mij zijn leven verliest, zal het vinden.’ Sommige futurologen voorzien dat er in de ca. 30 jaar tot het jaar 2000 méer zal gebeuren dan in de afgelopen jaren van onze christelijke jaartelling; Norman Brown stippelt een gedragslijn uit: ‘De waarlijke apocalypse komt, niet met het visioen van een stad of een koninkrijk, die nog altijd extern zouden zijn, maar met de identifikatie van de stad en het koninkrijk met het eigen lichaam. Al het vlees zal het gezamenlijk zien. De apocalypse is de ontbinding van de groep als een serie nummers, zoals in de representatieve demokratie, en haar vervanging door de groep als een fusie, als gemeenschap (communion). Als in het totemisme, hebben wij deel aan elk ander zoals wij deelhebben aan het objekt.’ {==165==} {>>pagina-aanduiding<<} (Van Dale over de apocalypse: ‘het laatste boek van de Bijbel, de Openbaring van Johannes; (bij uitbr.) profetie betr. de ondergang der wereld, het Laatste Oordeel, enz.; (fig.) tijdperk dat of reeks gebeurtenissen die de ondergang van de wereld voor de geest roepen.’) Het vereist moed uit de alledag met zijn bewustzijnsvernauwde banden de grotere konteksten binnen te dringen, de gelijktijdigheid van vaststaand verleden, heden en onvoorspelbare toekomst uit te breiden tot een grootser hier en nu. Vaak stuiten de verbanden, die ons worden blootgelegd en aangetoond door de denkers van deze tijd, nog af op het ego-spel van de sceptici en cynici die hun schouders ophalen; voor hen zijn chaos en destruktie onontkoombare dreigingen - terwijl het chaotische nulpunt juist ons aller uitgangspunt kan (en moet) zijn. Kijk om je heen; dit boek sluit aan bij elke realiteit en aktualiteit; het bevat informatie van levende raadslieden, het zijn onderdelen van een geprogrammeerd plan tot het verschaffen van nieuwe referentiekaders in jouw strijd om het naakte bestaan. Jouw eigen inbreng wordt gewenst, verlangd en gestimuleerd. Het gaat alleen maar om je leven; meer niet. Niet de leermaterialen en leermiddelen, maar de leermethoden. Wij staan aan het begin van een nieuw leerproces, dat de mens-zelf is, niet een lichaam, maar een aktiviteit, niet een in specialisaties uiteengevallen statistische consument en/of producent, maar een menselijke totaliteit die van nu is, en van altijd. Wil je een houvast hebben aan de loutering, die {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} je voorafgaat en begeleidt, volg dan deze auteurs, die met en voor je denken, niet zonder je of over je heen. Zij staan je bij, vandaag - en ook morgen. {==166==} {>>pagina-aanduiding<<} Wees je bewust van hun aanwezigheid, die ook jouw wereld doet veranderen. Zij wijzigen het denk- en leefpatroon van de mens, met jou erbij en erop, deze aarde. Het materiaal, waarmee je zelf voortdurend bezig bent: je eigen leven, kan je een baken zijn. Tussen stuiptrekkingen en barensweeën, tussen een wereld-in-verval en een wereld-in-opkomst, tussen manipulaties en illusies, tussen psychologie en yoga staat de mens zelf, zo vrij als hij zichzelf telkens opnieuw weer kan herkennen. Vrijheid is vuur - stel je leven in de waagschaal, geef je over en trek er doorheen, léer leven met alle elementen. Alle geesten en demonen, spookbeelden en goden zijn een dimensie minder: het is de mens zélf, die de kroon op de schepping is. De liefde wacht je. Het geliefde lichaam is het jouwe. De huidige kultuur drijft elk mens - door een overvloed van kommunikatiemiddelen & technieken - naar een situatie waarin hij hoe langer hoe meer zichzelf zal moeten waarmaken. Op weg daarheen sneuvelen de slachtoffers. Wacht u voor de gevallenen. ‘Het tragische van m'n huidige bestaan is: je bent oud, je hebt afgedaan en toch heb je het gevoel dat je nog midden in de conflicten staat. Met net als na de oorlog de onmacht om voor de problematiek die je begrijpt geen oplossing te kunnen geven. Dat gaat door tot het eind van m'n bestaan.’ (Ir. W. Schermerhorn in gesprek met Bibeb, Vrij Nederland, 30 januari 1968) {==167==} {>>pagina-aanduiding<<} Johannes van het Kruis: Wilt ge... Wilt ge het Al beminnen, Tracht dan niets lief te hebben. Wilt ge eenmaal alles weten, Tracht dan niets te weten. Wilt ge eenmaal alles bezitten, Tracht dan niets te bezitten. Wilt ge eenmaal alles worden, Tracht dan niets te zijn. Wilt ge eenmaal hebben wat ge nu niet smaakt, Aanvaard dan wat u tegenstaat. Wilt ge leren, wat ge niet weet, Dan moet ge tevreden zijn met niets te weten. Wilt ge eenmaal bezitten, wat ge nu niet hebt, Dan moet ge blij zijn niets te bezitten. Wilt ge worden wat ge niet zijt, Dan moet ge nu gaarne niets zijn. (Uit de Bestijging van den Carmel, 1e boek, 13e hoofdstuk, in de Mystieke Bloemlezing van P. de Jaegher, s.j., vrij naar het fransch en uitgebreid door J. Sommer, pr., A.N. Govers N.V., Den Haag 1935). {==168==} {>>pagina-aanduiding<<} Vrije Tijd & Liefde ‘Le travail est la manifestation la plus sublime de l'amour’ Het werk is de verhevenste manifestatie van de liefde! Auguste Rodin. Het wordt hoog tijd voor een kreatief tien-jarenplan. De hóógste tijd; er is namelijk geen andere tijd, geen vrije, of onvrije, geen eerste, en geen laatste tijd. Dit tien-jarenplan zal er vanaf vandaag of morgen rekening mee moeten houden, dat wij het hoofd dienen te bieden aan een aantal sociale crises, die het gevolg zullen zijn van het wegvallen van de huidige moraal, die stoelt op arbeidsplicht en routine-werkzaamheden. Het plan zal vertegenwoordigers van alle gebieden omvatten, die te maken hebben met de omwentelingen waarin wij ons, hier en nu, bevinden: het onderwijs, de opvoeding, de scholing en her-scholing, de psychologie, de sociologie, de wetenschap, kultuur en religie. Kortom: alles. Neem mij niet kwalijk, mocht ik een uwer vergeten hebben; ik heb u allen even lief. Wij zullen alles moeten vergeten, om opnieuw met lege handen te kunnen beginnen. Ik citeer een situationnistisch manifest: ‘De eenvoudigste situationnistische handeling zal er uit bestaan alle herinneringen aan het gebruik van de tijd in ons tijdperk af te schaffen. Dit is een tijd, die totnogtoe zeer weinig gebruik heeft gemaakt van zijn mogelijkheden.’ De Franse situationnisten waren de eersten, die wezen op de noodzaak het spektakel van de wereld te verheffen (transcenderen), wilden wij niet meemaken het einde van dit spektakel. Ik heb het spektakel te lief, om er politieke en ekonomische machtswellustelingen mee te laten {==169==} {>>pagina-aanduiding<<} spelen; vanuit deze liefde komt het kreatieve antwoord dat gegeven zal moeten worden op velerlei vragen. Zo velen hebben er op gewezen - ik noem de eerste de beste: Marshall McLuhan - dat het leven een kunstwerk is, dat ‘levenskunst’ een open en vrije houding betekent, en dat elk mens kan leren van de kunstenaar, die ook in hem leeft. Een doodgewoon kind, dat zich konstant verbaast, leeft binnen de verwondering. Het balletje dat ik opgooi, komt op ieders hoofd terecht; ik ben maar een eenvoudige computer, die de kosmos gebruikt als een leermachine om de hersenen te beïndrukken met onsterfelijke informatie. Ik ben geprogrammeerd op geboorte, orgasme en dood; op leven, sterven en dromen. De pilotprojects, waaraan wij deelnemen - de manifesten en manifestaties, de happenings en environments, de sigmatische gedachten en de ideeën van een anti-universiteit, het zijn allemaal maar vingeroefeningen voor morgen, die onze praktische leerstof betekenen. Als de arbeid mindert, zal evenredig het sociale en kulturele werk toenemen - méer sterken méer zwakken helpende - en de zwakken al vroeg psychisch-hygiënisch begeleid, zodat wij al in de wieg, de kinderstoel, de kleuterschool, de speeltuin en op straat de neuroses kunnen wieden, en de gevangenissen en krankzinnigengestichten, kazernes en konsentratiekampen leeg blijven.(Haha!) Voorlopig zullen wij nog wel meemaken een toename van pijn, ellende, taboe en ongeloof, angst en twijfel, want deze eenvoudige ideeën worden niet aanvaard door lieden die de liefde niet als uitgangspunt kennen; helaas zijn onze huidige machthebbers niet doordrongen van de importantie dezer zaken, zodat wij ons van hun macht moeten bevrijden. angst is het wapen van elke machthebber, een kollektief-schijnende halluci- {==170==} {>>pagina-aanduiding<<} natie waarvan velen het slachtoffer zijn - je hoeft er alleen maar uit te stappen, om te zien hoé nieuw de dingen gemaakt kunnen worden. Dus géen koude oorlog en géen persoonlijke machteloosheid. {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} Het is de hoogste tijd uit die wereld van waandenkbeelden te stappen, waarin valse emoties de waarheid versluieren, en angst voor het leven, angst voor de toekomst, angst voor de dood de ontwikkeling van de mens in de weg staan. Wég bij moeder's pappot, wég van papa's zekerheden, wég met allerhande politieke leugens. Dat wij ons laten vertegenwoordigen door politici - het is te krankzinnig! Die mensen hebben geen enkel besef van wat er in de wereld gebeurt, uit de aard van hun spel kunnen zij geen liefde opbrengen voor onderdrukten, slachtoffers, misdeelden en gediscrimineerden; het wordt hoog tijd dat wij aan de hegemonie van de politiek een einde maken. Het is té kranzinnig dat onze massa-kommunikatie-media de slaven zijn van heersende machten, die de afgod Mammon ere-diensten beleggen. Wij zijn hier niet alleen om de symbiose mensmachine voor te bereiden, of International Business Machines aan medewerkers en/of werknemers te helpen; wij zijn hier en nu, overal elders, in leven aanwezig om onszelf te vinden. Ik mijzelf. De dames en heren hier in het forum en panel zichzelf. Jij luisteraar, kijker jouw zelf. Ik dwing je niet. Niemand dwingt je. Laat je nooit dwingen. Door niemand. De psycho-analyse heeft aangetoond, dat bijna alles wat we meekrijgen van familie, vrienden, vijanden, leraren en andere bronnen van informatie, raadgevingen en beoordelingen, niet alleen waardeloos is, maar bovenal schadelijk voor inhoudsvolle veranderingen in de mens. {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} Terwille van de verandering leven wij; laten wij {==171==} {>>pagina-aanduiding<<} ons - in God's naam - vandaag de dag niet vastleggen, voorgoed. Laten wij mée blijven veranderen, mét alle ontwikkelingen, ontdekkingen, openbaringen, ontluisteringen. Wég met staatsgeheimen. Wég met illusies. President Johnson is geen moordenaar, maar het kille en logische produkt van een kapitalistische samenleving, waarin geld & politieke macht hand in hand gaan. Wijlen president Kennedy is vermoord door de CIA, en Vietnam isTekst uitgesproken op de FREE IN (groot Studium Generale om inzicht te scheppen in de vrije tijd in een geautomatiseerde wereld) georganiseerd in het kader van de KSD'68 (Kinderen van de Rekening), 3 februari 1968, Lutherse Kerk, Singel, Amsterdam. de hel waardoorheen wij allen gesleept moeten worden, om de pijn te voelen, die ons tenslotte de hand aan de ploeg, de pen en de computer laat slaan. Het wordt hoog tijd voor de ten uitvoerlegging en voorbereiding van positieve plannen. Het is de hoogste tijd, liefde in vrijheid te beleven. Door liefde te ervaren, word je Maker - schepper, creator. Vrijheid is je allerhoogste goed. love is all you need. {==172==} {>>pagina-aanduiding<<} Marten Muller: Liefde Er is liefde, die uit afhankelijkheid voortkomt. Het is liefde die iets vraagt die iets hoger stelt dan iets anders omdat het er van afhankelijk is. Het wordt niet veroordeeld. Maar voor hen, die er niet gelukkig mee zijn, is er het besef van een hogere liefde; die geen verschillen bevat die verschillen omvat opheft. Dat is de onbaatzuchtige, goddelijke liefde de liefde voor ieder schepsel voor alles. De liefde die in alles de schoonheid ziet en de lelijkheid doet wegkwijnen. De liefde, die de zon van het heel-al is, die de koude doet smelten. Zij verwarmt ons innerlijk en stemt ons op het innerlijk af van alle wezens. Die liefde is onkwetsbaar. Zij behoedt voor pijn, onvrijheid. De zelfzuchtige liefde zweeft tussen hoop en wanhoop geluk en ongeluk passiviteit en gedrevenheid. Zij beweegt zich tussen uitersten zij is afhankelijkheid zij grenst aan haat en volgt uit begeerte, want deze liefde is gedrevenheid, die voortkomt uit onzelfstandigheid. Zij moet bewezen worden in daden omgezet. De goddelijke liefde is zijn; aanwezigheid kent geen begeerten en alle nuances. Zij vervalt niet in uitersten is niet opgebouwd uit tegenstellingen. Zij doorziet het wezen der dingen {==173==} {>>pagina-aanduiding<<} en put daar haar kracht uit. Want zij is het wezen zelf van alle dingen; van het leven. Deze liefde is een geschenk. Want zij wordt ontleend aan het heel-al; het onuitputtelijk reservoir. Zij kan alleen verdiend worden: door hem die open is om te ontvangen de kosmiese energie die het leven in al zijn facetten doorziet die de eenheid ziet, die de veelvormigheid voortbrengt die niet oordeelt. Hij klampt zich niet vast aan voorbijgaande dingen hij is open voor de vernieuwing, de verandering voor de overvloed van krachten, die de natuur ter beschikking heeft en die in hem zelf zitten. Alleen deze liefde geeft de beschikking over die krachten. Deze onvernietigbare natuurkracht is de liefde zelf. Oordelen wij wijzen wij af richten wij onze aandacht op wat wij hebben willen willen wij meer zijn dan een ander dan sluiten wij ons af voor die levenskracht, die liefde is. Wie begrijpt, en open is; klaar om te ontvangen en door-te-schenken, hij is de gelukkige mens, van wie ieder houdt. Hij is de mens die werkelijk vrij is, die onbeperkte macht heeft, aan god gelijk, de liefde zelf. {==174==} {>>pagina-aanduiding<<} De Essentie van de schoonheid Hallo lovers! Weet je, wat Plato schreef over de minnaar, de geliefde, de lover? ‘Vanuit aardse schoonheid beginnend klimt de minnaar terwille van echte schoonheid op, het ene prachtige lichaam liefhebbend na het andere, alle, om door te gaan van lichamelijk prachtige dingen naar geestelijk prachtige daden en van geestelijk prachtige daden naar intellektueel prachtige ideeën, en uiteindelijk naar het idee van de schoonheid zelf, totdat hij tenslotte de essentie van de schoonheid zelf kent.’ In dit citaat, dat voorkomt in het boek van Douglas Morgan: LOVE: (Plato, the Bible & Freud) - dank je, Dominique! - heb ik het woord beautiful door prachtig vertaald: How does it feel to be one of the beautiful people? Schaterlachend ontwaakte ik vanmorgen, luisterend naar een telefoontje van AVRO's Televizier. Ze wilden wat hippies in de studio brengen, om ze te laten spreken over hun ‘ideologie’, en dan zou een ‘deskundige’ - professor Buikhuizen of zo - zijn mening geven... Ik wenste ze veel sukses, maar een dergelijke domme onderneming kan ik mijn medewerking natuurlijk niet geven: het prachtige, onverwachte, verrassende en unieke van de hippies-gatherings (welke naam je ook aan het beestje wil geven: love-in, be-in, alles is prachtig en goed, als je jezelf maar laat zien, op je mooist, elke zonnige middag in elk stadspark ter wereld, en laat je maar gaan, leef je maar uit!) is juist dat er geen andere ‘ideologie’ is dan liefde en schoonheid. Dat is meer dan genoeg, daar kun je een heel leven mee toe, daar kunnen alle deskundigen ter wereld hun mening over geven, maar als hun {==175==} {>>pagina-aanduiding<<} hartje niet meeklopt, zijn ze net zo deskundig als mijn melkboer: een lieve man, trouwens - die glimlachend kijkt naar de bontgevederde vogels die ik mijn vrienden en vriendinnen mag noemen. Kleur aan het leven geven, wat is er belangrijker? Tegen de grijze diktatuur van het verstikkende uniform, de walgelijke konventie van het witte overhemd en de effen das, tegen alles wat de mens inblikt als sardines. Tegen niets, eigenlijk, want laat de slaven (het spruitjes, klootjesvolk) maar begaan, als ze tevreden zijn met hun lot - als je je daar zelf maar niet bij neerlegt, maar er iets aan doet. Iedereen heeft zijn eigen lot in handen, grijp het met beide, grijp het door jezelf af te zonderen van de grijze anonimiteit, treed te voorschijn uit de kokon die je omspannen houdt, breek open, breek uit, bevrijd je. Tot voor kort was het gebruik, elk kultureel evenement, elke stijl, elke vorm onderdak te verschaffen, in een bestaand patroon. Dat kan niet langer - wat nu gebeurt is een bevrijding die door de wereld raast als een komeet, een meteoor, een ufo - de unidentified flying objects, die wij zullen leren herkennen zodra wij zelf het vliegen machtig zijn geworden. Waarom je te binden aan deze martelende aarde, dit bloedbad van lichamen? Je kunt je losmaken door uit de band te springen, die op niets dan vooroordelen berust. In het ruimte-tijdperk kun je niets anders doen dan je omgeving, je environment je scene, je leven te veranderen door zélf te veranderen: door kleurrijke, vrolijke, opgetogen en verrukte kleren aan te trekken, naar innige en troostrijke muziek te luisteren (bellen, cymbalen, tamboerijnen, drums, gitaren) en je over te geven aan je zintuigen: je ogen hebben altijd gelijk, je oren weten het beter, je hart slaat vlugger, het is je {==176==} {>>pagina-aanduiding<<} eigen peace of mind die voor de gehele wereld terzake dienende is. Vlinders, bloemen, sterren, glans, schittering, straling, trillingen, energie, een kaleidoskoop van zuivere bedoelingen, het grootste wapen dat de mens in handen heeft gekregen: zijn bewuste zijn, zijn overschrijding van grenzen, zijn vrij vooruit vallen, het leven tegemoet. Van de dingen, waarvan ik zelf getuige mocht zijn is het een van de meest inspirerende. Werken, hard werken, voor je plezier. Spelen, veel spelen - voor je plezier. Goed doen, niet terwille van de goede daad, vrienden padvinders, maar terwille van het goede zelf, want nog steeds is het zo dat wie goed doet goed ontmoet. Neem de proef zelf, blijf stralend lachen: everything is gonna be all right! Wat ook de handicaps van dit moment, wat ook de teleurstellingen vandaag: morgen weer een dag, misschien de laatste. pluk die dag. Geniet, zoveel je maar kunt, leef ten volle, buit het leven uit, zet het naar je hand - laat niemand over je beslissen, beslis zelf, ga op pad, met één van die vele wegen die naar bewustzijnsverruiming leiden: de meditatie, de mantra's, het esthetisch genot (‘kunst’), de happening - geestesvervoerend en zinneverrukkend, want de normale staat van de Christus-mens is high! Laten we dat wél weten, ervaren, leren, doorgeven. Dit is een sneeuwbal die rolt, witter dan Omo-wit, door de wereld. Witte magie (vrede) tegen zwarte (oorlog) - liefde tegen angst. {==177==} {>>pagina-aanduiding<<} Want de angst is de enige vijand die de mens heeft, en die zit in zijn eigen hart verscholen. Wees toch nergens bang voor! Weet je dat alles kan, en alles mag? Niemand houdt je tegen, en als ze je in de weg staan, maak je een om-weg, als je ‘er’ maar komt, als je maar weet dat de guerrilla-liefdevoering de uiteindelijke overwinning zal behalen. Leer toch houden van jezelf, je bent de mooiste, de enige, de fijnste. Minacht niemand, vooral jezelf niet. Ontwikkel je macht: je eigen bezit is het leven dat niemand je kan geven of ontnemen, als je zélf je eigen daden in de hand houdt. Wat is er prachtiger dan telkens verder door te dringen, in jezelf, in de mensen, in de wereld? Je bent een levend brok natuur, organisch zich ontwikkelend. Er is een nieuwe mens op komst, voel je hem ademen in je lichaam? Nee? Bewaar deze tekst dan een jaar, en probeer het eens opnieuw. Tot dan, en voordien; zekerlijk zullen wij elkaar tegenkomen. Zie je, daar of hier, nu of nooit. I'd love to turn you on... (Hitweek, augustus 1967) {==178==} {>>pagina-aanduiding<<} {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} {==179==} {>>pagina-aanduiding<<} VII De weg en de wagen Waarin een beschermende, bezwerende, bevrijdende macht optreedt - de mens als wagenmenner. Het Ik-ben-principe, en de uitbarstingen daarvan in miljarden individuele evenementen. Kamerlid zonder examen, en de homo progressivus zonder angsten. {==180==} {>>pagina-aanduiding<<} Onderweg Soms vrienden zijn wij gelukkig en ontroerd om dat er iemand was die maakte je gelukkig omdat hij maakte wat jij wou en deed en met dezelfde materialen maar op wat je zelf bent en hebt ben je gelukkig en zeg je hij deed wat hij maakte en ik kan beter een pagina gaan omslaan die pagina die hij schreef of schilderde of vorm gaf in welk materiaal ook en gelukkig want wij dienen elkaar te herkennen in hetzelfde waarmee wij bezig zijn de omvorming en de gewaarwording van grotere ruimte en grotere tijd de vertaling daarvan want wat zijn wij dan vertalers die meer geven dan het oorspronkelijk gegeven tenzij dat gegeven ontdekt zou zijn, nee wij zijn niets dan het ademend en gebarend doorgangshuis (Bert Schierbeek: Een grote dorst, een kettingreactie. De Bezige Bij, Amsterdam, 1968) {==181==} {>>pagina-aanduiding<<} 7. De Weg en de Wagen Een boek als een projektiel. Dwars door je kleren heendringend, eksploderend van binnen, geladen met magische kracht. In God's naam geen hokus-pokus, doe-het-zelf gegoochel, maar het beheersen en leiden van krachten die de mensen van nature gegeven zijn. Hoe ieder van ons die krachten aantreft en ontdekt, het is ons aller zaak. Er zijn vele wegen, die naar de Geestesschool, de Broederschap der ware liefde leiden. Het gaat om de vernieuwing van aangevreten begrippen, die opnieuw ervaren kunnen worden: de goddelijke wil in plaats van de vermeende eigen vrije wil; een nieuwe wijsheid die alle filosofie te boven gaat, niet langer wijs-begeerte, maar het bezitten van de praktische kennis die ons lichaam gezond doet leven en de geest sterkt; en een nieuwe werkzaamheid die al het voorafgaande gebeuren in ons leven onder het eeuwige Licht plaatst vanwaaruit wij schuldeloos te voorschijn kunnen treden - ik jou tegemoet, bijvoorbeeld, of jij de wereld binnen - waarin wij thuishoren zolang wij in dit lichaam onze aanwezigheid kunnen manifesteren. Het is de bedoeling dat je verandert. Je ik is een ander. Doorbreek je rollen, spelen, regels. Aanvaard de afgrond in je. Laat je vallen. Open de ogen wijdopen in de spiegel, waar gaten in zullen vallen, als je vlees rot en je gebeente gestaag ver- {==182==} {>>pagina-aanduiding<<} gaat. Of verbrandt, oplaait in as, omhoogstort, voedend aan lucht en uiteennijgt, ineenzijgt, lekkend aan warmte, zuigend aan leven, steeds weer in leven, het eeuwige leven. Ik Ben Ook. Ook Ik Ben. Op de gebaande paden zul je liefhebbende Meesters aantreffen; je bent zélf leerling, gezel en meester - niets zo alomvattend als de eigen ervaring, de gebiedende wijs van je eigen gestalte. ‘Leven is dan alleen Waar als ik ben’ schreef Gurdjieff in zijn All & Everything; deze zo belangrijke opmerking liet ik voorafgaan aan het boek liefde dat ik in 1964 schreef: de ontleding van een wedergeboorte-proces. Een supreme kompositie voor ingewijden, voor anderen een omgevallen boekenkast, voor weer anderen - als mijzelf - een leerboek. Zoals dit overigens; wat minder volgens bestaande bibliografisch-dialektische technieken, postulerend op aktualiteiten die eeuwig zijn, elke dag opnieuw aan het daglicht tredend. Maar vergis je niet: elk boek kan een handleiding zijn naar jezelf; het wordt hier wat meer benadrukt in termen die ook door anderen gebruikt worden, dan in mijn eigen spreek- en schrijf-taal die ik overigens de vrije teugel mag laten wanneer je maar wilt. Het gaat nooit om de woorden zelf, het gaat om datgene wat daar achter altijd versluierd zal blijven, als je niet je lieve oortjes openzet voor andere dan eigen geluiden. Al die mensen, die de straat optrekken, de wereld binnengaan, alsof dáar de oplossing voor hun problemen zou steken! Alsof niet jijzelf de antwoorden op jouw eigen vragen zou moeten vinden. Inderdaad: liever meditatie dan protest-actie. Protesteren? Laat me niet lachen: je vergroot slechts het leger van zwarte en grijze magiërs die de oorlog in stand houden, tegen alle beter weten en gezond verstand in. {==183==} {>>pagina-aanduiding<<} Geen psychologie zal ooit het raadsel weten te ontdoen van zijn mysterie, dat mysterie ben jij ook; naast elk bestaand systeem, elke gangbare of vergeten theorie, die klopt als een bus, zal altijd het ik ben aanwezig zijn. De Roos aan het Kruis ‘De Heilige Geest openbaart niet slechts de Heilige Taal, doch Hij zendt ook Zijn Heilige Dienaren uit, die onpersoonlijk de mens opwekken, opdat hij zich geschikt zal maken om de Heilige Taal onafhankelijk, in de verlichting van een eerstehands doorschouwen, te lezen.’ En: ‘Dat wat wij in het Evangelie vinden, komt tot ons in indirecte taal. Dat wil zeggen, dat ge de werkelijke zin van hetgeen de Heilige Taal verkondigt en het volkomen Godsplan voor wereld en mensheid eerst langs de weg van de ars magica, de koninklijke en priesterlijke Kunst, kunt gaan vernemen en assimileren, naar de mate ge, gedreven door de geestdrang der Herinnering en voorbereid door de Fundamentele Verandering, u tot de levende Christus-Hiërarchie van het nu wendt. Alles, wat ge dan omvatten en ontvangen zult, is zo weids, zo groots, en zo heerlijk, dat ge niet in staat zoudt zijn er alle boeken van de wereld mee te vullen.’ Deze beide citaten uit het boek ‘Elementaire Wijsbegeerte van het Moderne Rozenkruis’ door J. van Rijckenborgh, Haarlem, 1965: hoofdzetel van het Lectorium Rosicrucianum, Bakenessergracht 11-15, Haarlem Nederland. De Weg der Rozekruisers is slechts bestemd voor hen, die gedreven door de herinnering aan oorspronkelijk goddelijk leven, in staat zijn alles te laten vallen. Waar houd je nog aan vast? Niets houdt je tegen. Wegbereider Ik. Jij, die binnenstaat, of buiten blijft, eenling, Outsider, verguisde verwaarloosde, tekortgescho- {==184==} {>>pagina-aanduiding<<} tene, eenzame, heilige, geniale, heldhaftige, verleidelijke, avontuurlijke, hooggeschatte, alomgeeerde, nooitgekende, klaarkomende jij, die Ik Ben. Een principe verenigt ons: op het podium van jouw aanwezigheid groeit een levensboom elke sekonde hoger. De gewaarschuwde mens telt voor twee. Jung & het volledig leven ‘Eenzaamheid ontstaat niet doordat men geen mensen om zich heen heeft, maar veeleer doordat we hun de dingen die ons belangrijk voorkomen, niet kunnen meedelen, of gedachten als juist beschouwen die de anderen onwaarschijnlijk vinden. De eenzaamheid begon met de belevingen van mijn vroege dromen en bereikte haar hoogtepunt in de tijd toen ik mij met het onbewuste bezighield. Als een mens meer weet dan anderen, wordt hij eenzaam. Eenzaamheid staat echter niet noodzakelijk tegenover gemeenschap, want niemand ervaart gemeenschap sterker dan juist de eenzame, en gemeenschap bloeit slechts daar waar iedere enkeling zich zijn bijzondere aard herinnert en zich niet met de anderen identificeert. Het is van belang dat wij een geheim hebben en het vermoeden van iets dat niet geweten kan worden. Het vervult het leven met iets onpersoonlijks, met een numinosum. Wie dat nooit heeft ervaren, heeft iets van groot gewicht gemist. De mens moet voelen, dat hij in een wereld leeft, die in zeker opzicht geheimzinnig is, en dat daarin dingen gebeuren en kunnen worden ervaren, die onverklaarbaar blijven en alleen dingen die aan onze verwachting beantwoorden. Het onverwachte en ongehoorde hoort in deze wereld thuis. Slechts dan is het leven volledig.’ Uit Carl Gustav Jung's Herinneringen Dromen Gedachten, Van Loghum Slaterus, Arnhem, 1963. Waar of niet? {==185==} {>>pagina-aanduiding<<} Het laatste oordeel is niet anders dan je eigen vermogen tot oordelen. Wacht even, we zijn nog lang niet zo ver! Het begin is, inderdaad, je eigen wil tot Fundamentele Verandering: begin er eens mee als waardeloos te beschouwen wat je tot dusverre {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} waardevol achtte, en andersom - en zoniet, waarom niet? Al was het slechts bij wijze van spel. Ik speel dit boek met jou mee. Ik roep ik roep ik roep. Het zijn allemaal zúlke relatieve begrippen, weet je wel, het is te gek dat deze dingen nog verduidelijkt moeten worden: alle normen, en regels, maatstaven, en andere waarderingen, evaluaties en schattingen zullen over- of onderschattingen zijn, maar altijd ligt de waarheid in het midden: in de open ruimte die wij slechts dan geheel en al gezamenlijk kunnen delen, als wij er voor zorgdragen dat wij open blijven, zo open als de eigen geest, die onderzoekende is, maar op weg is. Gary Davis, wereldburger nr. een Welke weg? Een boek vol wegen. Elke pagina een vehikel. Geen weg: jij. happenings heb ik mijn hele leven gekend. Illustraties uit kinderboeken. Een Persil-man in Den Helder, op stelten: huizenhoog torende hij boven de kinderen uit, aan wie hij pamfletjes uitdeelde. Een, twee, meer razzia's. Hout stelen uit het Sarphatipark in de hongerwinter. Al m'n gedichten in de kachel, ik was 17 - en brandde, voort. In Parijs, anno 1948, begon het meteen al goed: Wereldburger Nummer 1 stalde zijn tentje op het extra-territoriale terrein, waar de Verenigde Naties haar jaarlijkse vergadering belegde; het V.N.-hoofdkwartier in New York was nog niet gebouwd, rond het Palais de Chaillot waren alle grasvelden, {==186==} {>>pagina-aanduiding<<} oprijlanen, bloemperken, trappen wereld-gebied - en de Franse politie kon niets tegen de eenzame Amerikaan beginnen, zonder de wereld-opinie tegen te krijgen. Voorpagina's publiciteit voor het wereldburgerschap - avant-gardist Gary Davis, die ter plekke zijn Amerikaanse paspoort verscheurde, heeft nu - laat ik mij vertellen - een garen-en-bandwinkeltje in Straatsburg. Zoek hem eens op ‘twintig jaar later’ - hoeveel wereldburgers zijn er ondertussen bijgekomen? Ik spreek niet over het aantal verenigingen, dat het wereldburgerschap bevorderen wil; die zijn er in talloze variaties: een handboek voor de organisatie van het aktieve wereldburgerschap zou gemakkelijk de omvang van dit boek kunnen verkrijgen, als je alleen de adressen en doelstellingen al vermeldde. Men had nooit het VN-hoofdkwartier op Amerikaans terrein moeten laten bouwen; het is éen gelukte greep méer naar Amerikaanse ($) hegemonie geworden - waarom heeft Nederland geen gooi gedaan naar dit hoofdkwartier? We hebben toch een Vredespaleis, waar het Internationaal Hoog Gerechtshof huist? Enfin, in Nederland grijpt men zelfs niet de kans aan, in 1976, een wereldtentoonstelling te organiseren. Ons kabinet bestaat uit kleinburgers, die andere prioriteiten zien dan op een open toekomst gerichte... (Dat weten we toch, dat hoeft toch niet opnieuw gezegd te worden?) Ik laat het liever onder woorden brengen door een wis-en natuurkundige, prof. dr. J. Kistemaker, direkteur van het Instituut voor Atoom- en Moleculefysica van de Stichting Fundamenteel Onderzoek der Materie, die in de Haagse Post van november '67 enkele spijkers met koppen slaat. Lees wat er staat: {==187==} {>>pagina-aanduiding<<} ‘Bij het begin van zijn studie wilde Kistemaker nog astronoom worden. ‘Die belangstelling kwam voort uit een typische Nederlandse drang, de verbondenheid met de kosmos die vele Nederlanders hebben. Er is geen land ter wereld waar per aantal inwoners zoveel astronomen geproduceerd worden.’ ‘Alle jonge mensen moeten zich bij het afsluiten van hun studie realiseren dat ze na tien jaar wat vakkennis betreft volkomen verouderd zijn. Een jongeman die op zijn 25e afstudeert, kan op zijn 35e alleen nog maar een bureaucratische of organisatorische functie bekleden, maar als specialist is hij uitgeteld.’ Kistemaker ziet voor het jaar 2000 zeker geen tweedaagse werkweek en een vijfdaags vrijetijdsprobleem: ‘Ik voorzie veeleer dat inderdaad twee dagen de productiedeelneming in de vorm van wat men normale arbeid noemt zal plaatshebben, maar dat er daarna twee of drie dagen verplichte scholing op het programma zullen staan, waar de man die er niet aan mee wil doen binnen een aantal jaren het slachtoffer van zal worden.’ ‘In Nederland is maar éen vak waar je geen examen voor hoeft te doen en dat is voor Kamerlid. Het gaat niet alleen om hen, maar ook om de hele groep van mensen die onze ministeries en stedelijke bestuursapparaten bevolkt. Allemaal prettige, intelligente mensen van goeden wil. Ze werken zich een ongeluk en doen wat ze kunnen, maar het probleem is: ze kúnnen niet beter. Het bestuursapparaat in Nederland wordt in hoge mate verlamd door gebrek aan besluitskracht en efficiency. En die weinige mensen die in dat apparaat terechtkomen en werkelijk capaciteiten in meer dan één richting hebben, de technocraten, zijn zo geweldig kostbaar dat ze na korte tijd door de industrie weggekocht worden. Dat de industrie dat doet is haar goed recht, maar dat de overheid dat toelaat, is heel dwaas.’ Er zijn meer hooggeleerden, zeer edel welgestrenge en andere geboren heren, die de alarmbel luiden, of het nu gaat om het behoud van het biologisch evenwicht in mens en natuur, de water- {==188==} {>>pagina-aanduiding<<} huishouding, de luchtvervuiling, voortdurende verontreiningen waaraan wij, om der wille van sociale, ekonomische, geld-belangen blootstaan. Ik maak mij niet graag tot spreekbuis van ongerusten op een materieel vlak, maar ik weet dat waarschuwingen die in de wind worden geslagen, hun donkerste konsekwenties zullen hebben. Dat is dan éen ding wat ik weet; de bedoeling van deze teksten is echter dat ik je onturn, niet dat ik je downput (- terneersla, paranoïde maak). Ik stil al je pijnen, ik heb ze zelf meegemaakt. Baarmoeder aarde bewerkstelligt alle genezingen. Allemansvuur in het avondland: een jongen doofde in Parijs, al waterend, de Eeuwige Vlam van de Arc de Triomphe, waar de Onbekende Soldaat wordt geëerd, omdat hij zich dagelijks opnieuw laat slachten, massacreren, offeren. Tijger in de modder Wat al offers! Mel Clay maakte een film, Tijger in de modder, ook in Parijs, met zeven Vietnamezen, in éen kamer - uit een séance van 8 uur 26 minuten. Hij laat er foto's uit zien, een verhaal als antwoord op de vraag ‘Hoe gaat het met de oorlog?’ ‘Ik wil u een verhaal vertellen uit dit dorp. Er was eens een tijger die hier elke nacht kwam, ons vee opvrat en soms ook onze kinderen roofde. We hadden geen wapens om hem te bevechten. Tot wij onze vetste geit in het moeras vastbonden. Die avond kwam de tijger, doodde de geit, en {==189==} {>>pagina-aanduiding<<} begon die op te vreten. Hoe meer hij vrat hoe zwaarder hij werd, en hoe zwaarder hij werd hoe meer hij in de modder zonk, totdat na een tijdje zowel onze geit als de tijger door de modder verzwolgen werden.’ Ik knik, zwijgend - na een paar ogenblikken vraag ik: ‘Wat gebeurt er met de vietnamezen aan het einde van je film?’ ‘Bombed back into Stone Age.’ Dáar beginnen onze lessen in overleving, bij het schamelste begin: ons eigen vege lijf. Laten wij elkaar toch niets wijsmaken, lieve mensen - dachten wij werkelijk dat het zo zou kunnen blijven gaan, als het nu gaat? Er zal inderdaad geen steen op de andere blijven, laat je dat namens Jezus Christus gezegd worden. Ten tijde van de lettristen (1950, 1951) doken er zo nu en dan verontwaardigde jongens in Parijs op, die missen verstoorden en kansels beklommen om uit te roepen: merde a dieu! Rimbaud heeft het, rond 1868, in de banken van de parken in Charleville gekrast, Nietzsche had het geproklameerd als een eerste sprong van de westerse mens uit zijn slavernij - wie al niet kwamen in krankzinnigengestichten terecht, omdat hun kennis te vroegtijdig was? Natuurlijk was die God (het beeld der vaad'ren) dood, maar nog steeds moeten zoveel mensen dat toch eerst voor zichzelf uitvinden, omdat zij nog steeds worden opgevoed in een kortzichtig, rechtlijnig denkend, hierarchisch, autoritair, vrezend, angstig geloof - dat voor hen de symbolisering van de vader is, die toch eerst uit de weg moet worden geruimd, als je vérder wilt. Antonin Artaud, in een bliksemschicht leven {==190==} {>>pagina-aanduiding<<} verwikkeld in een gevecht om eigen naakt bestaan in een wereld, die naar de pest-epidemie 1939-1945 koerste - wat Artaud om de zoveel tijd in de Tarot zag aangeduid - reizend naar Mexico zijn eksploderende theater-ervaringen voorbij, de waarheid ontdekkend in Indiaanse peyote-rituelen, gestraft - omdat hij de wereldoorlog voorzag, de konsentratiekampschoorstenen hun zwartmagische mensenrook zag uitwalmen - met negen jaar krankzinnigengesticht, waar de doktoren eens bekendheid zouden verwerven door te schrijven over Hém, de Grote Dichter, de Laatste Verdoemde! Bikini heeft de wereld bevrijd; na de negatieve existentiële (om niet te zeggen: existentialistische) bevrijding, bleek er ruimte te bestaan voor een volledig leven, waarvan de geschiedenis der mensheid door dichters en musici, dromers en profeten hadden getuigd, omdat zij het met eigen ogen hadden aanschouwd! Pour en finir avec le jugement de Dieu. Artaud heeft een aantal ware woorden over Van Gogh neergeschreven: Van Gogh, ou Le suicide de la société. Zolang in Nederland niets dan enkele fragmenten uit Antonin Artaud's Théâtre de la Cruauté (slecht) vertaald zijn (in het boek Voetnoten bij het modern toneel, een LRP) en al het andere nog in het Nederlands onbekend is, kan ik dit land niet rekenen tot een eigentijds wereldcentrum. Als de wereld vergaat, hebben wij nog 50 jaar de tijd om na te praten. Ik hoop erbij te zijn; tenslotte heb ik door vuur leren wandelen, fakir of the mind. Kennis genomen hebbende van velerlei happenings, ben ik toegankelijk gebleven voor de grote openbaring, die ieder voor zich kan illustreren: ik ben Die Ik Ben. {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} De 50er jaren in Parijs - waarom onderbreek ik {==191==} {>>pagina-aanduiding<<} deze chronologie toch voortdurend? Omdat het bewustzijn een gelijktijdigheid inhoudt. (Daarom). Moord en zelfmoord (Gandhi, Pavese), de gerevolteerde mens, Colin Wilson's Outsider, de UR-vormen van de lettristische beeldentaal, de uiteengetrokken en in elkaar geslagen letters van Camille Bryen, het zoeken naar een taal waarin ervaringen kunnen worden ondergebracht, in plaats van concepten beschreven - die volle scheuten van barensweeën, die als het orgasme telkens opnieuw beleefd kunnen worden. Er wordt een kind geboren in de familie Van der Linden; dát is het grootste wereldgebeuren: een moeder die aan zichzelf voldoende heeft, méér dan genoeg. Is er iets wonderbaarlijker, waarachtiger, indrukwekkender en gelukkiger dan een zwangere vrouw, die kan afwachten wat komen gaat? Een zichzelf-voldoend organisch funktionerend volledig bij het wordende leven betrokken menselijk wezen? Werden we maar als mens geboren! Bleven wij maar zo open als bij die ontvangst, die intrede, die verrijkende openbaring. Waarom zijn wij niet in staat gebleven dit natuurlijke wezen, het kind, levend te houden, waarom moeten wij het aan alle kanten fatsoeneren, vervormen, aanpassen en wringen in oude begrippen? Wat al onrecht doet dit sub-normale sociale bestel zovelen aan, die niet krachtig genoeg zijn om de lasten en lusten van het leven te leren dragen, zoals zij op ons afkomen - die wanhopig langs de kant van de weg gaan liggen, om te verrekken in hun eigen vuil, hinderlaag voor ná hen komenden, obstakels van onmacht tegen de machtswil van het leven zelf... Verzet je, lieve vrienden, tegen alles wat onwaar is. Het gaat om je leven. {==192==} {>>pagina-aanduiding<<} Voorbij het geheim: opgepast, levensgevaarlijk! Waarom niet al die krankzinnige geheimen geopenbaard? Je moet er wat lef voor hebben (ik lees zojuist, dat dit woord komt van liberté, égalité, fraternité, driewerf hoera!) en het besef, dat je mensen eerder van oorlogvoeren af kunt houden door ze eerst wat nader te laten nadenken over hun eigen innerlijk. Ik kan zelfs zeggen, uit ervaring, dat velen geroepen worden en de uitverkorenen elkaar leren herkennen. Wat doe je met de herkenning? Je hoéft er niets mee te doen, je kunt je leren bevrijden van elke dwang: zélf ga je de beslissingen dragen die je eigenmachtig kunt verantwoorden. Als je rust vindt, hoe dan ook, aan het einde van een serie dijkdoorbraken, in een onophoudelijke stroom van externaliteiten, buiten-betrekkelijkheden, kun je om alles lachen! Laat maar komen! {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} Laat maar komen! {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} Laat maar komen! {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} Laat maar komen! {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} Vanuit de psychedelische ervaring gesproken, klopt het cyclo-drama van de evolutie als een bus - daarbij inbegrepen het onontkoombaar besef dat de maatschappij, zoals die zich voor ons afspeelt in dit goddelijk jaar 1968 van binnen naar buiten en andersom achterover voorlangs en in de breedte waanzin broedt. Laten we het eenvoudig stellen: wij kennen de natuur (de mens, het leven, planten, dieren, elementen, de opbouw van de kosmos) en dat, wat tegen de natuur ingaat. {==193==} {>>pagina-aanduiding<<} De oorlog - die nergens toe dient. Vergissing, misdaad, de pest. De honger - een ziekte die niet ongeneeslijk is. Ons afval. De manier waarop wij onze atmosfeer bevuilen. Onze zeeën, onze straten, ons bespoten voedsel, ons kunstmatig verfraaid en verlekkerd fruit. Het doden van dieren om ze op te eten. Huisdieren en ander onrein vlees. Wereldvrede, vertelde mij een anti-vivisectionist, zal niet kunnen ontstaan zolang de mens nog een ander ras levende wezens op aarde doodt. Ik knikte, ik wist dat hij gelijk had. Dankje, Fred! Hij had zelf leren leven met het meest absolute minimum: wheatgrass. Gras, dat hij zelf pootte in een bak met aarde. Ik volg al het nieuws over bio-dynamisch voedsel; tenslotte wil ik dit lichaam dat mijn naam draagt zolang mogelijk in leven houden. Elke sigaret die ik rook bekort mijn leven een kwartier. Elk misverstand leidt tot niets. Tegen-natuurlijkheid staat onze ontwikkeling in de weg. Laat uit de diepte komen wat in de hoogte begrepen {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} wordt. Vermenigvuldig de goede bedoelingen. Leer leven met de eigen ervaringen. Doorzie het schouwspel dat men je als ‘werkelijkheid’ tracht op te dringen. De demokratie, die ons omringt, is een leugen. Het gezag is een leugen; berust op misbruik. Laat je door niets of niemand misbruiken. Als je wat te zeggen hebt, krijg je gezag. Als je je geweten laat spreken, en dienovereenkomstig handelt, ben je méer dan een pion in andermans spel. Het geweten is het allergrootste spel; het zal deze oorlogszuchtige, op zijsporen belande, zich {==194==} {>>pagina-aanduiding<<} met banaliteiten bezighoudende, angstige generaties weten te overleven: het leven zélf triomfeert! Het is geen ontvluchten van de werkelijkheid, wanneer je je bezighoudt met jezelf, je eigen kreativiteit, de toekomst. Het is eerder een vluchten van de mens, als hij zich bezig houdt met oorlogvoering. Actie en reactie, voor en tegen, probeer je los te maken uit de wisselwerkingen die een vicieuze cirkel voorstellen, een pas op de plaats, een doodlopend slop! Verwijd je aktualiteit, tot deze ook insluit de positieve uitingen van de mens, de natuurlijke gedragingen: het genezingsproces, waarbij de ziekte zelf, in plaats van slechts de symptomen (Vietnam, Zuid-Afrika, Portugal, Griekenland, enz.) worden bestreden. Weet dat het gehele rottende corpus alienum, het vreemde-lichaam in ons, onze eigen oorlog, onze eigen angst, onze eigen woede (= krankzinnigheid) in de allereerste plaats moet worden uitgebannen, en zoals de mens zélf verandert zal zijn samenleving mee evolueren. Dacht je, dat een toekomst te bouwen is met de neurotici van heden, de ongelovige thomassen, de sceptische betweters, de cynische kale praatapen, de politici van eergisteren met hun krachteloze taaltje uit papieren overleveringen? Als je over de toekomst spreekt, kun je alleen maar te maken hebben met de totale, essentiële, betrokken mens, die kan zien voorbij huidige misverstanden, en telkens opnieuw lokkende-dreigende wanordelijkheden. Wie gevaar ziet als iets om bang voor te zijn, weet niet, dat hij leeft. HET LEVEN IS GEVAARLIJK. We zullen met het gevaar moeten leven, in levensgevaar, onophoudelijk. De bedoeling van deze woorden is, dat je verandert. {==195==} {>>pagina-aanduiding<<} Wie niet verandert, nu, hier, is onbetaalbaar belachelijk - hij staat te kijk, naakt - laat toch vallen je illusies. Materie is niets, de geest is alles! En weet dan ook, als je toch bezig bent opnieuw je gevoelens, je gedachten, je wezen te herrangschikken, op weg naar jezelf, die duw in de afgrond van je eigen leegte: je gedachten zijn vrij. Norman Brown leidt zijn laatste boek o.a. in met de uitspraak ‘at least in the life of the mind, ventures should be carried through to the end.’ {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} Denk het eens dóór, denk eens door het denken héén, verhef je eens - o, wonder - boven het denken uit, laat eens los al die dingen die je binden, en vindt eens terug je natuurlijke staat, in niets verschillend van al die andere dode en levende mensen: the nameless unremembered, die Rabindranath Tagore aanroerde in een gedicht nadat hij urenlang in stilte de Borobodoer aanschouwd had, de miljarden gestalten waarin zich de mens tienduizenden jaren lang manifesteerde, van mens tot mens, van baarmoeder in baarmoeder, schoot in, schoot af, graf tot graf, brandstapel op brandstapel. Allen éen, éen lichaam waarin wij leven en sterven, verder leven en óverleven. Denk het eens door tot het eind, en je zult ontdekken dat er geen eind is. Maar je zult tevens ervaren wanneer en waar je bent begonnen - om tot de overtuiging te komen dat het eerstgeborenerecht aan iedereen toebehoort, aan mij, en ook aan jou. De San Francisco Oracle, die bij mij binnenvalt, geeft het aan in het 11e nummer uit 1967, een {==196==} {>>pagina-aanduiding<<} mooie meditatieve tekst. Verlies, en vind. Goede reis, mede-weggebruiker: float beyond time: we are ageless, we have been here always... and will be here always... in one form or another... we created ourselves to be ourselves. stroom tijd voorbij: wij zijn leeftijdloos, wij zijn hier altijd geweest... en zullen hier altijd zijn... in de een of andere vorm... wij schiepen onszelf om onszelf te zijn. De Basistekst op p. 83 komt uit de Bibliotheek (een serie boeken van) Teilhard de Chardin: De Toekomst van de Mens. De Werkgroep 2000, Postbus 2000, Amersfoort, werkt vanuit deze open referentiekaders, ons hierboven door Teilhard geschetst; elke eerste les futurologie houdt het besef in dat achter elke groepering, die zich bezig houdt met de toekomst, een bibliotheek, een archief, een kern van kreativiteit, een telefoonnummer, een vriend, een nieuwe dimensie, een ander, één wereld schuil gaat. Dat bovendien een aantal toekomst-gerichte groeperingen ieder voor zich en elk met de ander kontakt zoekt en vindt, dat het weten door open kanalen over de aarde heen en weer stroomt, vaak als eksperiment in de massa-kommunikatiemedia, meestal via gestencilde, offset-bladen of via overdrukken uit vaktijdschriften. Begin een verzameling futieken: dat wat ante het komende is, het nú, dat uitgebreid en verruimd, ook en juist die toekomst omvat. Daarbij hebben wij onze schrijvers om het woord levend te houden, zowel in de urss als in de usa belanden mensen voor hun opvattingen in de gevangenis: voel je met hen verbonden, zoals je ook weet dat elke onderdrukte of hongerende aardbewoner je medemens, je broeder is. De aarde {==197==} {>>pagina-aanduiding<<} is te klein geworden om er vijanden op na te houden, en de tijd te kort om door te brengen met kibbelen en vechten. Wie waarachtig aan de vrede wenst te werken, dient zich voor de toekomst in te zetten, in het besef dat onze verbeeldingskracht (imagination) áltijd te kort schiet, en dat wij geen waarschuwing, of kritiek, van ons zelf, en van anderen, ongelezen, ongehoord, onbeantwoord mogen laten, in doen én denken. Only time will tell/If I am right or wrong dus ik kan het in deze tijd niet laten, op de tijdloosheid van vandaag, gisteren en morgen te wijzen. Als wij maar leven, in vrede leven, met onszelf, met onze kleurrijke vrienden - waarvan zovelen achter tralies, letterlijke tralies en figuurlijke tralies: is niet elke machthebber het slachtoffer van zijn eigen misverstanden? Wat is nu macht? Dat ik hier schrijf, dat jij dit leest, ongestoord? Macht is de verzamelde wilskracht, levensdrang, behoefte aan vrijheid. Maak jezelf vrij, en je zult je omgeving bevrijden. Verander je omgeving, en je zult meer mensen bewust kunnen maken van hun evolutie. De mutanten zijn onder ons, ook ik wijzig een soortelijk gewicht, ook mijn hersens, ook mijn gemeenschapsgevoelens. Vanuit de eenheid werken. Er is geen andere {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} mogelijkheid. {==198==} {>>pagina-aanduiding<<} {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} {==199==} {>>pagina-aanduiding<<} VIII Het oorspronkelijk evenwicht Waarin de eenzaamheid, die de mens scheidt van God, wordt tot een gebed aangaande tijd en eeuwigheid. De rechtvaardigen vrezen niemand, paniek trekt ons voorbij, dagelijks sterft de mens een eenzame dood. Waarom niet hier en nu? {==200==} {>>pagina-aanduiding<<} Het ideaal Iedereen kan de hemel zien, zelfs de nietigste worm die over de aarde kruipt, ziet de blauwe hemel, maar hoe ver weg is die! Zo is het met ons ideaal. Het is zonder twijfel ver weg, maar tegelijkertijd weten we dat we het hebben moeten. We moeten zelfs het hoogste ideaal hebben. Helaas tast de grote meerderheid van de mensen door dit duistere leven zonder enig ideaal. Als een mens met een ideaal duizend fouten begaat, ben ik er zeker van dat de mens zonder een ideaal er vijftigduizend begaat. Daarom is het beter een ideaal te hebben. En over dit ideaal moeten we horen zoveel als we kunnen, totdat het in ons hart dringt, in onze hersenen, in onze diepste aderen, totdat het tintelt in elke druppel van ons bloed, en door iedere porie in ons lichaam dringt. Wij moeten er over mediteren. Swami Vivekananda {==201==} {>>pagina-aanduiding<<} 8. Het Oorspronkelijk Evenwicht Zó eenzaam was ik, zo hélemaal alléen en verlaten, dat ik het uitgilde, snikkend stierf, wenste dood te zijn, niet te bestaan; zó onmogelijk leek mij alles toe, dat ik het bestaan vervloekte, mijzelf haatte, alle anderen ontkende, en - het duurde jaren voordat ik bij zinnen kwam. Twintig jaar later, of dertig: helemaal opnieuw begin je altijd alleen weer te leven. De eerste stappen. De eerste ademhaling. In; en Uit. Ga niet door, als niets je in de weg staat. Deze regels behandelen het eeuwig-aktuele probleem van de macht. Lees niet verder - dit is gerechtigheid - als je in je rust niet gestoord wenst te worden. Blijf slapen als het je slapend wélgaat. Welterusten. Schone dromen. Maar volg mij aandachtig, hang on to my dream, als je wakker wilt blijven - en wil je ervoor zorgdragen, méde mét mij, dat ik nooit meer in slaap val? Ik sta met alles en iedereen in verbinding, ik heb {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} krachtscentra aangeboord, die van altijd zijn, en ook van jou: hier kun je me hebben. Ik wil ook, dat je met me meelacht, zo nu en {==202==} {>>pagina-aanduiding<<} dan. Ik bezing de lof der zotheid; het gruwelijke slagveld van de wereld oogst tranen - het zuiverste waterbehoud. Een theestruik sprong op, toen Boeddha een traan liet vallen. Elke kop thee die je drinkt het bloed van een onschuldig verminkt kind, waar ook ter wereld. Als je niet zo nu en dan kunt schaterlachen (Laurel & Hardy, Mr Magoo, {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} Tom & Jerry), word je stapelkrankzinnig - dat word je trouwens ook, als je dit boek in éen ruk uitleest; je bent dus gewaarschuwd. Velen zijn ons voorgegaan, voor wie het gebeuren tevéel werd, soms slechts een Y-chromosoom te veel, zij sloegen de hand aan hun leven, hun verstand; verbijsterd begingen zij daden, waarvan zij de betekenis niet zagen, die zich voltrokken als geregisseerde scènes. In de revolutie van de intuïtie wacht de weg op de wagen, en de wagen niet op de weg. Steeds leesbaarder wordt het boek van leven en dood: ook steeds moeilijker wordt het te leven zónder images, idealiseringen, verwrongen spiegelbeelden, vergissingen, status, of prestige. Maar het proces van de natuurlijke selektie is onontkoombaar, niemand zal zichzelf in de weg staan die waarachtig de bevrijding zoekt. Geschreven in het seizoen van de hogepriesteres, waarbij de heksenjacht dagelijks opnieuw slachtoffers maakt: begin mei 1968 tel ik overal ter wereld vrienden in de gevangenis, om niets, om een waan van de wereld. Gerechtigheid is niet aan te treffen buiten het eigen geweten - ben ik niet zélf nog té vaak prooi aan aanstormende pijnen, om leed ondraagbaar? Kijk, hier help ik mijzelf, hier worstel ik boven de woedende storm uit, ik grijp naar een naamloze tekst die op mijn bureau is neergedwarreld, 5 pagina's getikt op handpalmformaat, aaneengeniet: {==203==} {>>pagina-aanduiding<<} Dat, en dat, en dat alleen - Wie zijn gedachten niet beheerst, is in gevaar. - Elke gedachte werkt direkt in op je lichaam. - Elke gedachte werkt ook direkt in op je omgeving. - Dit is de Wet in het heelal: hetzelfde trekt hetzelfde aan. - Wie kwaad denkt, krijgt kwaad op z'n hoofd. - Wie goed denkt, krijgt goed in z'n schoot. - Wie bijv. aan ziekte denkt, stelt zich in op de golflengte van alle zieke gedachten uit het heelal. - En zie, de ene zieke gedachte na de andere komt in hem binnen en verandert zijn lijf. - Dit is letterlijk zo! - Zoals jij denkt, zo keert de wereld zich naar jou. - Jijzelf bepaalt je leven. - Daarom stel je in op geluk, zie alleen de Liefde van de meesters, zie alleen de Weg naar die volmaaktheid, zie in elk mens Dat, en Dat alleen. {==204==} {>>pagina-aanduiding<<} De werkelijkheid: Een Wensdroom? Er is maar éen werkelijkheid. Daarbinnen vervat bevindt zich alles. Hoe je het ook noemen wil, vriend(-in). Schijn of leugen, waarheid of valsheid, in geschrifte, of afbeelding, je fantasie of verbeelding, je gedachten en ideeën, je wensen en je dromen, je leven en je dood - dat alles: het is maar een onderdeel van een groter geheel. Laten we dat grotere geheel ‘werkelijkheid’ noemen, en de rest zien als onze eigen ego-optiek, vol projecties en identifcaties, betrekkingswanen en Gültungsbedürfnisse, wat al niet aan ons eigen lichaam-geest-geheel! Volmaakt zijn we niet. Maar hoe meer soorten fouten je leert herkennen, hoe minder je er zult begaan. Je uitgangspunt zal altijd blijven: hoe kan ik mijn denken en mijn doen verenigen? Er komt meer voor kijken dan je denkt om al je schepen achter je te verbranden, wanneer je je op weg naar jezelf - dat totale niets, niets dan schijn, onthouden? - onderweg zet. Er zijn trouwens meer beren waarvan de huid nooit verkocht werd... Weet je nog? Ik dring bij je binnen, en zie hoe je hart blijft stilstaan bij de herinnering, betrapt, jongen, ik heb je? Je geheim, van mij, van niemand, van ons allemaal. We hebben geen tijd meer voor geheimen. Open je gedachten, schreeuw van de daken, maar weet dat de kans bestaat dat je nooit meer beneden kunt komen, dat je moet blijven schreeuwen, al was je de enige ter wereld die er maar in geloofde. {==205==} {>>pagina-aanduiding<<} Dat wat je te zeggen hebt, is belangrijker dan ál het andere wat gezegd wordt, hoor je dat? Het zijn je eigen woorden, die je waarmaken. Je hoeft niets aan een ander te ontlenen, je kunt geheel en al alleen bij jezelf te rade gaan. Je hoeft geen krant na te spreken, want ik sla je om de oren met een andere krant. Elke mening heeft zijn tegen-mening, dus houd er geen meningen op na, maar blijf veranderen. {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} We zijn niet met strukturen bezig, maar met processen. Het is te laat voor organisatie, ieder zoeke zich een heil voor de dageraad die nooit zal breken. We blijven staan aan het begin, en we zullen nooit weten waar we terechtkomen, alleen, of met z'n allen. Geen énkel geheim is ooit een mens onthuld aangaande álle raadselen, op aarde, en in de hemel. Als het geheimen waren geweest, dan kende je ze niet. Er zijn alleen maar de dingen, die je zélf kunt meemaken. Weet wel, dat je ontzaggelijk véel kunt meemaken, voordat je sterft, meer dan genoeg voor éen leven. Je zult puilen uit je levensruimte, je zult je behoeften in woorden en daden kunnen uitdrukken, je zult je je levenlang geen ogenblik meer vervelen, je zult altijd bezig zijn of niet, maar op weg zijn naar de enige realiteit die je hebt, je eigen aanwezigheid, je ik dat je meedraagt als een stem, een persoon, waar je kunt uitstappen als je je zelf bent. Omdat je dan iedereen zult zijn. Omdat je iedereen zult kunnen begrijpen. Omdat je door anderen kunt heenzien, zoals je door jezelf kunt heenzien. Waarbij je met eigen spelregels kunt spelen, zonder je die door anderen opgedrongen te laten krijgen. {==206==} {>>pagina-aanduiding<<} Het zijn zeer bizondere verbindingen, die je te aanschouwen zult krijgen, nieuwe verbanden. Want de specialisering is voorbij, God zij dank. Wat van nu af aan gebeurt is ook voor jou te begrijpen; een einde aan de verwarring en onzekerheid. Je zult meer met je twijfels kunnen leren leven, dan voorheen. Zet zelf de eerste stap. Je bent niet alleen. DE EENZAAMHEID: Autonome, individuele organische funktie binnen de totale collectiviteit. Ieder mens is eenzaam. Ik weet niet waarom het een beladen woord is geworden. Eenzaam, maar niet alleen. Een-zamen. Allen, elk mens, stuk voor stuk. Je eigen geboorte. Jij, toen je je rot schrok, dat orgasme, over die duin klom en naar de zee keek, hé jij daar halfslapende binnenvetter. Of heb ik je zó, dat je me niet meer kunt loslaten? Mij zul je ook los moeten laten; op een gegeven ogenblik ben je met bewondering en respect beide verbonden met ieder ander, omdat je pas leert ervaren wat het mens-zijn betekent, als je je totaal in een ander inleeft. Ga ook eens de gevangenis binnen, of een hongergebied, of land dat onder water staat? Konfronteer eens die grote en kleine katastrofes, de mismaakt geborenen, aardbevingen, volmaakt gelukkigen die rampzalig getroffen worden. Zie eens de realiteit van alle leven op aarde, éen moment ben je, daar waar je nu zit, en het volgende moment - fffft, weggevaagd, van de aardbodem verdwenen, daarin verdwenen, daarin mee opgegaan, vrucht en vruchtbeginsel, zaadcel of eicel, en het klopt maar en het klopt maar, het is éen ritme waarbinnen álle ritmes, want er is niets anders dan energie die zich zich ritmisch uit, en al wat je tegenstribbelt, op je eigen halve oktaaf, binnen je eigen fifth flat of B mineur, NIETS NIETS NIETS NIETS NIETS NIETS is het, niets. Hoor je? ‘Niets?’ {==207==} {>>pagina-aanduiding<<} Burroughs: The only music I listen to is static. Zelfs geen Mexikaanse hond op deze golflengte. Stille teksten. Stille wenken. Stilten. Nietes, welles, nie..., Ik weet, ik weet, wat jij niet weet, of ook al weet, of wellicht niet helemaal zó, op deze wijze weet. Enfin, wat ik weet dat heb ik dan vast tenminste kunnen vergeten voordat het onweer losbarst. Laad me maar op met je aanwezigheid, vrienden, hoe meer er gebeurt, hoe beter. Binnen tien jaar is het niet meer bij te houden, zou een boek als dit niet meer geschreven kunnen worden, dat kan het nu ook al niet, dit is ook maar een krankzinnige race tegen de tijd, die niemand wint, dan de tijdreiziger, die alles kan stopzetten. We hebben wat eenvoudige mensen nodig, die gewoonweg hun plicht doen, zich niet op hun kop laten zitten, zich willen inzetten voor een ander, ‘door het vuur’ kunnen gaan voor een ander. Zo maar, alsof het niets is, wat het inderdaad is: een eenvoudige, doodgewone, dagelijkse plicht. Niet vol te houden? Niet mee te beginnen? Zeker niet om mee op te houden. Want al ervarende, ervaar je wat ik meemaak in dit leerproces, jij bent ook ik, die schrijft voor zichzelf, opmakende wat genoemd zou kunnen worden een balans van inzichten en uitzichten, dóorzichten en vergezichten, anno 1968. Door het vuur gaan, omdat er géen andere kommunikatie mogelijk is, op deze verschroeide aarde, {==208==} {>>pagina-aanduiding<<} waar dagelijks mensen zich opofferen of laten offeren, ook voor jou. Je kunt maar op éen manier handelen, door bewust te handelen, uit liefde, omdat je wil begrijpen - omdat wat begrepen wordt, goed is. Door het weergaloze vuur van je eigen gelijk. Door de grond kunnen zinken, en dat doen ook - alsjeblieft: laat je altijd gaan, wanneer het maar nodig is, nu, desnoods, gekonfronteerd met je eigen ontoereikendheid. De hand schudden en je ongelijk bekennen, wat is er verfijnder? Te merken dat je een ander kunt ontmoeten, dat jij zijn waarheid kunt delen, zoals hij de jouwe, dat jullie samen gróter zijn méer zijn dan éen. Waar jij en ik ons, bezighouden met deze zaken zijn wij in een cel beland, waar om de beurt - als een heilige Drieeenheid - de deelgenoten aan het kruis genageld zullen worden, lijdende voor en namens de anderen, je broeders, je zusters. Verenigd ben je méer. Enclaves van zin, in een wereld van waanzin, waarin de angst dagelijks méer slachtoffers zal maken, maar jij niet in paniek zult raken, omdat je de paniek al duizenden malen zult hebben beleefd, en herbeleefd, bij het denken aan vroegere paniek-toestanden. Laat paniek je huis voorbijgaan. Wat ook gebeuren moge. Laat de angst geen intrede doen in je leven. Angst is het wapen van de bestaande orde, die er op uit is jou te doden. Hoe eerder, door individuele en kollektieve daden, de bestaande orde doorbroken wordt, hoe eerder we de glorierijke dag zullen meemaken, dat alle muren - niet alleen die van Jericho - vallen, en geen steen blijft staan op de andere. Niets dan ruïnes. Daarop wordt de toekomst {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} gebouwd. In God's naam, ga niet leven in illusies, laat je niet verdoven door de ‘welvaartstaat’ want {==209==} {>>pagina-aanduiding<<} het gaat niet wél met ons. We moeten honderduizenden malen ‘Nietes’ zeggen, voordat we éen keer kunnen beamen: {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} welles. Wel de Wereld, Niet het Westen. Wel het leven. Niet de angst, die het leven in de weg staat, en de dood in leven houdt. Weg met de dood: de dood is een bevrijding, een hergeboorte, die je dag in dag uit de jouwe kunt maken. Waarom niet nu? {==210==} {>>pagina-aanduiding<<} Angelus Silesius: De hemelse zwerver Twee ogen heeft de mens, het ene richt zich op de tijd, het andere kijkt omhoog in de diepte van de eeuwigheid. Gij zegt: verplaats u uit de tijd naar de eeuwigheid, is tussen tijd en eeuwigheid dan onderscheid? Men spreekt van tijd en plaats, van nu en eeuwigheid. Maar wat is tijd en plaats en nu en eeuwigheid? Tijd is als de eeuwigheid, en eeuwigheid als tijd: gij zijt het zelf, mijn vriend, die beide onderscheidt, Gijzelf vormt slechts de tijd door het uurwerk van de zinnen; zet gij de ‘onrust’ vast, zo is de tijd van binnen. Men zegt: de tijd is snel, maar wie zag ooit hem glippen? Hij ligt onwrikbaar vast in wereldse begrippen. Er is geen voor en na; wat morgen zal geschieden, heeft God van eeuwigheid reeds wezenlijk gezien. De roos die door haar pracht een korte tijd uw ogen boeit, heeft voor Gods oog alzo van eeuwigheid gebloeid. Zie, dat ge dit doorgrondt: bij God is de eeuwigheid, bij de duivelen in de hel slechts een eeuwige tijd. Een hart dat zich verliest in stof en plaats en tijd, beseft nog niet ten volle zijn onmeetlijkheid. Wanneer gij de eeuwigheid belichaamt in de tijd, zo weet gij slechts van pijn en niet van zaligheid. Het aanschijn van de aarde, o ziel, verandert met de tijd, waarom hecht gij dan zo zeer aan haar begeerlijkheid? {==211==} {>>pagina-aanduiding<<} Mijn vriend, zolang gij nog iets geeft om tijd of plaats, krijgt gij geen blik op God en zijn heerlijkheid. Uw ziel moet zuiver zijn en leven uit het Nu; pas dan rust God in u en ziet zichzelf in u. Ikzelf ben de eeuwigheid, als ik de tijd vergeet, als ik om God, en God om mij, wordt tot een kleed. De eeuwigheid is ons zo innig en gemeen, hetzij dan goed of kwaad, wij moeten weer daarheen. Hier vaart mijn ziel naar God op golven van de tijd, daar ben ikzelf de zee der eeuwige zaligheid. De tijd is hierin edeler dan de eeuwigheid, dat de eeuwigheid voor mij zich in de tijd verbreidt. Hoe verder wij de zee der eeuwigheid bevaren, hoe ondoorgrondelijker en donkerder de baren. Vraagt ge in welk jaar het grote heelal ontstond? Het was het eeuwig jaar van aller jaren grond. Drie dagen ken ik slechts, het gisteren, heden en morgen; als echter het gisteren in het heden is opgeborgen, en het morgen uitgeblust, zo leef ik iedere dag gelijk ik, eer ik werd, in God te leven placht. {==212==} {>>pagina-aanduiding<<} {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} {==213==} {>>pagina-aanduiding<<} VIIII De innerlijke thuisreis Waarin wij met Noud van den Eerenbeemt, de heremiet van St. Geertruid, op zoek gaan naar het grootste geluk, verborgen in de zeven kamers van het kristallen kasteel van de ziel. {==214==} {>>pagina-aanduiding<<} If I could turn you on, if I could drive you out of your wretched mind, If I could tell you I would let you know. R.D. LAING, The Politics of Experience, and The Bird of Paradise. {==215==} {>>pagina-aanduiding<<} 9. De Innerlijke Thuisreis Ik ga u meenemen op een reis. Het is een reis waar de mens, zodra hij zijn bewustzijn had verworven, aan is begonnen - een reis naar de bron van het leven, naar de eerste en laatste oorzaak van al wat bestaat; een weg terug naar dat waaruit alles is voortgekomen. Juist zoals de mensheid in haar geheel onderweg is naar dat doel, zo legt ook ieder individu in de tijdspanne van zijn bestaan een deel van de tocht af. Zij, die in dit leven hun einddoel bereiken, weten dat wijze mannen als Hermes Trismegistos, Appolonius van Tyana, Cornelius Agrippa, Roger Bacon en Paracelsus en heiligen als Johannes van het Kruis, Theresia van Avilla en Franciscus van Assisië hen voorgingen. Zij herkennen het streven der oude mysteriescholen en beseffen, dat de inwijdingen van Eleusis hetzelfde beoogden als de oefeningen der yogi's en het ascetisme der middeleeuwse mystieken. Zij weten, dat het Kekeion, de geheimzinnige drank, die de Mysten in Eleusis dronken en die hen op het hoogtepunt van de inwijding buiten tijd en ruimte plaatste, dezelfde uitwerking has als het Soma der oude Indiërs en de Mede der Kelten en Germanen. Schrijvend over de Eleusinische mysteriën spreekt Plautarchus over ‘al het vreselijke, huiveren en siddren en zweet en verbazing, dat degenen die ingewijd worden doormaken’. Aristeides zegt van de Eleusinische inwijdingen, dat zij ‘tegelijk de huiveringwekkendste en vreugdevolste zijn’. Over de extase der Mysten zegt Iamblichos dat het er een was ‘die waarden verleent, welke hoger zijn dan de gaven van het menselijk verstand. Deze extase geeft zich over aan dat principe, dat zelfs de wereldorde beheerst, zij verenigt zich met datgene dat in ons boven alle verstand verheven is, zij knoopt aan het goddelijke vast.’ Door de eeuwen heen heeft de mensheid middelen gekend, die een {==216==} {>>pagina-aanduiding<<} dergelijke extase, een dergelijk ‘enthousiasmos’ (letterlijk: van God vervuld zijn) mogelijk maakten. De laatste tijd is er over deze oude en nieuwe middelen zoveel geschreven, dat ik me van de taak ontslagen acht er hier uitvoerig op in te gaan. Interessant is echter, dat de bezwaren, die spaanse missionarissen in de zestiende en zeventiende eeuw tegen door de zuid- en centraalamerikaanse indianen gebruikte middelen als ololiuqui, de peyote-cactus en Teoharacotl, de heilige paddestoel, hadden, dezelfde zijn als die welke bij onze huidige wetgevers ten aanzien van LSD leven. Broeder Bernardino de Sahagun, een in de zestiende eeuw levende en de conquistadores op de voet volgende missionaris, verklaarde dat de heilige paddestoel ‘een verdovend middel’ was, dat de indianen geestelijk zo in de war bracht dat zij ‘meenden visioenen te zien’, waarna zij zich ‘aan uitspattingen overgaven’. Dat de mening van de buitenwacht over psychedelische middelen in driehonderd jaar geen enkele verandering heeft ondergaan, is wekelijks in de krant te lezen. LSD is al zo oud als de mensheid. Vroeger heette het kekeion of soma, pipiltzintzintli of poyomatli, Teonaracotl of ‘Satan's Likkepot’ (een middeleeuws, bijzonder krachtig werkend heksenbrouwsel uit onze eigen contreien). In de toekomst zullen er nieuwe namen voor nieuwe middelen opduiken, maar de uitwerking zal steeds hetzelfde zijn en de mens zal deze middelen steeds voor hetzelfde doel blijven gebruiken. Reizigers naar de oerbron van ons bestaan kunnen door LSD een heel eind op weg worden geholpen. LSD kan hen ‘enthousiasmos’ schenken en hen de schellen van de ogen doen vallen. Een onfeilbaar middel is het echter niet; het kan alleen degenen helpen, die ‘over goud beschikken om goud te maken’. Ik wil niet proberen onwetenden en in vooroordelen gevangenen van het belang van het middel te overtuigen. Zij die LSD kennen hoeven niet overtuigd te worden en degenen, die hun kennis van zaken aan krant of geillustreerd tijdschrift te danken hebben, zullen zich niet laten overtuigen. Hier wil ik het nu hebben over de reis naar binnen - naar onze diepste kern - die ieder mens vroeg of laat gaat maken en waarbij LSD een weergaloos voertuig kan zijn. Welke zijn de innerlijke gebieden waardoor duizenden jaren geleden de Mysten trokken en die nu door LSD-gebruikers worden doorkruist? Het feit, dat de moderne wetenschap er (nog) niet in geslaagd is die vraag te beantwoorden, {==217==} {>>pagina-aanduiding<<} kan geen reden zijn de duizenden jaren oude geheime leer der mysteriën en inwijdingsscholen te wantrouwen. Een weten, dat zo oud is als de mensheid en dat rechtstreeks in het menselijk bestaan wortelt, kan men eerder vertrouwen schenken dan een enkele tientallen jaren oude wetenschap, die alles tot nu toe slechts tastend aan de buitenkant en van buitenaf kan verkennen en daarbij de nodige fouten en vergissingen begaat, waardoor gedane uitspraken regelmatig moeten worden herroepen. Onze reis door de innerlijke ruimte gaan we maken aan de hand van een ‘landkaart’ - een afbeelding uit het uit 1785 daterende werk ‘Geheime Figuren der Rosenkreutzer aus dem 16ten und 17ten Jahrhundert’. Het is een kaart waarop de zeven ‘sferen’ van het universum (de Makrokosmos) en van de mens (de Mikrokosmos) als zeven in elkaar geplaatste cirkels staan aangegeven. Deze zeven cirkels corresponderen met de zeven chakra's van de yogi, de zeven planeten van de astroloog en de zeven kamers in ‘het kristallen kasteel van de ziel’ van Theresia van Avilla. Het is een kaart, die als schema van alle geheime leren kan dienen en we stellen ons nu voor, dat de LSD-gebruiker de er op aan gegeven ‘gebieden’ van buiten naar binnen gaat doorkruisen. Wanneer hij zijn dosis neemt, bevindt hij zich in de buitenste ring, ‘De viervoudige spiegel van de ene natuurlijke mens’. Dit is de sfeer van het materiële, zichtbare menselijke lichaam en (in de Makrokosmos) van de natuur, de georganiseerde materie. Lichaam, geest, ziel en zaad zijn de principes van deze sfeer. Het is de wereld van alledag, zoals we die om ons heen zien. Ongeveer drie kwartier nadat de gebruiker zijn dosis LSD heeft genomen, begint hij de dingen anders te zien. Hij glijdt dan de tweede ring binnen, het ‘Viervoudige rijk en de viervoudige heerlijkheid van de ene natuur.’ In deze sfeer vinden we de levenskracht van alle dingen. Deze kracht, dit leven, maakt dat we funktioneren (we leven dus niet zo lang we funktioneren, maar we funktioneren zo lang we uit deze sfeer het leven betrekken). De LSD-gebruiker kan, terwijl hij deze ring passeert, het leven, dat bloemen en bomen, mensen en dieren doet funktioneren, in een flits plotseling ‘zien’. Deze sfeer correspondeert met de sex-chakra. Met het verglijden in de derde sfeer, de ‘Viervoudige spiegel en kracht, macht en werking der natuur’ en de vierde, de ‘Viervoudige spiegel van de geschapen {==218==} {>>pagina-aanduiding<<} {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} {==219==} {>>pagina-aanduiding<<} natuur’, kunnen voor de LSD-reiziger de moeilijkheden beginnen. In de vierde sfeer vinden we het totaal van onze angsten, verlangens, hartstochten en begeerten. Dit totaal heeft in de derde sfeer een ‘lichamelijke manifestatie’ gekregen, ook al is dit dan in een fijnstoffelijk lichaam, dat niet gemakkelijk te onderscheiden is. Dit fijnstoffelijk (‘astraal’) lichaam is van kneedbaarder materiaal dan het uit grovere materie bestaande zichtbare lichaam. Het lichaam van deze derde sfeer dient echter als ‘matrijs’ waarnaar ons grofstoffelijk lichaam wordt gevormd. Doordat de materie van ons zichtbare lichaam moeizamer ‘gekneed’ en gevormd wordt dan die van ons astraal lichaam, kunnen we onze uiterlijke verschijning als een karikatuur van ons fijnstoffelijke lichaam beschouwen. Tijdens zijn verblijf in deze derde sfeer kan de LSD-gebruiker opeens voorbij het materiële lichaam schouwen en een ander zien ‘zoals deze in werkelijkheid is’. Iedereen, die wel eens LSD heeft gebruikt, kent deze ervaring. In plaats van een wat grof ‘afgietsel’ heeft hij het lichaam van de ander gezien waarin al diens zielskrachten zich manifesteren - de astrale ‘matrijs’. De vier principes van de derde sfeer zijn vuur, water, lucht en aarde. We moeten hierbij niet aan de materiële manifestaties van de vier elementen denken, zoals we die in de buitenste ring aantreffen. We bevinden ons hier in etherischer sferen en inplaats van uit de materiële manifestaties van de vier elementen, is het fijnstoffelijk lichaam uit de eigenschappen der vier elementen opgebouwd. Ter verduidelijking volgen hier deze eigenschappen: Vuur - heet, droog; Water - koud, nat; Lucht - warm, vochtig; Aarde - droog, koud. Vuur heeft als grondeigenschappen hitte en uitzetting. Water: koude en samentrekking. Lucht herstelt het evenwicht tussen de actieve werking van vuur en de negatieve van water. Aarde bezit als grondeigenschap verstarring. De vier elementen beheersen met hun werking het lichaam, zowel wat het zichtbare, grofstoffelijke lichaam betreft (aarde veroorzaakt bijvoorbeeld het proces van de groei en het ouder worden), als wat het astrale lichaam aangaat. Dit astrale lichaam krijgt zijn vorm door de manifestatie van zielseigenschappen, die elk onder een van de elementen vallen. Voorbeelden: creativiteit en doorzettingsvermogen zijn positieve vuur-eigenschappen; jaloezie en onmatigheid zijn negatieve. Bescheidenheid, vergevingsgezindheid zijn positieve water-eigen- {==220==} {>>pagina-aanduiding<<} schappen; onverschilligheid en traagheid zijn negatieve. Opgewektheid en onbezorgdheid zijn positieve lucht-eigenschappen; sluwheid en wispelturigheid zijn negatieve. Grondigheid en voorzichtigheid zijn positieve aarde-eigenschappen; zwaarmoedigheid en gewetenloosheid zijn negatieve. De werkzaamheid van de eigenschappen der elementen komt in de aurakleuren van het fijnstoffelijke lichaam tot uiting. Ook zonder deze te zien, kan de LSD-gebruiker wanneer hij in deze derde ring komt, de manifestatie van de verschillende eigenschappen bij een ander opeens zo duidelijk schouwen, dat hij plotseling ziet hoe die ander ‘er in werkelijkheid uitziet’. De vierde sfeer, de ‘Viervoudige spiegel van de geschapen natuur’ is de sfeer, die LSD-gebruikers een ‘slechte trip’ kan bezorgen. Deze sfeer correspondeert met de hart-chakra van de yogi en de reiziger door de innerlijke ruimte wordt er gekonfronteerd met alles wat er in zijn hart leeft. Angsten en hartstochten, waarvan hij zich niet bewust is, kunnen hier onverhoeds en in de gruwelijkste gedaantes opduiken. Dit is de sfeer van schrikwekkende hallucinaties, van duivels en demonen en andere vreeswekkende bewoners van de menselijke ziel. Hier regeert blinde angst en de LSD-reiziger kan hier de ‘bewakers van de drempel’ ontmoeten, die een verdere tocht naar het heiligdom aan het einde van de reis onmogelijk maken. De door onzekerheden gekwelde zal hier door panische angst worden overvallen, de door sexualiteit geobsedeerde zal hier in sex blijven steken. Dante gaf al de weg aan om de ‘bewakers van de drempel’ toch te passeren: bewustwording, loutering en overgave. Alleen degenen, die ‘goud hebben om goud te maken’ kunnen verder gaan. Al de anderen blijven in deze ring steken, want LSD geeft immers niet wat men wenst of verdient, maar enkel wat men is. De vijfde sfeer, die men nu binnen glijdt, is de ‘Viervoudige spiegel der goddelijke natuur’. In deze ring kan de ‘natuurlijke mens’, ‘de zoon van Adam’ uit de buitenste sfeer, tot ‘godmens’, tot ‘zoon van God’ worden. In de Makrokosmos van het universum is dit de sfeer van de kosmische illusie. Al de dingen, die ooit nog zullen ontstaan, bestaan hier al als ideeën in de eeuwige geest. In de Mikrokosmos van de mens is dit de sfeer van het denkprincipe, de intelligentie. De mens kan zijn intelligentie zowel voor zijn vervolmaking als voor het tegendeel gebruiken. In het eerste geval laat {==221==} {>>pagina-aanduiding<<} hij zich aantrekken door de twee volgende, hogere sferen. In het andere geval wordt hij aangetrokken en vastgehouden door de lagere. Bij het verglijden in deze ring komt de LSD-reiziger aan een ‘drempel’ die door deze sfeer loopt. Alleen als hij zich van de aantrekkingskracht van de lagere sferen heeft vrijgemaakt en ‘de bewakers van de drempel’ geen vat op hem hebben, kan hij verder gaan en de drempel overschrijden, die het dierlijke en materiële in hem van het geestelijke en goddelijke scheidt. De principes van deze sfeer zijn de Vader, de Zoon en de Geest - de drie goddelijke principes - en nog een vierde principe, het voorbeeld voor degene, die de drempel overschrijdt: Jezus Christus, Mens en God. Als we een indeling in ‘natuur’ en ‘bovennatuur’ willen maken, dan behoren de vijf ringen, die wij nu hebben gehad, nog tot de ‘natuur’. Met het verglijden in de zesde sfeer, komt de reiziger door de innerlijke ruimte bewust in aanraking met de ‘bovennatuur’. In de zesde sfeer, die van ‘Vier geesten Gods in een goddelijk wezen’ (de vier ‘elementen’, die samen Akasha, het vijfde, goddelijke element vormen, waaruit zij zijn voortgekomen), is het analyserende, vergelijkende menselijke verstand niet meer nodig, omdat men hier niet meer denkt om te kennen, maar meteen erkent. Dit zijn de regionen der engelen en wie hier verwijlt staat boven tijd en ruimte. Verleden, heden en toekomst gelden voor hem niet meer omdat hij zich bewust is van de eeuwigheid; een bewustzijn, dat niet in woorden kan worden uitdrukt en onbegrijpelijk is voor degenen, die het niet zelf hebben ondervonden. In de Makrokosmos van het universum is dit de sfeer waarin ‘de geest Gods over de wateren zweeft’ en zich in het heelal weerspiegelt. Bij degenen, die door het yogapad te volgen deze sfeer bereiken, wordt de Ajna-chakra (boven de neuswortel) geaktiveerd en daardoor ‘het derde oog geopend’. Het systeem van Abramelin de Magiër (o.a. door Aleister Crowley met succes gepraktizeerd) richt zich uitsluitend op de ontsluiting van deze ‘sfeer van de engelbewaarder’. Verblijvend in deze zesde ring kunnen voorzeggingen met betrekking tot de toekomst worden gedaan. Doordat de reiziger zich in een tijdloze eeuwigheid bevindt, ‘weet’ hij dingen, die in de tijd nog moeten plaats vinden. Hier, in deze sfeer, doet zich ook het verschijnsel van de synchroniciteit der dingen voor, zoals dat regelmatig door reizigers door de {==222==} {>>pagina-aanduiding<<} innerlijke ruimte wordt ervaren. De zevende sfeer is die van het Zelf, de Ene, die zich in de wereld der verschijningen openbaart en die eeuwige en enige oorzaak is van al dat bestaat. Hier, in deze laatste ring, schijnt het oogverblindende ‘Witte Licht’, dat het einddoel van de LSD-gebruiker is. Deze zevende sfeer is het Samadhi van de yogi, het is de Steen der Wijzen en het Levenselixer waar de alchemist in zijn Magnum Opus naar zoekt, het is de Lapis Exilis van de Graalridders, de zevende en binnenste kamer in het ‘kristallen kasteel der ziel’ van Theresia van Avilla. Wanneer hij deze sfeer betreedt, gaat bij de yogi de laatste en bovenste chakra open: de Sahasrara, waar de slang Kundalini zich met de geliefde godin in de duizendbladige lotus verenigt. Hij, die deze sfeer bereikt, heeft de dood overwonnen en de eeuwige cirkelgang van dood en geboorte doorbroken. Wie bewust vanuit deze sfeer werkt, leert het grootste aller geheimen kennen - een geheim waarmee hij de aarde uit haar voegen kan tillen en dat de lippen van hen, die het kennen, verzegelt. Wie de reis door de oneindige ruimten van zijn eigen innerlijk wil maken, doet er goed aan geen bagage mee te nemen in de vorm van voornemens of verlangens. Zelfs het verlangen niets te verlangen is overbodige ballast, die het reistempo vertraagt en de reiziger wellicht belet ooit zijn doel te bereiken. Steunend op de staf van zijn wil en zich bijlichtend met de lantaarn van zijn geest - juist als de Heremiet op de negende kaart van de Tarot - zo moet de reiziger op weg gaan. Als het hem aan die twee dingen ontbreekt, kan ook LSD hem nergens brengen. De wil moet niet de eigen ego-wil zijn, die immers niet zonder verlangen en voornemens kan bestaan, maar een onvoorwaardelijke overgave aan en een onbegrensd vertrouwen in de wil van de Ene, die zich in ons manifesteert. Alleen hij, die zich door deze wil laat leiden kan, door niets te verlangen, alles verkrijgen en door niets te verwachten het grootste geluk verwerven. Voor hem is de reis door de zeven sferen een thuisreis. {==223==} {>>pagina-aanduiding<<} And you know something is happening, But you don't know what it is, Do you, Mister Jones? Bob Dylan {==224==} {>>pagina-aanduiding<<} {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} {==225==} {>>pagina-aanduiding<<} X Galg & Rad Waarin de minnaar der schone kunsten zich binnenstebuiten keert, om uit te vinden wat daar achter steekt. Een van de miljoenen lezers van het Underground Press Syndicate aan het woord. {==226==} {>>pagina-aanduiding<<} Te vaak hebben wij in het verleden aan de kunstenaar gedacht als aan een lui wezen, een dillettant, en van de minnaar van de schone kunsten (the lover of arts) namen wij aan dat hij een soort mietje was, verwijfd (somehow sissy or effete). Beiden hebben wij onrecht aangedaan. Het leven van de kunstenaar is, in verhouding tot zijn werk, streng en eenzaam. Hij heeft hard gewerkt, vaak door zich komfort te ontzeggen, om zijn vakbekwaamheden te vervolmaken. Hij heeft zich afgekeerd van spoedig sukses teneinde zijn visie te ontdoen van alles wat sekondair of goedkoop was. Zijn werkend leven is gekenmerkt door toewijding en intense discipline - en wat de minnaar van de kunst aangaat - hij houdt door zich te onderwerpen aan de soms verontrustende ervaring van de kunst, de kunstenaar in leven - en hij zoekt slechts als beloning dat hij zijn leven daardoor vollediger zal kunnen beleven. John F. Kennedy (The Arts in America, in Creative America, 1962). {==227==} {>>pagina-aanduiding<<} 10. Galg & Rad Wie ik ben. Autobiografie in versmeltingen en openbaringen. De verzamelaar. De registrator. De avonturier (alle geestelijke ontdekkingsreizigers ter wereld, in de wereld van dit boek). De altijdnieuwsgierige, op zijn vingers getikt, zelf Godzijdank enigszins getikt. Buitenstaander. Eigen onweerlegbare ervaringen. Het gestamel met de taal. Wanhopige wondkoorts. Haatdragend voer voor psychologen. Vlucht in de buitenwereld. De trektocht naar binnen. I've seen the light! (1963). Amsterdam Magisch Centrum. Hogere Wiskunde. Het Gouden Jeruzalem. Het gevecht tussen Gog en Magog. Inzet: God. Auteursrecht: God. Special effects: God. De minnaar, de overtuigde, de bekeerde, de heilige samenzwering, de ademtocht der gedachte, de nedergedaalde dubbelganger, het water - de kosmische bliksem-afleider, het ontzwemmen, het ontslapen, het ontduiken, het ontdekken - de achtervolgde. Het onoververdraagbare. Het onoverdrachtelijke. Het onontkoombare. De ommekeer. De veranderingen. De leren der - de geheimen der - de openbaringen van. Mededeelgenoot van het sigma-clearing centrumVoor en na de zondeval. Voor en na de zondvloed. Voor en door het vuur. voor informatie. Gegevens betreffende menselijke manifesten en {==228==} {>>pagina-aanduiding<<} manifestaties, waarbij er van uitgegaan wordt dat de geschiedenis hier en nu een aanvang neemt, en de beschrijvingen volgen door middel van ooggetuigen, ervaringen - grondslagen voor een nieuw wereldbeeld. Eén sleutel: de objektiveringen van alle waarheden. De kulturele en artistieke avant-garde van de 20e eeuw: dada, surrealisme, futuristen, experimentelen, de beat generation, pop, cobra, Nul, zero, de nieuwe realisten, het minimale aspekt, de maximale inzichten, The Book of Grass, The Book of Trips, experimenten met literatuur (poëzie, theater), plastische kunsten, de filosofie, het sociale fenomeen, de happenings der vierde dimensie. De psychedelische ervaringen Oost en West. Methodieken der meditatie, het ademen, de voeding, yoga, bewegingsleren, Gurdjieff, de Rozenkruisers, de alchemisten, de waarheidszoekers, het Tantrisme, de leer van de mandala (mantra, soetra, yantra). Het psycho-drama (Moreno: Who shall survive?), Gestalt, T-groep procedures, bio-chemische bewustzijnsverruiming, systematische experimenten in extra-symbolische - telepathische - kommunikatie, directe - non-verbale, non-symbolische - energie-stimuleringen, multi-media combinaties: licht, geluid, film, stroboscopen. Laat het zich afzetten op je netvlies, en dóordringen (penetreren). Laat het je zienswijze beinvloeden en beindrukken. Verzamel mee. Word mede-deelgenoot. Adressenmateriaal voorradig. De prikkels (kicks) en dekonditionneringen (de vrije val), fenomenen van het bewustzijn, de muziek: jazz, pop, sensorieel, elektronisch en anders. De anarchistische reklame. Moderne witte {==229==} {>>pagina-aanduiding<<} en zwarte magie: provo, The Process, de Diggers. De centra van ervaring: Parijs, Londen, Rome, New York, San Francisco, Los Angeles, Berlijn, Antwerpen, AMSTERDAM, de eiland-kulturen, de social deviants. De laboratoria, olfactoria, martyria, crematoria, sanatoria, gevangenissen. De fads, fallacies, pseudo- en ersatz-wetenschappen. De kultuur van de stilte en het neopositivistisch woord. De parapsychologie. De psycho-fysiologie, de psychofarmacologie, de cybernetica, de futurologie. De doos van Pandora: automatisering. Hoe nu? Wie? Wat? Waar? ifif (de International Federation for Internal Freedom): Deelhebber aan de ifif is elk ondervindend individu. (The unit of ifif is the experiencing individual.) Het individu: kontroleur, beheerder, rechtspersoon, állen inéen. Lezer, medewerker, van het Underground Press Syndicate: Opgericht teneinde de kommunikatie van die informatie te vergemakkelijken, onderdrukt of ontkend door de establishment-pers, die van deze informatie nooit gedroomd heeft. Groeiende centra in Amerika, Canada, Engeland en het Europese kontinent - van Denver naar Eindhoven, van Zürich tot Toronto. Maart '67: de eerste (Amerikaanse) nationale UPS-konferentie in San Franciso, waarna tijdens de demonstraties in Washington in najaar '67 samenwerking met de Liberation News Service volgt. Tijdens de eerste bijeenkomst (vertegenwoordigers van de East Village Other, L.A. Free Press, Oracle, Communications Company, Rag, Seed, {==230==} {>>pagina-aanduiding<<} Washington Independent, Illustrated Paper uit New York, Los Angeles, San Francisco, Austin, Chicago, Mendecino) werden een politiek en een openbaring vastgelegd. Een redaktioneel voorstel, behelzende de houding en gemeenschappelijke doelstellingen, werd ontworpen door Walter Bowart (EVO) en onderschreven door uitgevers Max Scheer (Berkeley Barb), Art Kunkin (Free Press) en Alan Cohen (Oracle). Ups-doelstellingen 1.De ‘beschaafde wereld’ te waarschuwen voor de dreigende ineenstorting. 2.Kommunikaties op te bouwen tussen bewuste gemeenschappen buiten het establishment. 3.De werkelijkheids-verantwoordelijkheid te herstellen in de massa-media. 4.De gebeurtenissen, leidend naar de ineenstorting, te vermelden en bij te houden. 5.De feiten te beschouwen, die de onderstromen - gevaren voor de vrijheid - weerspiegelen, en van te voren te ontsluieren. 6.Een akkurate geschiedschrijving te verschaffen van de snelle veranderingen die door de technologische versnelling optreden. 7.Intelligent advies te geven die snelle ineenstorting kunnen tegenhouden en de overgang mogelijk te maken. 8.Zoveel mogelijk alternatieven te bieden voor hedendaagse problematieken als de hersenen maar kunnen verdragen. 9.Bewust de grondslagen voor de 21e eeuw te leggen. 10.Het Amerikaanse volk voor te bereiden op de wildernis. 11.Instrukties te geven in overlevings-technieken. 12.Anderen te vinden die identieke gedachten koesteren, de zich vormende stammen (tribes) te herkenen. 13.Levenswijzen voor te bereiden als de machine zou stoppen. 14.Behoudzuchtig handelen in de stervende steden te bestrijden. 15.Advies te geven over het evenwicht in de ecologie. 16.Programma's te publiceren voor instandhouding en ontginning.’ {==231==} {>>pagina-aanduiding<<} Van de mens krijg je nooit genoeg. Van deze zeker niet. Het uitwisselen van ervaringen, het doorleven van emoties, het genieten van vreugden, het beter leren kennen van jezelf door de anderen; het doorbreken van het isolement - een grote noodzakelijkheid. Van mensen krijg je nooit genoeg. Er is altijd meer te weten. Steeds verder kom je te passen binnen de figuren van het verhaal in je leven. Weet jij waarom jij op een gegeven dag -? Wie heeft je het meest gezegd? Te zeggen? Met wie zou je het liefst blijvend willen kommuniseren? Tot wie richt je je in gedachten? Ik denk aan mezelf; denk jij aan jezelf? Ik zou willen, dat je alles wat ik zei, op jezelf betrok. Mijn autobiografie wordt doorleefd, niet geschreven, hier en daar pik je me op, trek ik je mee - je weet toch dat ik pas leef op hetzelfde moment dat jij dit leest, dat ik het ontdek, komende uit die vingers, die ik herken als de mijne? Soms luister je ademloos, de blik volgt het hart: ademloos, muziek, muziek! Het handschrift toont de mens. Zijn gedragingen, tegemoetkomen, tekenen hem. De minste stembuiging is er éen. Achter een leugenaar zit ook een sterveling. Close-up op handen, open en uitgespreid: wie niet liefheeft, wordt gezien. Ik, de camera. Ik wou dat ik hem zelf vast kon {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} houden. Ik wou dat je in mijn ogen zat. Het is werkelijk alleen maar een kwestie van zien. Als je het niet ziet met de ogen van een van-leven-vervulde, dan kun je het ook niet zien. Netzogoed niet zien. Ik zou altijd buiten de grenzen blijven kijken. Weg bij moeder's pappot. Met inwoners van een moerasdelta is nauwelijks land te bezeilen; doe het met de uitzonderlijke import die wij zijn. Vreemdeling in Babylon, neem ik aan? {==232==} {>>pagina-aanduiding<<} Ik weet allang niet meer waar ik vandaan kom. Dat komt ervan, als je goud kunt maken, gezamenlijk levend goud. Afstand van iemandsland, zienderogen - de geheime zin van je leven, niet aantoonbaar te maken dan door het voor-beeld. Ontleen aan alles je kreativiteit. Sluit niets uit: als je goud wilt maken van je ziel staat er geschreven ‘wie het kleine niet eert is het grote niet weert.’ De laatste versnelling is de vrije val. Het wiel gaat draaien, een bromtol vol zingende kleuren, zeven chakra's en een kroongetuige. De visionnair zal altijd de buitenstaander blijven, die toeziet op wat zich afspeelt. De geur van een bloem gaat niet tegen de wind in. {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} Kies de zijde van uitvinders, ontdekkers, ketters... Zij staan vrijer tegenover de werkelijkheid, zijn meer open voor datgene wat gebeurt, dan anderen die door de tijd bepaald, aan de plaats gebonden zijn. De visionaire bouwmeester Buckminster Fuller, in Playboy van januari 1968: ‘Mij is vaak gevraagd: wat zoudt u doen als u bouwmeester van de Verenigde Staten, of zelfs de gehele wereld zou zijn? Ik zou aftreden. Ik ben uitvinder en heb dus veel uitgebreider voorrechten dan welke politikus ook. Edison, Bell, Marconi en de Wrights hadden geen vergunning van wie dan ook nodig om de nacht te verlichten, de aarde te doen krimpen en de gehele mensheid te verbinden. Ik wil dus voorbijgaan aan hypothetische politieke benoemingen, maar als {==233==} {>>pagina-aanduiding<<} uitvinder aanvaard ik de uitdaging tot bouwen. (...) De kapitalisten van gisteren ontmoedigden uitvinders, die de machines van kapitalisten overbodig maakten. Zakenmensen waren invloedrijk genoeg om de maatschappij te overtuigen dat uitvinders krankzinnigen waren. Dat verandert nu allemaal; zakenmensen zien hoe veranderingen voordeel brengen, uitvinders worden eerbiedwaardig. Uitvinders besteden alleen aandacht aan fysieke wetten - die alleen regeren wat de mens uiteindelijk in het heelal kan doen. Als de mensheid slaagt, zal haar sukses ingewijd zijn door uitvindingen en niet door de verzwakkende, vaak levensgevaarlijke, vooringenomenheden van de politiek. Onze hogere potentialiteiten zijn niet verwezenlijkt omdat de konditionneringen van de omgeving de potentie van de mens gefrusteerd hebben. Wij hebben echter veel geleerd van recent gedrags-psychologisch (behavioral science) onderzoek. Wij weten bijvoorbeeld dat de omgevings-voorwaarden (environmental conditions) bepalen, in hoeverre het totale hersen-potentieel van het kind effektief zal bloesemen. De politiek onderneemt slechts de verandering van de mens, niet van zijn omgeving. Tientallen jaren lang heeft de maatschappij geprobeerd auto-ongelukken te doen afnemen door chauffeurs te hervormen - met bekeuringen, arrestaties, boetes, het opleggen van een bepaald gedrag, en wetten. Ik heb altijd gedacht dat het daarentegen mogelijk zou moeten zijn ongelukken fysiek te voorkomen: door kruisingen op verschillende hoogten, bochten met verhogingen en gesplitste doorgangswegen. In 1906 zeiden de mensen: ‘Dat kun je niet doen, dat zou miljoenen kosten? Na 61 jaar lang, zonder resultaat geprobeerd te hebben chauffeurs te hervormen, na een groter verlies aan mensenlevens op onze highways dan in de twee wereldoorlogen samen, gaat de maatschappij er tenslotte toe over de omgeving van de chauffeur te veranderen. Een nationaal wegen-programma van 51 miljard dollar heeft de veiligheid van het verkeer, vijfvoudig versneld sinds 1906, zodanig gewaarborgd dat het aantal ongelukken per passagiers-mijl in grote mate kon worden teruggebracht. Alleen uitvindingen hebben het aantal mensen doen toenemen, dat een hoge levensstandaard geniet: van 1% van de mensheid in 1900, tot 40% in 1966, niettegenstaande voortdurend afnemende natuurlijke rijkdommen. Datzelfde bevoordeelde percentage mensen leeft ook drie keer zo lang als de mens dat {==234==} {>>pagina-aanduiding<<} slechts een eeuw geleden deed. Dit kwam uitsluitend dankzij uitvindingen tot stand. Uitvindingen leidden benodigde sociale veranderingen in, die slechts bijkomstigheden van de uitvinding zelf waren. Neem alle uitvindingen van de mensheid weg, en binnen zes maanden zou de helft van ons sterven aan ziekte en honger. Neem alle politici en politieke ideologieën weg, laat ons de uitvindingen, en meer mensen dan nu zouden te eten hebben en welvarend zijn. Het is mijn taak als uitvinder de hulpbronnen van de aarde zodanig te gebruiken, dat de gehele mensheid onderhouden kan worden, waarbij iedereen in staat wordt gesteld van de gehele aarde te genieten - alle historische kunstwerken (artifacts) en prachtige oorden, zonder dat één mens bij een ander tussenbeide komt, en zonder dat een mens geniet van het leven ten koste van een ander.’ Freedom now! Welk politiek systeem biedt die vrijheid, die vrijheden, waarop wij - nu of nooit - ieder van ons, recht hebben? Rechtmatig aandeel aan het in-leven-zijn op aarde? Zolang dit vrijheidsbeleven, hoe dan ook, tegengehouden wordt, zal het slechter met de wereld gaan dan het nu al doet. Dát het slecht gaat, men zal het moeten beamen, of men wil of niet; de mens is geen struisvogel. Dan vraag je ook sneller naar de bekende weg: ‘Wat kan ik er aan doen?’ Dan is er maar éen antwoord mogelijk; zorg dat al je daden, doen en denken, niet het leed in de wereld doen toenemen - probeer er voor te zorgen dat je zó leeft dat het leed in de wereld afneemt. De mens is een krachtcentrale, magnetisch en elektrisch, hij kan er voor zorgen dat zijn energieën niet verloren gaan, maar zo nuttig mogelijk gebruikt worden. Geluk is nuttig. Liefde is nuttig. Vrijheid is zéér nuttig - die is bedoeld om er gebruik van te maken. Grijp je vrijheid, nú. {==235==} {>>pagina-aanduiding<<} Toegepaste mystiek: het grote spel Wij, die het spel van de ‘toegepaste mystiek’ spelen, eerbiedigen en ondersteunen goede spelverbondenheid. Je zoekt je spel uit. Je leert de regels, rituelen en begrippen. Je speelt eerlijk en oprecht. Je verwart je spel niet met dat van anderen. Je dwingt het ritueel van jouw spel niet aan anderman's spelen op. Je wint het spel vandaag met bescheidenheid. Het spel van morgen verlies je met waardigheid. Angst en boosheid doen niet terzake want je ziet je kleine spel in de kontekst van het grote evolutionaire spel dat niemand kan winnen en niemand kan verliezen. Timothy Leary: The Politics of Consciousness Expansion. {==236==} {>>pagina-aanduiding<<} {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} {==237==} {>>pagina-aanduiding<<} XI Het zwijgend geweten Waarin de tekenen des tijds het evenwicht tussen mens en wereld herstellen: een vrije en toegankelijke vibratie. Tijdgenoten, die niet voor zichzelf - maar terwille van het totale gebeuren leven. {==238==} {>>pagina-aanduiding<<} In het land zelf moeten de leiders hun rol van voorhoede vervullen; en, laten we dat openhartig zeggen, in een wezenlijke revolutie, waarvoor men zich geheel inzet, en waarvan men geen enkele materiële vergoeding wacht, is de taak van de revolutionair van de voorhoede zowel prachtig als beklemmend. Sta mij toe, op het gevaar af belachelijk te schijnen, te zeggen dat de wezenlijke revolutionair geleid wordt door een diep gevoel van liefde. Zonder dat gevoel kan men zich geen waarlijke revolutionair voorstellen. Onze revolutionairen van de voorhoede moeten die liefde voor het volk, voor de heiligste doelstellingen, hoog opvoeren, en haar uniek, ondeelbaar maken. Ernesto Che Guevara {==239==} {>>pagina-aanduiding<<} 11. Het Zwijgend Geweten Een hoofdstuk, een teken, een letterbeeld, een symbool, enkele woorden gewijd aan de Delta-mystiek. Toegepast, als alle kunsten; zei niet Goethe (en Achterberg hem tegenover mij, na): ‘Es müssen alle Gelegenheitsgedichte sein.’ Opgedragen aan de lage landen, ons moederland, een en al doordrongen van water. Godzij dank: het teken van kracht. Ik worstel en ontzwem. Zolang te water, tot ik boven kom. Niet alleen onze kracht, maar ook ons behoud. En geen behoudzucht, voortkomende uit hebzucht, maar uit lijfelijk levensbehoud, omdat de wereld met Alles drum & dran de moeite van het behouden zéér waard is. Daarom, mijn vrienden, die tot leven komen in dit boek; wij zijn niet machteloos of uitzichtsloos, niet cynisch, sceptisch of wanhopig, wij spelen geen spelletjes met onszelf en anderen; wij kúnnen niet gedesillusioneerd worden - want de vrijheid, ons ideaal, dat van deze aarde, dit leven, kan slechts door het Zelf bereikt worden, en uitgeoefend. Het is de aarde zelf, die ontvangt, en jij bent die aarde; al jouw bloemen staan in volle luister, elke wolkenlucht is duizend maal Ruysdael werkelijker voor jou. Bedoeld en ontbolsterd, voor jouw ogen. Jouw vensters op de werkelijkheid. {==240==} {>>pagina-aanduiding<<} Natuur en realiteit. Het stadsleven anno nu een gevaarlijke ziekte, zowel lichamelijk als geestelijk. Inderdaad, ‘stervende steden.’ Boven de daken de spinnepoten, magyrus ladders, tentakels van het grote televisie-monsterbeest. Onbewust sluimerend, wakkerschrikkend, verwarrend, verafgood, de huiskamerdimensie van de hebzucht - op weg naar de opmars: volgend jaar nóg meer mensen een tweede toestel, en éen voor onderweg, en éen voor op het brood - telkens nieuwe behoeften worden de mensen opgedrongen, teneinde hun kompetitie in gang te houden, onder het mom van morele herbewapening. Nooit heeft de goudenkalf-kultus zó'n hoogtij gevierd als juist tegenwoordig. Neonlichtsuperreklamepropagandapublicityresearchmarktonderzoekswensen & bevredigingen. Iedereen naar hartelust en libidineus verwend, polymorf pervers, (en zo hoort het, sinds Freud), hoogtezon status-symbool tot in de Afrikaanse wildernis, gouden badkamers zonder water, met goud bespijkerde smokkelschepen, gouddragers - de gouden standaard, die zichzelf ondergraaft, meehelpt het staketsel te doen wankelen, als het losbarst. Een regenbui hier, een aardbevinkje daar, een onverrichterzake terugkerend wonderlijk gebeuren, dat onderweg wordt ontmoet en herkend. Verkenningen, microbopnonstop kruistochten, deze eeuw meer volksverhuizingen dan ooit eerder - opeens nieuwe wegen door de wereld, zonder douane-beambten, de snelwegen sterven af, een nieuw nomadisch ras (‘de wandelaar, de minnestreel, de incidentele voorbijganger, de toevallig passerende voetganger, de man in de straat, de man onderweg, de fiedelaar, de zanger, de straattekenaar, en -muzikant, de clochard, bum, weggelopene, langharige, uit zijn ogen brandende, van {==241==} {>>pagina-aanduiding<<} liefde vervulde, barmhartige, edelmoedige, vastberadene zoeker,’) dat zo vaak gevonden heeft wat elders node wordt ontbeerd: gemeenschapsgevoelens, een verruimde blik, altijd een nar of een clown of een dorpsidioot of een genie aan boord, verborgen in dat bezielde tovenaarsleerlingenlichaam. Wat al ras: elke buitenstaander binnen, beschermd tegen angst - want hij heeft het al gezien, het is hem al gebeurd; hij heeft het geweten en hij zal het van de daken blijven schreeuwen, langs de weg het volk ten voeten uit in het zand voortekenende: geen steen zal op de andere blijven. {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} Hoe het te maken zonder lucifers, zakdoeken, stromend water, elektriciteit, kabouters, witte wasmiddelen en ander oorlogstuig. Zonder welke zekerheden dan ook. De strijd van duister en licht, rond het bestaan van God, speelt zich af tussen de machten van het Hebben, en die van het Zijn. De essentie zal altijd, onder welke onderdrukking dan ook, als vrijheidsbeleving zich blijvend manifesteren, zodat niet gevreesd hoeft te worden voor een uitstervend ras. dat het ongetwijfeld gedecimeerd zal worden, staat anno 1968 vast. Over en openen maar. De sluizen der verontwaardiging. De welwillende onverschilligheid. De kritische komma. De uil op de boekenkast. Als je er niets van begrijpt, is het ook goed - je doet er de eerste de beste een groter genoegen mee. Geef het weg. Geef alles weg. Doe als ik. Nu heb ik de tijd aan mijn zijde, d.w.z. mijn tijdpercepties zijn verruimd, en ik predik als velen het eerste beginsel van de synchroniciteit, dat aan {==242==} {>>pagina-aanduiding<<} komende ontwikkelingen voorafgaat, binnen de huidige leef-en leer-tijd. Weer samengestroomd, menigten? Herinner je je het hongerjaar 1566? En de invallen der barbaren zojuist? En de heksenjacht; wie al niet in je omgeving? Dat de schout teveel macht kreeg, of het leger, of de vloot, en daar verweerden de schapen zich tegen de wolven! It's happening all over, baby! Alles tegelijkertijd, ‘on top of the world’ en het strijdveld overziend, gouden tafelen vol wijsheid aangereikt gekregen, de witte steen zonder naam, het levenswater, de steen der wijzen die zich polijst en polijst en polijst jarenlang oeverloos sluimerend in moederwater, geboren in openbaringen en andere overhandigingen - inéens: daar ben je, jezelf en spiksplinternieuw volkomen aanwezig, onveranderd anders, verschillend gelijkend, opnieuw tevoorschijn. O, ik voorspel het je - zo tussen neus en lippen weg - jouw uur komt ook. Elk uur pijn geleden zal je ruimschoots, nog tijdens dit leven, vergoed worden - als een groot geschenk, zomaar uit de Hemel, voor niks en niemendal, omdat het je pijn heeft gekost, en zál kosten, om te worden wie je bent. For each of us, and everyone, the chimes of freedom ringing! Hoor je het klateren in je oorschelpen? Zuiver water. Het reinigt en baart, het draagt en moedigt aan, het stroomt en leidt, het duurt eeuwig en het is eender, altijd eender, altijd zichzelf, stormend {==243==} {>>pagina-aanduiding<<} zichzelf, onbewogen zichzelf - alles overziend, en binnen controle houdend. Want het is een van de grootste opgaven, die op dit moment de werkelijkheid aan de bewustzijnsverruimers allerwege stelt: hoe in te grijpen op het krankzinnig wereldgebeuren, dat onverbiddelijk naar de zelfmoord dwingt, als het niet tijdig, nu, wordt tegengehouden? Hoe die stemmen te openbaren, als éen stem, van Nu en Altijd, die vrede kunnen afsmeken, aan het gezond verstand - als het nog ergens rationeel aanwezig is. Hoe noodzakelijk is het niet, dat zich allerwegen verontrusten aaneensluiten, dwars door technologische specialisaties, menselijke bekommernissen rond rang en stand, kleur en geloof, om zich gezamenlijk te beraden over ons aller welzijn? Ik neem aan, dat de huidige toekomstonderzoekende instellingen maar al te graag aan de organisatie van een wereldkongres (eerste stap voor een Mondiale) zullen medewerken, zo genoeg mensen blijkgeven van morele & materiele belangstelling. Dat baantje krijg jij. En voor jou heb ik die weg. Jij daar moest eens zo en zo ontmoeten. Met zó'n idee kun je naar die en die gaan. Deze mens begint als special requests documents officer, doorloopt het stadium van de inner space research consultant, offert op het altaar van de Master of Ceremonies, doet individuele theatrale ontdekkingen, grooves, en waar je bent is een man thuis in lichaam, leven, wereld. Want hij hoeft maar te scheppen. Zijn ogen {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} hoeven niet af te dwalen, zij kunnen zich elders begeven en weergeven wat zij ter plaatse aanschouwen. Het weerlicht niet langer binnen mijn slapen; er is een vrede binnengetrokken die met levend voedsel alle cellen doordringt; niet te koud niet te {==244==} {>>pagina-aanduiding<<} warm glimlachend het regent buiten zeer inspiratief meiregen maak dat ik groter word alleen overgebleven na een avond-viering, een eucharistisch beleven, rond het tweede zojuist vanmiddag verschenen nummer van om. De schepper in mij zucht. De echtgenoot weet zich het geliefde lichaam. volop vrienden. Met al mijn boeken vierend grote verzoendag. Tussen Dresner's The Zaddik en George Paloczi-Hervath's The Facts Rebel Frederik van Eeden's Oproep aan de Koninklijken van Geest, uit 1914: De Geestelijke Verovering der Wereld, de sigma-gedachte 40 jaar eerder. Neem Boeke's Mensengemeenschap, waar ik alles voor voel. Hoeveel decennia zou die man de ontwikkelingen voor zijn? Dat is de sores van de mensen die teveel weten, zij worden eenzaam, roepen in de woestijn (die zij vaak zelf maken zich verwijderend van bronnen als jeugd, kommunikatie, groeiend intellekt & liefde), niemand begrijpt hen langer, voor hen is de werkelijkheid angstaanjagend (De Froe), leeg (Kouwer) en hun geest flipt, terwijl hun minds blijven doorwerken. Dat kan, al is het ziekelijk. Je kunt beter éen blijven, als mens met je omgeving, dan tegen de stroom in te gaan die je van dood naar geboorte voert. Je wordt toch dagelijks jonger, als je elke dag opnieuw weet te sterven? Anti-slogans genoeg, geef me een draad en ik brei je een jakje. Op maat. Ik lever je jezelf thuis. Op een briefje. Van reken maar & yes! Wie zich in Nederland diepgaand interesseert in het wel en wee van de veranderende mentaliteit, die het leven digt (lust) tegenover die andere levenshouding, die ontkent en vreest, gekwetst wordt, en autoritair is (de behoefte aan autoriteit, als onvol- {==245==} {>>pagina-aanduiding<<} wassenen dringend gevoelend), wie bovendien een dam wil opwerpen tégen die verlammende en verstikkende door obstakels opererende gezag verliezende en stem inboetende onbeweeglijkheid, hij kan zich via de wegen der Delta-mystiek in beweging zetten. Als het jongerenblad Pic-Up kan melden, dat de hasjisj in Nepal vrij voor gebruik is, dan hoeven wij slechts de Hoog-Himalaya-wetten te gehoorzamen, gesteld tegenover de horden slaapwandelaars en hun gewapend bewakingskorps. Eén keer goed high worden vertelt je meer over wat er gebeurt ter wereld, in de kosmos dan ik het kan doen in 365.000 pagina's per licht-sekonde. Nog steeds zijn er mensen, die niet geloven dat per sekonde 3.653 romans geboren, geschreven, beleefd, gelezen, en weggegooid worden. 1 haalt het daglicht, {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} in een oplage van 3.000 eksemplaren, waarvan de helft in de ramsch. Je moet kunnen kiezen. Ik zie niets liever dan tekenen van leven. Daar leef ik van (de wind). Er woont een andere jongen in je straat, je plaats van inwoning. Hij heeft je nodig. Je kunt niet alleen blijven. Isolement is gevaarlijk. Je moet je altijd, waar dan ook, kunnen aaneensluiten. Je moet tot de mensheid blijven behoren. Je plaats is hier. Kijk om je heen. Iemand wacht op je. Iemand heeft jullie nodig. Gil niet tegen de muren, maar zoek een sterveling, een vreemdeling, een broeder, een bondgenoot. Gil samen. Laat je stem horen. Verberg hem, houd hem binnen, tot de dag komt. Wij zijn er allen mee bezig. Het bindt ons. Het houdt jou, en mij, in leven. Leg je eigen gewicht in de schaal, en zoek niet {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} naar de draad van dit verhaal, want die houd je {==246==} {>>pagina-aanduiding<<} zelf in handen. {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} Dit is niet mijn verhaal, laat mij verdwijnen achter de horizont waar ik langer sluimer dan jij leef (ik ben eeuwig, altijd tot je dienst), breek je los van mij, en zie het zelf. Dit is jouw film, die zich ook in je afspeelt, wanneer je deze woorden niet op de opvang- en bevattings-band van je hersenen laat inwerken. Ons universele verhaal, het jouwe en het mijne - in de loop van dit uur met jou alleen ben ik je zeer na gekomen, ik spreek tot je niet van buiten, maar van binnenuit. In ons zelf, ieder van ons, speelt zich de gehele wereldgeschiedenis af, van aap tot engel, van amoebe tot kosmos. Van begin tot - en dat wist je al? Hoe kun je het ooit in zijn totaliteit omvatten? Door er altijd de gelijktijdigheid van te erkennen, door steeds weer in te zien dat alles ter wereld zich in je eigen geest afspeelt, in het ogenblikkelijke nu. - Alles wat wij noemen ‘herinneringen’, die hoeveelheid informatie, vervat in woorden als ‘kultuur’, ‘geschiedenis’, maak er een einde aan! En begin maar weer opnieuw, met een schone lei, de tafel leeggeruimd, in eigen omgeving. Je eigen dagelijkse omgeving, die verandert al naar jij zelf verandert. Je zult het merken aan je huis, als je je gaat afvragen: wat doet dit meubelstuk hier, die tekening daar? Waarom staan boeken op deze plaats, en heb ik geen meer in het oog lopende ruimte voor bloemen, fruit, stenen, schelpen? Omgeef je door schoonheid (alles wat natuurlijk is, eenvoudig, echt), een tak die ontbloeit, een {==247==} {>>pagina-aanduiding<<} zachte kleur in juxtapositie met een zogeheten dissonant. Speel met inhouden, vormen, betekenissen - elk geïsoleerd, uit zijn verband gehaald voorwerp wordt een kunstvoorwerp - en verander mée. Dát is de draad van dit, ons, verhaal: de verandering. Stel je voor dat ik een mening zou uitkraaien, zoals zovelen het al dagelijks doen, al dan niet napraterij, over die grote problemen waar de wereld vol van is! Hoe kan ik nu vandaag een mening, een overtuiging, laten blijken? We staan pas aan het begin van alles, in het allergrootste gebeuren aller tijden (de menswording) - op deze aarde zetten wij voorzichtig de allereerste stappen. Op een gegeven ogenblik moet je het met de geest alleen doen, vallen de spade, de pen, het machinegeweer uit je hand. Dát is de draad die je laat schieten: het doen, het doen zonder zin, waaraan een einde zal kunnen komen wanneer de mens inziet dat hij zinvol niets kan doen: dolce far niente. Ter meditatie. Zelfs ik zit hier niets te doen, dan af en toe het woord tot me te laten richten, het komt nergens vandaan, het is nog niet bekend, het ontstaat terwijl het geschreven wordt, het is een geboorte die aan het eigen lijf te ervaren is. Ik beleef het schrijvende, dansende, hoe dan ook - alle andere wijzen waarop deze mens zich kan uiten. Maar ik heb dan ook ervaren, als kracht ervaren, dat de uiting van levensbelang is. Wie zich niet kan uiten, moet eruit. Uit zijn eigen beperkingen, uit zijn eigen remmingen. {==248==} {>>pagina-aanduiding<<} Hermes' Geheim Geopenbaard ‘Het is waar! Het is zeker! Het is de volle waarheid! Wat beneden is, is gelijk aan wat boven is, en wat boven is, is gelijk aan wat beneden is, opdat de wonderen van het Ene zich voltrekken. En zoals alle dingen uit den Ene geworden zijn, door éen middelaarschap, zo zijn zij alle uit dit ene Huwelijk geboren. De Vader ervan is de Zon; de Moeder is de Maan. De Lucht heeft het in haar schoot gedragen. De Aarde is de voedster. De vader van alle Talismans in de ganse wereld is alomtegenwoordig. Zijn Kracht blijft ongerept, wanneer zij in de aarde wordt aangewend. Scheidt liefdevol, en met groot inzicht en wijsheid, de aarde van het vuur, het fijngewevene van wat hard, dicht en gestold is. Van de aarde stijgt het op tot de hemel, en daalt het vandaar weer af tot de aarde; en neemt daarbij tot zich de Kracht van hetgeen boven is, en die van hetgeen beneden is. Zo zult ge de glorie van de ganse wereld bezitten, en deswege zal alle duisternis van u vluchten. Deze is de machtige Sterkte aller Sterkten, omdat hij al het zachte zal overwinnen, en al het harde zal doordringen. Zo is de wereld geschapen. Uit haar zullen, op dezelfde wijze, wondervolle scheppingen ontstaan. Men heeft mij dáárom de driemaal-grote Hermes genoemd, omdat ik de drie aanzichten van de Wijsheidsleer der ganse wereld bezit. Volledig is wat ik over de toebereiding van het Goud, de werkzaamheid van de Geestelijke Zon, gezegd heb.’ {==249==} {>>pagina-aanduiding<<} ‘Zonder deze sleutel - de Smaragden Tafel - zal men de oerwijsheid der Gnosis niet kunnen verstaan’, schrijft J. van Rijckenborgh in zijn A.D. 1960 te Haarlem (Renova-Bibliotheek nr. 3, Rozekruis-pers, Bakenessergracht 11-15) verschenen: de egyptische oer-gnosis en Haar Roep in het Eeuwige Nú opnieuw verkondigd en verklaard aan de hand van de Tabula Smaragdina en het Corpus Hermeticum van Hermes Trismegistos (eerste deel). ‘Wie was, of beter is, Hermes Trismegistos? In antwoord op die vraag kan men natuurlijk denken aan een gestaltenis, aan de figuur van een verheven goddelijke gezant. U kunt dat zonder bezwaar doen, mits u maar niet denkt aan éen historische figuur, doch aan een reeks van dergelijke gezanten. Want naar de gewoonten der Ouden werden krachten en openbaringen symbolisch aangeduid in de gedaante van mensvormige goden. Daarom moet men zeggen: Hermes is. Hermes is de ware hemelse mens, die door de poorten van het Gouden Hoofd is heengegaan. Daarom wordt Hermes ook “Trismegistos” geheten, dat is “de driemaal Grote”, of “de driemaal Verhevene.” Immers de hemelse mens is in drievoudige zin absoluut verheven; namelijk in religieuze zin, in wetenschappelijke zin en in kunstzinnig opzicht. Godsdienst, wetenschap en kunst vormen in hem een volkomen-gelijkzijdige driehoek.’ De Internationale School van het Rozekruisers Genootschap heeft de laatste jaren andere klassieke teksten opnieuw verkondigd en verklaard. Behalve de Egyptische teksten in de reeks De geheimen der Rozekruizers Broederschap - (‘Esoterische analyse van Het Geestelijk Testament der Orde van het Rozenkruis’) drie 17e eeuwse Europese teksten met kommentaar: De Roep der {==250==} {>>pagina-aanduiding<<} Rozekruisers Broederschap (Fama Fraternitatis A.D. 1614), De Belijdenis der Rozenkruisers Broederschap (Confessio Fraternitatis A.D. 1615) en De Alchemische Bruiloft van Christiaan Rozenkruis (Chymische Hochzeit Christiani Rosencreutz anno 1459 A.D. 1616). ‘Thans, nu de tijd gekomen is de boodschap des Heils van zijn sluiers te mogen ontdoen’ - ‘nu wereld en mensheid wederom aangekomen zijn op een periodiek keerpunt der grote kosmische getijden’ - ‘in het volle licht der openbaarheid’... In een kleine uitgave Démasqué (Rozekruis-pers, 1956) onthult hierover het Gouden Hoofd van de Nederlandse Rozekruisers: ‘Waarschijnlijk zal de mensheid beleven, ondergáán, allerlei reeksen van kleinere en grotere incidenten, zoals ze inmiddels reeds gedurende de laatste jaren zijn ingezet, vooral sedert 1953. En het is wel duidelijk dat men zal trachten zoveel mogelijk een atoomoorlog te voorkomen. Alle volkeren der wereld zijn aangedreven tot een grote hysterie. Er heeft zich psychologisch een intense hitte ontwikkeld, een hitte, die nog steeds toeneemt, de hitte ener crisis, de hitte ener beëindiging. En het eerste wat er nu vervolgens geschieden gaat, is de inzet van een reeks natuurrampen. Zoals u wellicht uit onze literatuur bekend is, bestaat er een dusgenaamde hoogste hittesfeer, die in het bijzonder het levensveld op aarde omringt. Deze hittesfeer correspondeert met het vuurstratum onder het oppervlak van de aarde. Als een logisch gevolg van de opgehoopte spanningen in die hoogste hittesfeer, ontwikkelen zich allerlei explosies, zoals aardbevingen e.d., die in de komende maanden en jaren zullen gaan inzetten. Ze zullen uiteraard de gehele wereld teisteren, geen streek zal vrij blijven van veelsoortige rampen, en het aangezicht van de wereld zal zich gaan wijzigen.’ De Rozekruisers voorspellen tevens een Groot Spel, dat zich met de mensheid zal afspelen, voor- {==251==} {>>pagina-aanduiding<<} dat in het jaar 2001 de tijdschaal van de Grote Pyramide eindigt. Hun recente en komende publikaties motiveren zij door ‘de absolute noodzaak in deze dramatische tijd een dringendwaarschuwende stem te doen klinken, in verband met komende onafwendbaarheden, waartoe de blinde levensgang onzer mensheid heeft geleid, en daarmede nauwverbonden spectaculaire gebeurtenissen, die zeer aanstaande zijn, en die voor de gehele mensheid een acuut gevaar van de eerste orde betekenen. Dat zeer, zeer velen door dit nog tijdige signaal voor de fatale greep der komende Grote Begoocheling gespaard mogen blijven en alsnog tijdig de Ene Bevrijdingsweg zullen betreden.’ De Bevrijdingsweg houdt in, dat men zich van dialektiek en dualiteiten ontdoet, het Ik bevrijdt, zijn Ego verliest - dat men daarenboven het Andere Rijk bewust binnentreedt: ‘niet de spiegelsfeer, niet het bestaansgebied der doden, maar het Rijk van de gnosis, het Rijk der Zielemensheid, de levensorde van Christus, het Koninkrijk der Hemelen.’ Als zodanig richt het Rozekruisers Genootschap zich ‘tot allen die de tragiek der mensheidsgang doorschouwen gaan, en in diepe verontrusting des harten alsnog een werkelijk ontstijgen zoeken aan de fatale kringloop des doods, die de mensheid onweerstaanbaar doet ondergaan in het peilloze duister van de vallende Kosmische Nacht.’ Zesmaal jaarlijks verschijnend aquarius, waarin opgenomen ‘Ecclesia Pistis Sophia’, 17e serie, 1968. Amsterdam: Hartenstraat 6, Centrum. (Teksten als bovenstaande liegen er niet om - zij zijn voor iedereen vrij toegankelijk). {==252==} {>>pagina-aanduiding<<} Ewald Vanvugt: Alles ging weer door (Uit een gesprek met Lieneke van Schaardenburg, Vrij Nederland, 18 mei 1968) ‘- Zou je het erg vinden als je gepakt werd? (i.v.m. de psychedelicatessen) Ik zou het ontzettend onaangenaam vinden. Ik wil het helemaal niet. Het is iets wat ik volkomen niet ambiëer (lacht). Nee, dat is te gek... Ik zie er niet ontzettend tegen op. Je zit gewoon in een andere film weet je. Maar het is wel een hele saaie film. - Geen onoverkomelijke? Dat je flipt? Dat je het gekkenhuis ingaat? Nee, dat is voorbij. Als je het gekkenhuis ingaat, gebeurt dat alleen nog maar als je het ten volle beseft. Als ik gedwongen was in een vast patroon te leven, in een gezin of in een groep, dan zou ik op een gegeven ogenblik er uit spatten. Op de manier waarop de psychiatrie nu in elkaar zit, zou ik waarschijnlijk tot patiënt worden verklaard. Je kent toch dat verhaal van Laing over dat jongetje, die met z'n moeder en grootmoeder bij hem kwam, die verklaarden dat dat jongetje gek was. Laing is toen de boel gaan onderzoeken en het bleek dat die moeder en die grootmoeder alle twee hardstikke gek waren. Laing was toen hij dat deed in dienst van de overheid en onderzocht die moeder en grootmoeder op eigen initiatief. De gedachte dat je flipt en in een gekkenhuis terecht zou komen is voorbij. Voor mij tenminste wel. Alle mensen buiten zijn zo opgefokt en zenuwachtig, dat je maar heel kalm hoeft te blijven en er gebeurt gewoon niets. Een tijdje heb ik het wel gehad dat ik dacht pphh ik kom daar terecht. Maar toen las ik dat Penguin-boek van Laing The Politics of Experience waardoor ik die gedachte gelukkig van me af kon zetten. Het is onzin. Aan dat spel doe je gewoon niet mee. - En als je ongevraagd mee moet doen? Je doet niet mee, je blijft gewoon heel erg kalm, weet je wel. Je moet ook geen medicijnen innemen, dat is heel belangrijk. Weet je iets van de oosterse godsdiensten en Yoga? Een van de dingen die ze leren is, het je niet hechten aan iets. Het is gewoon beter om alles te laten vloeien, om je niet vast te houden aan allerlei toestanden en gedachtenbeelden, weet je wel. Je moet je {==253==} {>>pagina-aanduiding<<} aan niets hechten, maar dat wil nog niet zeggen dat als er een heerlijke slagroompunt met kersen voor je staat dat je die dan niet heerlijk op gaat zitten eten. Je moet je alleen niet hechten. Je moet er geen deel aan nemen als er b.v. nare dingen om je heen gebeuren. Dan ga je lekker naar buiten en ga je iets anders doen. Ik heb eens een keer meegemaakt, ja, hoe zeg ik dat... Op de éen of andere manier was ik een man geworden. Een fakir die zijn adem had afgezet, die in een kist gedaan was en die door andere vogels onder de aarde was gestopt. Ik was begraven en zou een maand onder de aarde blijven. Na een maand zouden die vogels mij weer opgraven, ik zou mijn adem weer aanzetten en dan was ik er weer gewoon. Dan ging ik gewoon weer verder. Toen er ongeveer 28 dagen voorbij waren, werkte dat ademsysteem niet meer. Ik had eerst al mijn wil gebruikt om mijn adem afgezet te houden, om alle zaken bij elkaar te houden, weet je wel, maar ik hield het niet in de hand. Ik wilde weer gaan ademhalen, maar onder de aarde was geen lucht, dus stikte ik. Mijn lichaam stierf. Ik begon te rotten. Dat is een ontzettend onaangename ervaring. Ik moest dat loslaten, weet je wel pphhh. Ik had mijn ogen dicht, ik zag mezelf daar rottend onder de aarde liggen. Daarom dacht ik met al mijn kracht en al mijn wil: Dat is niet goed. Dat kan niet. Dus pphhh. Opeens rimpelde al dat verrotte vlees ineen en werden het druppels water. Dat gekleurde water liep weg en ik was gewoon weer lichaam. De kist werd uit de aarde gehaald en opengemaakt. Alles ging weer door.’ {==254==} {>>pagina-aanduiding<<} De sleutelkoning! klaar terwijl u wacht! Wat mij tot het jaar 2001 - als ik 72 jaar jong zal zijn - in leven zal houden, ijs en weder dienende, de mens schikt, enz. - is mijn goedgelovigheid. Ik geloof alles; waarom zou eerst het tegendeel bewezen moeten worden? Waarom zou alles niet waar zijn, zolang het ‘anders’ is dan de volslagen krankzinnigheid, waarbinnen wij gedoemd zijn te leven, slaafgehouden door autoriteiten allerwege, die vaker niet dan wel zichzelf nooit gevonden hebben, en zich in leven houden door onderdrukking? Een mens kan waarschuwen tegen velerlei grote begoochelingen, waarvan een ander het slachtoffer wordt gemaakt. Barbertje moet altijd hangen, al is het aan zijn ecologisch bewustzijn: zie de gehangene. Via anti-slogans, revolutie, anti-materie, de duistere paden van de delta-mystiek (de chemische verbinding vuur en water, kreeft en ram, Nederland & Engeland) blijven wij ons kleine keelgeluid toevoegen aan de bestaande wegen der binnenlandse zending, de ondergrond-wortelschietende Lotus rekt zich door het water omhoog, om zich in het zuivere Licht te verbranden. Wie slachtoffer wordt van zijn angsten, verliest zich in de spiegelsfeer der dialektiek. Maar, hoe dan ook, zijn menselijke transmutatie en transfiguratie kunnen hier en nu plaatsvinden, voor elkeen, die achter zich verbrandt het schip van zijn ikleven. Vrijheid en bevrijding: wie biedt? In Nederland, de grote vuilnisemmer van Europa, groeit een bloem op de belt. Wie toegrijpt, zal de hand gereikt worden. Er zijn mysterie-planeten, waarvan het bestaan aantoonbaar is, nog onontdekt; zoals chemische elementen aangetoond {==255==} {>>pagina-aanduiding<<} werden voor hun ontcijfering. Wie een ontdekkingsreis onderneemt door het boek van Zijn leven staat dagelijks opnieuw verrukt van de vele levenskansen, die hem dóor alle nú geldige opvattingen heen dichter bij de waarheid brengen. Het is, en blijft, ons hoogste goed. De sleutelkoning! Wacht terwijl u het klaart! Ontleen aan het ongekende alle kracht, en alle kracht zal u geworden. De andere k(r)ant Uit het eerste, in 's-Hertogenbosch uitgegeven nummer (17 feb. '68): ‘De Andere Krant is ontstaan uit onbehagen. Een persmonopolie, van welke pers dan ook, is ongezond, uiterst ongezond. Daarom dit weekblad, een vrije tribune waarin kritische kanttekeningen en onafhankelijke berichtgeving opgenomen kunnen worden. In principe staat dak open voor bijdragen van iedereen. Plaatsing geschiedt anoniem en onder verantwoordelijkheid van de redaktie. Objectieve berichtgeving kan worden gegarandeerd door het volstrekt afwezig zijn van maatschappelijke en financiële belangen. Dit is opiniepers, een vrije pers. Uit het eerste, in Eindhoven uitgegeven nummer: ‘In een gesprek met Hans Vlek bleek, dat het de bedoeling was om door heel Brabant lokale Andere Kranten uit te geven met dezelfde doelstellingen maar autonoom uitgegeven. Artikelen kunnen uitgewisseld worden enz. Vandaar deze eindhovense Andere Krant, die tracht het evenwicht in de pers zoveel het kan te herstellen.’ 's-Hertogenbosch: Hans Vlek, Postelstraat 39; Peter van Lieshout, Haydnstraat 1. Eindhoven: De Klerklaan 58. Uit het achtste, Bosse, nummer: {==256==} {>>pagina-aanduiding<<} Atman, spreek uit aatmen, ademen, is Sanskriet voor wereldziel. atman productions een dekmantelorganisatie, een welgekozen schuilnaam van een wereldomspannende vibratieketen, een op nonverbaal en subliminaal nivo corresponderende groep bewust naamlozen. Opererend van Canada tot de Soedan, van Tallahassee tot Kyoto, van San Francisco tot Rawalpindi, van Montpelliers tot Mykonos, van Kitzbühel tot Den Bosch. Geleid door de kosmische wegwijzer, gelovend aan de suprasensationele zielsomwenteling, geïnspireerd door Arhats, Boddhisattva's, Astrologen, Popen, Dugpa's, Mahathera's, BoeHoe's, Goeroe's, Goden, Avatara's, Druïden, Acarya's, Sunnyasins, Theosofen, Monniken, Dagsluiters, Paragnosten, Stylieten, Lama's, Engelen, Aartsengelen, Witte Wieven, Shamans, Cherubijnen, Voorgangers, Brahmanen, Maharishi's, Witte Magiërs, Medicijnmannen, Heiligen, Melaatsen, Saddhu's, Wika's, Nonnen en Goddelijke Goochelaars. Een zwijgzame groep verlichten, die hun anoniemiteit niet willen prijsgeven. Om bepaalde redenen besliste men, besliste een vooraanstaand lid van deze globale commune, de Ku Klux Klan tégen het Kwaad, juist dak uit om als spreekbuis te dienen. Af en toe, en wellicht vaak, zullen in de kolommen van deze krant en en in de vorm van aparte pamfletten, blauwdrukken, boodschappen van de pers rollen die afkomstig zijn van AP (Atman Productions). Hierdoor zijn wij automatisch, als enigen in Nederland +), aangesloten bij het Ecstatic Information Syndicate, een Underground-net van berichtgevers als bijvoorbeeld de Phakti Press, de Bardo Travel Agency, de Bön Shaman Brotherhood, de Celestial Freedom Riders, Light Power, Tat Tvam Asi Association, Famous Shakti Schools, Dharma Digest, Moksha Cafeterias, Inner Truth Scouts of Zambia, Universal Life Guards, Mechelen Free Press, de Sura-meraya-majja-pamadatthana Veramani Sikkhapadam Samadiyami Propagandisten, de Mantrasänger van Rostock, het Bureau voor Allerhande, het Chronia Pola Graffio, de Kali Yuga Association en zo voorts. De goede vibraties omspinnen de Globe, het zal ons, dakkers en Diggers een genoegen zijn als relais te dienen. Het heelal is je rechtmatig territoir, reizen staat vrij, binnenvaart, binnenvaart, binnenvaart. De sleutel is in je schedel.’ {==257==} {>>pagina-aanduiding<<} De adept: bereid en waakzaam ‘Op dit stadium in onze correspondentie, verkeerd begrepen als wij in het algemeen schijnen te worden, zelfs door jou, mijn trouwe vriend, mag het een ogenblik waardevol zijn en nuttig voor ons beiden, dat je over zekere feiten worden ingelicht - en zeer belangrijke feiten - die verbonden zijn aan het adeptschap. Onthoud dus de volgende punten. 1. Een adept - de hoogste zowel als de laagste - is dat slechts gedurende het uitoefenen van zijn okkulte krachten. 2. Als deze krachten nodig zijn, zal de soevereine wil de deuren naar de innerlijke mens (de adept) ontsluiten, die vrij te voorschijn kan komen en vrijuit handelen op de voorwaarde dat zijn bewaker - de uiterlijke mens - ofwel geheel of gedeeltelijk verlamd zal zijn al naar het nodig is, bijv. of (a) mentaal en fysiek; (b) mentaal - maar niet fysiek; (c) fysiek maar niet geheel mentaal; (d) geen van beide - maar met een akasa-film aangebracht tussen de uiterlijk en de innerlijke mens. 3. De geringste uitoefening van okkulte krachten, zoals je nu dus ziet, vereist inspanning. We kunnen dit vergelijken met de innerlijke musculaire inspanning van een atleet, die zich voorbereidt zijn fysieke kracht te gebruiken. Zoals geen atleet er op uit is zich voortdurend te amuseren door zijn aderen te doen zwellen in het vooruitzicht een zwaar gewicht te moeten heffen, kan geen adept verondersteld worden zijn wil in voortdurende spanning te houden, en de innerlijke mens in volledige funktie, als daar geen onmiddellijke noodzaak voor is. Als de innerlijke mens rust wordt de adept een gewone man, begrensd door zijn fysieke zintuigen en de funkties van zijn fysieke hersenen. Gewoonte scherpt de intuitie daarvan, maar is niet in staat ze supergevoelig (supersensuous) te maken. De innerlijke adept is altijd bereid, altijd waakzaam, en dat is genoeg voor ons doel. Dus in ogenblikken van rust, zijn ook zijn mogelijkheden in rust.’ Uit: THE MAHATMA LETTERS to A.P. Sinnett from the Mahatmas M. & K.H.; Transcribed and Compiled by A.T. Zarker, Third and revised edition, The Theosophical Publishing House, Adyar, India, 1962. {==258==} {>>pagina-aanduiding<<} Publicatie No. 95 Integriteit Het blad der wereldwachters (The Journal of the World Guardians) zomer 1967 Nogmaals, beste Lezers en Studenten, wil ik u uit de bodem van mijn hart danken voor uw warme en wonderbaarlijke brieven, die mij sinds de publikatie van ‘The Finding of the Third Eye’ in 1938, voortdurend gestimuleerd hebben bij het schrijven van volgende boeken. Ik weet dat een aantal uwer ook naar mijn uitgevers geschreven hebben in verband met mijn uitverkochte boeken. Zij hebben niet alleen besloten de boeken te herdrukken, maar mij bovendien toegestaan ze uit te breiden en up to date te maken, teneinde aan huidige behoeften te beantwoorden. In dertig jaar is er een grote groei geweest van de zoekende en onbevooroordeelde geest door de hele wereld. De wetenschap heeft ook veel bijgedragen tot het begrijpen van verborgen werkelijkheden. Zelfs de minst verbeeldingsvollen vragen zich af welke verbazingwekkende dingen gedurende de volgende decennia ervaren zullen worden. Het einde van elke eeuw brengt zijn vrucht, in de vorm van nieuwe begrippen, groepen en attributen - zoals bijvoorbeeld het opkomen (advent) Theosofie, Spiritisme, en andere pionierende bewegingen ongeveer een eeuw geleden. Maar duizenden geloven, zoals u weet, dat de laatste kwarteeuw die nu komen gaat de grootste voorloper, kwartiermaker, voorbode (harbinger) van allen zal zijn, binnenleidende (ushering in) de wonderbaarlijke komst (arrival) van het ‘spirituele Koninkrijk op aarde’ opnieuw geleid door Christus (bekend in het Oosten als Maitreya), en Zijn volgelingen, de Meesters der Wijsheid. Het is moeilijk voor ons zulk een ontzagwekkende (awesome) waarschijnlijkheid volledig te omvatten. Maar het zou zeker tragisch zijn als wij ons potentiëel aandeel van zulke vervulling zouden missen door blinde of skeptische onvoorbereidheid. De Grote Meester, door de Egyptenaren ‘De Eeuwig-Komende’ (The Ever-Coming One) genoemd, is met regelmatige intervallen verschenen om ons de les van elk Teken in de Zodiak te leren binnen wiens invloed wij elke tweeduizend jaar, ongeveer, {==259==} {>>pagina-aanduiding<<} komen, juist zoals wij nu de Aquarian Age binnentreden. De oorlogen, het strijdrumoer, en de ‘valse profeten’ zijn er alle! De mensheid wordt onderworpen aan extreme situaties allerlei aard, en wordt steeds meer gevoelig gemaakt (sensitized). Slechts door stoutmoedig onderscheiden en selekteren (keen discernment and discrimination) kunnen wij de gemengde draden van de stervende en de te-geborenworden wereld ontrafelen, en de involutionaire en evolutionaire richtingen verhelderen. Zij staan op de drempel van verschrikkelijke mogelijkheden. In zijn fascinerend boek ‘The Exploration of Outer Space’ toont Sir Bernard Lovell enkele opmerkelijke vondsten. Hij zegt dat onder de ontelbare Melkwegen die in het Heelal bestaan, er honderden planeten moeten zijn, waar voorwaarden voor de groei van leven overeenkomstig de onze zijn. Hij zegt dat sommigen hiervan bewijzen gedesintegreerd te zijn, en hij brengt de veronderstelling naar voren dat de mensheden op deze planeten, na een wetenschappelijke kennis en een zedelijke onverantwoordelijkheid (moral irresponsibility) bereikt te hebben, de laatste bom en ketting-reaktie tot ontploffing brachten - zichzelf en hun gast-planeet vernietigende. Hij stelt voor dat slechts een diep en urgent zedelijk ontwaken ons en onze planeet van een dergelijk lot kan redden. De mens is ‘de vrije wil’ gegeven. Daarom kan een Goddelijke Tussenkomst niet plaatsvinden tot- en voordat mensen er om smeken, en zich er op voorbereiden. Duizenden over de gehele wereld zeggen nu dagelijks de Grote Aanroep, die een appèl is tot Goddelijke Tussenkomst. Als er genoeg Integriteit achter dit appèl is, zal het resultaat onvermijdelijk zijn. De mensheid zal een verandering van hart ervaren, een verruiming van het bewustzijn, en de Weg zal duidelijk gemaakt worden. De dagen van leven onder de dreiging van uitroeiing of erger, oorlog, ziekte en krankzinnigheid, kunnen dan voorbijgaan, plaatsmakende voor een nieuw tijdperk dat lieflijker is dan wat wij ons nu maar kunnen voorstellen. Om dit doel te dienen heeft onze World Union Fellowship sinds 1940 gewerkt, met haar Sleutelwoord ‘Integriteit’ en training voor de nieuwe-tijd (new-age) capaciteit van Wereld Wachterschap. Het is mijn hoop dat onze lezers hun eigen initiatief en genie zullen gebruiken in het demonstreren van deze nieuwe levensvorm, elk een groep-cel scheppende in zijn eigen omgeving. Het verheugt mij te horen dat dit plaats gaat vinden, {==260==} {>>pagina-aanduiding<<} en dat ik al vereerd ben met de vriendschap van verschillende new-age godskinderen, die welvaren bij de humanitaire levenswijze. Mijn echtgenoot en ik waren weer zeer gelukkig deze zomer in het Zwitserse Aiglon College, en wij genoten vooral van de interessante boekenverzameling van John Corlette, onze gastheer. Ik zou u de studie willen aanbevelen van ‘The New Way to Relax’ door Karin Roon (a Cedar Book No 35), prijs 6 shillings, verkrijgbaar bij The World's Work Ltd., Kingswood, Tadworth, Surrey. Ik neem aan dat u het bizonder behulpzaam zult vinden. In zijn College legt John Corlette de nadruk op Meditatie, Integriteit en Dienstbaarheid (Service). Onze oude vriendin, Luisa Lady Forbes acht haar wereld-wijde populariteit als spreekster bekroond door de devote weerklank die zij van de jonge generatie ontvangt in zulke plaatsen als Aiglon College, die instinktief haar new-age begrip op waarde schatten. U zult zich herinneren dat ik u gesproken heb over de geneeskracht van Wheat Grass, ontworpen en met groeiend succes gebruikt door Dr. Ann Wigmore. Zij heeft nu haar autobiografie gepubliceerd, die volledige details over de procedure en andere waardevolle informatie geeft. Het boek heet ‘Why Suffer’ en is verkrijgbaar bij ‘The Rising Sun Christianity’, 25 Exeter Street, Boston, Mass. 02216, USA. $3.95. agricultuur. De Henry Doubleday Research Association, Bocking, Braintree, Essex, Engeland, demonstreert onderzoekswerk op verbeterde methoden van pest-controle zonder chemicaliën, en organische land- en tuinbouw, waaronder begrepen het gebruik van Russische Comfrey (?), enz... Leden ontvangen waardevolle informatieve literatuur voor 2 guineas per jaar. psychosynthese. Dit is de titel van een mooi, behulpzaam boek over het new-age systeem van psychologie zoals die is opgebouwd door de auteur, Dr Robert Assagioli (verkrijgbaar bij John Watkins, 21 Cecil Court, London W.C.2, 50/ -). Het verklaart de technieken waardoor de oorlogvoerende elementen binnen een menselijk wezen kunnen worden gesynthetiseerd en geïntegreerd onder de controle van de wil van zijn eigen ziel, inbegrepen het gebruik van muziek en meditatie. Er zijn nu zoveel goede pionierende leiders over de hele wereld. Daarom zou niemand zich ondoeltreffend of ineffektief hoeven te voelen. Die- {==261==} {>>pagina-aanduiding<<} genen onder ons die ‘tot leven komen’ stellen steeds dieper belang in de ongeziene werkelijkheden, of het nu gaat om de geheime krachten binnen het atoom, de geheime krachten die de atmosfeer doordringen, of de geheime krachten binnen de menselijke persoonlijkheid. Wij beginnen te vermoeden dat deze wereld zou kunnen worden beschouwd als een gedachte, de geconcretiseerde gedachte van een Wezen Dat voorgeschreven heeft dat wij mensen, zelf microscopische gedachten-eenheden, een invloed op deze planeet zullen uitoefenen die slechts begrensd is door onze eigen wilskracht. Door de kracht van onze eigen hersenen, aangespoord door onze goede wil, zouden wij, als wij zo verkozen, het leven en de levensvoorwaarden op deze planeet van een gevaarlijke en ongezonde chaos kunnen transformeren tot een paradijs. Bovendien gevoelen velen dat de zogenaamde ‘Handelingen van God’, zoals tornado's en aardbevingen in werkelijkheid de reakties van onze levende planeet zijn tegen de parasitaire aanrandingen, (outrages) door een exploiterende mensheid op haar lichaam gepleegd. Als dit het geval is, zou een geregenereerde mensheid die waarachtig wachterschap over de planeet uitoefent meer weldadige planetaire en weers-condities mogelijk kunnen maken. Mensen als Teilhard de Chardin, Oliver Reiser en Bernard Lovell zijn heet op het spoor van deze ontdekking. Zelfs als zij nog niet de volledige implikaties blootleggen, beginnen zij de kracht te gevoelen van de grote gedachte-vorm, door successieve generaties in de aura van deze aarde gebouwd. Elke impuls van haat, angst, streven en inspiratie wordt in dit uitgebreide gedachtecomplex getrokken, daaraan zijn yota wel en wee (for better or worse) toevoegende. Dan kan ofwel de uiteindelijke wereldcataclysme geschieden ofwel de ‘Goddelijke Tussenkomst’, volgens de kollektieve beslissing van de mensheid! En wie weet wie van ons instaat zou zijn te beoefenen dat ‘graantje geloof dat de berg zou doen bewegen’ van menselijke blindheid en verwarring? U zou het kunnen zijn, ik zou het kunnen zijn - dus laten wij allen de poging samen wagen. God zal ons zeker helpen in onze onderneming van dienstbaarheid, en groeiend begrip gedurende deze vitale periode in de menselijke geschiedenis. Als steeds uw toegewijde Redactrice, Vera Stanley Adler, c/o British Monomark, V.S.A., london W.C. 1, Engeland. Permanent korrespondentie-adres. {==262==} {>>pagina-aanduiding<<} Tussen Gog en Magog Geheime wetenschappen zullen blijven bestaan, zolang er nog geheimen zijn. ‘De machine zal nooit beheerst worden, zoals sommigen zich verbeelden; hij zal uiteindelijk tot oudroest vergaan, maar niet voordat de mensen de aard van het mysterie hebben begrepen dat hen aan hun schepping bindt.’ (Henry Miller). Geheimen zullen geopenbaard worden, zolang mensen zich blijven verdiepen in de innerlijke wereld, die zoveel werkelijker is dan de kollektieve projekties van duizenden jaren botsauto-methodieken, die men werkelijkheid noemt. In zijn Schriften zum Chassidismus (God und Magog, Eine Chronik) laat Martin Buber de uitspraak aan Rabbi Loewe ben Bezalel van Praag: ‘Die Kriege Gogs und Magogs werden um Gott geführt.’ Het is de enige wáre strijd: die van het zelf tegen de verduistering; van het individu tegen de massa, van de ketter tegen het dogma, van de waarheid tegen de leugen. Mijzelf heb ik aangetroffen, verzinkend in het drijfzand van ‘persoonlijkheid’, ‘karakter’, ‘imago’, totdat ik er aan de haren uitgesleurd werd, en wie zal verhelen dat het bloed, zweet en tranen kost, zichzelf te vinden? Wie kan ooit de pijn beschrijven, die wij achterlaten langs de levensweg? De Broederschap van het Licht, die in ons en in Ons en In ons werkzaam is, een vlam van verwachting hooggehouden, dwars door totale vernietigingen en ondergaande beschavingen, is werkzamer dan ooit. Ik gooi je de kaarten open en bloot op tafel, sluit aan, treed toe: wees welkom. Dagelijks nieuwe boodschappers: doe iets aan je slaap, doe iets aan je ontwaken, speel met de verschijningen {==263==} {>>pagina-aanduiding<<} voor je ogen, richt al je aandacht op je hart, vind die mededeelgenoot, die je Witte Vriend is: onzichtbaar voor anderen, maar je medestander. Je eigen hart. Je eigen kruis. Je eigen wedergeboorte. Dring door alle symbolieken: de getallen, de kleuren, de vormen. Beoefen de kunst van het leven. Laat je niet meeslepen door welk geweld dan ook, kies nooit partij. Gandhi: ‘Mijn geloofsbelijdenis van geweldloosheid is een buitengewoon aktieve kracht. Daarin is geen plaats voor lafheid of zelfs zwakte. Als een mens volledig bereid is te sterven zal hij zelfs de begeerte niet voelen geweld te gebruiken. En de geschiedenis is vol van voorbeelden van mensen die, door te sterven met moed en medeleven op hun lippen, de harten van hun gewelddadige tegenstanders bekeerden.’ Dat zal altijd het enige uitgangspunt zijn; hier vinden wij elkaar - of lopen wij aan elkaar voorbij, ik glimlachend, wetend, jij: scheldend, tierend, protesterend, verward, wanhopig, angstig, verontwaardigd - terwijl ik weet dat jij gered wordt, of je het nu wil of niet: de karmische loop der gebeurtenissen is een onstuitbaar proces, waarbij je slechts dan begaan kunt zijn als je het belang inziet, op wereldniveau, van je geringste gedachte, woord of handeling. Er is een reservoir, waar je stand van zaken wordt bijgehouden, of dat nu is het magische eiland Shamballah, ergens in de Gobi-woestijn, in een ondergrondse van de Himalaya of in de kollektieve verbeeldingskracht, die onze eigen kracht is. Dit teken - dat de Kracht verbeeldt - heeft me veel gekost: dáar waar de grenzen van het woord bereikt worden begint de ware evolutie, dáar waar {==264==} {>>pagina-aanduiding<<} men het onzegbare, ondoordringbare nadert is het moeilijk onzichtbare kommunikatie te bewerkstelligen. Ik spreek namens niemand behalve mijzelf, en dit zelf is weer een stroom, door vele bronnen gevoed. Dit teken, het mijne - zegt men - hoop ik nog vaak te kunnen aantreffen op ieders weg - kracht is wat wij allen nodig hebben. Waar niet te zoeken, waar die aanwezig is: in je eigen dienstbare zelf? Dan kun je, als altijd, steeds weer opnieuw, die spiegel voor jezelf neerzetten, en je kijkend, schouwend, afvragen in hoeverre je beantwoordt aan datgene wat je beoogt: de vervolmaking. De dienaar ‘De volmaakte dienaar is hij die, zo goed als hij kan, doet wat hij gelooft dat de wil van de Meester is, en het door hem te verrichten werk overeenkomstig Gods plan. Dan zet hij, na zijn deel gedaan te hebben, het werk voort zonder zich te bekommeren om het resultaat van zijn handelingen. Hij weet dat wijzere ogen dan de zijne het einde zien vanaf het begin; dat inzicht, dieper en liefdevoller dan het zijne, de vruchten van zijn dienst schat, en dat een oordeel, rijper dan het zijne, de kracht en de omvang van de ingezette trilling beproeft en die kracht regelt overeenkomstig de beweegredenen. Hij lijdt niet aan hoogmoed over hetgeen hij tot stand heeft gebracht, noch aan onnodige neerslachtigheid over hetgeen hij nog niet voltooide. Te allen tijde doet hij zijn uiterste best, en verspilt geen tijd met terug te kijken, maar gaat gestadig voorwaarts teneinde de eerstvolgende taak te volbrengen. Tobben over vroegere daden, en zijn denken richten op eens behaald succes, zijn de kenmerken van involutie, terwijl de dienaar tracht te werken met de wet van evolutie. Geef uw aandacht aan dit belangrijke feit. Na gehandeld te hebben, schenkt de verstandige dienaar geen aandacht aan wat zijn mededienaren zeggen, mits zijn meerderen (hetzij geïncarneerde mannen en vrouwen of de Groten {==265==} {>>pagina-aanduiding<<} Zelf) hun tevredenheid betuigen of zwijgen; het deert hem niet of het resultaat niet overeenkomt met wat hij ervan verwachtte, mits hij te goeder trouw het beste deed waartoe hij in staat was; het deert hem niet of hij overstelpt wordt met verwijten en berispingen, mits zijn innerlijk zelf rustig blijft en hem niet aanklaagt; het deert hem niet of hij vrienden, bloedverwanten, kinderen, de eens genoten populariteit en de goedkeuring van de hem omringende medewerkers verliest, mits zijn innerlijke gevoel van contact met Degenen Die leiden en voorlichten niet verbroken wordt; het deert hem niet of hij schijnbaar in het duister moet werken en of hij zich bewust wordt van het weinige resultaat van zijn zwoegen, mits het innerlijk licht toeneemt en zijn geweten zwijgt.’ (Brief door Alice A. Bailey op 16 september 1919 van haar Tibetaanse Leraar ontvangen). {==266==} {>>pagina-aanduiding<<} {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} {==267==} {>>pagina-aanduiding<<} XII Oceaan der profeten Waarin dichters, denkers, makers, werkers van het eerste en laatste uur aan het woord worden gelaten, en het Idee van het ecologisch bewustzijn groeit. {==268==} {>>pagina-aanduiding<<} ‘De poëzie moet als doel de praktische waarheid hebben. Ze brengt de verhoudingen die bestaan tussen de eerste beginselen en de tweederangs waarheden van het leven onder woorden. Elk ding blijft op zijn plaats. De opdracht van de poëzie is moeilijk. Zij mengt zich niet in de politieke gebeurtenissen, op de wijze waarop men een volk regeert, ze zinspeelt niet op hysterische tijden in de geschiedenis, op de staatsgrepen, op de koningsmoorden, op de intriges aan de hoven. Ze spreekt niet over de gevechten die de mens, bij uitzondering, begint met zichzelf, met zijn hartstochten. Ze ontdekt de wetten die de theoretische politiek tot leven brengen, en de wereldvrede, de weerleggingen van Macchiavelli, de inktpotten waaruit de werken van Proudhon werden geschreven, de mensdoms-psychologie. Een dichter moet nuttiger zijn dan enig burger van zijn stam. Zijn werk is het wetboek van de diplomaten, van de wetgevers, van de jeugdinstrukteurs. We staan ver af van de Homerussen, de Vergiels, de Klopstocks, de Camoënsen, de vrijgeworden verbeeldingen, de lofzangmakers, de kooplieden in epigrammen tegen de goddelijkheid. Laten we tot Confucius terugkeren, tot Boeddha, tot Socrates, tot Jezus-Christus, zedepredikers die de dorpen afliepen, stervend van de honger! Voortaan moet men rekening houden met de rede, die alleen werkzaam is op de bekwaamheden die voorzitten bij de kategorie der verschijnselen van de zuivere goedheid.’ ‘Het goede is de overwinning van het kwade, de ontkenning van het kwaad. Als men het goede bezingt, wordt het kwaad door deze toereikende daad uitgeschakeld. Ik bezing niet wat men niet moet doen mag. Ik bezing hetgeen men doen moet. Het eerste omvat het tweede niet. Het tweede omvat het eerste.’ Isidore Ducasse (Lautréamont) Poésies I & II, 1870. {==269==} {>>pagina-aanduiding<<} 12. Oceaan der profeten Deze teksten vormen een keuze uit de 53 + 159 overwegingen van de grote Lautréamont, in de vertaling van Laurens D. Vancrevel als deel 2 en 3 in de nieuwe PTL-reeks (gestencild) verschenen bij het Surrealistisch Kabinet (in samenwerking met het Bureau de Recherches Surréalistes), Ruysdaelkade 23-I, Amsterdam, 1968. Al eerder werd een niet in zijn Verzamelde Werken voorkomende tekst van J.J. Slauerhoff door het Surrealistisch Kabinet in het Nederlands hertaald; de oorspronkelijke franstalige tekst verscheen in Le Disque Vert (speciaal nummer gewijd aan Lautréamont, Parijs-Brussel, 1925): ‘Heeft Lautréamont invloed in Nederland gehad? Men kan zich hoogstens afvragen of hij die zal hebben. Het is nog slechts bedeesd dat men de laatste jaren Rimbaud durft te benaderen. Het merendeel van de buitenlandse stromingen dringt in Holland na een latente periode van een halve eeuw door. Slechts enkele individuen ondergaan de direkte invloed van hun grote vaderland Westeuropa. Of dus Lautréamont invloed zal hebben? Waarschijnlijk op enkelen, maar niet op de literatuur, en zeker niet op de kultuur. Het enige dat Holland in beweging zou kunnen brengen zou zijn dat alle dijken in éen slag zouden doorbreken en dat de Oceaan bij haar zou binnendringen. ‘Oceaan, men verlangt naar u, grote Oceaan!”’ {==270==} {>>pagina-aanduiding<<} Mulisch: voer voor psychosofen De oceaan brak los, en open - zie hoe de Europese vaderlander Harry Mulisch bij het bedrijven van literatuur gegrepen werd door iets, dat groter was dan hijzelf; hoe hij er mee worstelde, en er aan ontkwam. Uit Voer voor psychologen, een cut-up uit de pagina's 23 en 26: ‘Midden in deze vlijtige en verheugende werkzaamheid, die het beste deed hopen, kwam ik plotseling onder de invloed van een berucht profeet en godsdienststichter te Amsterdam, een mengsel van Jeremia, Raspoetin, Plotinus, Bolland en Mary Baker-Eddy, - zonder twijfel éen der wonderbaarlijkste mensen van Nederland en met wie ik nog een literair appeltje te schillen heb. Ik werd zijn naaste medewerker en discipel. Hij was de ‘goeroe’, waarnaar ik eens gesmacht had. (...) Wekenlang logeerde ik in E.'s onvergetelijke huis en leefde met totale inzet in halfwaanzinnige regionen van extase, ‘inspiraties’, lezingen, aanhangers, aanhangsters, groteske spektakels en pandemoniums, waar soms de politie aan te pas kwam. Met angst en beven (nog steeds) zie ik het uur naderen, waarin ik definitiever dan nu te spreken zal krijgen over de periode, die aanbrak na mijn afscheid van E. De onderwereld brak los. Alles wat er is brak los. (...) In mijn hoofd brandden bengaalse vuren, steenrode, pruisischblauwe, zonwitte, sommige zo zwart als vogels; mijn handen vonkten wanneer ik iets aanraakte; waar ik liep werd de grond verschroeid. (...) Wij scheidden niet zozeer omdat wij elkaars vrouwen hadden verleid, - hij was de grootste vrouwenveelvraat die ik ooit heb meegemaakt, - maar omdat ik zelf ook een profeet bleek te zijn. En twee profeten in één huis... nee, dat gaat niet, dat kan ik verzekeren. (...) Een gebied, dat om alle psychologische of theologische naamgevingen lacht, ejakuleerde honderden dagen achtereen in mijn bestaan. (...) Nooit zal ik weten, wat er aan de hand was. Iedere ‘verklaring’ doet mij denken aan een poging om bij het licht van een lucifer te tonen, hoe de zon er uitziet. (...) Ik leefde op de top van de wereld. Toen had ik Isaac Luria niet meer {==271==} {>>pagina-aanduiding<<} nodig: zelf schreef ik een Kabalah, als een aap klauterde ik rond in de Otz Chaïm, de levensboom. De wereld gonsde en trilde van betekenis. (...) Ik wist wat de egyptenaren wisten, ik wist wat de griekse mysteriën wisten, ik wist alles wat wie dan ook ooit geweten kan hebben - en nog aanzienlijk meer. Niemand kon Christus meer begrepen hebben dan ik. Tegenover mij stond hij in mijn kamer en sloeg mij ook op de linker wang. Over hem zal ik nog wel eens een boekje opendoen, want hij was God, en nog wat anders ook, berg je. Ik heb mijzelf niet cadeau gekregen. Zijn er schrijvers, die tenminste nog een puinhoop van hun voorgangers kunnen overnemen, ik moest eerst het hele gebouw zelf optrekken, en het vervolgens voor mijn ogen in elkaar zien storten. Zelf moest ik het in elkaar trappen. Zonder meer had ik de bewierookte stichter van een internationale or fische, gnostische sekte kunnen worden - vrouwen zouden mijn beeltenis bij zich hebben gedragen, mijn neus is lang genoeg... Ik heb verkozen, in tegenstelling tot E., de weg ten einde te gaan, aan de charlatannerie voorbij, en dan eens te zien wat overgebleven is. (...) Alle ‘okkultismen’ zijn logarithmentafels vol reken-en zetfouten; soms leiden zij tot een goede uitkomst, maar niemand weet volgens welk systeem de tafels zijn gekonstrueerd en berekend. Dit te ontdekken stond mij in mijn haat tegen alles wat okkult is voor ogen, en ik heb daarin vorderingen gemaakt, - zeer tot toekomstig ongenoegen van het samenzweerderstuig der okkultisten, dat juist zwelgt in de geheimzinnigheid en nog te stom is om voor de duivel te dansen, zoals E. dan tenminste nog deed. (...) Het logische verstand ziet hier de chaos losbreken (de chaos overigens, die de ogen overal en altijd al losgebroken hebben gezien!), maar alleen omdat het slechts een fraktie bestrijkt van wat de menselijke geest vermag en de wetten niet kent, die deze ‘ongelijkheid’ beheersen. Voor de primitief waren zij van praelogische, religieuze aard; bij mij post-logisch, gedefinieerd, en daarom niet meer in de oude zin van het woord ‘religieus’ te noemen. Tegelijk meer en minder dan dat. Ruw gezegd was de zaak deze, dat bij mij het onverklaarbare, ‘het wonder’, of noem maar op, uit de buitenwereld werd gelicht en in het ‘denken’ opgenomen. (Een ‘denken’, dat alleen maar bij bij wijze van spreken zo genoemd kan worden; het sluit het aristotelische denken in als niet meer dan éen van haar dimensies; men zou {==272==} {>>pagina-aanduiding<<} het met even veel of even weinig recht ‘poëzie’ kunnen noemen, of zoals ik al zei: ‘religie’.) Met een schijn van gelijk zou men dus kunnen opmerken dat er niets gebeurd is. Er heeft zich alleen een verplaatsing afgespeeld. Maar wie zo praat, kan beter verhuizer worden. Want uit dit verplaatsingsproces van de buitenwereld naar het innerlijk van de mens, uit dat proces van bewustwording kortom, bestaat onze enige evolutiemogelijkheid. Alleen op deze manier worden wij de verschijnselen de baas.’ En zo voort. Uw dienstwillige dienaar. Hoe wordt de schrijver zichzelf de baas. Hoe hervindt hij zichzelf, zijn eigen gewaarwordingen, door anderen al méer dan waar gemaakt? Ik ken geen schrijver, die de naam verdient, of hij moest alles eerst zelf ervaren - de zwarte en de witte magie, de charlatans (inderdaad, ik heb E. ontmoet en stond uiteraard heel wat vrijer tegenover hem, 15 jaar later, dan eens Harry Mulisch) en illusionnisten, door eigen waandenkbeelden meegesleepten. De hoogmoedigen. De arroganten. De vereenzaamde paranoïden, die verwarring zaaien. Bij de verminkte herverschijning van de Dageraad der Magiërs (De Bezige Bij, 1968) even een Zevensprong, door Rudy Cornets de Groot, in het boek van die naam, ook bij de Bezige Bij, 1967. ‘Natuurlijk heeft de alchimie van Pauwels en Bergier niets met de ware alchemie te maken. Zij zijn geen adepten, zij, souffleurs - de puffers, die het vuur aanbliezen, maar zelf buiten het reinigingsproces bleven - zijn de aangewezen figuren niet om een nieuwsgierige wegwijs te maken in de hermetische wetenschap. Niet zonder zorg zag ik dat velen het boek De dageraad der magiërs als een soort bijbel gingen beschouwen. Het boek ontketende een rage, {==273==} {>>pagina-aanduiding<<} maar die werd goddank snel weggevaagd door een andere, die beter in een gevoelde behoefte voorzag: de rage van de popmuziek (...) Men wordt tegenwoordig inderdaad overstelpt met geschriften waarin achter een overdadig verbalisme hele begrippenbazars schuilgaan. Op zichzelf zegt zo'n vaststelling natuurlijk nog niets over de bruikbaarheid van die bazars, Maar ze leidt wel tot de conclusie dat vele schrijvers van dit moment niet worden bevoorraad door die besluitende, zekerheid verschaffende visie, die uitgaat van een op fatsoenlijke grondslagen gevestigde ‘ideologie’. De schrijver van vandaag is nu eenmaal geen Verwey meer: hij zit met de brokken, en bij afwezigheid van een betrouwbare Idee kan alleen een persoonlijk ingrijpen die innerlijke chaos ordenen. Het boek van Pauwels en Bergier bewijst, hoe gemakkelijk men in die chaos zelf verstrikt raakt. Maar deze schrijvers zijn de enigen niet wie dat overkomt: hun populariteit is daar wel borg voor. Vanwaar opeens die aandacht voor het magische, het chemische? Is er een (nederlandse) alchimistische traditie die in zekere perioden opeens door de oppervlakte heenbreekt, en is er een correlatief verband tussen de opeenhoping van alchimistisch werk en het in het wilde weg zoeken naar zekerheden, minder wankel, meer belovend dan die van een vorig geslacht? Misschien. Maar er zijn grote verschillen tussen alchimisten en alchimisten. Misschien zijn er alchimisten die niet eens weten dat ze het zijn...’ Magiërs in binnen-en buitenland. Het magisch binnengebeuren, dat zich godzijdank inderdaad niets aantrekt van menselijke wetten, die wankelen. Zolang geen dogma de rituele loutering (voor ieder anders gewijd, of ingewijd) zijn wetten oplegt, zolang kunnen wij vertrouwen, en verwachten. Hassan i Sabbah, de oude man van de bergen, wacht al eeuwen. Hij monopoliseert niet, hij reikt aan, tast toe, overhandigt. Waarschuwingen. Zeker nodig. Luister naar Uncle Bill, de hangman uit de film Chappaqua: {==274==} {>>pagina-aanduiding<<} William S. Burroughs Herover het heelal! ‘Luister niet naar Hassan i Sabbah’, zullen ze je zeggen. ‘Hij wil je lichaam en alle lusten van het lichaam van je wegnemen. Luister naar ons. Wij presenteren De Tuin der Lusten Onsterfelijkheid Kosmisch Bewustzijn Het Beste Ooit In Drug Kicks. En liefde liefde liefde troggenvol. Hoe klinkt dat jongens? Beter dan Hassan i Sabbah en zijn koude winderige lichaamsloze rots? Niet?’ Het onmiddellijke risiko lopend mijzelf de minst populaire figuur van alle literatuur te vinden - en geschiedenis is literatuur - moet ik dit zeggen: ‘Breng de staat van het nieuws tesamen - Onderzoek dieper van staat naar dader - Wie monopoliseerde Onsterfelijkheid? Wie monopoliseerde Kosmisch Bewustzijn? Wie monopoliseerde Liefde Sex en Droom? Wie monopoliseerde Leven Tijd en Fortuin? * Wie nam van je weg wat van jou is? Zullen ze het nu allemaal terug geven? Hebben ze ooit iets voor niets weggegeven? Hebben ze ooit iets meer gegeven dan ze moesten geven? Hebben ze niet altijd als het mogelijk was teruggenomen wat zij gaven en dat was het altijd? Luister: Hun Tuin der Lusten is een riool aan het eind - ik heb er wat moeite mee gehad dit terrein van het laatste riool in kaart te brengen in de zogenaamde pornografische afdelingen van Naked Lunch en Soft Machine - Hun Onsterfelijkheid Kosmisch Bewustzijn en Liefde is tweedehands slechte kwaliteit spul - Hun medicijnen zijn vergif ontworpen voor uitstralingen in Orgasme Dood en Nova Ovens - Blijf uit de Tuin der Lusten weg - Het is een mensen-etende valkuil die eindigt in groene kleefstof - Gooi hun surrogaat Onsterfelijkheid terug - Het zal uiteenvallen voordat je de Grote Winkel uit bent - Trek hun kicks door het toilet - Ze vergiftigen en monopoliseren de hallucinogene middelen - leer het te maken zonder chemisch melodrama - Alles wat ze aan te bieden hebben is een scherm om de terugtocht te verhullen uit de kolonie die zij zo schandelijk slecht beheerd hebben. Om afspraken voor reizen te dekken zodat zij nooit de kiezers hoeven te betalen die zij verraden en {==275==} {>>pagina-aanduiding<<} verkocht hebben. Als eenmaal deze afspraken rond zijn zullen zij de plek achter zich opblazen. ‘En wat heeft mijn programma van totale versobering en totale weerstand jou te bieden? Ik bied je niets. Ik ben geen politikus. Dit zijn omstandigheden van de totale noodtoestand. En dit zijn mijn instrukties voor totale noodtoestand indien nu uitgevoerd konden de totale ramp nu in aantocht afwenden: ‘Volkeren van de aarde, jullie zijn allemaal vergiftigd. Zet alle beschikbare voorraden morphine om in apomorphine. Scheikundigen, werk de klok rond op variaties en synthesis van de apomorphine formules. Apomorphine is de enige agens die je uit de vergiftiging kan halen en de vijandelijke uitstraling uit je veld kan doen verdwijnen. Apomorphine en stilte. Ik beveel totale weerstand tegen deze samenzwering om de volkeren der aarde uit te betalen in surrogaat rommel. Ik beveel totale weerstand gericht tegen De Nova Samenzwering en allen die daarin betrokken zijn. ‘Het doel van mijn schrijven is Nova Misdadigers aan de kaak te stellen en te arresteren. In Naked Lunch, Soft Machine en Nova Express toon ik aan wie zij zijn en wat zij doen en wat zij doen zullen als zij niet gearresteerd worden. Nog enkele minuten. Zielen verrot van hun orgasme-drugs, vlees sidderend uit hun nova ovens, gevangenen van de aarde kom te voorschijn. Met jullie hulp kunnen wij De Werkelijkheid Studio bezetten en hun heelal van Angst Dood en Monopolie heroveren - ‘(w.g.) Inspecteur J. Lee, Nova Politie.’ Uit ‘Nova Express’ ‘Prisoners, Come Out.’ De tijd van de al-chemie ‘Goeden avond, vrienden. Allereerst moet ik u vertellen, dat ik, zoals alle sprekers van deze groep, niet alwetend of onfeilbaar ben.’ Weekblad de stem van gene zijde, uitgave Orde der Verdraagzamen, 's-Gravenhage, 19 januari 1968; ‘Goeden avond, vrienden. Ik mag wel beginnen u eraan te herinneren, dat wij niet alwetend of onfeilbaar zijn.’ idem, 13 november 1966; ‘Goeden avond, vrienden. Wij zijn zozeer en familie vanavond, dat ik {==276==} {>>pagina-aanduiding<<} niet eens meer behoef te vertellen, dat wij niet alwetend of onfeilbaar zijn, want dat weet u allen reeds lang.’ idem, 6 november 1966; ‘Goeden avond, vrienden. Allereerst ben ik verplicht u er op te wijzen, dat wij, die spreken voor deze groep, niet alwetend of onfeilbaar zijn. De groep hoopt, dat u hiermede rekening zult houden en u een oordeel zult vormen over al, hetgeen wordt gebracht.’ idem, 25 november 1966. Secretariaat: De Perponcherstraat 98, voor verslagen en abonnementen Barentzstraat 48, Den Haag. Thomas Merton: Het ecologisch bewustzijn ‘Ik bespeur twee brede stromen van ethisch bewustzijn, die zich ontwikkelen: 1) een Duizendjarig bewustzijn, en 2) een Ecologisch bewustzijn. Het duizendjarig bewustzijn (millennial consciousness) is als volgt: alles wat totnogtoe gebeurde is op zijn best voorlopig en voorbereidend geweest, op zijn slechtst een komplete chaos. De werkelijkheid staat te gebeuren (the real thing is about to happen): de nieuwe schepping, het millenium, het komende Koninkrijk, het wegkwijnen van de Staat, etc. Maar als je het Koninkrijk wenst te betreden, moet je bepaalde dingen doen. Deze bestaan gedeeltelijk uit handelingen die het verleden vernietigen en afwijzen (metanoia, bekering, revolutie, etc.) en gedeeltelijk in daden die de toekomst voor je openleggen. Als je deze dingen doet, zal het grote gebeuren plaatsvinden. Dit bewustzijn is aan te treffen in het Marxisme, in Black Power, in Cargo Cults, in het aggiornamento van de Kerk, in revolutionaire Derde Wereld bewegingen, maar zonder twijfel ook in esoterische bewegingen binnen het establishment, management, de wetenschap etc. die buiten mijn eenvoudige horizon liggen. Het ecologisch bewustzijn zegt: kijk uit! Bij de voorbereiding van dit grote gebeuren loop je het risiko iets te vergeten. Wij zijn niet alleen in dit ding. Wij behoren tot een {==277==} {>>pagina-aanduiding<<} gemeenschap van levende wezens en wij zijn onze mede-bewoners van deze gemeenschap het respekt en de eer verschuldigd waar zij recht op hebben. Als wij een nieuw tijdperk binnen trekken, alles goed en wel, maar laten wij de overige levenden met ons meenemen. In andere woorden, wij moeten niet proberen het millenium voor te bereiden door onze levende aarde op te offeren door zorgeloze en stupide exploitatie voor commerciele, militaire of technologische doeleinden op korte termijn, waarvoor betaald moet worden door onherstelbare verliezen in levende wezens en natuurlijke hulpbronnen. Het ruimte-tijdperk kan gedomineerd worden door duizendjarig denken of ecologisch denken. Als het duizendjarig denken predomineert, kan dit leiden tot ecologische onverantwoordelijkheid. Het ecologische bewustzijn overheerst niet, om het mild uit te drukken, in de zakenwereld, in de wapendiensten, in regeringskringen, in het stedelijk en voorstadsleven, in akademische kringen. Het neigt enige aandacht te krijgen van humanistische filosofen, kunstenaars, psycho-analysten, dichters, conservatoren, hippies, etc. Het spijt me te moeten zeggen dat het iets is, waarvan de Kerk zich blijkbaar niets aantrekt, tenminste heden ten dage. Maar in het verleden hebben mensen als de heilige Franciscus van Assisi er voor gepleit op een primitieve manier. ... het komt mij voor dat het belangrijkste is een oppervlakkig duizendjarig denken te vermijden bij het binnentreden van het ruimtetijdperk, en een solide ecologisch bewustzijn te behouden...’ Fragment van een brief van Father Thomas Merton, gepubliceerd in the center letter, uitgegeven door The Deerfield Foundation, Communications Division, New York City, nr. 4, 1968. ‘The Center Letter - A network of communication for those forming a coalition of concern for man's future.’ Mrs Earl Hubbard, Editor, Lakeville, Conn. 06039, USA. {==278==} {>>pagina-aanduiding<<} Centre, Londen 1968 ‘centre is geen organisatie of beweging: het is een spontaan gevormde vrije broederschap. Alle banden ermee zijn zelf-gemaakt of zelf-gebroken, de bindende kracht is het experiment van Diepe Meditatie. centre zoekt niemand te bekeren of betrekken tot welk idee dan ook behalve dat wat voor hen Liefde en Waarheid weerspiegelt. Een vrij genootschap (association) waar denkers en leiders geinteresseerd in geestelijke ontwikkeling broederlijk bijeen kunnen komen om nieuwe levenswetten te beoefenen en het waarachtig wereldburgerschap te ondervinden. Een plek voor retraite en actie waar mensen zich samen kunnen verbinden om de eenheid van de mensheid in het dagelijks werk te demonstreren.’ Uit de brochure centre - ‘Understanding real change - the symbol of nuclear evolution’. 10a, Airlie Gardens, Kensington, London W-8. Gandalf's Garden, edited by Muzz Murray, 1e nummer, mei '68. Hij schrijft: ‘Schemering, 15 januari 1964, Cyprus. Een man zat te kijken naar de zee bij avond. Binnen in hem, in éen ogenblik, opende een barst in het ei van kosmisch begrip. Zijn gehele wezen werd verlicht door een plotseling openbarend besef (illumined with a sudden revelatory awareness) gevoeld door elke cel in zijn lichaam, dat de koers van zijn leven veranderde, en uiteindelijk, de levens van velen die met hem in kontakt zijn gekomen. Deze enkele ogenblikken van “kosmisch bewustzijn” leidden hem ertoe zijn studies in het waarom en waarvoor van de verhouding van de Mens tot het Alles te intensiferen. Zijn toewijding aan het volgen van de ware elementen in alle dingen brachten hem, na veel reizen, in kontakt met zijn eerste geestelijke gids, de Indiase Meester Maharaj Charan Singh Ji van de Radha Soami Satsang, in Beas, India, die hem inwijdde in de esoterische meditatie-vorm zoals beoefend in zijn Himalysa-ashram. Teruggekeerd naar Engeland werd hij aangetrokken door Educational CENTRE for Spiritual Awareness, opgericht en geleid door Christopher Hills, in samenwerking waarmee hij kwam tot de produktie van dit tijdschrift voor medezoekers naar de waarheid. Zijn naam is Muzz Murray.’ {==279==} {>>pagina-aanduiding<<} Een les in overlevings-techniek JA! YES! 1. Say yes to the universe 1. Zeg ja tot het heelal 2. Say yes to yourself 2. Zeg ja tot jezelf 3. Say yes to reality 3. Zeg ja tot de werkelijkheid 4. Say yes to what you know to be true 4. Zeg ja tot wat je weet dat waar is 5. Integrate all of these and expand 5. Integreer dit alles en verruim 6. To say no is not to reject what is 6. Neezeggen is niet verwerpen wat is 7. The balance between yes and no is question 7. Het evenwicht tussen ja en nee is vraag 8. The resolution of all questions is in time 8. De oplossing van alle vragen is in de tijd 9. The ultimate answer to every question is yes 9. Het uiteindelijk antwoord op elke vraag is ja X. So start with yes X. Begin dus met ja XI. When in doubt say yes XI. Zeg ja in geval van twijfel 10. ‘Yes’ 10. ‘Ja’ Voor Ronald Schouten, die mij deze Amerikaanse tekst toonde, gedrukt op een klein kaartje dat hij in zijn portefeuille meedroeg, en in zijn hart. Remember, remember: man's natural state is ecstasy. {==280==} {>>pagina-aanduiding<<} René Daumal: De grote tovenaar Er was eens een machtige tovenaar die in een zolderkamer in de Rue Bouffetard woonde. Hij woonde daar in de vermomming van een kleine oude kantoorbediende, netjes en punktueel, en hij werkte in een filiaal van de Araganais-bank aan de Avenue des Gibelins. Door te zwaaien met een tovertandestoker had hij alle dakpannen in gouden platen kunnen veranderen. Maar dat zou immoreel geweest zijn, want hij geloofde dat het werk de mens mens adelt. En - tot op zekere hoogte - zelfs de vrouw, zou hij er aan toevoegen. Toen zijn tante Ursula, een oude vrekkin, pas geruïneerd door de ineenstorting van de Servisch-Bulgaarse aandelen, bij hem kwam inwonen en van hem eiste dat hij voor haar zou zorgen, had hij haar naar eigen wil in een prachtige jonge prinses kunnen veranderen, of in een geharnaste zwaan voor zijn toverwagen, of in een zacht gekookt eitje, of in een lieveheersbeestje, of in een bus. Maar dat zou gebroken hebben met goede familie-tradities, de ruggegraat van samenleving en moraal. Dus sliep hij op een stro-mat en stond om zes uur op om voor tante Ursula croissants te kopen en koffie te zetten; waarna hij geduldig luisterde naar haar dagelijkse volle laag van klachten: dat de koffie naar soep smaakte, dat er een kakkerlak was meegebakken in een van de croissants, dat hij een onwaardige neef was en onterfd zou worden. ‘Onterfd van wat?’ zou je je kunnen afvragen. Maar hij liet haar maar doorpraten, wetende dat als hij maar wilde... Maar tante Ursula mocht nooit vermoeden dat hij een machtige tovenaar was. Dat zou gedachten aan gewin geboren kunnen doen worden en haar de poorten van het Paradijs voor eeuwig toesluiten. Naderhand zou de grote tovenaar dezes trappen af dalen, soms bijna zijn nek brekend over de moordzuchtig gladde treden. Hij zou zich telkens weer slim glimlachend oprichten, denkende dat als hij het maar wilde zich in een zwaluw kon doen veranderen en op de vleugels van het daglicht vliegen. Maar de buren zouden het kunnen zien, en zo'n wonderbaarlijk gebeuren zou aan de fundamenten zelf van hun eenvoudig maar gezond vertrouwen schudden. Als hij op straat belandde, veegde hij het stof van zijn alpacajas, er voor zorg dragende niet die woorden uit te spreken die het kledingstuk onmiddellijk zouden doen veranderen in een brocaten {==281==} {>>pagina-aanduiding<<} mantel. Zulk een daad zou een sinistere twijfel in de harten van de voorbijgangers hebben opgewekt en hun onschuldig geloof in de onveranderlijkheid van de natuurwetten doen schudden. Hij at zijn ontbijt aan de toonbank van een café, met alleen maar wat namaak-koffie en wat oud brood. Ach, als hij maar wenste... maar teneinde zichzelf tegen te houden van zijn bovennatuurlijke krachten gebruik te maken, sloeg hij snel vijf cognacjes achter elkaar naar binnen. De alcohol, die de uiteinden van zijn magische krachten verdoofde, bracht hem terug tot een heilzame ootmoed en het gevoel dat alle mensen, hijzelf inbegrepen, broeders waren. Als de cassière hem weerstond wanneer hij haar probeerde te zoenen, voorgevende dat het om zijn vieze baard was, vertelde hij zichzelf dat zij geen hart had en niets begreep van de geest der evangeliën. Kwart voor acht zat hij in zijn kantoor, zijn mouwbeschermers om, een pen achter zijn oor, en de krant voor zich uitgespreid. Met slechts een kleine poging tot concentratie zou hij onmiddellijk alles geweten hebben van het heden, het verleden en de toekomst van de hele wereld, maar hij weerhield zich ervan deze gave te gebruiken. Hij bleef de krant lezen om het kontakt met de gewone taal niet te verliezen; het stelde hem in staat met zijns gelijken - in schijn - te kommuniniseren, en hen in de juiste richting te leiden. Om acht uur begon het krassen op papier, en als hij nu en dan een fout maakte was het teneinde de reprimandes van zijn superieuren te rechtvaardigen, die zich anders schuldig zouden maken aan de ernstige zonde valse beschuldigingen te uiten. En zo bleef de hele dag de grote tovenaar, vermomd als een gewone kantoorklerk, zijn taak als gids van de mensheid vervullen. Arme tante Ursula! Toen hij eens tussen de middag huiswaarts keerde en vergeten had wat peterselie te kopen, zou die lieve dame, inplaats van hem met een pan de schedel in te slaan, anders gehandeld hebben als zij werkelijk geweten had wie haar neef was. Maar dan zou ze ook nooit de gelegenheid hebben gehad om uit te vinden in hoeveere kwaadheid een ogenblik van krankzinnigheid is. Als hij maar gewild had... In plaats te sterven, in een ziekenhuis, op een nauwelijks christelijke manier, aan de een of andere onbekende ziekte, niet méér sporen op aarde achterlatend dan een door de motten aangevreten jas aan de kapstok, een oude tandenborstel, {==282==} {>>pagina-aanduiding<<} en wat spottende herinneringen in de ondankbare harten van zijn kollega's, had hij een pasja kunnen zijn, een alchemist, een tovenaar, een nachtegaal, of een Libanese ceder. Maar dat zou tegen de geheime plannen van de Voorzienigheid geweest zijn. Niemand sprak een woord boven zijn graf. Niemand vermoedde wie hij was. En wie weet - misschien hij zelf niet eens. Toch was hij een heel machtig tovenaar.’ Ontwaken en begrijpen René Daumal (1908-1944), frans-schrijvend dichter en filosoof, vertaalde o.m. uit het Sanskriet, publiceerde met Roger Gilbert-Lecomte het tijdschrift Le Grand Jeu, schreef het ‘récit véridique’ Le Mont Analogue, en publiceerde ‘essais et notes’ onder de titel Chaque fois que l'aube paraît. Wat uitgever Gallimard zegt over de laatste tekst in het eerste deel hiervan ‘dat niemand deze pagina's kan lezen zonder het gevoel te ondergaan dat hem daarmee onbekende perspectieven betreffende zichzelf opengaan’ geldt voor alle schrijvers als René Daumal en Hermann Hesse, om de eersten de besten te noemen, wier handwerk bestaat uit het tot universeel begrip maken van hun eigen vleesgeworden ervaringen, hoe zij deze ook bereikten, via de therapeutische weg, de bevrijdende, zich los-schrij vende (als de surrealisten met hun experimenten), of de hermetische. Psychedelische ervaringen als die van Harry Mulisch Anno Dazumal, het ecologisch bewustzijn van Thomas Merton, en het doorschouwen van de menselijke kultuur in al zijn vormen (wetenschap, kunst en religie - voedende bronnen, onderling verbonden, elkaars informatie en kommunikatie) kunnen noodzakelijke toebereidselen zijn voor alle toekomstige (on) mogelijkheden; het gouden {==283==} {>>pagina-aanduiding<<} slot van het grote gezonde verstand - waar wij langzamerhand rijp voor zijn - omspant ieder mens, die zich kan verliezen. Daumal: ‘Afgezien van alle sentimentaliteit: de lichamelijke dood is voor de Tibetaan de opperste gelegenheid, aan elke mens gegeven, om te ontwaken en te begrijpen (in het Sanskriet budh, waarvandaan Boeddha). In het Westen geeft men liever morfine aan de stervende. Daar echter juist het tegenovergestelde, hem wordt gelast de slagaderen van de hals toe te drukken, teneinde het bloed naar de hersenen te doen stromen, om hem zo lang mogelijk bij bewustzijn te houden, waarbij hem zeer onaangename en zeer leerzame dingen in het oor geschreeuwd worden, om hem te helpen profijt te trekken van die laatste ervaring in het mensenleven. Waar is de ware kultuur, bij hun of bij ons? Waar is het barbarendom?’ the tibetan book of the dead or The After-Death Experiences on the Bardo Plane, according to Lama Kazi Dawa-Samdup's English Rendering Compiled and edited by W.Y. Evans-Wentz. Galaxy Books, Oxford University Press, New York, 1960. In Nederland uit voorraad verkrijgbaar o.m. bij Van Heteren en Allert de Lange, Amsterdam en hopelijk elders via de importeur. In het Nederlands zal binnen afzienbare tijd eveneens verschijnen de bewerking van dit boek door Timothy Leary, Richard Alpert en Ralph Metzner, dat onder de titel ‘The Psychedelic Experience - A Manual Based on The Tibetan of the {==284==} {>>pagina-aanduiding<<} Dead’ in 1964 verschenen is bij de University Press, New Hyde Park, New York, 1964. Zij noteren: ‘De drug is slechts éen komponent van een psychedelische session. Even belangrijk is de mentale en spirituele voorbereiding, zowel voor als tijdens het nemen van het middel. De auteurs zien niet de noodzaak nieuwe mentale en spirituele materialen voor dit gebruik te ontdekken, als de klassieke meditatie-leer zich zeer wel voor dit gebruik leent. Dit speciale handboek gebruikt voor deze voorbereiding materiaal uit het Tibetaanse Dodenboek. De auteurs leveren een belangrijke bijdrage tot de interpretatie van het Tibetaanse Dodenboek; zij tonen aan dat het zich niet tot de doden, maar de levenden richt. De laatste afdeling van het handboek verschaft instrukties voor een eigenlijke psychedelische session, onder adequate waarborgen (safeguards).’ Waarborg voor barbaren. Tibetanen & andere doden. Roerende en ontroerende goederen. Geen strukturen, maar levensprocessen. Het boek van de verandering slaat op elke pagina een lezer open. Het is fortuinlijk verder te gaan. Elke aktie brengt reaktie. Wachter, wat is er van de Nacht? Licht je ankers. Ontdoe je van slechte gewoonten, stuk voor stuk, en als groepering in de samenleving. Help. Hart- en vaatziekten, de nieuwvorming die kanker heet, de luchtvervuiling, de verkeersofferandes, de geindustrialiseerde rattenkoning, de plastic computer, het kapotte speelgoed, onze kolonialisatie per know-how drain, de oorlogspropaganda-machine, de martelingen van de martelaars, de gemartelden. Een uitweg. Natuurlijk is die er! Hoevelen plegen niet zelfmoord, naar de geest of naar het lichaam? En hoevelen geven geen antwoord op ál je vragen? Wie rondstormt in het bewustzijn, kon- {==285==} {>>pagina-aanduiding<<} fronteert alle ekstremiteiten: poorten naar hemel én hel - wees niet bevreesd; Sartre zei al: L'enfer, c'est les autres. De hel, dat zijn de anderen. Nu gaan we de anderen te lijf, voor wie de dagelijkse nachtmerrie normaal is. Nu gaan we de hellevaarders ontkoppelen. Nu schuiven we ze op een zijspoor, waar ze rond kunnen pruttelen in mémoires en pensioenfondsregelingen. Dát is pas revolutie: de aflossing van de wacht, {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} die niet deugt. Geen probleem te groot, wij zijn elk van ons Atlas, ons is de aarde: we zullen haar eerbiedig dragen. Op ons geweten. Op onze schouders. In onze handen. En in ons hart. Thuis zijn we nooit, noch hij die zich omringt met bezittingen, noch hij die zijn laatste bezit met zich meedraagt, de nomade is altijd onderweg, belanden doen wij niet in deze regionen - maar we kunnen ons in een oase wanen. Niet in onze waan, niet met onze waan, maar de waan van de buitenwereld weggesloten, achter een onzichtbare spiegel van liefde en begrip. Er wordt veel van je geëist: dat je het niet uitschreeuwt, als je ziet hoe mannen hun vrouwen, en ouders hun kinderen uitdagen op het oorlogspad, dat zij bij gebrek aan beter weten, zelf bewandelen... Je kunt niet altijd tussenbeide komen. Soms kun je een kind niets meer dan een glimlach geven. Het zal zijn leven zelf moeten maken. {==286==} {>>pagina-aanduiding<<} {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} {==287==} {>>pagina-aanduiding<<} XIII Altijd één Waarin het grote misverstand verdwijnt - vrede tussen kinderen en hun ouders - buiten wij niet de dood uit, wanneer wij alle verschrikkingen tot dusverre hebben overleefd? Teder gejuich. De dood van de gemiddelde lezer. Triskedecaphobie De Amerikaanse ekonomie lijdt elke vrijdag de dertiende een schade van een kwart miljard dollars - in verminderde reisinkomsten, horecabezoek en in de vermaaksindustrie; verlies aan man-uren door absenteisme, en afgenomen verkoop van huwelijksvergunningen. In het Presbyteriaanse Medische Center, waar psychiaters enkele jaren de irrationele oorsprongen van het bijgeloof bestudeerden met wetenschappelijke methoden, staat de verdieping tussen 12 en 14 aangegeven met een ‘P.’ (The Realist, januari 1968. Redakteur: Paul Krassner. Box 379, Stuyvesant Station, new york, n.y. 10009.) {==288==} {>>pagina-aanduiding<<} Allen Ginsberg: In de dood, kan niet bereiken wat meest nabij is Wij weten alles van de dood dat wij ooit zullen weten want wij hebben allen ervaren de staat voor de geboorte. Het leven lijkt een gang tussen twee deuren naar de duisternis. Beide zijn dezelfde en waarlijk eeuwig, en misschien mag men zeggen dat wij elkaar in het duister ontmoeten. De aard van de tijd is verlicht door dit ontmoeten van eeuwige einden. Het is verbazingwekkend te bedenken dat gedachte en persoon van de mens worden voortgezet in de tijd na zijn gang naar de eeuwigheid. En éen tijdstip is Altijd als je er naar kijkt vanuit het graf. (Empty Minor, Early Poems, 1961) {==289==} {>>pagina-aanduiding<<} 13. Altijd Eén Een boek voor je doodsbed. Al het geluid ter wereld, al het kijkgraag ondermaanse, voor éen eeuwig moment opgehouden met bestaan - om verder te kunnen vooruit te kijken te weerkaatsen te verzamelen te verenigen - De dood verenigt ons. Deze pagina's bedoeld {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} voor je doodsbed. Waarom niet? Het is een waarachtig en uniek moment. Einde alle spelen en spelregels. Ha, de eigen totale individualiteit. Jij en ik, lieve lezer, onze dood - is er iets belangrijkers? Laat je dat door niemand wijsmaken. Wantrouw elke gezaghebbende stem. Luister naar de stem der ervaring. Hij spreekt. Jij spreekt. Ik weet niets. Jij weet alles. Wat weet ik van jou? En jij soms van mij... Een moment wil ik tussenbeide komen, mijn voet tussen de deur van het jaar 1968, nog in het voorjaar. Er is muziek tot aan het einde. Soms vraag ik {==290==} {>>pagina-aanduiding<<} me af - maar de muziek (liefst stereo, gewatteerde koptelefoon, Israel First Quality - vermelding op linnen zakje - 2000 lightyears from home) draagt er altijd zorg voor dat ik niets meer hoef te vragen. Als je maar ja blijft zeggen weet je altijd wat je doet. Er is trouwens geen Nee. Wat trekt de wereld zich van je Nee aan? Je begrijpt wat ik bedoel - ik schrijf natuurlijk niet voor jou in de allereerste plaats, ik schrijf - zoals je zult begrijpen - voor al die anderen, met wie wij in leven en dood verenigd zijn. Om al die anderen on te turnen leef ik, schrijf ik. Wie de dood leert konfronteren, nu al, terwijl hij springlevend is, is een stap verder. Tenslotte is de wezenlijkste menselijke angst het onbegrip tegenover de dood. Als je wilt weten, wat het is, moet je het meemaken. Hoe eerder hoe liever. Sterf! Velen zijn je voorgegaan, gevallen en opgestaan, herboren - wat zeg je? nee, in dit éne leven al waarvan de herinneringen teruggaan tot voorin je eigen geboortte. Ik ben hier aan reïncarnatie, zielsverhuizingen nog niet toe; ik ben nog bezig met dit enkele bestaan waarvan ik het bestaan slechts sinds zeven korte jaren vermoed - om mijn vermoedens steeds meer bevestigd te zien, door dat wat wij o.m. betitelen met de schone naam van Realiteit. De bedoeling is, dat alle realiteit verwerkelijkt wordt. Daar is maar éen mogelijkheid voor, éen plaatsbepaling en hoedanigheid, tijd en ruimte-wisseling: binnen je eigen heilige zelf. {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} Om datzelf draait dit boek. Om mijzelf. Om jouzelf. Met al het andere hebben we niets, en ook weer alles te maken. Want kom maar eens in het reine met je omgeving, en je bent op weg naar jezelf. Dit is een deel van de samenscholing, die wij {==291==} {>>pagina-aanduiding<<} zijn: het groene goud dat altijd geleefd heeft, van de ene gouden eeuw in het andere stenen tijdperk, alles tenslotte hier en nu aanwezig binnen de verbeeldingskracht, die ons bindt. Zonder jouw verbeeldingskracht begin ik niets, om maar te zwijgen van jouw Zelf. De beste voorbereiding voor verder leven is onmiddellijk dood te gaan. Als alles begraven is, wat je in de loop der jaren hebt vergaard, kun je onmiddellijk weer opnieuw beginnen, met niets: tabula rasa, de schone tafel waaraan jij alleenzit met alles omhanden waarvoor je maar geschikt bent. Ik hoef alleen maar te laten zien, dat je het zelf kunt doen, omdat zovelen je zijn voorgegaan, en met je voorgaan. Want we liggen op de tijd voor. Dat is trouwens onze redding. Of de mensheid gered kan worden, is een tweede. Zullen we dat aan de mensheid overlaten? In zoverre we zelf mens zijn, kunnen wij altijd zien, in hoeverre wij onszelf in overeenstemming kunnen brengen met enkele eenvoudige grondprincipen, waarover wij het tzt wel eens zullen worden. Om maar een greep in de hoed te doen: Liefde. Vrijheid. Waarheid. Kun je beter verlangen? Zing het eens uit? Hoe zien ze eruit? Tenslotte, tot nader orde, delen wij een toekomst. Dat is ook maar een woord binnen de konteksten der synchroniciteiten, maar het is voorbij causaal en finaal denken een mogelijkheid, waarover zich veel denken - en te raden - laat. Dat die toekomst geheel en al van jou zelf afhangt, ook van u, professor, is ons toch wel duidelijk geworden, nietwaar? {==292==} {>>pagina-aanduiding<<} Nu, in deze jaren, zijn wij bezig zo'n beetje Alles te doorgronden; de technologie en toegenomen informatie - kommunikatie zullen het menselijk onrecht uit de wereld kunnen helpen - inderdaad is de toenadering de enig mogelijk-zichtbare manier, en daar groeien - ieder in eigen tempo - verschillende hedendaagse beschavingsvormen heen. Waar wij voor kunnen zorgen, en moéten zorgdragen, is dat die kommunikatie-kanalen niet verstopt raken, zo dat ieder de informatie krijgt waarop hij recht heeft. Machts-strukturen zullen doorschouwd, geanalyseerd en ontkracht worden. Laten wij ook beseffen dat elke toegenomen ontwikkelingshulp vanuit het Westen op dit moment alleen en uitsluitend wordt verleend met het oog op een grotere markt voor de produkten dezer Westerse, kapitalistische samenleving, en dientengevolge een deel van de wind is, die het Westen gezaaid heeft en nog steeds zaait. Dat die storm zal losbarsten, het spreekt vanzelf - ook hier zou het weer van oogkleppen-getuigen zijn, als men zou trachten te beweren dat de verdere ontwikkeling van de menselijke kollektiviteit van een leien dakje zal gaan. We zullen nog veel tranen om nodeloos pijnlijden schreien, maar laten we op een gegeven ogenblik ophouden met tranen vergieten en protesteren, om te zien, wat werkelijk onze opgave zou kunnen zijn. {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} Ik zie er maar éen: jezelf bevrijden van konditionneringen, en anderen zoveel mogelijk bij te staan in het losmaken dat de weg inhoudt - naar hun bevrijding. We zullen tenslotte toch komen te zwemmen in een oceaan van relativiteit, zo rond het jaar 2000, en hoe eerder we zwemmen leren - leerde ons Bob Dylan enkele jaren geleden al - hoe beter. Or you'll sink like a stone. {==293==} {>>pagina-aanduiding<<} Ik preek de bevrijding. Ik preek niets. Ik schrijf een langlevend gedicht, ik richt mij tot anderen, die mij vatten kunnen en met mij getuigen van hun onontbeerlijkheid. Ik ben onontbeerlijk voor mezelf, en aan de hand van woorden sla ik gade hoe ik mijzelf ontwikkel. Dat anderen over mijn schouder meelezen, ik ben er alleen maar blij om. Lees mee. Tril ik je los? Het komt nog. Bereid je voor. We gaan, in een achtbaan zonder einde, bergop, bergaf, hoek om, bocht in, voel je maag, je ingewanden, binnenstebuiten en buitenstebinnen, het hoeft niet, zet die koptelefoon af - vlij je teruste. Hare Krishna Krishna Conciousness is een grammofoonplaat, die je voor $3.25 kunt bestellen in New York City (10003) bij de iskcon Press, 26 Second Avenue. De aanbeveling ervoor in het 15e nr. van Back to Godhead, Krishna's Amerikaanse Huisorgaan, is te subliem om te vertalen. ‘bliss - what was once only a word now becomes an experience. With hare krishna you transcend everything - even your body. This is real freedom. bliss - wherever and whenever you want it. Try it and see. It's so easy even children do it. the sounds of krishna consciousness are recorded by His Divine Grace A.C. Bhaktivedanta Swami and his disciples. This is an invitation to take a trip to the World which lies beyond the senses.’ Bliss: gelukzaligheid. Zo maar, op de open markt, voor iedereen. Zo is het. De trip is er voor iedereen. Ben je niet benieuwd? Ik wel, al ben ik niemands {==294==} {>>pagina-aanduiding<<} discipel. Ik weet ook dat het zo is, de sounds van Hare Krishna, transcendentale community singing, natuurlijk werkt dat, maakt het je high, gelukkig, Vereend. Mensen zijn al ontroerd, wanneer ze versleten liedjes samenzingen. En het zingen van de klassieke Kirtan Hare Krishna Hare Krishna Krishna Krishna Hare Hare Hare Rama Hare Rama Rama Rama Hare Hare zal nooit ophouden, zolang er mensen op deze aarde zijn die the Supreme Godhead kunnen bezingen. ‘Krishna Consciousness is the awakening to joy on a plane of experience far beyond the mundane or the physical - the sublime bliss of the pure spirit soul in a conscious ecstasy of love for the Perfect Object of Love, the Supreme Godhead, Sri Krishna. Kirtan means the praise of Krishna in song, dance, music and the taking of spiritual food. It is the mature status of the eternal living entity, the final pleasure of all pleasures which waits at the end of myriad quests through an ocean of births and deaths. Kirtan is the sweet fruit of virtuous life, the drink from the nectar of true love, the joy ineffable. Kirtan is practiced at all Radha Krishna Temples - in San Francisco at 518 Frederick Street - in Montreal at 3720 Park Avenue - in New York at 26 Second Avenue - and in Santa Fe at Box 25, Route 3, Seton Village. Why not come and bring whoever you love?’ {==295==} {>>pagina-aanduiding<<} Hermann Hesse: Melodie & Tegenmelodie Was ik musicus, dan zou ik zonder moeite een tweestemmige melodie kunnen schrijven, een melodie, die uit twee lijnen bestaat, uit twee klank- en toonrijen, die elkaar beantwoorden, elkaar vervolledigen, elkaar bestrijden, elkaar vaststellen, in elk geval echter op elk ogenblik, op elk punt van de lijn in de innigste, meest levendige wisselwerking en wederkerige betrekking staan. En ieder, die muziek kan lezen, zou mijn dubbele melodie kunnen aflezen, en hij zou bij iedere toon steeds de tegentoon, de broeder, de vijand, de tegenvoeter horen en zien. Nu, en juist dit, deze tweestemmigheid en eeuwig voortschrijdende antithese, deze dubbellijn zou ik met mijn materiaal, met woorden tot uitdrukking willen brengen en ik werk mij er gewond aan, en het gaat niet. Ik probeer het steeds opnieuw, en als er iets mijn werk spanning en kracht verleent, dan is het alleen maar deze intensieve bemoeiing om iets onmogelijks, deze wilde strijd om iets onbereikbaars. Ik zou willen (möchte) vinden een uitdrukking voor de tweeheid, ik zou hoofdstukken en zinnen willen schrijven, waar voortdurend (beständig) melodie en tegenmelodie gelijktijdig zichtbaar zouden zijn, waar voortdurend naast iedere veelkleurigheid (Buntheit) de eenheid, naast iedere scherts de ernst staat. Want uitsluitend daarin bestaat voor mij het leven, in het schommelen tussen deze twee polen, in het heen en weer tussen de beide grondpijlers van de wereld. Voortdurend zou ik met verrukking op de zalige veelkleurigheid van de wereld willen wijzen en er even voortdurend aan willen herinneren, dat aan deze veelkleurigheid een eenheid ten grondslag ligt; voortdurend zou ik willen aantonen dat mooi en lelijk, licht en donker, zonde en heiligheid slechts gedurende éen ogenblik tegenstellingen zijn, en dat zij altijd opnieuw in elkaar overgaan. Voor mij zijn de hoogste woorden van de mensen die enkele, waarin deze dubbelzinnigheid in magische tekens wordt uitgesproken, die enkele geheimzinnige spreuken en gelijkenissen, waarin de grote wereldtegenstellingen én als noodzaak en als illusie herkend worden. De Chinees Lao Tse heeft meerdere van zulke spreuken gevormd, waarin beide levenspolen voor een bliksemend ogenblik elkaar schijnen te beroeren. Nog edeler en eenvoudiger, nog hartelijker is datzelfde wonder verricht in de vele woorden van Jezus. Ik weet niets zo onthutsend in de {==296==} {>>pagina-aanduiding<<} wereld als dit, dat een religie, een leer, een zielenschool door de eeuwen heen de leer van goed en kwaad, van recht en onrecht steeds verfijnder en straffer ontwikkelt, steeds hoger aanspraken aan gerechtigheid en gehoorzaamheid stelt, om uiteindelijk op haar toppunt met de magische erkenning te eindigen, dat negenennegentig rechtvaardigen voor God minder zijn dan éen zondaar op het ogenblik van de omkeer! Maar misschien is het een grote vergissing, ja een zonde van mij, als ik geloof de verkondiging van deze hoogste begrippen te moeten dienen. Misschien bestaat het ongeluk van onze huidige wereld erin, dat deze hoogste wijsheid op alle straten wordt uitgevent, dat in elke staatskerk, naast het geloof aan overheid, geldzak en nationale ijdelheid, het geloof aan het wonder van Jezus gepreekt wordt, dat het Nieuwe Testament, behoeder van de kostbaarste en gevaarlijkste wijsheden, in elke winkel te koop is en door zendelingen zelfs gratis uitgedeeld wordt. Misschien zouden zulke ongehoorde, moedige, ja verschrikkelijke inzichten en ideeën, zoals die in veel redevoeringen van Jezus staan, zorgvuldig verborgen gehouden en met beschermende muren ombouwd moeten worden. Misschien zou het goed zijn en wenselijk, dat een mens, om een van die machtige woorden te ervaren, jaren moest offeren en zijn leven wagen, zoals hij het voor andere hoge waarden in het leven ook moet doen. Als dat zo is (en ik geloof vaker, dat het zo is), dan doet de minste schrijver van onderhoudende lektuur betere en juistere dingen, dan hij die zich bemoeit om de uitdrukking van het eeuwige. Dat is mijn dilemma en probleem. Er kan veel over gezegd worden, maar het laat zich niet oplossen. De beide polen van het leven naar elkaar toe te buigen, de tweestemmigheid van de levensmelodie neer te schrijven, zal mij nooit lukken. Desalniettemin zal ik het duistere bevel in mijn innerlijk volgen en steeds weer opnieuw de proef nemen. Dit is de veer, die mijn kleine uurwerk aandrijft. Hermann Hesse, Kurgast, 1923. Im Insel Verlag 1953. {==297==} {>>pagina-aanduiding<<} Jill Littlewood: Hoe onze ouders te doden (brieffragmenten) ‘... en dus moeten wij onze ouders doden. We moeten ze doden zodat we terug kunnen kijken van waar we nu zijn zonder vast- of onder gehouden te worden. Zodat we terug kunnen kijken naar onze ouders en zien wat het is in hun leven dat wij denken dat goed is en wat het is hun leven wat wij niet willen. Als wij ze in ons laten leven voelen wij ons als onvrije agenten. Zij slaan ons temeer en we kunnen eigenlijk nooit vrij vliegen. We moeten ze zo jong mogelijk doden, zodat wij onze eigen weg in de wereld kunnen vinden en op eigen vleugels vliegen. Als we ze gedood hebben kunnen we ze weer liefhebben, want we worden niet langer achtergehouden door de mensen die zij zijn en wij kunnen onze eigen mensen worden. Het is een eer voor ouders om gedood te worden. Het is een eer te sterven en het is een eer als de kinderen in je leven je eer bewijzen en je doden. Het zou moeten worden gedaan met veel pracht en praal en veel lauweren; want het is het grootste ding dat je iemand kunt geven: hun dood en het begin van je leven vrij van hen. Daarom zouden wij allemaal onze ouders moeten doden: om hen eer te bewijzen en ook te getuigen van hun vrijheid zowel als de onze, en om hen toe te staan zo vrij te groeien als wij het doen. De dood zou als een groots en glorieus ritueel moeten plaats vinden, met brandende offergaven en veel prachtig geborduurde banieren; allerlei soorten voedsel, wijn en drank; dansen en toespraken; predikers, clowns, wijze mannen, fakirs, jongleurs, zwervers, pooiers en priesters. Het zou moeten geschieden met wierook heen en weer gezwaaid en klaagzangen en monniken met kappen naast kinderen met veelkleurige vliegers in de vorm van draken en vissen. Het zou moeten geschieden met een grote grafsteen, gedragen op de schouders van voorovergebogen slaven. Het kleed dat de groeve bedekt zou van gerafeld jute moeten zijn met vlaggen gedrenkt in bloed aan de vier hoeken en schitterend gekleurde tapijtschilderingen van oorlogen en bruiloften en draken en misgeboorten op banieren die daarachter zwaaien. De processie van carnaval-gezichten en middeleeuwse monniken zou zowel stil als luid- {==298==} {>>pagina-aanduiding<<} ruchtig door de straten moeten lopen totdat zij de verweerde Japanner tegenkomt die verklaart dat de grafsteen je ouders bevat. Iedereen zal zijn kappen en maskers afgooien en kinderen zullen juichen en zingen en er zal in de straten gedanst worden. Je zult je levende ouders voor de laatste maal omhelzen en het op je eigen weg maken, vrij van hen. Telkens wanneer jullie elkaar ontmoeten zul je ze omhelzen en kussen en verheugd zijn ze te zien en zij zullen verheugd zijn jou te zien. Je zult er van houden om naar huis te gaan en ze op te zoeken, en zij zullen hun liefelijkste kanten naar je uitstrekken en je drenken met de genegenheid die zij het gemakkelijkst geven. Je zult weer terug in dat alles zijn tot dat het tijd voor je is om weer op te stappen. Je zult er naar uitzien ze weer op te zoeken zolang als zij een huis hebben waarin je ze kunt opzoeken. Het is goed om iemand te verwelkomen en het is goed van iemand afscheid te nemen. Het is het beste beide te doen, en het vaak te doen omdat het ene het andere zo speciaal maakt. Nu kijk ik er naar uit mijn ouders te zien en ik zie er tegen op. Ik haat de gedachte dat zij hier zullen komen als ik ze nog niet gedood heb. Want ik kan voelen hoe mijn energie en wil wegsijpelen als zij komen en ik geen schone mat voor ze heb bereid om op te zitten en een schoon huis waarin ze op bezoek kunnen komen. Als zij vertrekken zal ik hun asbakken schoonmaken en het raam openzetten voor frisse lucht en de matten wegleggen waarop wij zaten en de herinnering aan hun bezoek zal nog een korte zoete tijd in mij achterblijven terwijl ik doorga met de dingen die ik aan het doen was. Vaak zullen wij samen zitten en herinneringen ophalen hoe leuk het was toen we samen leefden in hetzelfde huis. We zullen praten en spelen en eten en drinken zoals wij dat eens deden, zodat wij niet zullen vergeten hoe het toen was. We zullen onze schepen laten rusten in hun oude werven zodat we de rustieke geuren niet zullen vergeten noch het rottend hout. Als we terug komen zullen we zeggen: “Is dit niet beter?” want dat is alles wat we hebben. Dit alles moet gebeuren omdat het zal gebeuren en ik voorbereidingen moet maken voor het komende onvermijdelijke. Ik moet mijn hart {==299==} {>>pagina-aanduiding<<} schoonwrijven zodat ik kan lezen wat geschreven zal staan op die nieuwe schone lei als de tijd komt. Ik zal leren wat te doen met wat komt en wat geschreven staat op die lei, want als een grafsteen spreekt die van verleden tijd, maar een zuivere tijd. Ik moet er buiten staan en lezen wat hij mij te zeggen heeft, van wie ik was, want je kunt het graf niet meer betreden nadat de kist is bedolven met aarde. Je kunt alleen maar aan de steen bovenop zien wie daar ligt, en wie zij waren voor iemand anders wordt verteld door de lauwerkransen rondom. Alle lijfsieraden spreken van een verwarde borst die niet wist hoe te spreken tijdens het leven en die nu vergeefs probeert te spreken door twee meter aarde, nu in de dood. Men moet oppassen dat mensen geen lijfsieraden bij het graf achterlaten. Als zij zijn gekomen en gegaan lees wat er geschreven staat op de eens schone lei en probeer te begrijpen wat dat is. Maar blijf daar niet talmen want er is nog zoveel leven dat gedaan moet worden. Als je daar blijft hangen in verwarring, zul je het nooit begrijpen (staren helpt iemand niet beter te zien). Wrijf de lei schoon en zucht eenmaal, tweemaal, maar blijf niet dralen. Richt je ogen op om de hemel en de wolken en de vogels te zien en behoud de lei voor de komende berichten die daar geschreven zullen worden. Want als er nog iets op de lei geschreven staat, zullen de nieuwe teksten onleesbaar worden, en je zult niet in staat zijn ze door te geven.’ Tekst uit dein 1967 verschenen ‘Collected Working Papers’ van het New Experimental College (NEC), Skyum, Bjerge Pr. Hørdum, Thy, Denemarken. NEC, in '62 gesticht als vereniging zonder winstdoelmerken, wordt beheerd door een bestuur bestaande uit studenten & fakulteit; er zijn centra in Kopenhagen en Jutland. Het programma van de zomerkursus '67 (1 juli - 30 augustus) luidde: ‘The program is the people who come.’ In 1968 verscheen een door het NEC uitgegeven boek over experimentele opvoeding en het vinden van nieuwe onderwijsmethoden, geheten {==300==} {>>pagina-aanduiding<<} Lust for Learning, geschreven door Aage Rosendal Nielsen en zijn mede-werkers. In de 350 gedreven pagina's brieven en rapporten van studenten uit 6 jaar praktijk: ‘ongewone lektuur in die zin dat elk hoofdstuk je een gelegenheid geeft kwaad, gelukkig en een mens van goeden wille tegelijkertijd te worden.’ Zij die geinteresseerd zijn in het werk van de NEC kunnen zichzelf voorstellen in een brief, waarin levenssituatie en belangstellingen, gericht aan het New Experimental College, Slotsherrensvej 21, Vanløse, Kopenhagen, Denemarken. {==301==} {>>pagina-aanduiding<<} Antonin Artaud: tot de laatste snik (Proeve van levend theater) ‘Een lokaal in de Sorbonne tot aan de nok toe gevuld met mensen van alle leeftijden. Het licht was wreed. Artaud's diepgezonken ogen leken te verdwijnen in de duisternis, deze bracht sterker dan ooit de geladenheid van zijn gebaren naar voren. Hij zag er gefolterd uit. Zijn lang haar viel over zijn voorhoofd, zijn gezicht is zo mager, door koorts uitgeteerd. Zijn ogen schenen niemand te zien, het zijn de ogen van een visionnair. Zijn handen hebben zulke lange, lange vingers. Artaud staat op en begint te spreken over “le Théâtre et la Peste”. Hij probeert bij ons op te roepen, dat er tijdens de pestepidemieën de ongelofelijkste kunstwerken en geschriften ontstonden, omdat de mens, voortgezweept door zijn angst voor de dood, de onsterfelijkheid zoekt en tracht te ontsnappen door aan zichzelf voorbij te gaan. Maar plotseling verloor hij de draad totaal en begon een soort doodsstrijd te creëren op dat smalle platform, zijn eigen dood, zijn eigen wegebben uit dit leven omdat hij is aangetast door de pest! Geen sterveling zou kunnen beschrijven wat er in dat lokaal voorviel! Hij vergat alles over lezingen, professoren, theater, studenten of zijn eigen ideeën. Zweet stroomde hem over het gezicht. Zijn ogen spalkten open, zijn spieren waren verkrampt, zijn vingers probeerden hun soepelheid terug te krijgen. Hij gilde en was in delirium, hij deed je de pijn, de koorts, de strijd voelen. Hij speelde zijn eigen dood, zijn eigen kruisiging. Eerst hapten de mensen naar adem. Maar toen begonnen ze te lachen. Iedereen gilde van het lachen. Ze floten. En de één na de ander begon luidruchtig, spottend en protesterend het zaaltje te verlaten. Ze sloegen de deur met een klap achter zich dicht. Artaud ging door tot de laatste snik. Voor hem was de de dood door de pest niet erger dan welke middelmatige dood dan ook. Hij wilde de mensen ervan bewust maken dat ze stierven. Hen in een, bovennatuurlijke, poëtische staat brengen. Maar wat een geweldige schok een gevoelig dichter tegenover een vijandig publiek te zien staan! Wat een grofheid, wat een laagheid in dat publiek!’ Uit het dagboek van Anaïs Nin, geciteerd door Mechtilt Meyer Greiner, Literair Paspoort, december 1966. {==302==} {>>pagina-aanduiding<<} Tekst voor 1 sterveling Het zwangere einde. Wat een begin! Meer nieuws weet ik ook niet, ik weet er alles van. Leren Sterven Doodgaan. Ik zit er zelf ook mee. Ik ben zeer met je begaan, ja, ik ga ook dood. Punt Uit. Of Niet. Zie er niet tegenop - het is - zogezegd, zogedaan - maar een plotselinge val in een diepe put zonder einde - opeens een afgrond zonder grond, een ontlading, afknappen, losbarsten, openspringen. Woorden genoeg, daar niet van. Eén woord is meer dan genoeg. begin. Je kunt leren vallen (en opstaan). Ik ben écht met je begaan, ik heb die doodsangst ook gekend, ik heb er mensen nachtenlang mee wakkergehouden: ‘Waar moet ik heen?’, ‘Wat gaat er gebeuren?’ en het enige wat ik nu weet is dat het een spannend gebeuren zal zijn, dat mij - individueel massaal eenzaam, kollektief - te wachten staat. Het wacht niet eens langer, wij zijn de wachters. Het beste is, in elke hap die je neemt, in elke stap die je zet, de dood te betrekken. Je hoeft van niemand meer afscheid te nemen. Niemand komt onverwacht. Dát alles leeft, is op zichzelf en op de keper beschouwd, al een godsgruwelijk wonder. Het is belangrijker te leren leven met de dood, dan met tegenzin te leven. Weiger illusies, die je van de dood weghalen. Levens kun je niet verzekeren, handel in aarde, de dood, een grote windhandel, happen in lucht, snakken in niets - niets kun je meenemen, niets laat je achter. Alles is herinnering, wat niet is hoeft niet opgelost te worden, alles gaat vanzelf & goed, op enige andere manier zal het niet meer funktioneren, overleeft het gebeuren zichzelf. {==303==} {>>pagina-aanduiding<<} Wij weten toch dat de planeet Aarde zich maar op éen levende weg kan begeven: in de richting van een steeds perfekter organisatie, waarin niet langer het genie, de ketter, de non-conformist de ondergraving van het systeem betekent? Dat is het enige, wat instinktief begrepen en beleefd kan worden: het leven genietend ervaren (orde en slachtorde, offers en brandoffers) is revolutie, de enig waarlijke tegen de doelloze en doofstomme slavernij van de roetine-produktiviteit die onnodig en overbodig de mens vervreemdt van zijn kreativiteit. Mondvol tanden, één persoon woorden overboord. Wie geniet ondergraaft het grote onrecht. Wie zich genietend teweerstelt tegen de onlust bedrijft therapie, verhoogt het erotisch niveau van het kollektief, al dan niet bewust of onbewust, verandert mee, is de verandering zelf. Straks is genot niet langer een luxe, maar een dringende noodzaak. Trouwens, hoe meer je van het leven geniet, hoe voller je leven wordt. Hoe eerder je de schijn doorziet van veel wat ons geboden wordt als werkelijk of zelfs waardevol (ze geloven er zélf in, ze weten niet beter, ze ‘leven’ met de waan), hoe beter: niets blijft bestand, jij bent zélf over. Niets heeft waarde, alleen maar dié dingen, niet in materie uit te drukken zijn waardevol: een glimlach, een handdruk, een verrassende ontmoeting, een betoverde sneeuw-scene, een spannende film, een meeslepend geschrift. Lachende gezichten, juichende kinderen, vogels die vrij uit fluiten. Vol verrassingen de toekomst. Wie zoekt, zal vinden. Zoveel om niet op te noemen, te stuiten - die waterval van woorden, alles zo waar omdat het niets dan de eigen ervaring is, zeer individueel, zeer expressief, éen golf van weten - liefde, intelli- {==304==} {>>pagina-aanduiding<<} gentie, emotie - nu, diep in de nacht, Reineke zo nu en dan sprekend in haar dromen - en ik mijn lieve lezer voor me bezwerende zich genietend een weg te banen door de onzichtbaarheid, het onzienlijke, het onnoembare: kijk, hoe het leeft, hoe het een verstillende melodie is, die blijft doorklinken tot in aller eeuwigheid - meeuwen krijsend, niets dan geluid, een vurige of vochtige vorm, infrequenties en antimateries: gaten om in te vallen, leegten om te dichten. Jij daar, ben je ook je naam, leeftijd, geslacht, tijdperk, whereabouts verloren? Mooi is het hier, op weg. Strelend begeleid ik je, naamloze, voorbij de gestalte der dingen, hier en nu, morgen - zet er een datum bij, sla het open, deze dag, even uniek als alle andere dagen (21.5.68 AD) - niets dan essenties blijven zoeken, kwintessenties. Ruik. Voel. Hoor. Een ogenblik. Laten we samen een wereld ontdekken, die niets uitstaande heeft met de hallucinaties van angst, onrecht en bedrog. Het eerste begin. Laten we opnieuw beseffen: het gaat om onze planetaire betekenis. Niet om het wie ben ik, of het ik ben - proficiat! - maar om het wie zijn wij? en het wij zijn: Glorie. Wie wij zijn ‘Voor mij is een gemeenschap (community) een ding waar mensen samenleven om een hoger peil van kommunikatie te bereiken, de stap na het ik ben, naar het wij zijn. Een gemeenschap moet enig gevoel voor orde hebben, totdat de mensen daarbinnen een gevoel van kommunikatie in zichzelf hebben bereikt, dat besef voor orde wordt. Om orde of wet of regel te hebben is het alleen maar nodig dat je bewust wordt van wat je zou moeten zijn. Als bijvoorbeeld iemand zijn rommel achterlaat voor een ander om op te ruimen, heeft hij regel of wet nodig totdat hij voor zichzelf kan {==305==} {>>pagina-aanduiding<<} zorgen. nadat je bewust bent geworden dat je voor jezelf kunt zorgen ben je voorbereid in een gemeenschap te zijn. dan kun je niet alleen een goed voorbeeld voor jezelf zijn (het ik ben), maar een stuk verder gaan op weg naar het wij zijn.’ (Gene Carlson, in Oracle of South California, nr. 7, 1967, en in het ei, Amsterdam, mei 1968.) Ik red niets Als je eenmaal weet hoe het gebeuren in elkaar zit, je eigen lichaam - hart, longen, spijsvertering, zenuwstelsel, hersenen, zintuigen, bewustzijn, geest, ziel - dan zie je vanzelf de machinerie die het geheel beheerst (niet tégen jou gericht, maar jij als uitvoerend werker wordt - horrible travailleur, in de betekenis van Rimbaud) als een deel binnen het geheel. Dan gaat de politiek psychedelisch open - als een spel voor komische heren, tragikomisch en door machtswellust verpletterd - dagelijks branden zogeheten volwassenen zich aan het status-ego- en symbolenspel dat politiek heet, een spel waarvan het illusionaire karakter niet wordt doorschouwd. Zoals zovele mensen nog maten en regelingen voor de werkelijkheid zelf nemen; geld - middel en geen doel; we kunnen zónder. Dit is een dode, een met-zijn-dood-verzoende, nog zeer lang springlevende, die tot je spreekt over de planeet Aarde; aan het einde van zijn Games Peoples Play vraagt Eric Berne zich af, ‘of de mensheid nog te redden is.’ Dat is dan een psychiaters-vraag, naast de apocalyptische andere vragen, die het ecologisch bewustzijn ons opdringt. Ik red niets. Niets dan mezelf. Niets dus. Elk {==306==} {>>pagina-aanduiding<<} moment tussen de vervuiling op zoek naar zuiverheid. Waarheid. Ruimte om vrij te kunnen ademen. En zolang ik leef, wil ik er zoveel mogelijk voor zorgen, dat anderen zichzelf leren redden, hun eigen rustige adem kunnen hervinden. Mét alle middelen van dien, want we hebben maar een armzalig beetje eeuwige tijd vóór ons op aarde, en er is veel te doen, want de ellende is ten hemel schreiend. Soms help je een eenzame ziel met een enkel woord een levenlang verder. Jij ook. Wat doe je met de miljoenen anderen? Soms moet je iemand de deur wijzen. ‘Ik werk.’ Schrijven is zo'n eenzaam gebeuren, daar heb je geen idee van. Zeker niet godgeklaagd: voor mij is het Alles. Er is Niets anders. Hoeveel deuren blijven voortdurend gesloten, de ramen dichtgetimmerd, geen schoorsteen, geen dak, geen fundament? Er suist iets in mijn oren - waarschijnlijk het Niets in een zingegeven volle gestalte. Hoe ik mijn oren ook spits, het valt niet te horen. Het titelverhaal van de week: ‘The Battle for Cosmatic Supremacy, or How I Learned To Live With Ecstacy And Stop Worrying About It.’ {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} Ik richt me allang niet meer tot een gemiddelde lezer, denk ik, want dat ben jij zeker niet als je het tot dusverre met me hebt uitgehouden (ik, die mij geen enkele zorg meer maak) - er moeten op dit moment wel een aantal lezers zijn afgevallen, neem ik aan, alleen jij en ik zijn overgebleven. De anderen gingen terug naar wanklanken, en fluitketels, stofzuigers, en strijkplanken - tot de meest uitzonderlijken, zeer buitengewonen, schichtige verspieders, verscholen magiërs, kosmische orgastici richt ik mij. Pssssst. Kom te voorschijn, help de wereld val- {==307==} {>>pagina-aanduiding<<} len en opstaan. Wij zijn het, weet je, nog van de eerste jaren? Toen je alles al wist, en er iets mee doen wilde? Wij moeten het wonder zelf waarmaken. Wie kan het anders? Hoe houden wij kontakt? Wat kunnen wij meedelen? Hoe? Wie van ons beheerst de technieken? Wij komen elkaar wel tegen, en ik houd je op de hoogte. (Alle oorspronkelijke teksten verkrijgbaar op aanvrage. Sigma). Als we om te beginnen beseffen dat het einde nadert, dat het zwanger is van nieuw leven, dat wij zaad uitstrooien dat door een ander geoogst zal worden, dat God niet gebiedt maar Wij Zijn - ik zou niet weten waarom wij elkaar niet zouden kunnen ontmoeten. Zo niet hier, waar dan elders? {==308==} {>>pagina-aanduiding<<} {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} {==309==} {>>pagina-aanduiding<<} XIIII Licht! Waarin het gezond verstand overheerst - geduld en matiging deugden blijken, en de lezer verstoppertje speelt met God en zijn buitenste binnen. Inside-informatie van Ronald Laing uit Londen en een sprookje uit Sausalito, Californië, USA. {==310==} {>>pagina-aanduiding<<} Vrijheid van handelen ‘Als onze gezondheid sterk en flexibel wil zijn, moeten er bij gelegenheid perioden zijn voor de ekspressie van zuiver spontane bewegingen - voor dansen, zingen, krijsen, wauwelen, springen, kreunen en brullen, - kortom voor het opvolgen van elke beweging waartoe het organisme als geheel geneigd schijnt. Het is helemaal niet onmogelijk fysieke en morele grenzen vast te stellen waarbinnen onzin zijn gang kan gaan. Zij die deze essentiële irrationaliteit verschaffen zullen nooit saai of vervelend worden, en, wat veel belangrijker is, zij zullen kanalen openleggen waardoor de formatieve, intelligente spontaneïteit van het organisme ten leste het bewustzijn kan binnenvloeien. Dit is waarom het vrije associeren zo'n waardevolle techniek is in de psychotherapie; de begrenzing zijnde dat het uitsluitend verbaal is. De funkties van zulke intervallen van nonsens is niet alleen maar het zijn van een uitlaat voor opgekropte emoties of ongebruikte psychische energie, maar bovenal om in beweging te zetten een wijze van spontane handeling, die, hoewel eerst onzin schijnende, zich uiteindelijk kan uitdrukken in begrijpelijke vormen.’ {==311==} {>>pagina-aanduiding<<} 14. Licht! Dit citaat van Alan Watts (uit Joyous Cosmology - Adventures in the Chemistry of Consciousness, Vintage Books, New York, 1962) geeft een zeer nuttig referentie-kader van de happening, de geestelijke latihan (oefening) van de Subud-broederschap, en het Xoelapepelspel, zoals bedreven door de Haagse leraar Arthur Hesselbach (zie Bres). Onder meer... Het dansende, spelende, zingende en musicerende lichaam van de mens die opwinding zoekt, bevrediging, genot, doorbraak en extase - het is het levende avontuur, van de mens nu onderweg. Die zich niet laat stuiten. Wiens speeldrang grenzeloos is. De enige beweging, die natuurlijk aangewaaid komt, van het kind in ons, dat wij - willen we? - dwars door alle wapengekletter en woordengeschetter heen toch wel onbevangen in de wereld willen neerzetten. Watts' laatstverschenen boek, The Book (zie de hierna volgende informatie) is even uniek en op de individuele lezer gericht als zijn vorige, over psychotherapie Oost en West, de man-vrouwverhouding en het Zen-Boeddhisme. Hoe lang het bij mij duurde, voordat de oude alchemist door de nieuwe kleren van de keizer heenzag, het is niet langer na te gaan - d.w.z. {==312==} {>>pagina-aanduiding<<} niets, dat mij nu, op dit moment eerder trekt dan mijn verleden na te vorsen. Dat is een andere trip, die ik niemand hoef aan te doen. Hoe lang het duurt, voordat de mens het waarlijke levenslicht aanschouwt is en blijft een open vraag.Bij mij duurde het zo'n 33 jaar, voordat ik iets méér wist (op m'n 31e de eerste LSD-ervaring); ruim 34 was ik, voordat ik kon uitroepen, in een hooggestemde, nu bijna potsierlijke, juichende en verwarde brief: I've seen the light! Naar het schijnt komt het voor dat mensen al bij de geboorte hun ogen wijdopen hebben - het is een gezegende en begenadigde staat: zie de levensverhalen van Boeddha, Jezus Christus en Ramakrishna. Niet plotseling waren mij de ogen geopend; het is een pijnlijk en landurig proces geweest, van jaren en jaren, dat mij voortdurend heeft vergezeld in mijn doen en laten. Als registrator van het eigen leven is het schrijven voor de auto-biograaf een zowel tedere als pijnlijke verslaggeving. Hoe kan het anders? Nooit heb is de mogelijkheid nodig gehad figuren uit mijn verbeelding op het papier te creëren; zij waren en zijn daar, rond en met mij, de gestalte gegeven resultaten van een wel zeer bizondere verbeelding, die inderdaad scheppend gegenoemd kan worden: de mensheid - dat summum van kreativiteit, mag men wel zeggen, waarbinnen dit enorm wijd vertakte kosmische schouwspel zich laat geschieden. Alles gespiegeld aan het niets - waaruit deze woorden ontsprongen, bijvoorbeeld - de nog wel zeer veel schaduw meegegeven, hoewel lichtverschaffende uitingen van een innerlijk gebeuren, dat van buiten mijn naam draagt. Elk mens is, of hij het weet of niet - maar bewuster al naar hij meer aandacht schenkt aan zijn innerlijk leven - op elk moment van zijn bestaan bezig met de zuivering, de loutering, de analyse van zijn gevoelens en gedachten, woorden en daden, als hij tenminste aanspraak wil maken op de {==313==} {>>pagina-aanduiding<<} erenaam ‘mens’. Een levend deel-individuum, aan de hand van gegevens hem bij de geboorte verstrekt, op weg - een aandoenlijke hoeveelheid vernuft, wilskracht en verbeelding; meer dan toevalligerwijze opeengehoopt totdat wij het bewust zelf zijn. Twee benen, magnetisme, electriciteit en enkele andere symmetrieën en funktionele a-symmetrieën, genoeg ervan is vastgelegd als fysiologie en biochemie; een ander deel zal voorlopig in het duister blijven. Dat is ons lot, dat is het deel van de wereld. Hoe beter de mens zichzelf kent, hoe beter hij de wereld kan weerkaatsen, in werkelijkheid, en niet naar de schijn. Tenslotte houd je, wanneer je bezig bent illusies te verbrijzelen, er altijd éen immense, vervullende, alomvattende waarheid aan over: de liefde - niet langer een illusie, maar een kontakt-orgaan van de omgeving. Twee uitspraken van Saint Martin vallen me binnen vijf minuten in handen, uit twee zeer verschillende boeken, die thuishoren in de verzameling die ik je achterlaat: ‘De dood is slechts één der uren van onze wijzerplaat en de wijzers op onze wijzerplaat moeten eeuwig draaien.’ Komt voor in het dokumentaire werk ‘Het raadsel van de dood’ van Camille Flammarion, deel 2: In het stervensuur', Amsterdam, 1923, N.V. de Vrij-Relig. Tempel, hoofdstuk XII: ‘De verschijningen van stervenden op het ogenblik van hun overlijden.’ De andere uitlating van Saint Martin, die ik graag de mijne maak: ‘De enige inwijding, die ik predik en waar- {==314==} {>>pagina-aanduiding<<} naar ik met al de ijver van mijn ziel zoek, is die, waardoor wij binnentreden in het hart van God en die Gods hart in ons doet binnentreden.’ Het zijn de laatste woorden van Paul Brunton's Ho(o)ger dan Yoga, Amsterdam, De Spieghel, 1947. De manager van de Grateful Dead (zie IT 31), Danny Rifkin, vertelt me hoe de groep anderhalf jaar later een verklaring van zijn eigengevonden naam vond, in het Egyptische Dodenboek: ‘In het land van de duisternis worden de krachten van het kwaad verdreven door het schip van de zon dat getrokken wordt door de dankbare doden.’ Dankbaar zijn je de levenden, als je medebeweegt. Teilhard de Chardin zei, dat de uiteindelijke strijd zich zou afspelen tussen de beweging en de bewegingloosheid? Waarom niet de beweging verkozen, boven de immobiliteit? Het is maar een vraag. Krishnamurti predikt nog steeds de waarheid, 71 jaar, of daaromtrent, jong en oud, blank en bruin; wij zagen hem zijn zuivere woorden vinden per televisie, soms beminde bezoeker. Ik haalde het boekje te voorschijn, dat hij op zijn 12e schreef, leringen hem door zijn Meester gegeven als voorbereiding tot Inwijding. Het heet ‘Aan des Meesters voeten’, en is gericht Aan allen die aankloppen. ‘Wil, Wijsheid en Liefde zijn de drie aspekten van de Logos, en gij, die wilt treden in Zijn dienst, moet deze aspecten in de wereld tonen.’ Naar de werelden van microkosmos en de macrokosmos een trip, omdat wij halverwege beide staan. Om een vast punt te scheppen: noch binnen, noch buiten. {==315==} {>>pagina-aanduiding<<} Alan Watts: inside information ‘Nooit was er een tijd dat de wereld begon, want die gaat rond en rond als een cirkel, en er is geen plaats op een cirkel waar die begint. Kijk naar mijn horloge, dat de tijd meedeelt: die gaat rond, en zo herhaalt zich ook de wereld steeds weer opnieuw. Maar net zoals de grote wijzer van het horloge omhooggaat naar de twaalf en omlaag naar zes, zo is er ook dag en nacht, wakker zijn en slapen, leven en sterven, zomer en winter. Je kunt niet een van deze zonder de ander hebben, omdat je niet zou kunnen weten wat zwart is tenzij je het zij aan zij met wit gezien had, of wit tenzij zij aan zij met zwart. Op dezelfde manier zijn er tijden dat de wereld is, en tijden dat ze er niet is, want als de wereld steeds maar door zonder rust zou doorgaan, zou ze verschrikkelijk verveeld met zichzelf raken. Ze komt en ze gaat. Nu zie je haar, nu zie je haar niet. Omdat ze dus niet verveeld wordt met zichzelf, komt ze altijd weer terug nadat ze verdwijnt. Het is als je ademhaling: die gaat in en uit, in en uit, en als je probeert die de hele tijd in te houden voel je je verschrikkelijk. Het is ook als het schuilhokje spelen, omdat het altijd leuk is een nieuwe manier van verstoppen te vinden, en om te zoeken naar iemand die zich niet altijd op dezelfde plaats schuilhoudt. God houdt er ook van verstoppertje te spelen, maar omdat er niets buiten God bestaat, heeft hij niemand anders om mee te spelen. Maar hij komt deze moeilijkheid te boven door voor te wenden dat hij niet zichzelf is. Dat is zijn manier om zich voor zichzelf te verstoppen. Hij doet alsof hij jou is en ik en alle mensen in de wereld, alle dieren, alle planten, alle rotsen en alle sterren. Op deze manier heeft hij vreemde en wonderbaarlijke avonturen, waarvan er sommige verschrikkelijk en angstaanjagend zijn. Maar die zijn net als slechte dromen, want als hij wakker wordt zullen ze verdwijnen. Als nu God schuilhokje speelt en doet alsof hij jij en ik is, doet hij dat zó goed dat het hem een hele tijd kost om zich te herinneren waar en hoe hij zichzelf verschool. Maar dat is juist de grap - net wat hij wilde doen. Hij wil zichzelf niet te vlug vinden, want dat zou het spelletje verpesten. Daarom is het zo moeilijk voor jou en mij om uit {==316==} {>>pagina-aanduiding<<} te vinden dat wij God in vermomming zijn, die doet alsof hij niet zichzelf is. Maar als het spel lang genoeg heeft geduurd, zullen we allemaal wakker worden, ophouden met doen alsof, en ons herinneren dat wij allemaal éen enkel Zelf zijn - de God die alles is wat er is en die voor altijd en altijd leeft. Je moet natuurlijk onthouden dat God niet de vorm heeft van een mens. Mensen hebben een huid en er is altijd iets buiten onze huid. Als dat niet zo zou zijn, zouden we het verschil niet weten tussen wat er in en buiten ons lichaam is. Maar God heeft geen huid en geen vorm omdat er niets is buiten hem. De binnen- en buitenkant van God zijn hetzelfde. En hoewel ik gesproken heb over God als “hij” en niet als “zij”, God is geen man of vrouw. Ik zei “het” omdat we meestal “het” zeggen voor dingen die niet levend zijn. God is het Zelf van de wereld, maar je kunt God niet zien om dezelfde reden waarom je, zonder een spiegel, je eigen ogen niet kunt zien, en je kunt zeker niet op je eigen tanden bijten of in je eigen hoofd kijken. Je zelf is zo knap verscholen omdat het God is die zich schuilhoudt. Je kunt je afvragen waarom God zich soms verschuilt in de vorm van afschuwelijke mensen, of voorgeeft mensen te zijn die veel pijn lijden, erg ziek zijn. Vergeet ten eerste niet dat hij dit niet echt met iemand anders dan zichzelf doet. Vergeet ook niet dat in bijna alle vertellingen die je fijn vindt er zowel slechte als goede mensen moeten zijn, want het spannende van het verhaal is uit te vinden hoe de goede mensen de overhand krijgen over de slechte. Het is net als wanneer we kaart spelen. In het begin van het spel schudden we alle kaarten door elkaar, zoals het ook is met de slechte dingen in de wereld, maar de bedoeling van het spel is de kaarten weer in de goede volgorde te leggen, en degeen die dat het beste doet is de winnaar. Dan schudden we de kaarten weer en we spelen opnieuw, en zo gaat het met de wereld ook.’ Uit Alan Watts' ‘The Book On the Taboo Against Knowing Who You Are’, Collier Books, New York, 1966. Hierin, voorafgaand aan het bovenstaande: ‘Mythe is dus de vorm waarin ik probeer te antwoorden als kinderen de fundamentele metafysieke vragen stellen, die zo gemakkelijk in hun geest opkomen: “Waar kwam de wereld vandaan?” “Waarom maakte God de wereld?” “Waar was ik voordat ik geboren werd?” “Waar gaan mensen heen als ze {==317==} {>>pagina-aanduiding<<} sterven?” Steeds opnieuw vond ik uit dat zij tevreden schenen met dit eenvoudige en heel oude verhaal, dat - duidelijk mythisch van vorm - niet gegeven wordt als een wetenschappelijke beschrijving van de manier waarop dingen werken. Gebaseerd op de analogieën van spelen en het drama, en gebruikmakend van het versleten woord “God” voor de Speler, wil het verhaal slechts zijn als de manier waarop dingen zijn. Ik gebruik het zoals astronomen het beeld gebruiken van een zwarte ballon die wordt opgeblazen met witte vlekken erop voor de melkwegstelsels, om het uitdijend heelal te verklaren. Maar voor de meeste kinderen, en veel ouderen, is de mythe zowel begrijpelijk, eenvoudig, als fascinerend. In kontrast hiermee zijn zo veel andere mythische verklaringen van de wereld grof, verwrongen en onbegrijpelijk. Maar veel mensen nemen aan dat het geloven in de onbegrijpelijke voorstellingen en symbolen van hun religies de test van waarlijk geloof is.’ En wat daaraan voorafgaat. En wat daarop volgt. Binnen is buiten. Buiten is binnen. Hoe konden ergens ooit misverstanden rijzen? Nergens ligt de waarheid te koop. Je krijgt het ook nooit gratis thuisbezorgd. Wacht je voor de hond, die tegen schaduwen blaft. Wacht je voor de verboden, die gekonditioneerde angst-reflexen zijn, van een paniekerige samenleving. Je tornt aan verrotte grondvesten. Je haalt met je zelf de hele wereld overhoop. Blijf zo doorgaan: het is de enige weg. {==318==} {>>pagina-aanduiding<<} R.D. Laing: Verschijningen en verdwijningen Er is niets toe te voegen en niets af te trekken. Men kan misschien spreken van weerkaatsingen. En toch, hoewel talloze wezens aldus naar Nirwana geleid zijn, is geen enkel wezen naar Nirwana geleid Voordat men door de poort gaat kan men niet beseffen dat er een poort is om door te gaan kan men gaan beseffen dat er een poort is om door te gaan kan men een lange tijd kijken en haar niet zien kan men haar zien, haar naderen, haar gesloten vinden. men kan er nooit in slagen haar te openen Zij kan open gaan men gaat door de poort aan de andere kant van de poort als men terugkijkt ziet men dat er nooit een poort geweest is niemand besefte ooit dat er geen poort was niemand besefte ooit dat er een poort was niemand zag ooit een poort niemand ging ooit door een poort niemand werd zich ooit bewust dat er nooit een poort was Door hen die de woorden der wet kennen als een vlot zou de wet verlaten moeten worden, en meer nog de niet-wetten. Horende dat wetten, en meer nog, de niet-wetten verlaten zouden moeten worden, zijn er diegenen die zeggen dat niemand door een poort gaat, en dat er geen poort is waardoor men gaat. In zoverre als gezegd kan worden dat iemand zichzelf bedriegt, bedriegen zulke mensen zichzelf en anderen, Er is geen andere manier om te ontdekken dat er geen Poort is behalve door te gaan door de Poort. Iemand die zegt dat er een Poort is, is misleid Iemand die zegt dat er geen Poort is, is een leugenaar Als je 't hebt, heb je 't als je 't niet hebt, heb je 't niet {==319==} {>>pagina-aanduiding<<} als je 't hebt, weet je dat je 't niet hebt als je 't niet hebt, denk je dat je 't hebt of dat je 't niet hebt Het is niet een vraag of je 't nu wel of niet hebt maar of 't je heeft Ik zie niet wat je bedoelt Hoe is 't mogelijk? Het punt dat ik probeer te zien is mijn ik dat probeert 't te zien. Het gebed dat wij bidden is wij die bidden wij die bidden is Hij tot wie wij bidden Hij tot wie wij bidden is het gebed dat wij bidden het gebed dat wij bidden is wij die bidden. Ik ben bang voor mijzelf Het zelf waar men bang voor is is het zelf dat bang is voor het zelf dat bang is voor het zelf dat bang is. Ik doe 't 't wat ik doe is het ik dat 't doet het ik dat 't doet is 't wat ik doe het doet het ik dat 't doet ik word gedaan door 't wat ik doe 't doet het Jezus zei Ik ben de Weg, de Waarheid en het Leven Wat had men anders verwacht dat Hij zeggen zou Ik ben een zijpad, een leugen, en dood? {==320==} {>>pagina-aanduiding<<} Wat zou men zeggen tot zijn zelf? Als men niet het een of ander zijpad, een leugen, en dood is, moet men zijn wat Jezus zei dat hij was. Als wij niet Christus zijn, wie zijn wij dan? Men heeft nooit zijn zelf verloren omdat het zelf dat men verloren heeft het zelf is dat verloren heeft het zelf dat verloren is Men kan nooit zijn zelf vinden omdat het zelf dat men vindt het zelf is dat het zelf vindt dat men vindt laten wij veronderstellen men is binnen dan buiten wat men van binnen geweest is. Men begint zich leeg te voelen dat betekent, men heeft niets binnen zijn zelf men probeert te komen tot het binnenste van het buitenste van wat men van binnen geweest is, binnen zijn zelf, en men probeert binnen te krijgen wat men van buiten is men kan spreken van eten en gegeten worden: het buitenste binnen te hebben en binnen de buitenzijde te zijn. Maar het is niet alleen maar binnen in zichzelf te krijgen wat men is buiten zichzelf: om precies te zijn: het gaat erom het binnenste van wat men is buiten het binnenste van zichzelf te krijgen, en, tegelijkertijd, binnen te krijgen wat men van buiten is. Maar men komt niet binnen het buitenste, door het buitenste binnen zijn eigen zelf te krijgen want: Hoewel men van binnen vol kan zijn van {==321==} {>>pagina-aanduiding<<} het binnenste van het buitenste is men aan de buitenkant van zijn eigen binnenste En: door het buitenste binnen te krijgen blijft men leeg want terwijl men buiten is is zelfs het binnenste van het buitenste buiten en binnen in zijn eigen zelf is er niets Aangezien zonde een soort onwetendheid van zichzelf is hoe meer in zonde hoe minder men weet dat in men zonde is hoe zondiger men is hoe rechtschapener men zich voelt hoe rechtschapener men zich voelt hoe zondiger men is alleen stilte kan volmaakt stilte manifesteren zodra men probeert stilte door geluid te openbaren houdt het manifest geluid de niet-manifeste stilte geheim het manifeste verbergt het niet-manifeste door het proces zelf van de manifestatie. Wat is de zoeker wat het gezochte? Het gezochte kan gevonden worden noch in manifestatie noch in niet-manifestatie. Wat verborgen is is wie zoekende is. Soms zien we niet dat wij altijd ziende zijn maar zien niet dat wij niet zien wat wij zien. Niets doen is zeer energiek zowel als onmogelijk beter niet iets doen, bovenal niets waarbij het duidelijk wordt dat niets niet niets doet. (Uit FIRE/1, juli 1967. 4 St. George's Terrace, London, N.W. 1.) {==322==} {>>pagina-aanduiding<<} {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} {==323==} {>>pagina-aanduiding<<} XV Inclusief, exclusief Waarin Jezus Christus zijn haar laat knippen - van de toekomst en de slachtoffers, die zich zelf, en/of anderen, een toekomst ontzeggen. {==324==} {>>pagina-aanduiding<<} ‘Lieve en gevoelige mensen wekken mijn warme sympathie op. Ik geloof zelfs dat omwille van hen de wereld bestaat. Intelligentie wekt vaak mijn bewondering. Maar meer toch soms de afwezigheid ervan mijn verachting. Ronduit haten doe ik de mensen die niet serieus zijn. Ik voel hun gedrag als spot met mijn ziel. Wanneer iemand op deze punten flink boven de zes haalt: in liefde, gevoeligheid, serieusheid en intelligentie, dan houd ik van hem. Wat de anderen betreft zeg ik het Nietzsche na: hen hale de duivel en de statistiek. Maar ik gun ze een volle trog.’ Dr C.W. Rietdijk: Een filosofie voor het cybernetischbiotechnische tijdperk. {==325==} {>>pagina-aanduiding<<} 15. Inclusief, Exclusief Wat valt er in God's naam nu over de Duivel te zeggen? Ik, die een universele wereldreligie op de mens zie afstormen, onherkend en onherkenbaar in zijn versnellend elkander opvolgende metamorfoses - het verruimde bewustzijn is zowel een vrolijke wetenschap als een diep-ervaren religie! - kan niet anders zeggen, dan dat paranoïde ondergangsvisioenen voor mij niet hoeven; dat geen enkele kritiek de begenadigde, die zekerheid gevonden heeft in zichzelf, van zijn stuk kan brengen - en dat de duivel er is voor hen, die zich demonisch uiten, omdat zij zich nog niet bevrijd hebben van hang-ups. Een geest, een demon, een elf, een serafijn, een cherubijn, zij zijn toch altijd een dimensie minder dan wij, die in leven zijn. En ‘de andere wereld’ zijn zij zeker niet: het zijn zielige vertegenwoordigers van de spiegelsfeer, waarin onze projekties zich ophopen dwars door de scheidslijn van leven en dood heen. Alleen een valse profeet kan je de waarheid voorhouden; een echte profeet doet je er zelf naar zoeken. Soms denk ik, met Marshall McLuhan: I'm the only one who knows what the hell is {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} going on, {==326==} {>>pagina-aanduiding<<} maar dan ben ik weer verheugd zo'n standpunt niet in te hoeven nemen, al doe ik mijn best volledige informaties te krijgen, van CIA en IBM tot LSD en DNA. Vijf regels van McLuhan kun je altijd opvolgen: Be alive to environment: wees levend deel van je omgeving, Try to predict environment: probeer je omgeving te voorspellen, Use each medium for what it can do best: gebruik elk medium voor wat 't het beste kan, Let the audience participate: laat het publiek meedoen; en lest best Make sure the picture tells the ‘real’ story: Overtuig je ervan dat de afbeelding het ‘werkelijke’ verhaal vertelt. Doen wij dat, vrienden in de ondergedoken geestelijke guerrilla? Is deze spiegel werkelijk genoeg? Hoe doen wij dit over vijf jaar beter? Welke samenstellingen, fenomenen, nu nog ondenkbaar? Welke geheimen alsnog te openbaren? Roger Bacon waarschuwde, al eeuwen geleden: Door het geheim te openbaren, maakt men het minder effektief. De mensen kunnen er niets van begrijpen; zij zouden er algemeen gebruik van maken en alle waarde eraan ontnemen. Het zou dwaasheid zijn sla aan een ezel te geven, die meer dan tevreden is met distels. En de boosaardigen (the wicked), als zij het geheim zouden kennen, zouden er misbruik van maken en de wereld omverwerpen.’ Dat risiko nemen wij, nu, dan, dus. Nu er omvergeworpen moét worden. Binnen de Free Frame of Reference komt alles zoals het gaan moet. De eerste decennia zullen de paranoïden, beangstigden, twijfelaars, gewelddadigen, planologen en zesderangsdenkers ongetwijfeld van de hoogste torens blazen, zonder te weten wat zij zeg- {==327==} {>>pagina-aanduiding<<} gen en waarover zij het hebben. Mensen op stap naar de volwassenwording - zij die de lessen van dit jongste handboek der revolutie genietenderwijze proeven, liefst stoned en/of zonked - zullen zich bezig blijven houden met hun eigen, en andermans (hetzelfde!) Openbaringen. Laat je niet door dit woord afschrikken. De gegevens, hier bijeengebracht, onderling verband houdend, een gesloten lijn in meerdere dimensies van en naar verschillende krachtbronnen, in ieder aanwezig, de Idee, maken tezamen een Geheel uit. ‘We believe that the wisest decisions are made after a vision of the whole has given meaning to the parts.’ ‘Wij geloven dat de wijste besluiten genomen worden nadat een visie van het geheel de delen betekenis heeft gegeven.’ (The Board of Trustees, The Bernard van Leer Foundation, Den Haag.) Verruim je visie, en je beslissingen worden {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} verstandiger. Neem meer dan voorheen het gebeuren in ogenschouw, en tracht opnieuw te overzien - het is vandaag zeker dan anders. Over een jaar is dit een ander boek. Over een jaar ben jij een ander mens. Wedden? Wedden. Onze mensentalen zijn uiteengegroeid, al zouden wij allen éen taal kunnen spreken. Het zijn voornamelijk de Babylonische en andere spraakverwarringen, die bestaande misverstanden in leven houden. Iedereen passeert de verschillende stadia, de held wordt een wijs man, slachtoffer van zijn hartstochten voordat hij ze Meester is. Sommigen geven het op: de zelfmoordenaarsWEE! OWEE! en andere half-slachtigen, die hun einde niet naderbijbrengen, zichzelf slechts kop-en-hartzorg veroorzaken. {==328==} {>>pagina-aanduiding<<} ‘The whole situation is depressing. Everybody does everything wrong’ zei Ad Reinhardt, schilder uit New York, en weg was hij. Of neem Cesare Pavese, met bittere ultime parole zijn dagboek Il Mestiere de Vivere (Het Beroep dat Leven heet) besluitend: ‘18 augustus. Het meest heimelijk gevreesde geschiedt altijd. Ik schrijf: o Jij, heb medelijden. En dan? Er is alleen wat moed voor nodig. Hoe bepaalder en gerichter de pijn is, hoe meer het levensinstinkt worstelt, en het zelfmoordidee vervalt. Het leek makkelijk, eraan te denken. Toch hebben doetjes het gedaan. Er is nederigheid voor nodig en geen hoogmoed. Dit alles is rotzooi. Geen woorden. Een daad. Ik zal niet meer schrijven.’ Ha! & ba! Over de exploratie van de toekomst, aan de andere kant van de menselijke schaal - daar waar wij niet meer als 1-ling geïsoleerd, vergeten, hopeloos, alleen staan, vergetend dat anderen een uitweg kunnen bieden - publiceert regelmatig de Werkgroep 2000 katernen, die - 10 keer per jaar verschijnend - ongekende alternatieven bieden: doelstellingen, methoden, uitgangspunten, vergelijkend empirisch onderzoek en aanschouwelijke metaforen; modellen, procédés en schema's, scenario's en geplande spelen. Vrijetijdsbesteding van de innigste soort, waar uit de schok der meningen de waarheid ontbloeit. ‘Niemand kan ten aanzien van het doel van toekomstonderzoek het monopolie voor zich opeisen. De toekomst is zo'n gecompliceerd en zo'n universele werkelijkheid in wording, dat gezamenlijk beraad en gezamenlijke inspanning van állen vereist zijn.’ {==329==} {>>pagina-aanduiding<<} Voor inlichtingen omtrent het driemaandelijks tijdschrift ‘Euros’, de jaarlijkse lessencyclus over toekomstproblemen, systematisch en overzichtelijk, de prospektboeken, de in voorbereiding zijnde documentaire informatie-service, en medewerking aan studiegroepen en studiedagen over toekomst-problematiek: Werkgroep 2000, postbus 2000, Amersfoort. De uitgave Inclusief denken, of ‘Een andere tijd vraagt een ander denken’ is een inleiding van Dr F. Boerwinkel, betreffende onze menselijke grondslagen en verhoudingen, voor elke kritische anti-bibliotheek. Een voorbeeld van exclusief denken geeft hier achter het zog. ‘Herstelde Nieuwe Testament’ in de paranoïde projektie van de Leeuwarder arts Postma, inderdaad een esotericus te stom om voor de duivel te dansen. {==330==} {>>pagina-aanduiding<<} ‘Het herstelde nieuwe testament’ (De Helleense fragmenten bevrijd van de pseudo-Joodse inlassingen, geharmoniseerd en vertaald in Hollands proza. Met inleidende Analyse en commentaren die een verklaring volgens de oude philosophie en psychologie geven. En een nieuwe letterlijke vertaling van de synoptische Evangeliën, met inleiding en commentaren door James Morgan Pryse. (1914). In het Hollands vertaald door Drs J. Postma, arts, 28 Wirdumerdijk, Leeuwarden. 2 delen, 51 + 54 p., gestencild), (Deel 2, p. 52-54): ‘Nu is de door kwade geesten bezeten mens wel de meest diep gezonken mens die er is. Het zijn de sadisten, lustmoordenaars, de kinderverkrachters, de sluwe afzetters, de woekeraars en al die mensen meer. Wanneer men het astrale lichaam van die mensen ziet (men noemt dat astrale helderziendheid, een zeer lage graad van helderziendheid), dan ziet men allemaal vuile levende gedachtenvormen in dat lichaam rondspoken. Vele van die mensen zijn onverbeterlijk en komen steeds weer in de gevangenis terug. Men kan ze niet genezen en ketenen omdat ze zo verdorven zijn, dat er geen vat meer op te krijgen is. Het is een moeilijk vraagstuk in de wereld op welke wijze men te werk moet gaan om enige verbetering te kunnen krijgen. Het beste is hun zo zwaar mogelijk lichamelijk te laten arbeiden. Daarnaast staan de zwijnen, de ontuchtigen die men in de doorgangshuizen en ook in groten getale onder het gewone publiek vindt. Die zijn nog niet zo diep gezonken dat ze zich tot bv. lustmoorden enz. willen laten overhalen. Ook die mensen vormen een vraagstuk in het practische leven. We moeten voor al dat ongedierte veel kostbare belastingen betalen en tegenwoordig zitten ze op de troon. We zien het innerlijk geprojecteerd in de stof en wanneer men de ongekamde langharigen ziet, dan kan men snel de diagnose van menselijke verwording stellen. Dat lange haar is een uiting van menselijke krankzinnigheid, hoewel we het heden ten dage volkomen normaal vinden. {==331==} {>>pagina-aanduiding<<} (...) Maar genoeg over al deze vieze mensen en deze viezigheid. Laat dit voor ons allen een waarschuwing zijn, want het is waarheid. Om die reden zien wij zoveel lijden en ongeneeslijke ziekten, want wat we zaaien zullen we maaien, is het niet in dit aardse leven, dan zeker in daarop volgende. Slechts door innerlijk weten en inzicht in de waarheid zelve kan de mens zich van zijn eigen gesel verlossen, vooropgesteld; dat hij een volkomen zuiver en onzelfzuchtig leven gaat lijden. Dat wil niet zeggen, dat hij zijn bezit aan onwaardigen wegschenkt, laat al die lummels die parasiteren op de gemeenschap ook maar eens door werken geld verdienen, denk aan de LSD-nozems enz., laat ze werken, maar help hen die waardigen zijn en wijs.’ Aldus een ‘wijs’ man, arts Postma uit Leeuwarden, tot besluit van zijn Herstelde Farisese Nieuwe Testament. Ik neem aan dat Jezus (of Iësous, zoals hij in deze teksten heet) zijn haar zó kort droeg, dat hij dokter Postma onder de ogen kon komen. Gewerkt heeft hij anders ook nooit, die parasiet op de gemeenschap van belastingbetalers. OM. Keer om dokter, het is allemaal anders dan u denkt, en duizend keer mooier! {==332==} {>>pagina-aanduiding<<} {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} {==333==} {>>pagina-aanduiding<<} XVI De levende vernietiging Waarin de duivel wordt bezworen, de bliksem in onze opvattingen slaat - zodat wij omlaagstorten om te kunnen herrijzen, in vele namen, namens velen vrij vallend in het Niets - en wij het spel zonder angst als levensopdracht kunnen aanvaarden. {==334==} {>>pagina-aanduiding<<} I speak of new cities and new people. I tell you the past is a bucket of ashes. I tell you yesterday is a wind gone down, a sun dropped in the west. I tell you there is nothing in the world only an ocean of tomorrows. a sky of tomorrows. Carl Sandburg (Van nieuwe steden en nieuwe mensen spreek ik. Ik zeg je: het verleden is een emmer vol as. Ik zeg je dat gisteren de wind is die gaat liggen, een zon in het water gevallen. Ik zeg je er is niets in de wereld dan een oceaan van morgens, een hemel van morgens.) {==335==} {>>pagina-aanduiding<<} 16. De Levende Vernietiging Even afscheidnemen van de duivel. ‘Zijn beeld stelt de eerste stadia van geestelijke ontplooiing voor. Het is de staat van bewuste slavernij. De Duivel personifieert het misverstand dat de mens gebonden is door materiele omstandigheden, de valse notie dat hij een slaaf van de noodzaak is, van een toevals-sport. In werkelijkheid zijn de krachten, die onze tegenstanders lijken, altijd bereid ons te dienen. De enige voorwaarde is dat wij onze essentiele vrijheid begrijpen, en rekening houden met de verborgen zijden van het bestaan. Dan pas, als wij onze praktijk met onze kermis (knowledge) doen overeenstemmen, begint de bevrijding. De Duivel is sensatie, door onwetendheid gescheiden van begrip. (The Devil is sensation, divorced by ignorance from understanding). Toch is hij het ook die vernieuwing brengt, omdat wij een waarachtige poging om vrij te zijn pas kunnen wagen als wij onze begrenzingen voelen. Pas als zij ons hinderen kunnen wij ons inspannen onze kettingen van ons af te werpen.’ Paul Foster Case: The Tarot. ‘The Tower,’ is, volgens Case: een van de titels van de 16e kaart, andere: ‘The Lightning-struck Tower’, ‘The Fire of Heaven’, en ‘The House of God’. Verwijst volgens de traditie naar de Toren van Babel, waar de spraak van de mens werd verward. (...) De bliksem is een mannelijk symbool. In de Bhagavad-Gita zegt Krishna: ‘Van de wapens ben ik de bliksem (thunderbolt). ‘Het is interessant te noteren dat bliksemschichten, kunstmatig gemaakt, in de laboratoria van Westinghouse gefotografeerd eerder spiralen dan zig-zags bleken te zijn. Misschien wisten de Ouden dit, want Het Chaldeaanse Orakel van Zoroaster spreekt van de Hoogste Geest als {==336==} {>>pagina-aanduiding<<} ‘de god die een spiraalkracht energie verleent’. In vroeger tijden was de bliksem een embleem van bevruchting en voeding, wat wij leren bij Plutarchus, die zegt: ‘Landbouwers noemen de bliksem de bevrachter van het water, en beschouwen die zo.’ De bliksemschicht is de macht van boven omlaaggehaald door de Magiër. Het is het zwaard van de Wagenmenner, de scepter van de Keizer, de kracht die het Rad van Fortuin draait, de sikkel van de Dood, en het licht dat stroomt uit de lantaren van de Heremiet. Hij breekt bestaande vormen uiteen om plaats te maken voor nieuwe. (De lust gevoelende, verder te citeren, spreek ik hierbij de hoop uit dat Noud van den Eerenbeemt zijn plan een volledig uitgewerkt boek te schrijven over de Tarot met alle methodes om hem te leggen binnen afzienbare tijd ten uitvoering kan brengen.) Dit zijn mijn Tarotbeelden, er bestaat niet zoiets als DE Tarot: hij is voor ieder anders: het is een Grootmeester onder de Meesters. Altijd staat hij bij je, je bij. Superieur spel. Case weer over de 16e kaart: ‘Dit beeld komt overeen met het tweede stadium van geestelijke ontplooiing, waarin een serie plotselinge, ongeregelde inspiraties tot de gewaarwording (perception) leidt dat de struktuur van kennis gebouwd op het fundament van de valse opvatting van persoonlijke afzonderlijkheid (the fallacy of personal separateness) een toren van valse wetenschap is. In dit stadium lijdt de voorttrekkende zoeker naar wijsheid onder de vernietiging van al zijn vroegere levensbeschouwingen. Want deze toren is gebouwd op een fundament van misverstanden (misapprehension). De gehele struktuur is een uitbouwing van oppervlakkig beschouwen, traditionele rasse-gedachte, valse redenaties en een verkeerde theorie van de wil’. Uit god's own country, het Amerika van de 20e eeuw komen velen, uitzonderlijken, tot hun individueel recht. Een nieuwe sa- {==337==} {>>pagina-aanduiding<<} menleving ontstaat aan de hand van buitenstaanders, die het kollektief wereldgebeuren voortdurend vanuit hun buitensporig kwetsbare positie belichten, zodat zich een uiteindelijk totaalbeeld vormt, dat aan de werkelijkheid blijft beantwoorden, als wij telkens opnieuw - ik ben nu 40, en ik doe het bijna dagelijks - meeveranderen: de toekomst tegemoet, waarbinnen ik steeds jonger word, steeds meer tijdgenoten tegenkomende, die bijna mythische proporties gaan aannemen. Behalve de in dit boek genoemde, zijn er velen die niet aan het woord, in het zoeklicht, voor het voetlicht, op mijn marktkraam ter sprake kwamen. De vele happenaars. Theatralen. Zangers en musici. Een nieuwe wereld, éen met de oude. Iedereen deelhebbende aan de evolutie, op zijn eigen toppen het gebeuren overziende. Vallende van alle torens, opkrabbelende, bovenkomende wezens. In onze van vocht en water verzadigde lucht, in deze Low Lands, waar de hemel niets dan zijn eigen begrenzing uitstraalt, in een wonderbaarlijk licht dat door de grootste schilder nooit opgevangen zal kunnen worden, staat het ook jou te gebeuren. Ook jouw dag zal komen. {==338==} {>>pagina-aanduiding<<} Parahighway You don't have to know at first All you do is come along. You just have to watch your step. If you want to trust yourself, Then trust the one that talks to you. The Highway from here on in is more lifelike than before. Choose the way you want to go, Everybody's waiting there, you know. We just want to let you know Anytime you want to go. The Highway from here on in is more lifelike than before. If you want they'll help you out If you want they'll let you be If you care. No-one needs you more than we, If you want we'll help you out, If you want we'll let you be. Auto-Salvage: Stereo LSP-3940 1968, RCA, New York. {==339==} {>>pagina-aanduiding<<} Norman Brown: Spel van vereniging Het pad van de sublimering, dat de mensheid religieus gevolgd heeft vanaf minstens het ogenblik dat de eerste steden gesticht werden, is geen uitweg uit de menselijke neurose, maar leidt, in tegenstelling daartoe, tot verergering. Psychoanalytische theorie en de bittere feiten van hedendaagse geschiedenis tonen aan dat de mens het einde van deze weg bereikt. Psychoanalytische theorie verklaart dat het einde van de weg de overheersing van de dood-in-het-leven is. De geschiedenis heeft de mensheid gebracht tot die top van waaruit de totale vernietiging van de mensheid tenslotte een praktische mogelijkheid is. Op dit moment in de geschiedenis moeten de vrienden van het levensinstinkt er voor waarschuwen dat de overwinning van de dood in geen enkel opzicht onmogelijk is; het kwaadaardige doodsinstinkt kan die waterstofbommen doen ontketenen. Want als wij onze liefste illusie overboord werpen dat het menselijk ras een bevoorrechte of voorbeschikte status in het leven van het heelal inneemt, schijnt het vanzelfsprekend dat het kwaadaardige doodsinstinkt een ingebouwde garantie er voor is dat het menselijk eksperiment, als het er niet in slaagt zijn mogelijke vervolmaking te bereiken, zichzelf zal annuleren, zoals het dinosaurus eksperiment zichzelf annuleerde. Maar jeremiaden zijn nutteloos tenzij wij een betere weg kunnen aanwijzen. Daarom is het probleem dat de mensheid konfronteert de afschaffing van de verdringing (repression - ook onderdrukking) - in traditionele Christelijke taal de herrijzenis van het lichaam. Wij hebben al gedaan wat wij konden om uit de psychoanalytische theorie een model te voorschijn te halen van hoe het herrezen lichaam er uit zou kunnen zien. Het levensinstinkt, of het seksuele instinkt, vragen om een soort handelwijze die in tegenstelling tot onze huidige wijze van handelen, alleen maar spel genaamd kan worden. Het levensinstinkt verlangt ook een vereniging met anderen en met de wereld rondom ons, niet gegrondvest op angst en agressie, maar op narcissisme en erotische uitbundigheid. Maar het doodsinstinkt eist ook bevrediging (satisfaction); zoals Hegel zegt in de Phenomenologie: ‘Het leven en de kennis van God kunnen zonder twijfel beschreven worden als liefde spelend met zichzelf; maar dit idee zinkt in onbeduidendheid, als de ernst, de pijn, het geduld en het werk van het {==340==} {>>pagina-aanduiding<<} Negatieve weggelaten worden.’ Het doodsinstinkt wordt pas met het levensinstinkt verzoend in een leven dat niet verdrongen wordt, dat geen ‘ongeleefde levens’ in het menselijk lichaam achterlaat, aanzien het doodsinstinkt dan wordt bevestigd in een lichaam dat bereid is te sterven. En, aangezien het lichaam bevredigd is, wordt het doodsinstinkt niet langer gedreven zich te veranderen en geschiedenis te maken, en daarom - zoals Christelijke theologie voorspelde - is zijn werkzaamheid in de eeuwigheid. Tegelijkertijd - en hierin komen de psychoanalyse en de christelijke theologie weer overeen - is het herrezen lichaam (resurrected) het herschapen, verheerlijkte (transfigured) lichaam. De afschaffing van de verdringing zou de onnatuurlijke ophopingen van libido in bepaalde lichamelijke organen te niet doen - concentraties tot stand gebracht door de negativiteit van het morbide doodsinstinkt, die de lichamelijke basis vormt van de neurotische karakterstoornissen in het menselijk ego. In de woorden van Thoreau: ‘Wij hoeven om geen hoger hemel te bidden dan de zuivere zintuigen kunnen verschaffen, een zuiver zinnestrelend (sensuous) leven. Onze huidige zintuigen zijn slechts rudimenten van wat zij bestemd zijn te worden.’ Het menselijk lichaam zou polymorf pervers worden, genietende van dat volle leven van het gehele lichaam dat het nu vreest. Het bewustzijn sterk genoeg om het volle leven te verdragen zou niet langer Apollinisch maar Dionysisch zijn - bewustzijn dat de grens niet in acht neemt, maar overstroomt; bewustzijn dat niet langer ontkent.’ Norman O. Brown: Life Against Death, A Vintage Book, New York, pagina's 307/8. {==341==} {>>pagina-aanduiding<<} Andy Warhol & Superstars ‘Andy heeft me in staat gesteld van Amerika te genieten. Hij heeft me z'n nieuwe manier van kijken naar Amerika gewezen. Andy is zo'n groot mens, iedereen houdt van hem en wil hem behagen. Zelfs mensen die hem beledigen doen dat met respekt. In de toekomst zou ik het een ideaal leven vinden met Andy getrouwd te zijn. Dat zal wel gebeuren. We zullen bovenal in Amerika blijven wonen... Ik geloof in reïncarnatie. Ik geloof dat je éen ander persoon, maar één - volledig - moet liefhebben, en als dat je lukt zul je verdergaan naar eeuwigdurende vrede. Maar dat is verschrikkelijk moeilijk. Ik weet wie ik vroeger was - ik was Simonetta Vespucci in de 15e eeuw. Ze was voller dan ik maar alles in onze fysieke struktuur is identiek. Zij was een schildersmodel, net als ik. Ik poseer voor de beroemdste schilders van onze tijd op dezelfde manier als zij het deed in de hare. Zij was Botticelli's model. Ik ben in het Medici Paleis geweest; ik voelde me er zo levend! Alsof ik een 7e zintuig had... Ik vind oorlog monsterlijk. Ik heb foto's gezien van prachtige Vietnamese mensen - Amerikaanse ook - met bloedige en verminkte lichamen. De President van Amerika en de President van Vietnam zouden moeten bevelen dat de lichaamsoorlog (body war) wordt stopgezet en eenhersen(mind)oorlog wordt gevoerd, waarin zij de beste oplossingen van alle problemen zouden moeten uitdenken. Het lijkt té barbaars om lichamelijk te vechten; de hogere mens zal met zijn hersenen (mind) vechten. Neem alsjeblieft deze raad aan - die komt van een Amerikaanse met Mongolen-bloed! Tenslotte hebben grote en belangrijke mannen door de hele geschiedenis heen geluisterd naar de raad van mooie vrouwen. Ik woon Lower East Side en toen burgemeester Lindsay door het park liep zag hij mij, met een van m'n kinderen, hij stond stil en zei: “Het verheugt me u te zien!” Ik zei: “U bent een heel moedig mens, want er kan op de Lower East Side van alles gebeuren.” Alle grote mannen uit het verleden hadden een ogenblik over voor schoonheid, zoals in dit geval. Heel nobel. Het gaat er niet om mannen te verleiden maar ze te inspireren zoals in vroeger dagen. Ik geloof dat ik dat doe.’ Superstar Joy Nicolson, in Andy (Warhol) 's Girls, Avant Garde, Number Three, 1968. 110 West 40th Street, New York, N.Y. 1008. {==342==} {>>pagina-aanduiding<<} ‘Nu heb ik Andy om vooruit te denken en beslissingen te nemen. Ik doe alleen maar wat hij me zegt te doen. Andy heeft een zekere mystiek die maakt dat je dingen voor hem wilt doen. Toch, als ik soms over Andy denk, geloof ik dat hij net als Satan is. Hij heeft je beet en je kunt niet weg. Vroeger ging ik overal uit mezelf heen. Nu lijkt het net alsof ik nergens heen kan, of de eenvoudigste beslissing nemen, zonder Andy. Hij houdt ons allemaal zo vast. Maar ik vind het heerlijk als ze over Andy en Viva praten.’ Barbara Goldsmith: La Dolce Viva. New York Magazine (207 E 32 nd Street, New York), 29 april 1968. Enkele dagen na het lezen en vertalen van bovenstaande interviews schoot Valerie Solanis op Andy Warhol, een sabotage-handeling in het kader van haar SCUM-Manifest (Society for CUtting Up Men), ‘which will eliminate through sabotage all aspects of society not relevant to women (everything), bring about a complete female take-over, eliminate the male sex and begin to create a swinging, groovy, out-of-sight female world.’ Virgin mother's utopia Als too far-out voor dit weergaloze boek beschouwde ik - mede in dit verband - de vermelding van het bestaan van de Amerikaanse Church of the Virgin Mother (‘Wij zoeken vrouwen die gevoeüg zijn voor de komst van een herwaardering waardoor mankind (het mensdom) wordt afgeschaft en womankind (het vrouwendom) wordt geschapen als een genetisch begrip.’). Het bestaan van deze organisatie, en de tekst van het manifest waarmee deze kerk is opgericht, gewerden mij via de fascinerende kolommen van ‘The Modern Utopian’, nu in z'n tweede jaargang: 2000 Duranx Avenue, Berkeley, Calif. 94704, USA. {==343==} {>>pagina-aanduiding<<} UTOPIA IS NOWHERE! ...BUT AT LEAST WE CAN HAVE A BETTER WORLD THAN WE'VE GOT, CAN'T WE? Hans Alex: Voor wie ik liefheb zal ik heten ‘Gelijk jij bent in mij zo zal ik zijn in jou. Dit is de ware eenheid. Hier is het volkomen zien van de ander. Niet zoals we hem zien door ons verstand, dàt ziet slechts wat in zijn kraam te pas komt. Bovendien is het zo, dat het verstand het aldus waargenomen beeld zal vergelijken met wat eerder in anderen is gezien, zodat een dergelijk beeld niet alleen onvolledig, maar ook vervalst zal zijn. Toch is het nodig dat het wezen overgaat in haar verbeelding, want zou zij dit niet doen, ons leven in de maatschappij zou onmogelijk zijn. Het is ook mogelijk om alleen in het uiterlijke te verblijven en van daaruit het uiterlijk zijn de wereld helpen op te bouwen. Echter, dit zal dan gelijk zijn aan het bouwen van een pyramide enkel uit los op elkaar gestapelde stenen. Hoewel hierbij mensen gebruikt kunnen worden alleen voor het opstapelen der stenen en hoewel die hierbij voldoening kunnen hebben, zal toch ook voor het cement gezorgd moeten worden. Indien wij ons allen alleen met ons uiterlijk zijn zouden bemoeien, zou het bouwwerk der maatschappij spoedig ineenstorten. Van tijd tot tijd is het noodzakelijk dat er vanuit het innerlijk der mensen, gedreven door de Liefde, een kracht tot uiting komt die helpt het bouwwerk hechter te maken, opdat er verder kan worden opgebouwd. Helaas schijnen wij alleen te leren als zo'n bouwwerk inderdaad ineen dreigt te storten, dus in geval van oorlog of sociale (persoonlijke) nood.’ liefde: Een poging om door de woorden heen de stem van de Liefde te horen (stencil, 7 pagina's, Amsterdam 1967). {==344==} {>>pagina-aanduiding<<} Drugs en psychoses evanston, Illinois - Socioloog Howard S. Becker van de Northwestern University heeft zijn twijfels uitgesproken over het standpunt, dat op dit ogenblik wijdverspreid is onder psychiaters, dat LSD-achtige drugs, psychoses kunnen veroorzaken. Volgens Becker zijn bad trips die de psychedelische reiziger (voyager) in een ziekenhuis doen belanden in werkelijkheid helemaal geen psychotische episodes en kunnen zij beter verholpen worden door andere drug-gebruikers dan door de meeste psychiaters. Wat meestal gebeurt, veronderstelt Becker, is dat degeen die denkt dat hij krankzinnig wordt - in de meeste gevallen een novice in het gebruik van psychedelica - gevoelens en gewaarwordingen tegengekomen is, die nieuw voor hem zijn. Dit kan paniek veroorzaken. Als hij naar een gewone psychiater gaat, zal hij hoogstwaarschijnlijk gediagnoseerd worden als psychoticus; maar als hij zich tot andere trippers wendt om hulp, zullen zij hem de verzekering geven dat zij daar allen zelf geweest zijn en dat hij uiteindelijk zal kalmeren. Becker voorspelt dat bij het toenemend gebruik van psychedelica en de groei van de drugs-gebruikende subcultuur, zogenaamde drugpsychoses minder zullen voorkomen. De socioloog wijst op het feit dat marihuana met de psychedelica overeenkomt inzoverre dat het beschouwd werd als een reden voor krankzinnigheid toen het voor het eerst populair werd in dit land gedurende de dertiger jaren. Een studie uit 1939 gaf een lijst van niet minder dan 31 gevallen van psychoses teweeggebracht door pot, maar een onderzoek in relevante medische en psychaitrische tijdschriften heeft geopenbaard dat er geen gevallen van door marihuana-veroorzaakte krankzinnigheid gemeld zijn sinds 1940. Playboy Forum, juli 1968. Howard S. Becker is de auteur van het belangwekkende boek OUTSIDERS, Studies in the sociology of deviance - The Free Press of Glencoe, 1963 - paperback edition 1966 (Collier-Macmillan Ltd. London) waaraan ook in de nederlandse sociologie en criminologie heden ten dage aan- {==345==} {>>pagina-aanduiding<<} dacht gewijd wordt: de sociologie van het afwijkend gedrag. In het boek ‘Outsiders’ de kulturen van afwijkende groepen, bijv. Becoming a Marihuana User: het leren van de techniek, het leren de effecten waar te nemen, en deze te genieten. De spelende persoonlijkheid en het niets Tragische ontmaskering betitelt prof. dr B. Kouwer het 27e hoofdstuk van zijn ruim en interessant geïllustreerde, gevisualiseerde en gedokumenteerde boek Het spel van de persoonlijkheid - theorieën en systemen in de psychologie van de menselijke persoon (Bijleveld, Utrecht, 1963). Na een terugblik door eeuwen systematiek en thematiek, strukturering en her-rangschikkingen, tegen het einde van zijn boek gekomen schrijft hij: Alles aan de mens is blijkbaar illusie. Wij zijn niet onszelf, maar wij ‘brengen’ een persoonlijkheid: met zoveel overtuiging dat zij vaak werkelijk echt schijnt te zijn. Het is een hoogst ingewikkeld rollenspel, waarin wij diverse personages dooreen werken, verschillend per levenssituatie, in wisselende combinaties. Wij demonstreren een aantal maatschappelijke rollen: een geslacht, een leeftijd, een beroep. Wij omspelen deze met onze particuliere variaties, met de meer persoonlijke kenmerken van een reeks karakterrollen. En tenslotte trachten wij in deze maskerade ook een typisch individueel element te brengen, door haar te voorzien van een naam, een gezicht en een levensgeschiedenis. Maar wat verbergt zich dan eigenlijk achter deze illusies? Wat blijft er van ons over aan ware kern van onze persoonlijkheid?’ ‘Jakob Boehme beschreef de menselijke ziel zeer romantisch als een kostbaar kleinood, gekluisterd in de kerker van het objectief bestaan. Deze kerker is door de psychologen langzamerhand afgebroken en opengelegd. Nu wij naar binnen kunnen kijken en nieuwsgierig {==346==} {>>pagina-aanduiding<<} speuren naar de verborgen schat, nu blijkt daar in de diepte niets te liggen: de kerker is altijd leeg geweest. Als wij beslist willen vaststellen wat de ware kern van de persoonlijkheid is, dan kan slechts geconstateerd worden dat die diepste essentie identiek is aan die leegte: onze verborgen waarheid is Niets!’ (p. 378) ‘Hoewel het beeld van de psychische binnenruimte als uitdrukking was bedoeld voor de absolute innerlijke leegte, heeft de psychologie haar vrijwel nooit helemaal leeg gelaten. Leegte is onvoorstelbaar; wij moeten er wel over spreken als “iets” en haar in gedachten opvullen met een of andere inhoud, van welke aard deze ook is. Zoals de zuigeling het gat van zijn mond tracht te stoppen met zijn duim, zo hebben de psychologen het gat van de persoonlijkheid trachten dicht te metselen met een zielestof, met bewustzijnsinhouden, met een libido; met voorstellingen, ideeën, prikkels, disposities en gewoonten; met een karakter, een temperament of een constitutie, enz. Men kon het niets-zijn van de menselijke waarheid niet aanzien. Men probeerde de innerlijke afgrond te dempen met de uiterlijkheid van de mens en plaatste datgene in de diepte wat eigenlijk volstrekt niet “diep” was: onze maskers, onze rolattributen, onze pantomime-gewaden en onze kunstmatig gefabriceerde individualiteit. de val in eigen afgrond. De verborgen leegte is niet in alle openheid te aanschouwen. Wij zijn, zeker in het verband van een wetenschappelijke psychologie, principieel verplicht de waarheid indirect te benaderen, beschermd met de sluiers van onvolmaakte analogieën. Wie nl. het houvast van de illusies kwijtraakt, wie onbeschut komt te staan voor de afgrond in zichzelf, met voor zich niets dan de eigen leegte, die zal onherroepelijk omlaag storten en ondergaan in dit Niets: een dergelijk iemand zal wegkwijnen, geestesziek worden of zelfmoord plegen’. (Pagina 385/6) {==347==} {>>pagina-aanduiding<<} Het is een onherroepelijke moraal, die deze hooggeleerde boetprediker ons tracht toe te projekteren. Hij, die schrijft dat ‘gelukkig de meeste psychiaters en psychologen aan de ketenen van deze oude moraal (t.w. de Christelijke) zijn ontsnapt’ en dat ‘op hen nu dus de verantwoordelijkheid rust het ras te bevrijden van zijn verlammende last van goed en kwaad’ heeft niets anders te bieden dan een verwerpelijk spel, zonder inhoud, zonder zin - een punt waarmee je een dossier besluit, een betekenis waarmee je iemand tot het krankzinnigengesticht veroordeelt. Op dit punt in des professors persoonlijke ontwikkelingsgeschiedenis (en als elkeen stond/staat ook hij op het toppunt van de universele evolutie)Mijn dagblad meldt de dood, op 47-jarige leeftijd, van Prof. Kouwer, sept. '68. Dat hij ruste in de vrede van het Niets. is er een kink in zijn kabel gekomen, waardoor de mens niet verplicht is weg te kwijnen, geestesziek te worden of zelfmoord te plegen. Het fenomeen van de hipster, de witte neger, van wie Norman Mailer schrijft: ‘Op dit kil toneel (this bleak scene) verscheen een fenomeen: de Amerikaanse existentialist - de hipster, de man die weet dat als het onze kollektieve levensvoorwaarde is te leven met de ogenblikkelijke dood door atoom-oorlog, de relatiefsnelle dood door de Staat als l'univers concentrationnaire (concentratiekampheelal), of met een langzame dood van konformisme, elk kreatief en rebels instinkt verstikt (stifled)... als het 't lot van de twintigste-eeuwse mens is te moeten leven met de dood vanaf de puberteit (adolescence) tot vroegtijdige seniliteit, wel, dan is het enig levenschenkende antwoord de termen van de dood te aanvaarden, te leven met de dood als onmiddellijk gevaar, zichzelf af te scheiden van de samenleving, te bestaan zonder wortels, koers te zetten op die onbegaande (uncharted) reis in de rebelse verplichtingen (rebellious imperatives) van het zelf...’ {==348==} {>>pagina-aanduiding<<} Springlevend, op zoek naar zichzelf - ontdaan van de konditionneringen, die de maatschappij, het leven anno nu in de westerse wereld inhoudt - de hipster, die een ondergronds bestaan leidde, met het stigma van de underdog-image: het gehele {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} fenomeen dat genoemd is ‘hippies’ een zes-tal jaar later, toen een groter deel van de jeugd mondig werd, kan niet begrepen worden zonder dit uitgangspunt. Alle nevenverschijnselen, het gebruik van drugs, het bedrijven van free sex, de herkenning van total love, zij zijn slechts een onderdeel van de nieuwe levenskunst, waarin voor het eerst met meerderen tegelijk het leven zowel als de dood worden beaamd, en een bloem van oneindig groter belang kan zijn dan - noem maar op welke pijn, omdat de pijn eerst door het eigen zelf geleden moet worden, voordat de genezing volgt. De zelfherkenning. Het leren houden van jezelf. Het onderkennen van je fouten. Het leven met Niets (want dát is het, wat via sex, drugs, alle andere wegen van het verruimd bewustzijn, wordt ervaren) - en van dat Niets Alles maken. Er zijn toch geen grenzen? Flower power: een nieuwe verschijning, zijnde en niet/zijnde, opgroeiende met de prachtige verbeeldingen van Maya, de wereld der illusies, die wij bewonen. Bij Prof. Kouwer is het dan nog, anno 1960, even ná de verschijning van Mailer's The White Negro: ‘Het Boeddhisme besefte, dat gewone mensen deze waarheid in haar diepe bedoelingen nooit geheel konden inzien. Zij zouden er slechts een vaag vermoeden van kunnen krijgen; slechts kunnen trachten het wezen te grijpen in beelden en analogieën die maar ten dele juist zouden zijn, die nooit verder zouden reiken dan een relatieve waarheid. Door alle begoochelingen heen doordringen tot in de absolute waarheid, dat was slechts een heilige, een verlichte, een boeddha gegeven.’ {==349==} {>>pagina-aanduiding<<} Dit boek richt zich tot heiligen, verlichten, boeddha's - wij kúnnen eenvoudig niet met minder toe. Zodra je beseft dat deze ‘eigenschappen’ in je sluimeren, ben je niet langer op weg naar de hoogmoedswaanzin of de godsdienstwaanzin, maar naar zuivere kennis - die de enige is, waar je recht op hebt. Geen doodlopende weg Niets dan de volledige waarheid; op geen andere manier kunnen wij te werk gaan. In deze vrije universiteit is er niemand anders met wie ik te maken heb dan mijzelf; de anderen zijn er om mij tegen af te zetten, terwille van de schok der herkenning, omdat er een wetenschap is die niet door de akademische vak-idioten onderwezen wordt, elke ologie is niet meer dan een isme; geen deelwaarheden, maar totalen, geen subfaculteiten, maar de totaliteit van de mens. Mijn werken mijn spelen. Ik gooi je een balletje {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} toe. Wie het vangt, bezit nog niets, maar hij zal het weten, en voelen, en ondergaan. Het groeiend gevoel van eenheid & vereniging, {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} dat zich versnellend langs 's heren wegen begeeft, dat zich onder meer begeeft langs de paden in deze pagina's geschetst, de in-keer, het klaarkomen met het zelf, de min of meer gebaande, voor elk mensMeer levenskunst dan kunst, meer intuitie dan wetenschap, meer weten dan gissen en vermoeden, raden en veronderstellen. De linkerhand, die niet weet wat de rechterhand doet. altijd nieuwe paden - waarbinnen symbolen en analogieën ter herinnering gestrooid door al het leven, doorbrekend de grenzen tussen - en een synthese voorbereidend van - psychologie, religie, fysica en cybernetica. Een psychologie-professor in Groningen, die weetWist mee te praten van theosofie (ik niet), die een boek van Timothy Leary vermeldt, maar van de psychedelica onkundig blijkt, die de leergang van de Duitse professor J.H. Schultz: Das Autogene {==350==} {>>pagina-aanduiding<<} Training (Konzentrative Selbstentspannung) - een veelomvattend handboek, klinisch-praktisch, met etnologische en godsdienst-psychologische voorbeelden - niet blijkt te kennen - waar deze wegen juist daarop gericht zijn het doodlopend nulpunt te doorbreken. Niemand, lieve lezer, hoeft meer onherroepelijk omlaag te storten en onder te gaan, als hij zijn eigen Leegte konfronteert, ze zijn al niet meer te tellen, de onnoemelijk velen, in het Oosten en Westen, die hun persoonlijke bevrijding hebben teweeggebracht en popelend hun kennis aan de man brengen. Zelfs van de ingrijpende wijziging in het beeld van Aldous Huxley, ná de verschijning van zijn Perennial Philosophy (toch wel een ommekeer in Huxley's evolutie, kulminerende in zijn laatste, uit de vlammen van zijn brandend huis geredde, boek Island) blijkt Kouwer niet op de hoogte, alsof het juist niet de eigentijdse schrijvers zijn, die het theater van de wreedheid, de absurditeit, de zinloosheid, een nieuwe dimensie gaven. Paradise Now, in studie bij het Living Theater, dat leeft! Als velen heden ten dage in grote zielenood verkeren, is dat óf omdat zij geen uitweg kunnen banen uit de eendimensionele laffe paradoxen van de gespleten, dubbele moraal, die zogenaamd ‘wetgeeft’, óf omdat men de ervaringen die hen onderscheiden van anderen onderbrengt in dossiers als ‘psychotisch’ of ‘gestoord’. Ik heb me laten verleiden mensen als ‘gestoord’ af te doen; zo ik er iemand mee gekwetst heb, hierbij mijn oprechte verontschuldigingen. Ik ben ook niet verantwoordelijk voor het mis-lezen van anderen; noch heb ik de kans gekregen al diegenen te noemen, die mijn levensinzichten hebben geholpen mede te vormen. {==351==} {>>pagina-aanduiding<<} Het is uit bezorgdheid mijnerzijds, dat vele veranderingen niet tijdig genoeg onderkend worden, waardoor velen gedwongen worden tot een slachtoffer-rol in het leven, dat ik mij hier uit. Enerzijds kan ik niet anders dan oproepen de vrijheid zo volledig mogelijk te beleven (een telefoontje: ‘meent u dat werkelijk? ik wil van huis weglopen’) en anderzijds de verantwoording nemen voor alle konsekwenties van je eigen daden. Wie zich nu nog laat tegenhouden, is niet onderweg. ‘You better start swimming, or you'll sink like a stone.’ Het einde bestaat niet! Het verlies van het ik is niet het einde van de wereld; het is de eerste ontdekking van de eeuwige verbondenheid, die universeel is. Dát is de ontdekking, die met het woord ‘revolutionnair’ als een van de belangrijkste getuigenissen van nu wordt aangegeven. Dát is de ontdekking, die deze tijd plaatst in het teken van de revolutie van de geest. Elke andere revolutie is zelfbedrog, projektie, sublimering, of verdringing. {==352==} {>>pagina-aanduiding<<} Uitzoeken maar; ieder mens leeft met z'n eigen neuroses. Aanbid ze. Maar zorg dat de tempel, het heiligste der heiligen, jijzelf, leeg blijft. Vul het nooit met benaderingen, en halve waarheden, maar laat je rollenspel niet roesten - en wéet dat het spel uitgangspunt zal zijn van alles wat zich onder de noemer vernieuwing waarlijk kan en mag aandienen. Een nieuwe sociologie. Een nieuwe psychologie. Een nieuwe kunst. Een nieuw theater. De werkelijkheid éen geboorte verruimd: de dood erbij inbegrepen, wij allen van baarmoeder tot baarmoeder, vergetende dit lichaam, meer en meer geest (Wat Wij Zijn) totdat slechts de kosmos overblijft als levensruimte, nauwelijks groot genoeg om ons Zelf te omvatten, dientengevolge al-omvattend, Ons. Wie met de dood leeft, leeft dubbel. En alles dat geschiedt extraverlicht door het ontspringen van het gebeuren-zélf: de nieuwe mens, staande voor zijn dageraad, jachtend door je nachten, overlevend al je morgenoord en dageraad. De hipster, die in de telkenjare zich verjongende jeugd zichzelf en zijn wortels heeft hervonden. Het rebelse zelf, dat aansluiting vindt bij het protest, en door het protest procesmatig gelouterd wordt. De eeuwige jeugd van de buitenstaander, die alle spelen doorziet. De drop-out: elke uitzonderlijke eenling, ontdekker, uitvinder, alle waarlijke dichters en sferenvangende musici. The Pied Piper; de rattenvanger van Hameln, die ook jouw kinderen (en als je wilt: jijzelf) onttrekt aan de atoompest, het konsentratiekamp, de slavernij, de routine, de {==353==} {>>pagina-aanduiding<<} schande, het onrecht, de onverdraagzaamheid, de huichelarij. Jij zult zelf tot je allerdiepste innerlijk moeten {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} keren, om te ontdekken waar de bron van kracht zich bevindt, die dieper welt dan welke uiterlijke strijd tussen binnen en buiten, individu en maatschappij. Geen isme zal jouw relatie met jezelf, en van jou tot de ander, kunnen bepalen. Je moet buiten alle tijd- en plaats-bepalingen kunnen komen te staan, en lieve mensen - noem het geen vluchten uit de werkelijkheid, als iemand mediteert of drugs gebruikt. Hij vlucht de enige werkelijkheid vallend tegemoet: hij eksperimenteert: hij beproeft: hij veroorzaakt en overleeft: de dood. De dood, die krankzinnig geworden oorlog wordt genoemd, de dood die natuurlijk geworden ons allen golvend omringt. Dag vrienden. Een stem uit het graf, éen. Uitgevochten, moegevochten, op de razende toppunten en dieptepunten van gelukzaligheid en wanhoop, aan het breken toe, barstend, naar binnen, naar buiten, werkt zich de nieuwe geboorte los uit het oude lichaam. Laat vallen. Leg weg. Geef alles over. Ontplof het ik. Breek door. Gil het uit: vind de kontekst van het herrezen lichaam, dat geen vrees meer kent, en met positieve energie alle werelden kan konfronteren. De magische ontmoeting van energieën, getuigenissen, lichtsignalen, bliksemende symbolen, tekenen aan wanden. Het suist in je oren: je valt vrij. {==354==} {>>pagina-aanduiding<<} {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} {==355==} {>>pagina-aanduiding<<} XVII Licht op het pad Waarin het totale leven zich opmaakt tot de vereniging, die alle afzonderlijke leren omsluit, en elke weg die stromen van kracht verschaft, waardoor elk mens die daartoe de behoefte gevoelt, zijn bevrijding uit het rad van fortuin tegemoet kan zien. Niets meer, niets minder. Lees wat er staat. {==356==} {>>pagina-aanduiding<<} Voorts, weest krachtig in den Here en in de sterkte zijner macht. Doet de wapenrusting Gods aan, om te kunnen standlhouden tegen de verleidingen des duivels; want wij hebben niet te worstelen tegen bloed en vlees, maar tegen de overheden, tegen de machten, tegen de wereldbeheersers dezer duisternis, tegen de boze geesten in de hemelse gewesten. Neemt daarom de wapenrusting Gods, om weerstand te kunnen bieden in den bozen dag en om, uw taak geheel vervuld hebbende, stand te houden. Stelt u dan op, uw lendenen omgord met de waarheid, bekleed met het pantser der gerechtigheid, de voeten geschoeid met de bereidvaardigheid van het evangelie des vredes; neemt bij dit alles het schild des geloofs ter hand, waarmede gij al de brandende pijlen van den boze zult kunnen doven; en neemt den helm des heils aan en het zwaard des Geestes, dat is het woord van God. En bidt daarbij met aanhoudend bidden en smeken bij elke gelegenheid in den Geest, daartoe wakende met alle volharding en smeking voor alle heiligen; ook voor mij, dat mij bij het openen van mijn mond het woord geschonken worde, om vrijmoedig het geheimenis van het evangelie bekend te maken, waarvoor ik een gezant ben in ketenen. Dan zal ik daartoe vrijmoedig kunnen optreden, zoals ik behoor te spreken. De brief van Paulus aan de Epheziërs (6:10-20). {==357==} {>>pagina-aanduiding<<} 17. Licht op het Pad Kosmo-politiek: het evangelie van het volkomen leven En Jezus sprak tot zijn jongeren: ‘Zie, ik geef u een nieuwe wet, die echter niet nieuw is, maar oud. Zoals Mozes de Tien Geboden voor het vlees gaf, zo wil ik u de Twaalf Geboden voor het Koninkrijk Israëls naar de Heilige Geest geven. Welk is het Israël van God? Al die volken en stammen, die de gerechtigheid beoefenen, liefde en barmhartigheid en mijn geboden navolgen, deze vormen het ware Israël van God.’ En zich verheffend sprak Jezus: ‘Hoor, o Israël, Jova, uw God is éen; mijn zieners en profeten zijn vele. In mij leven en bewegen allen zich en hebben hun leven. Ge zult niet voor uw genoegen het leven van enig schepsel nemen noch het kwellen. Ge zult niet het goed van een ander stelen, noch landerijen en rijkdommen verzamelen voor uw zelf boven uw eigen behoeften en gebruik. Ge zult niet het vlees eten noch het bloed van een gedood schepsel drinken, noch iets dat schade aan uw gezondheid of uw zinnen brengt. Ge zult geen onrein huwelijk sluiten, waar liefde en gezondheid niet heersen, noch uzelf bederven of welk ander schepsel ook, dat door het Heilige als rein geschapen is. Ge zult geen valse getuigenissen afleggen tegen uw naasten, noch met uw wil iemand bedriegen door een leugen, om hem te schaden. Ge zult niemand iets doen, wat ge niet wilt, dat men u doet. Ge zult het ene eeuwige, dat vader en moeder is in de hemel, van wie alle dingen komen aanbidden, en zijn heilige Naam eren. Ge zult uw vader en uw moeder, die voor u zorgen, eren, zoals alle leraren der gerechtigheid. {==358==} {>>pagina-aanduiding<<} Ge zult de zwakken en onderdrukten en allen, die onrecht lijden, liefhebben en behoeden. Ge zult met uw handen die dingen maken, die goed en nuttig zijn. Zo zult u eten de vruchten der aarde, opdat u een lang leven hebt. Ge zult u alle dagen reinigen en de zevende dag uitrusten van uw arbeid, de sabbat en het feest van uw God heiligen. Ge zult anderen doen, wat ge wilt, dat men u doet.’ O jullie domme vissen! Daar kwamen velen, die ongelovig waren, naar Jezus toe en spraken: ‘Ge hebt ons gezegd dat ons leven van God was, maar wij hebben God nooit gezien, noch kennen wij een God. Kunt ge hem ons tonen, die ge vader-en-moeder noemt en de enige God? Wij weten niet, of er een God bestaat’. Jezus antwoordde hen en sprak: ‘Hoor deze gelijkenis van de vissen. De vissen van een rivier spraken met elkaar en zeiden: “Men beweert, dat ons leven van het water komt, maar wij hebben nooit water gezien, wij weten niet, wat het is.” Daar spraken sommigen van hen, die verstandiger waren dan de anderen: “Wij hebben gehoord dat er in de zee een verstandige en geleerde vis leeft, die alle dingen kent. Laten we naar hem toe gaan en hem vragen, ons het water te tonen.” Zo maakten enkele hunner zich op, de grote wijze vis te zoeken, en zij kwamen eindelijk in de zee, waar de vis leefde, en zij vroegen het hem. En toen hij naar hen had geluisterd, sprak hij: “O, jullie domme vissen! Verstandig zijn jullie, de enkele, die zoeken - In het water leven jullie en beweeg je je en heb je je leven; uit het water ben je gekomen, naar het water keer je weer terug. Jullie leven in het water, maar je weet het niet.” - Zo ook leeft gij in God, en toch vraagt ge mij: Laat ons God zien! God is in alle dingen, en alle dingen zijn in God.’ Uit het Evangelium des volkommenen Leiens, in het Duits vertaald en uitgegeven door Werner {==359==} {>>pagina-aanduiding<<} Zimmermann, Eduard Fankhauser Verlag, Thielle/Neuch., Zwitserland, 1956. Oorspronkelijk in 1881 vertaald door de Engelse Rev. G.J. Ouseley, die bij de verschijning van de eerste druk (in 1902) schreef: ‘Dit oer-evangelie wordt in een van de boeddhistische kloosters in Tibet bewaard, waar het destijds door iemand uit de gemeenschap der Essenen schuilgehouden is, om het uit de handen van vervalsers in zekerheid te brengen. Het wordt nu voor het eerst uit het Aramees vertaald.’ {==360==} {>>pagina-aanduiding<<} André Breton: Ster van liefde en vrijheid ‘De hier teruggevonden ster is die van de vroege morgen, geneigd de andere sterren (astres) bij het raam te overschaduwen. Zij levert mij het geheim van haar struktuur, verklaart mij waarom zij twee keer zoveel stralen heeft, waarom die stralingen van rood en geel vuur zijn, aangezien het ging om twee samengevoegde sterren met afwisselende uitstralingen. Zij is gemaakt van de eenheid zelve dezer twee mysteries: de liefde - die werd geroepen om herboren te worden uit het verlies van het verloren liefdesobjekt - en die zich slechts dan verheft tot volledig bewustzijn en totale waardigheid, én de vrijheid die de opdracht kreeg zich te herkennen en te verheffen tegen de prijs van eigen ontzegging. In het nachtelijk beeld dat mij leidde, voltrekt zich de oplossing van deze dubbele tegenspraak onder de bescherming van de boom die de brokstukken van dode wijsheid afsluit, door middel van uitwisselingen die onderhouden worden door de vlinder en de bloem, als gevolg van het principe van de ononderbroken verruiming (expansion) van de fluïdes, waaraan de zekerheid van het eeuwig hernieuwen gebonden is. Deze oplossing is overigens wel duidelijk een gemeenschappelijke, zij heeft immers geen ander instrument nodig dan die welke de Hebreeuwse hiërogliefen afbeelden door de letter פ (phé), die lijkt op de tong in de mond en die het woord in de allerhoogste betekenis zelf betekent.’ André Breton: Arcane 17. Sagittaire, Parijs, 1947. {==361==} {>>pagina-aanduiding<<} Yoga en meditatie Enige informatie, niet verderstrekkend dan de verbale oppervlakte; enkele oude en nieuwe kennismakingen onder het motto ‘Maak een Meester tot Vriend!’ ‘In de zeer uitgebreide en gevarieerde yoga-literatuur van India, zowel klassiek als modern, komen vaker verwijzingen naar psychische krachten voor, maar gewoonlijk geen enthousiasme daarover - zeer tot verrassing van de Westerse onderzoeker. Ze worden beschouwd als bijkomstig, en worden niet gezien als iets dat gezocht of speciaal geprezen moet worden. In feite, spreekt de hoogste autoriteit van allen, Patanjali over het verrijzen van hogere zintuigen voor horen, tasten, zien, proeven er ruiken, maar voegt daaraan onmiddellijk toe: ‘Deze krachten van de uitspreidende (of uitgaande) geest zijn schadelijk voor contemplatie (samadhi)’. Er wordt geen ander bezwaar tegen ze geuit dan als verleidingen te verwijlen langs de weg met deze nieuwe genietingen, en uit eerbied voor het gehele studieterrein spreekt Patanjali er in ongeveer dertig aforismen over, en hoe zij teweeggebracht worden. Sommige van deze uitlatingen zijn nu enigszins duister, maar Patanjali registreert er een aantal van als resulterende uit volledige meditatie over sommige dingen. Hij vermeldt ook dat de krachten op andere manieren dan door yoga-meditatie verschijnen, en hij vermeldt ze als soms geschiedende door de geboorte, en soms geproduceerd door middel van drugs, mantrazingen, en verzakingen (austerities). Als voorbeelden hiervan teweeggebracht door volledige meditatie (d.w.z. konsentratie, meditatie, en kontemplatie) kunnen genoemd worden: kennis van verleden en toekomst; begrip voor de geluiden gemaakt door alle schepselen; kennis van vroegere levens; weten wat anderen denken; voorafgaande kennis van iemand's dood; het bereiken van verschillende soorten kracht; waarneming van het kleine, het verborgene, en het veraffe; kennis van andere bewoonde regionen; kennis van de sterren en hun bewegingen; kennis van het binnenste van het lichaam; kontrole van honger en dorst; standvastigheid; het zien van de adept in het eigen licht; algemene intuïtie; kennis van de geest; het binnengaan van het {==362==} {>>pagina-aanduiding<<} lichaam van anderen; licht-zijn en zweven; helderheid; kontrole van materiële elementen; kontrole van de zintuigen; vervolmaking van het lichaam; snelheid van het lichaam, en de welbekende acht krachten die beginnen met kleinheid. De acht krachten Patanjali geeft geen lijst van de acht krachten, maar die komt veelvuldig en wijdverbreid in yoga-literatuur voor. Het zijn: Nietigheid (animā): Naar wens (At wish) zo klein te zijn als een atoom. Verruiming (mahimā): Naar wens te groeien in omvang. Lichtheid (laghimā): Naar wens neutralisering van zwaartekracht. Bereiken (prāpti): Naar wens alles te verkijgen of welke plaats dan ook te bereiken. Verwerving (prākāmya): Naar wens de vervulling van elke wens (wish). Lordship (īshatwā): Naar wens de kontrole van de Natuurenergieën. Zelf-kontrole (vashitwā): Naar wens zelf-beheersing en de vrijheid van beinvloed te worden. Kontrole van de begeerte (kāmavasāyita): Naar wens het stopzetten van alle begeerten. Deze worden in detail op verschillende manieren geïnterpreteerd, subjektief en objektief, door verscheidene yogis, goeroes en schrijvers. Ernest Wood: Yoga (An explanation of the practices and philosophy of Indian yoga, and how they can be applied in the West today), A Pelican Book, 1959. Paramhansa yogananda: Kosmisch Zanger Stichter van de Self-Realization Fellowship (SRF) in 1920. De eerste Indiase goeroe die gedurende meer dan dertig jaar in de Westerse wereld woonde. Het leven van deze wereld-leraar was gewijd aan de verspreiding van het inspirerend bericht dat alle mensen een wetenschappelijke techniek van Zelf- {==363==} {>>pagina-aanduiding<<} verwerkelijking kunnen toepassen om elke vorm van lijden te overwinnen. Yogananda wijdde 100.000 leerlingen in de oude Kriya Yoga-techniek in. Verwezen wordt naar zijn Autobiografie van een Yogi, Kluwer - Deventer - altijd voorradig. Paramahansa Yogananda, oorspronkelijk dichter en musicus, was waarschijnlijk de eerste Hindoe die het Westen de engelse woorden en muziek van veel traditionele heilige Indiase liederen en bhajans (sacred hymns and devotional songs) gaf. Vanuit de diepten van zijn eigen God-gemeenschap bracht hij een aantal oorspronkelijke komposities voort: liederen aan de Kosmische Geliefde. Deze melodieën zijn op de grammofoonplaat uitgebracht als Cosmic Chants. De grote yogi moedigde de praktijk van devotional chanting aan als een steun voor goddelijke waarnemingen. ‘Klank (Sound), of vibratie, is de machtigste energie (most powerful-force) in het heelal. Muziek is een goddelijke kunst, niet alleen te gebruiken voor plezier maar als een pad naar God-verwerkelijking. Vibraties ten gevolge van devotievol zingen leiden tot het kontakt met de Kosmische Vibraties of het Woord. God is het Woord of de Kosmische Vibratie.’ Als een lied wordt gezongen voor de Schepper met steeds dieper ferveur en concentratie, worden de woorden verzadigd met intuitieve overtuiging en verwerkelijking. Zij zijn dan, zegt Yogananda, ‘als hoog-explosieve vibratie-bommen die, als zij eenmaal ontbranden, de rotsen van moeilijkheden verbrijzelen en de gewenste verandering veroorzaken.’ Zingen met altijdtoenemende devotie brengt God-gemeenschap en ekstatische vreugde, en hierdoor de genezing van lichaam, geest en ziel.’ {==364==} {>>pagina-aanduiding<<} Zij die zich in gedachten en gevoelen met Paramahansa Yogananda verenigen als hij zingt en reciteert, zullen ontdekken dat het luisteren naar deze liederen en gebeden hun hart doordrenkt met diepe geestelijke vrede. Op de plaat ‘Chants and Prayers’ (1961, SRF, 3880 San Rafael Avenue, Los Angeles 65, California) zangen uit de Cosmic Chants en gebeden uit Whispers from Eternity - een boek aanroepingen (invocations) van Yogananda. De plaat bevat Prayer at Dawn; O God Beautiful; Hey Hari Sundara (Hindi-zang van Guru Nanak, uit de 15e eeuw); What Lightning Flash!; God, Christ, Gurus; In the Temple of Silence; Song of India (Rimsky-Korsakov); Shanti Mundiray en Prayer at Eventide. Maharishi mahesh yogi Spiritual Regeneration Movement, Academy of Meditation, Shankaracharya, Nagar, Rishikesh, U.P. India (Paulus Potterstraat 44, Amsterdam) eye: En, Maharishi Mahesh Yogi - ik vraag me af of u iets over hem zou kunnen zeggen. Ravi Shankar: Ik ken hem een heel klein beetje. Ik kan geen mening geven, omdat zoiets niet goed is, omdat ik mijn eigen geestelijke goeroe heb die voor mij de god is. Maar de tijd zal leren of hij werkelijk veel mensen behulpzaam zal zijn. Ik denk dat hij wonderbaarlijk (wonderful) werk doet. eye: Beoefent u Yoga? Ravi Shankar: Ja, dat doe ik. Er zijn ook veel andere dingen, waar ik ook niet over wil praten. eye: Kent u Swami Satchidananda, hoofd van het Integral Yoga Institute in New York? Ravi Shankar: Ik ken hem ook, maar voor ons zijn deze dingen zo intiem als de meest intieme dingen. Als je sterk wordt, als je heel sterk en krachtig wordt, niet op de {==365==} {>>pagina-aanduiding<<} gewelddadige manier, ik bedoel sterk van geest, dan kun je anderen tot hulp worden. Maar er is een tendens in dit land voor mensen die zelf niet sterk genoeg zijn om te beginnen anderen te helpen. (...) Ik begrijp dus dat veel mensen de Maharishi zouden kunnen bekritiseren. Natuurlijk zijn er naast een of twee mensen veel kwakzalvers. Ken je de betekenis van kwakzalvers (quacks)? Veel pseudos, vooral in het godsdienstig vlak - het is het gemakkelijkste. Je draagt alleen maar een lichtgeel gewaad, hebt een goede persoonlijkheid en praat met mensen. Maar er zijn mensen als de Maharishi en een paar anderen die heel goed werk gedaan hebben. Uit een interview door Don McNeill met Ravi Shanker, Ravi Shankar Raps, eye, mei 1968, New York. Kort nadat ik aan dit boek ging werken kondigde Jaap Harten mij de komst naar Nederland van Maharishi Mahesh Yogi aan - wiens glimlach ik al in de Londense underground (metro, stadsspoor) juli '67 op mij af had zien komen. Er is genoeg over Zijne Heiligheid gezegd; een artikel dat ik in de Witte Krant publiceerde verscheen in het Engels in Amerika (National Underground Review, may '68; 10 Morton Street, New York 10014) en Denemarken (Karuna/2, Yael Solomon, Opnaesgard 23, Hørsholm) onder de titel The Highest Time. Anderen zeiden hun zegje; over de min of meer ongelukkige uitlatingen van de meester betreffende de politiek - laatst nog een verslag van Allen Ginsberg ‘The Maharishi and Me’ in de Los Angeles Free Press, 19 april 1968: ‘In zekere zin is zijn houding niet ver van Krishnamurti of Leary - blijf buiten de politiek, “vermijd de overheden, mediteer en bereik innerlijke vrede, enz.”. Zijn verdeling van het vredes-probleem in delen... individuen lossen hun eigen problemen op... is meer dan reëel. Ik geloof niet dat hij de bouw heeft van iemand, genoodzaakt een {==366==} {>>pagina-aanduiding<<} sociale utopische struktuur-messias te zijn. En in zoverre als hij afdwaalt naar politieke generalisaties klinkt hij onervaren of onwetend en ongemeen autoritair. Dit was in elk geval de konklusie waartoe ik kwam na geluisterd en gepraat te hebben. Hij was aardig tegen me, wist niet wie ik was, vroeg eerst wat ik deed. Kovie zei ik, dichter. Er is een element van te veel gemesmeriseerde beleefdheid bij zijn darshans (openbare samenkomsten) - een goeroe is iemand met wie je het moet kunnen maken, van leren, naar luisteren, navragen - en anders is het alleen maar “religie” die de Maharishi zelf afdoet als mislukking. De belangrijkste taak dat iedereen een half uur smorgens en savonds zou moeten mediteren is zinvol. Zijn blanco cheque beweert dat zijn extra speciale meditatie efficienter is dan welke andere; iets wat ik niet geprobeerd heb, dus kan ik er niet over oordelen. Zijn high powered organisatiemethoden van adverteren voor meditatie, met zijn Pyramide van mensen in groepen die massaal enthousiasme opbrengen voor meditatie kan zeer toepasselijk zijn en zeker leiden tot het bereiken van algehele vredelievendheid, als het massief en universeel aanhang verkreeg. Zijn politieke uitlatingen zijn definitief stompzinnig (dim-witted) en niet helemaal op hun plaats (a bit out of place).’ Literatuur: The Science of Being and Art of Living by His Holiness Maharishi Mahesh Yogi, International SRM Publications, New revised edition 1966. Swami swanandashram yogiraj P.o. Gongotri Distr. Utter.-Kashi, Himalayas (Vondelstraat 86, Amsterdam) Bracht in 1966 een bezoek aan Nederland, daartoe uitgenodigd door Mevrouw Lily Eversdijk- {==367==} {>>pagina-aanduiding<<} Smulders, die over haar ontmoeting met Swami Swanandashram schreef in haar boek Een jaar bij de yogi's. ‘De yogi bezit niets, wenst ook niets te bezitten. Hij richt zich erop het innerlijk, het derde oog te openen. Naarmate zijn innerlijke zuivering vordert komen alle wonderen in zijn bereik. De eerste tekenen van die uiteindelijke staat zijn dat “de huid glad wordt, de teint helder, de stem welluidend en dat het lichaam een aangename geur bevat.” Hoe ver men van die gelukkige staat verwijderd kan zijn, was het eerste wat de swami trof toen hij voet zette op Europese bodem. Dat was op de Parijse luchthaven Orly, waar het hem voorkwam of alle mensen “een grijze wolk voor het gezicht droegen.” In Nederland ervoer hij dat niet zozeer, maar daar werd hij dan ook opgevangen in het gezelschap van al voor yoga geinteresseerden.’ Sjaak den Boer, Het Parool, 22 april 1966. Swami A.C. Bhaktivedanta Int. Society for Krishna Consciousness: 26 Second Avenue, New York 10003, USA. Het tijdschrift Back to Godhead wijdt zich geheel aan de ontwikkeling van het Krishna-bewustzijn ‘an instrument for training the mind to the highest and most sublime state of awareness - the awareness of the Transcendental, Infinite Godhead.’ In Notes from the Underground (Evergreen Review, nr. 45, februari '67) wordt Swami Bhaktivedanta gevraagd of het aloude soma niet een psychedelisch middel was - de Swami zegt dat drugs onnodig zijn, en dat het beoefenen van de Kirtan (het zingen van bovenstaande teksten) leidt tot het Stay High Forever - en hij antwoordt: {==368==} {>>pagina-aanduiding<<} ‘Zeker, en zij die soma gebruikten stegen op naar de Maan planeet Somarasa, en leefden daar in gelukzaligheid voor tienduizend jaar. Dat is een langdurige high, maar toen de tijd op was moesten de kommunisanten (celebrants) sterven en herboren worden; zij maakten nog steeds deel van de cyclus uit. Wat wij zoeken is oneindige integratie en oneindige bevrijding (release).’ Grote & kleine kapitalen Het aantal letterlijke en figuurlijke ontmoetingen met de Yoga in zijn verschil lende gedaanten, houdingen (asanas), gestalten en vertegenwoordigers kan niet onder woorden gebracht worden. Wij zullen het moeten doen en laten met en bij enkele aanduidingen, die voor de zoeker naar oosterse meditatie-technieken van nut kunnen blijken. Aan een hemel vol sterren schijnt er éen voor jou; in een veld vol bloemen is er éen die jouw aandacht trekt, en volledige schoonheid openbaart - voor het leven. Het wijze, glimlachende hoofd van Bhagavan Sri Ramana Maharshi kijkt me aan vanaf de eerste pagina van de Yoga-Kroniek (secretariaat Stichting Yoga Nederland, Welgelegenstraat 15, Haarlem), die aandacht schenkt aan alle lichamelijke en geestelijke aspekten van de Yoga-beoefening; in de meeste steden van Nederland afdelingen. Ramana Maharshi komt elke drie maanden bij {==369==} {>>pagina-aanduiding<<} me op bezoek, in de pagina's van The Mountain Path, dat wordt gepubliceerd door Sri Ramanasraman, Tiruvannamalai, Madras, South India, met de bedoeling de hoge geestelijke en intellektuele standaard te handhaven die de leer van Sri Ramana Maharshi vereist. Deze is niet begrensd tot éen religie of weg maar heeft als doel het uiteenzetten van de geestelijke wijsheid van alle religies en tijden, speciaal zoals daarvan getuigd is door hun heiligen en mystici. Het abonnement, krankzinnig goedkoop: 10 shillings per jaar, per post betaalbaar. Bij het zoeken naar The Mountain Path kom ik, behalve Psychics International (waarover eerder) twee andere Indiase tijdschriften tegen: Prabuddha Bharata (or Awakened India). Publication office 5 Dehi Entally Road, Calcutta 14. De redakteuren huizen echter dichtbij het dak der wereld: P.O. Mayavati, Via Lohaghat, Dt. Almora, Himalayas. The Vedanta Kesari komt vanuit Sri Ramakrishna Math, Mylapore, Madras-4. In deze bladen velerlei verwijzingen naar boeken en publikaties over Indiase heiligen, hun leven en leer. Uiteraard ook en vooraf over Ramakrishna, die als eerste in de vorige eeuw Oost en West verbond. The Ramakrishna Mission Institute of Culture geeft een Bulletin uit, Gol Park, Calcutta-29. In de (duitse) serie rororo-bildmonographien een vertaling uit het frans van Solange Lemaître's Ramakrishna et la vitalité de l'hindouisme, onder de titel Ramakrischna in Selbstzeugnissen und Bilddokumenten - een van de vele inleidingen tot de diverse stromingen, die vanuit het Oosten in de laatste honderd jaar tot ons gekomen zijn. Mahatma Gandhi zei eens van Ramakrishna, dat diens {==370==} {>>pagina-aanduiding<<} leven anderen in staat had gesteld God te aanschouwen - het is meer dan voldoende om het heilige bestaan van de velen te rechtvaardigen, die met dezelfde gedachte rondlopen - Ramakrishna, de ongeletterde Hindoe-monnik, kinderlijk gelukkig, vrij van ego en egoisme, kon door elk blijk van goddelijke liefde in vervoering gebracht worden; tegen het einde van zijn leven werd hij voortdurend door leerlingen ondersteund omdat een lachend kind, een bloem, een geur, een herinnering de heilige in extase konden brengen, zodat hij het dagbewustzijn verloor, dit kon opgeven. Ramakrishna's zuiverheid van geest inspireerde in India tientallen miljoenen; hij bracht teweeg een groeiende belangstelling voor de eeuwige kanten van India's levende kultuur - waar uiteraard traditionele godsdienstigheid ook voor verstarring zorgde: heilige koeien, een kaste-stelsel en een onaanraakbaarheid, die door grondwettelijke bepalingen niet te niet konden worden gedaan in een nieuwe republiek. Romain Rolland schreef over Ramakrishna een uitzonderlijk boek; in Azië, Amerika en Europa bestaan Ramakrishna Missions en Vedanta Societies. In Burma was U Thant, de huidige secretaris-generaal van de Verenigde Naties, bestuurder van de Ramakrishna-beweging - maar dit is geen boek van en voor name-droppers: het nodigt je slechts uit je dieper te verdiepen in die aangelegenheden, waarvoor je nog geen tijd hebt gehad - en die zeker van dienst zullen zijn, als je belang stelt in je eigen ontwikkeling, die ook die van de wereld is. De schrijver richt zich tot de nieuwsgierige. Is er iets, waar je niets van afweet, zorg als de bliksem dat je het te weten komt. Als je hier nog aanwezig bent, met mij op een sterreworp afstands: je danst op vuur. Leer het vage vuur onderscheiden van het levende vuur, dat niet alleen brandt en verbrandt, {==371==} {>>pagina-aanduiding<<} maar loutert en schept. SOS. Een hulpkreet. Kijk, ik ben gered, ik heb {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} gered, ik ben. Waarom jij niet? Zoveel wegen zijn er als er mensen zijn. ‘Het leven hoeft geen strijd te zijn. Mensen zijn geboren om te genieten, en meditatie hoeft geen verzaking en discipline te kennen, geen breuk met normaal leven en traditie, terwijl ze een voller en diepere betekenis aan de levenden kan geven.’ (mmy) In deze duistere tijd kan dan ook niets anders dan de individuele bevrijding gepredikt worden, dwars tégen alle agressieve hierarchieen van politiek en economie in: alleen op die manier oppermachtig geluk en vérstrekkende vrede te bereiken. Aangekondigd, zijnde op een wereldreis, de komst naar Nederland (juli '68) van Swami Satyananda Sarawati, goeroe van de Bihar School of Yoga, Sivananda Ashram, Monghyr (Bihar), India. Door hem ingewijd in Sannyasa Mevrouw Ellie Vunderink-de Vries, nu Swami Yogeshwarananda. Haar publikaties te verkrijgen Pollenstein 80, Ede, Gelderland. Kort voor het eerste bezoek aan Amsterdam van Maharishi Mahesh Yogi, logeerde nauwelijks door de publiciteit bereikt in het Doelenhotel Master Subramuniya, Amerikaans goeroe van een orde in Ceylon, met een ashram in San Francisco en een Himalayan Academy in Virginia City, Nevada. Een tijdschrift Perception, en The Actinics {==372==} {>>pagina-aanduiding<<} (‘Yoga students touring zoith their Guru. Meditation, mime plays, manipuri dancing, songs, hathaWat praat ik nog? Ieder mens heeft een goeroe nodig. Niets kan vanzelf geleerd worden. Ieder mens heeft een hulpreikende hand nodig: er zijn dingen waarover zelfs ik niet kan praten. Godzijdank, overigens. Reisbureau Stel Je Voor. yoga demonstrations, and lectures on Yoga in America will be given.). Het Jung-instituut in Ascona had hen onderdak verschaft; zij deden hoofdsteden aan en snuffelden aan de atmosfeer in het kader van het Grote Spel. Action is eloquence (Shakespeare). Juwelen inzicht verborgen in openbare uitgaven. Voor de eerlijke vinder een brief uit februari 1882 van Master Morya, aan A.P. Sinnett: Een mahatma spreekt Suby Ram - een waarlijk goed mens - toch discipel van nog een vergissing. Niet zijn goeroe's stem - zijn eigen. De stem van een zuivere, onzelfzuchtige, ernstige ziel, opgeslorpt door misleid, verkeerd gericht mysticisme. Voeg daaraan toe een chronische verwarring in dat deel van de hersenen dat antwoordt op helder zicht (clear vision) en het geheim is gauw verteld: die wanorde is veroorzaakt door geforceerde visioenen; door hatha yoga en langdurige ascese. S. Ram is het belangrijkste medium en tegelijkertijd de voornaamste magnetische factor, die zijn ziekte door infektie verspreidt - onbewust voor zichzelf; die met zijn visioenen alle andere discipelen inent. Er is maar éen algemene wet van visioenen (fysiek en mentaal of geestelijk) (vision physical and mental or spiritual) maar er is een waarde bepalende (qualifying) speciale wet die bewijst dat alle visioenen bepaald moeten worden door de kwaliteit of graad van de menselijke geest en ziel, en ook door het vermogen verschillende kwaliteiten van astrale licht-golven te vertalen in het bewustzijn. Er is maar éen algemene levenswet, maar ontelbare wetten die de myriaden waargenomen vormen en beluisterde klanken waarderen (qualify) en determineren. Er zijn dezulken die willend en anderen die zonder het te willen - blind zijn. Mediums behoren tot de eersten, gevoeligen (sensitives) tot de laatsten. Tenzij rechtmatig ingewijd en geoefend - betreffende het geestelijk inzicht van de dingen en de veronderstelde openbaringen {==373==} {>>pagina-aanduiding<<} door de eeuwen heen aan mensen gegeven vanaf Socrates tot Swedenborg en ‘Fern’ - zag of hoorde ooit een zelf-onderrichte ziener of helderhorende (clairaudient) helemaal juist. Geen boosaardigheid en veel leerrijks kunnen tot je komen als je lid wordt van zijn Society. Ga voort totdat hij je vraagt wat je verplicht zult zijn te weigeren. Leer en studeer. Je hebt gelijk: ze zeggen en bevestigen dat de enige God (the one and only God) van het Heelal in hun goeroe geïncarneerd was, en als zulk een individu zou bestaan dan zou hij zeker hoger zijn dan welk ‘planetariër’ (‘planetary’) ook. Maar zij zijn afgodendienaren (idolators), mijn vriend. Hun goeroe was geen ingewijde, slechts een man van buitengewone levenszuiverheid en uithoudingskrachten. Hij heeft nooit toegestaan zijn noties over een persoonlijke god en zelfs goden op te geven, hoewel hem meer dan eens de kans werd geboden. Hij werd geboren als een orthodoxe Hindoe en stierf als een zelf-hervormd Hindoe, iemand als Keshub Chunder Sen maar hoger, zuiverder en zonder de ambitie zijn heldere ziel te smetten (taint). Velen van ons hebben zijn zelfwaan betreurd maar hij was te goed om krachtdadig tussenbeide te komen.’ Uit The Mahatma Letters, pagina 252. Tussen hemel en aarde, tussen sprookjes en nachtmerries, tussen waandenkbeelden en voorbij het denken, bevinden zich de onaantastbaarheden waar slechts dán wetenschap bestaat bij de gratie van menselijke eigenschappen. De alchemist zoekt het goud in zichzelf. De ziel snakt naar verlossing. Het hart zoekt de doorbraak. Bewustzijn breekt door. Het wordt dag. Dageraad. Altans: er is licht. Een moment van verstandhouding: de dingen zijn zoals ze zijn. Het is niet mooier te bedenken. Er is geen substituut voor te vinden. Alles wat je vindt is van jou. {==374==} {>>pagina-aanduiding<<} Je kunt het met niemand delen. Ik maak je niets wijs. Wat ik heb, is van iedereen, maar iedereen moet het, net als ik, vinden. Ik heb niets. Ik heb alles gevonden. Ik blijf vinden. Aan het koördineren zelf komt geen einde. Elke nieuwe ontdekking, ontwikkeling, behoort je toe - jij bent de evolutie. Blijf lachen om al het gebeuren. Houd je niet vast aan het angstaanjagende. Verdrijf. Houd je niet vast aan het behaaglijke. Ontzeg. Zo zuiver als je ziel zich kan bevinden, in een ongeboren staat van volledige vervulling, hiervoor, hierna, nu, zo zuiver bestaat er nauwelijks weerspiegeling in het leven daarbuiten, de natuur daarbuiten, de elementen daarbuiten. Alles ligt in jezelf besloten. Ook jij bent bij een groot geheel inbegrepen. Jouw ogen. Kijk je door die van een ander? Jouw lichaam. Beweegt het in andermans ritme? Het kan niet, het mag niet. Vind jezelf, en alle schatten der aarde zullen je geschonken worden. ‘Een rijk leven komt tot een individu als hij bevrijd is uit de kluisters van moordende diktaten van sociale situaties, als hij vrij is van louter noodzakelijkheid en de gebruiksstandaarden van veroordeling en gedrag. Een poetische blik op het leven verleent zijn leven verrukking, maakt het rijk en vol met alle genietingen van een kreatief bestaan. De vrije man doolt in de natuur in harmonie, luistert naar de winden, wandelt barrevoets op het zand en het groene gras, baadt {==375==} {>>pagina-aanduiding<<} in de zon, en is stil. Hij is het onbekende, het onvoorspelbare leven - het mysterie en de uitgestrektheid daarvan, zijn pijn en genot, zijn veelkleurige en diepe ontboezemingen.’ Swami P. Parampanthi, Toward Enlightened Life, ‘Viraj’ Dibrugarh, Assam, India, 1965. With best wishes, on behalf of the author. Licht op het pad (fragmenten) Deze regels zijn geschreven voor alle leerlingen (disciples): Houd je er aan. Voor de ogen kunnen zien moeten zij niet tot tranen in staat zijn. Voordat het oor kan horen, moet het alle gevoeligheid verloren hebben. Voordat de stem kan spreken in de tegenwoordighed van de Meesters moet die de macht tot verwonden verloren hebben. Voordat de ziel kan staan in aanwezigheid van de Meesters moeten haar voeten gewassen zijn in het bloed van het hart. 1. Roei ambitie uit. 2. Roei begeerte naar leven uit. 3. Roei begeerte naar gemak uit. 4. Werk als zij werken die ambities hebben. Eerbiedig het leven als zij die het begeren. Wees gelukkig zoals zij het zijn die voor het geluk leven. Zoekin het hart de bron van kwaad en wis het uit. Het leeft met vrucht zowel in het hart van de toegewijde leerling als in het hart van de mens vol begeerte. Alleen de sterken kunnen het uitroeien. (...) 5. Roei alle gevoel van afgescheidenheid (separateness) uit. 6. Roei alle begeerte naar sensatie uit. 7. Roei uit de honger naar groei. 8. Sta toch alleen en afgezonderd, want niets dat belichaamd is, niets dat bewust van afscheiding is, niets dat buiten het eeuwige is, kan je helpen. Leer van gevoelens en {==376==} {>>pagina-aanduiding<<} bestudeer die, want alleen zo kun je de wetenschap van zelf-kennis beginnen, en je voet op de eerste stap van de ladder planten. (...) 9. Begeer alleen dat wat in je is. 10. Begeer alleen dat wat voorbij je is. 11. Begeer alleen dat wat onbereikbaar is. 12. Want binnen in jou is het licht van de wereld - het enige licht dat op het Pad kan schijnen. Als je niet in staat bent het binnen in je waar te nemen, is het nodeloos er elders naar te zoeken. Het is je voorbij, want als je het bereikt heb je jezelf verloren. Het is onbereikbaar, want het trekt zich altijd terug. Je zult het licht binnengaan, maar je zult nooit de vlam aanraken. 13. Begeer gulzig naar macht. 14. Begeer vurig naar vrede. 15. Begeer bezittingen boven alles. 16. Maar deze bezittingen moeten slechts de zuivere ziel toebehoren, en zijn daarom gelijkmatig van alle zuivere zielen eigendom, en dus het speciale eigendom van het geheel alleen wanneer verenigd. Honger naar zulke bezittingen als alleen zuivere zielen kunnen bezitten, zodat je rijkdom kunt vergaren voor die verenigde levensgeest die je eigen ware zelf is. De vrede waarnaar je zult verlangen is die geheiligde rede die niets kan verstoren, en waarin de ziel groeit als de heilige bloem op de rustige bergmeren. En die macht welke de leerling zal begeren is die welke hem als niets zal doen verschijnen in de ogen van mensen. 17. Zoek de weg uit. 18. Zoek de weg uit door je in jezelf terug te trekken. 19. Zoek de weg door moedig naar buiten vooruit te trekken. 20. Zoek het niet langs maar éen weg. Voor elk temperament is er een weg die de begeerlijkste lijkt. Maar de weg wordt niet door toewijding alleen gevonden, bij godsdienstige contemplatie alleen, door vurige vooruitgang, door zelf-opofferend werk, door leergierige bestudering van het leven. Niemand kan alleen de leerling meer dan éen trede omhoog (step onwards) doen komen. Alle treden zijn nodig om de trap te maken. De ondeugden van de mens worden treden op de ladder, een bij een, als zij bestegen worden. (...) {==377==} {>>pagina-aanduiding<<} 21. Kijk naar de bloem om te ontluiken in de stilte die de storm volgt: niet eerder. Die zal groeien, omhoogschieten, takken en bladeren en bloemknoppen vormen, terwijl de storm voortduurt, terwijl de veldslag doorgaat. Maar niet voordat de gehele persoonlijkheid van de mens opgelost en gesmolten is - niet voordat het wordt vastgehouden door het goddelijk fragment dat het schiep, als slechts een onderwerp (subject) van ernstig eksperimenteren en ervaren - niet voordat de gehele natuur zich heeft overgegeven en onderwerp voor zijn hoger zelf geworden is, kan de bloesem bloeien. Dan zal er een rust komen als na een hevige tropische regen, als de natuur zo snel werkt dat men haar aan het werk kan zien. Zulk een kalmte zal komen voor de gekwelde geest. En in de diepe stilte zal het geheimzinnige gebeuren plaatsvinden dat bewijzen zal dat de weg gevonden is. Noem het bij welke naam je maar wilt, het is een stem die spreekt als er niemand is om te spreken - het is een boodschapper die komt, een boodschapper zonder vorm of substantie; of het is de bloem van de ziel die opengegaan is. Het kan niet door welke metafoor dan ook beschreven worden. Maar er kan naar gevoeld worden, naar uitgekeken, en begeerd, zelfs tijdens het razen van de storm. De stilte kan een enkel ogenblik in tijd duren of duizend jaar. Maar er zal een einde aan komen. Toch zal je de kracht ervan met je meedragen. Steeds weer moet het gevecht gevochten en gewonnen worden. Het is slechts voor een tussenpauze dat de natuur stil kan zijn. Deze geschreven woorden zijn de eerste regels die geschreven staan op de muren van de Zaal van het Leren (the Hall of Learning). Zij die vragen zullen ontvangen. Zij die begeren te lezen zullen lezen. Zij die begeren te leren zullen leren. Vrede zij met u.’ Light on the Path, a treatise written for the personal use of those who are ignorant of the eastern wisdom, and who desire to enter within its influence. Written down by M.C., with notes and comments by the author (reprinted Verbatim from the original texts). The Theosophy Company, Los Angeles, Theosophy Company (India) Private Ltd., London, and 51, Mahatma Gandhi Road, Bombay, 1, India (1956). {==378==} {>>pagina-aanduiding<<} {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} {==379==} {>>pagina-aanduiding<<} XVIII De hondsdagen van de revolutie, of blaffen tegen korruptie Waarin het een en ander wordt verduidelijkt, het bijgeloof zijn opwachting maakt, en een schat van gegevens betreffende gezondheid en ongezondheid op de niets-vermoedende lezer wordt losgelaten. {==380==} {>>pagina-aanduiding<<} ‘Want met reikhalzend verlangen wacht de schepping op het openbaar worden der zonen Gods.’ Rom. 8:19. ‘De ziel is zo oud als de oudste dag, en heeft zijn eigen stille echo's, in ver-afgelegen stam-verstand verzonken en ingekapseld (in far-off tribal understandings sunk and incorporated). We hoeven het verleden niet opnieuw te beleven. Onze duisterste weefsels zijn verstrengeld in deze oude stam-ervaring, ons warmste bloed kwam uit het oude stam-vuur. En zij vibreren nog in antwoord, ons bloed, ons weefsel. Maar ik, het bewuste ik, ik heb sindsdien een lange weg begaan. En als ik terugkijk, als herinnering zo verschrikkelijk als bloedvergieten, de donkere gezichten rond het vuur in de nacht, en éen bloed slaand in mij en hen. Maar ik wil nooit naar hen teruggaan, nooit. Ik wil hen nooit loochenen of met hen breken. Maar er is geen weg terug. Altijd voorwaarts, telkens verder. De grote met omwegen voorwaarts-vloeiende stroom van bewust menselijk bloed. Van hen naar mij, en van mij verder.’ D.H. Lawrence, Indians and an Englishmen, Selected Essays, Penguin Books, Londen, 1950. ‘Gevangene is niet hij die een misdaad begaan heeft, maar hij die zich aan zijn misdaad vasthoudt en deze steeds weer opnieuw beleeft. Wij zijn allen schuldig aan misdaad, de grote misdaad het leven niet volledig te leven. Maar wij zijn allen potentieel vrij. We kunnen ophouden met denken aan wat wij faalden te doen, en alles doen wat in onze macht ligt. Wat deze krachten zijn die in ons leven, niemand heeft er een werkelijke voorstelling van. Dat zij oneindig zijn, zullen wij realiseren op de dag dat wij onszelf durven toegeven, dat verbeeldingskracht alles is. Imagination is the voice of daring. Verbeeldingskracht is de stem van de durf. Als er iets Goddelijks aan God is, is het dat. Hij durfde zich alles voor te stellen!’ Henry Miller, Sexus, Volume Four, Grove Press, New York, 1965. {==381==} {>>pagina-aanduiding<<} 18. De Hondsdagen van de Revolutie, of Blaffen tegen Korruptie Weten, wagen, willen, zwijgen. (Es folgen nun die Übungen der dritten Stufe). Bardon's Weg zum Wahren Adepten, pagina 88. Ik ken al die boeken natuurlijk niet van binnen en buiten, soms een plaatje hier, een alinea daar. Als ik iets zie, blijf ik lezen - soms anderhalve regel, soms een hoofdstuk, zelden het boek uit. Het is teveel gevraagd; het is een nieuwe wereld met oude vrienden - soms duurt het jaren voordat je ze werkelijk herkent. Arcane 17 van Breton heb ik 11 april 1950 in Parijs gekocht; ik kan me nog herinneren dat ik twee keer naar de boekhandel Guibert aan de Boulevard Saint-Michel terugkeerde, om een eksemplaar met nietbedrukte pagina's te ruilen voor een ander... Ik las het nooit, en zag hetpas kortgeleden voor het eerst in; het woord Arcane herkende ik als naam van de 22 hogere en 56 lagere arcana van de Tarot. 22 jaar gelden schreef Breton, dichter in ballingschap, een ode aan een verbannen Tarot-kaart; dezer gruwelijke dagen kom je evenmin uit onder de beschrijving van de hel, waarachter liefde en vrijheid, poëzie en zuiverheid lokken als enige uitwegen. Van Dale, altijd onmiddellijk geraadpleegd, nooit teleurstellend: {==382==} {>>pagina-aanduiding<<} adept (Lat.) ingewijde in de geheimen van een kunst of wetenschap, van een sekte; in 't bijz. beoefenaar der alchemie: alleen die reeds adepten waren bracht Pankrates op Kennis hoger baan (Staring). arcanum (Lat.) 1. geheim (genees)middel: des kwakzalvers arcanum; - 2. (mv) verborgenheden, geheimen. {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} Kennis is macht! Zoals gezegd, ben ik geen systeembouwer, ik pluk liever zo hier en daar een bloem, een vrucht, een gedachte, een beeld, een metafoor, een woord, wetende dat ik spreek vanuit een zeer bevoorrechte positie, die mij uitzonderlijk maakt ten opzichte van anderen: wat ik doe kan ik doen of laten, ik kan iets anders doen, ik hoef niets te doen; ik kan het blijven doen voor mijn plezier; mijn spelen mijn werken; een kreatieve inhoud vol ludieke spel-elementen (zoals dat tegenwoordig in kringen van vakbeweging, studentenrevoluties en andere ‘kritiese’ evenementen dezer dagen heet). Geen werkeloosheid. Geen loonslaaf. Het is voor mijzelf geheel en al duidelijk; mijn totaal-inzicht is een heerlijk en verheffend uitzicht; staande in de spiegel zie ik het gebeuren naar binnen en buiten weerspiegeld - en dagelijks kan ik dankzeggen aan mijn vrienden en vriendinnen, die met mij kommuniseren, mij volgen in mijn Werdegang, deze aanvullen, invullen, opvullen - er mee spelen, zoals we allen in de eerste plaats bezig zijn het spel van ons eigen leven zo goed mogelijk in de hand te houden. {==383==} {>>pagina-aanduiding<<} Blijf echt Wetende, dat je beschikt over afweermechanismen, zodat je bij voortduring moet blijven weten, of je woorden en gevoelens echt zijn, dan wel de verstolen uitlaatkleppen van onderdrukkingen en regressies - enfin, er komt heel wat voor kijken om het gezonde verstand te doen blijven zegevieren boven de bijgelovigheden, de zotternijen onzer dagen, de een-dimensionale halverwege levende werkelijkheden van vele onzer kiesgerechtigde medeburgers. Deze vrijheid, te zijn wie je bent, is de grootste - daar mag je geen geheim van maken, je moet blijven zeggen wat je zeggen wilt - zonder aanzien des persoons, etc. - en liefst zonder te kwetsen, maar weet je dat ooit?... als je je soms in de minderof meerderwaardigheidsgevoelens van anderen verdiept, daar toevallig bij betrokken raakt, is het verbijsterend te ontdekken welke misverstanden, uit het niets ontstaan, om niets blijven voortbestaan. Hoeveel taboes nog stevig opgericht rond vrijdenkers, en andere revolutionnairen! Geen enkele partijdigheid bindt mij aan welk genootschap ter verbetering van welk menselijk lot dan ook, laat mij een Einzelgänger blijven, ik kom er zo ook wel, dank u, ik sta buiten spel, mijn woorden zijn niet ingegeven door onlust, agressie, angst of onverschilligheid. Ik polijst mijn zinnen niet zodanig, dat ze de eeuwigheid overleven en aan een lezend nageslacht kan ik alleen schaterlachend denken: ik schrijf voor levenden, de enkele toevallige voorbijganger, die ik zo aan zijn jasje kan trekken: Hé, denk je ook niet?... En dan, zwijgen bijvoorbeeld, of alleen maar glimlachen, of een ontspannen houding aannemen. {==384==} {>>pagina-aanduiding<<} Ook aanbevelenswaardig, overigens, als mensen jou aan je jasje trekken - verplaats je maar eens in hun situatie, doe dat altijd maar eens, bij wijze van spreken, voortdurend, laat het geen ogenblik na, blijf weten: jij bent in mij, en ik in jou. Om deze dienstbare staat van dienst waar te maken, om alles blijvend te zien gebeuren in het teken van de vereniging, de liefde, de verwachting, de kommunikatie (toegepast mysticisme à la base) moet het inderdaad mogelijk zijn, dat je het probleem van de identiteit als even weinig terzake doend van je afschuift, als het ‘God-is-dood’ jargon, dat zo velen van de essenties zelf weghoudt, onder hen die zich Christenen noemen - dat deed Jezus trouwens niet zelf, dat deden zijn bewonderaars. Ik wil geen religie op mijn geweten hebben, niets van ‘hij heeft het zelf gezegd’, ik kan alleen maar blijven hameren op het aambeeld, waar Krishnamurti mijn hoofd eens oplegde: ER BESTAAT GEEN ENKELE AUTORITEIT DAN JE EIGEN GEWETEN. GELOOF SLECHTS JE EIGEN OGEN. NIEMAND KAN JE ZIJN WAARHEID OPDRINGEN, ALS JE DIE NIET ZELF ERVAART. ‘Mr. K.: dank!’ Ik ben er nog altijd de Methorsts voor dankbaar (toen was hij direkteur van de Driehoek - D.H. Lawrence, Hermann Hesse, Yoga, Zen, de Podium-reeks; enkele tere, verborgen, tijdloze, universele, poëtische, recht tot het hart sprekende boekjes; nu tolk, o.m. van Krishnamurti en de Maharishi) dat zij mij meegenomen hebben, in dat {==385==} {>>pagina-aanduiding<<} tweede van mijn acht Parijse jaren (1948-1956) naar een lezing van Krishnamurti, in de Mutualité. Die woorden bleven mij, 22-jarige bij, meer dan genoeg overigens; en of ik altijd in staat ben geweest op die aangegeven koers te varen? Hoe vaak ben ik in de macht, in de ban, in de beklemming, in de angst, in de hinderlagen van een ander terechtgekomen? Ik zou het niet langer weten terug te vinden - deze dingen schakelen zich niet aaneen als systematische prozaïekjes, aforismen rond de haard, epigrammen voor bij het borduren, bij een knetterend haardvuur een kneuterig woord. Neen, dit is mannentaal van broeders onder elkaar - geen hand voor ogen ziende toch niemand zand in de ogen strooien. Als het maar waar blijft, is alles goed. Je moet dan ook, om waarlijk volwassen te worden, afstand kunnen doen, van veel, zo niet alles dat gevormd en gekonditioneerd heeft vanaf je prilst-beginnende ogenblikken. Al aan moeder's borst de misverstanden, en al vlug met de paplepel ingegoten de onbeholpen gedragslijnen van een samenleving, die geen raad meer weet... De meeste mensen blijven steken, hangen, halverwege, op de plaats (schijnbare) rust (wir wollen unsere ruhe - anti-studentenbetogingen in Berlijn - arme mensen als de storm straks losbarst...), in een vicieuze cirkel, waar zij nooit meer uitkomen. Sprekend vanuit een randgebied, waar zowel open graven wachten als open wiegen, spreek ik de gedachte uit (bimbambom) - niet te vergeten dus: op een breuklijn in de tijd, die geschiedenis maakt - dat er een {==386==} {>>pagina-aanduiding<<} eind wordt gemaakt aan de wereldgeschiedenis, en de menselijke geschiedenis in elke man en elke vrouw een aanvang kan nemen, een koe van een waarheid, van hier tot gunder, maar daar kan ik ook niets aan doen. Zo is het. Nog vijf à tien jaren met de nodige gegevens, die al het opgeslagen feitenmateriaal kaduuk maken, en de samenhang is niet meer te vatten voor de eenvoudige historiograaf, sociologopedist, of andere grafiekenbakker. Niemand komt er meer uit, die er niet eerst geheel en al induikt - In een nieuwe wereld is elke mede-bewoner van deze aarde van harte welkom. De morgenstond heeft goud in de mond; het zwijgende waken in het holst van de nacht laat elke stormloop verstillen. break on through to the other side! raden je enkele van mijn Amerikaanse popvrienden aan. Niemand kan zijn hersenen gebruiken, als hij niet eerst zijn verstand verliest. Dat gebeurde mij een aantal jaren geleden, een oppermachtige ervaring - als je ziet dat je weer helemaal opnieuw kunt beginnen, dat elke ontmoeting weer opnieuw een uitgangspunt is, dat je van onderen af, maar met een schone lei, aan een lege tafel, begroet door iedere heilige die op je gewacht heeft, nieuwe vriendschappen kunt sluiten. Dat is geschiedenis. De rest: theorie. Spel van woorden. Ik ben alleen, d.w.z. er zijn geen problemen - met zijn tweeën gaat het ook nog wel, en het is binnen zekere grenzen te houden - maar ga de straat eens op, begeef je in het openbaar, waar de korrupte orde en rust heerst die tegen-natuurlijk is, en de angst probeert je te besluipen, de frustraties trachten zich van je meester te maken; de kollektieve hallucinatie van de schijn, die de heersende moraal vormt, zoekt je in te palmen - het is dan helaas nodig, lieve vrienden, dat wij ons pantseren tegen onze menselijke mede-broeders, die {==387==} {>>pagina-aanduiding<<} niet anders kunnen dan vijandig en wantrouwend reageren op alles wat hen vreemd, dus verdacht, anders, dus gevaarlijk, voorkomt... Wacht u voor de robot! Ik ben een veelvraat. Haast je maar, rep je. Ik lust je, met huid en haar. Ik eet je op, zoals je mij mag opeten. Denk die gestalte weg, die zak vol bloed en vlees en been en water, denk dat ego weg, dat de hele dag ik zegt, en ook aan niets anders meer kan denken, verslaafd, begoocheld door de grote illusie van de vervreemding, de menselijke apartheid, het isolement... Het is verbazingwekkend, hoe eensluidend de veroordelende getuigenissen zijn van hen, die zich in hun doen en denken proberen te vrijwaren van de vergissingen, die door het westers denken bepaald, op dit ogenblik deze samenleving naar zijn einde verhaasten. Zoals de geschiedenis ten einde loopt, omdat het materiaal, dat wij vroeger op ons gemak bekeken om het systematisch te analyseren, en er konklusies uit te trekken, binnenkort onhandelbaar zal zijn geworden. Planned change! roepen de andragogen; het naïeve vertrouwen dat sommigen stellen in hun eigen woorden is verbazingwekkend... Als je ziet, hoe de mens zich ophangt aan zijn eigen verstikkende problematieken: overbevolking, vervuiling, erosie, verontreiniging - plastic en atoomenergie; altijd houdbaar, vergaat zelfs niet op de zeebodem - haal de zilveren sluiers maar weg voor je ogen, als ze nog kijken kunnen... Als je ziet hoe strijdvragen, ontploffingen naar binnen en buiten, raadsels en openbaringen, akties en reakties, tumult en misbaar, tuimelend {==388==} {>>pagina-aanduiding<<} rondtollend een volslagen surrealistisch beeld opleveren van het soepzooitje dat westerse beschaving genoemd is in een kwaadaardige bui... Als je nagaat aan hoeveel agressiviteit in ons leven wij onderdak hebben moeten verschaffen, hoeveel neuroses zijn geinstitionaliseerd: de Walletjes, de Eros-centra der toekomst (betonnen blokkendozen vol gewapend sperma), de ‘hygienische’ afweermechanismen van de welvaartstaat: krankzinnigengestichten en gevangenissen, waarin onbegrip en onverschilligheid toonaangevend zijn, en de menselijke benadering een praktische, economische, financiele, materiele onmogelijkheid blijkt... Als de leiders blijken balorige kinderen te zijn... Als je vingers gaan jeuken. Wie verdient wie een pak slaag toe te dienen? De korrektieve ingreep? Wie grijpt in bij wie? Wie haalt bij zichzelf de huichelaar naar buiten, om zich te ontdoen van het gif dat bij ons allen kon binnensluipen? Wie zijn wij, dat wij ons (massaal, individueel) neerleggen bij de ellendige status quo van de meest schreeuwende ongerechtigheden, de modus vivendi aanvaardend van een misdadig apparaat, dat schandalige, gruwelijke wetten stelt boven medeleven, en oorlogen rechtvaardigt onder het mom van vermeende gevaren, die dreigen? TERWIJL ER GEEN ANDERE DREIGING BESTAAT DAN DE ANGST VOOR HET LEVEN. Hoeveel afweermechanismen - status, ego, twij- {==389==} {>>pagina-aanduiding<<} fel, onzekerheid - hebben wij al in werking gesteld, die het ons onmogelijk maken volledig met een ander te kommuniseren? Voor hoevelen werd de angst al niet raadsman, in plaats van de liefde een leidsvrouw? Hoevelen zijn vergeten, onder de ouderen, dat zij zelf eens jong waren, en dat er nu een jeugd is, die roekelozer, gevaarlijker, onstuimiger, heftiger, feller, vuriger leeft, omdat het echt niet anders meer kán? Hoevelen straffen nog, die het recht niet zouden hebben maar éen pink te heffen tegen een ander? Hoevelen oefenen nog macht uit, die hun niet toebehoort? Hoeveel mensen zouden vanavond andere mensen (‘ondergeschikten’) hebben afgeblaft? Hoevelen moeten nog rondkomen met een bestaansminimum, terwijl anderen gewend zijn geraakt aan een luxe-leven, dat een parasietenbestaan betekent?... We hoéven geen ‘wildebeesten’ te zijn, al bewegen we ons in een jungle rond. Het asfalt is geen wet: gras is natuur. Overtuigingen? Overboord ermee. Eerst maar eens opnieuw beginnen. Dacht je, dat ik deze woorden voor mijn plezier schreef? Ook dat nog! Maar ik zou niet weten hoe verder te leven, als ik niet voortdurend een antwoord verlangde (van de gemeenschap, van mijzelf) op de vraag, waar het heen moet. ‘Aan de inleider werd vervolgens de vraag gesteld: Waar moet het, in God's naam, heen?’ Ik weet het evenmin als u, ieder ander heeft zijn antwoord klaar, gist, raadt, vermoedt. Ik gok op {==390==} {>>pagina-aanduiding<<} de verbeelding; Verbeeldingskracht is niets dan een juist vermoeden - ik tracht te voorzien wat gebeurt zodat ik, als gewaarschuwd man, voor 2 kan tellen, en Reineke dagelijks kan delen in wat haar - en mij, en jou - te wachten staat. Persoonlijk heb ik vertrouwen in de mens, niet als massa-medium. Maar als individu. Gide zei tot Last: de revolutie gaat niet uit massaal verband ontstaan, maar vanuit enkelingen, individuen, kleine groepen. En dat was zo, is zo en zal altijd zo geweest zijn, om te blijven... Ik heb nog vertrouwen in een mens, die zoals dat heet, al eerder de kans heeft gekregen zelfmoord te plegen, en die kans niet meteen aangreep. Maar in hoeverre de mens nog verschilt van de Dodo-bird, de dinosaurus (dat mislukte eksperiment van de evolutie) of de olifant of het nijlpaard, die wij aan het uitroeien zijn - wij zijn nog steeds aansprakelijk voor massale sterfte in de natuur (mensen, dieren, planten) - per jaar sterven drie diersoorten uit, geen enkele reden om aan te nemen dat de kinderen van onze kinderen etc. op een zekere dag voor dezelfde mogelijkheid komen te staan, wat bewuster dan wij het nú doen... De verbeelding is alsnog het meest perfekte voertuig voor de ontplooiing van de mens; het is een macht waar alle meesters aller tijden hun gezellen en andere kompagnons voortdurend op gewezen hebben: de menselijke wil tot vervolmaking. Het worden. Antwoord op alle verwording. De mens als wordingsproces. Overal kan het verwoordingsproces van mijn verbeeldingskracht heen, science-fiction ken ik, brave new world overdracht, 1984 welnee, wél, já - en de machtige epossen der toekomstverbeeldingen. Stapledon's {==391==} {>>pagina-aanduiding<<} Last and First Man; Wells, Verne, Asimow, Heinlein, Sheckley. Schrijvertje snachts roerend in de kosmos, met een rietje: het jaar 2001 als space odyssea, verloren ronddobberend in de ruimte, de mens als Kosmische Jood, help, help, onderweg naar twee nieuwe halfronden, b.h.b.h., huiselijk verkeer - mijn leven voor een onderkomen. Jij Mens, eindelijk thuis, je eigen lichaam al een ruimtevaartuig, eindelijk thuis, in het eeuwige leven van het sterfelijke lichaam. Je weet toch, dat je in dit leven nooit thuis bent, dat je altijd opnieuw weer onderweg zult zijn, van de ene benadering naar de andere? Soms vraag ik me af hoe lang het nog duurt voordat de laatsten de eersten zijn, en de eersten de laatsten. Hoe lang het nog mag duren, dat een Nederlandse jongen wegens het in bezit hebben van 5 gram hashish in Turkije tot 2½ jaar gevangenisstraf wordt veroordeeld... Je zult zijn moeder maar zijn. Of zijn vader. Of zijn vriendin. Of zijn zusje. Of zijn broertje. Hoe lang nog kan het duren, dat een regime heerst (Zuid-Vietnam; volgens de regelen der democratie, dus korrupt verkozen) waarin de fotograaf, die een marteling meldt, meedeelt, overbrengt, tot 3 jaar gevangenisstraf wordt veroordeeld. Daarbij zwijgt het nieuwsbericht in alle talen over het lot van de gemartelden, en geeft niet aan hoe de martelende soldaten bestraft en/of beloond zijn. Hoe lang moet het nog duren, dat zij die door de maatschappelijke schijn heenzien en beseffen dat een nieuwe dimensie wenkt, zich vergenoegen met de rol van toeschouwers in een menselijk drama, {==392==} {>>pagina-aanduiding<<} waarin wij allen - naar wens - verstikt en/of bevrijd kunnen worden? Hoe spoediger De Geestelijke Verovering der Wereld plaatsvindt, hoe beter. Hoe eerder militante enkelingen zich aaneensluiten tot bewuste groeperingen, hoe grootser de ideeen die het gebeuren versnellen, hoe eerder wij ingrijpen, hoe beter. De omwenteling, die komt en gaande is: onafwendbaar, luisteraars en kijkers! De storm rolt uw heilige huis binnen, ontwortelt uw bomen, splijt uw aarde, waait uw luchten weg, verzwelgt u in het water dat ons omsluit als die vissen, die het niet wisten, uit dat apocrieve nieuwe testament, waarin de éen wel, en de ander niét gelooft, alsof niet alle woorden autentiek zijn, die eeuwige waarheden opnieuw aan de man brengen. Tierend gepeupel (smekend om derlui moeder). Tolerante repressie, en/of Hoe ziek is politiek? Waar zijn de leiders, de helden? Van het slagveld zijn ze al verjaagd, door vechtmachines, en je ziet ze niet op de beeldbuis. Langzamerhand ga ik geloven dat inderdaad de helden van de geest geschiedenis gemaakt hebben, maken en maken zullen: de stoutmoedige ontdekkingsreizigers, de uitvinders beloond door het toeval, de geniale invallers die hun leven lang eenzaam bleven, met het geheim van de waarheid, schreeuwend van de daken, roepend in woestijnen, blaffend tegen de maan... {==393==} {>>pagina-aanduiding<<} Het Kosmisch Ei ‘Vlees en bloed kunnen het koninkrijk Gods niet erven. De veranderingen, waarvan wij spreken zijn niet van generatie op generatie overdrachtelijk. De natuur geeft ons het wilde lichaam. De kunst moet het perfektionneren. Toch is een lichaam van vlees en bloed het noodzakelijke vehikel voor het meesterschap zoals in de kaart van de maan op het fysieke plan uitgedrukt, en hoewel het niet de krachten van het adept-schap kan erven of doorgeven, kan het een vehikel worden voor deze krachten als het door adaptieve methoden juist wordt georganiseerd.’ (Case). De Maankaart, waarop de honden - of een hond en een wolf - blaffen in het hondsdal dat, slechts verlicht wordend door een afglans, wijst op de verschillende karakteristieken van het vierde stadium in de geestelijke ontwikkeling, als de kennis verkregen door meditatie in het lichamelijk organisme wordt ingelijfd. Een recente herdruk (1966, Tchou, Editeur, Parijs) is mij dezer dagen in handen gevallen van Oswald Wirth's Le Tarot des Imagiers du Moyen Age, met een inleiding van Roger Caillois. 376 pagina's, vele prachtige illustraties, kompleet met een nieuw-getekend, meerkleurig Tarot-spel. Een geschiedenis, een analogie, een symbolenleer, kleuren, vormen, verwijzingen naar de I Tjing, de Kaballa, de Zodiak, het Hebreeuwse alfabet, het resultaat van 40 jaar studie en meditatie. (Waar blijf ik, met mijn liefhebberij van een hoogseizoen?) Later later later Van de Maan-kaart (zij worden uiteraard stuk voor stuk, in hun samenhang, met hun afzonder- {==394==} {>>pagina-aanduiding<<} lijke betekenissen behandeld) wordt in een ‘Esquisse cosmogonique’ gezegd: ‘Van de droom naar zijn verwerkelijking, is er de lange ongelijke weg, slechts afgebakend en altijd gevaarlijk, waarop de mensheid zich begeven heeft. Hij slingert zich als een slang door trouweloze regionen, waarop de Maan slechts een bedriegelijk licht werpt. Het is het pad van het aardse leven, dat van de beproevingen, ineenstortingen en kneuzingen (meurtrissures), die leidt naar het onderscheiden van de vergissing. Er ons langs begevend, verliezen wij onze illusies en leiden wij onze stappen naar de dageraad (aurore) van het volle licht. Symbolen: Maan en driehoek {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} , het teken van de Kreeft ♋, het Kosmische bevruchte Ei van de Chinezen.’ In een ‘Programma initiatique (tel qu'il se dégage du Tarot)’ - een inwijdingsprogramma, zoals die voortvloeit uit de Tarot - zegt Wirth van dezelfde kaart: ‘Om je moed te geven trouw de taak die je is opgegeven te vervullen, staat het leven je genoegens toe, die het wijs is niet te minachten. Je hebt er recht op in je eigengereide strijd tegen de obstakels die het materiële je tegenhoudt. Gedwongen in de schemering van een gevaarlijk onderscheiden te worstelen, leren wij slechts tot onze schade en komen wij alleen maar vooruit ten koste van pijnlijke ervaringen. Slachtoffers van schijnbaarheden, gaan wij door ons te vergissen, van de ene grove fout in de andere niet minder grove vallend, zonder te komen tot werkelijk kennen. Gebaseerd op noodzakelijkerwijs onvolledige constateringen, gaat de menselijke wetenschap van waarschijnlijkheden uit en blijft voor altijd dubbelzinnig (équivoque).’ Wat betreft de Maconnieke konkordanties van de Tarot staat van de Maankaart geschreven: {==395==} {>>pagina-aanduiding<<} ‘Reizen te midden van de zinsbegoochelingen van de vergissing. De Meesters reizen, niet langer geisoleerd als de Leerlingen en de Gezellen, maar in groepen, elkaar wederzijds hulp verlenend. Zij onderzoeken de ondermaanse wereld op zoek naar de materiele resten van Hiram. Als waardige Kinderen van de Weduwe inspireren zij zich naar het voorbeeld van Isis die de gehele aarde doorkruist om de verspreide resten van het lichaam van Osiris te verzamelen. Laten wij, om de traditie te doen herleven, met zorg datgene bijeenrapen wat er van is overgebleven in de vorm van legenden, onbegrepen rituelen en bijgelovigheden.’ Joh. van Beverwyck: De schat der ongezondheid (Dordrecht. 1644) Schat der Ongesontheyt, ofte Genees-konste van de sieckten. Verciert met Historyen, ende Kopere Platen; als oock met Verssen van Heer Jacob Cats, Ridder, Raedt-Pensionaris van Hollandt. Den tweeden Druck. Tot Dordrecht, Voor Jasper Gorisz, Boeckverkooper, wonende by de Wijn-brugh in de Griffioen, Anno 1644. Eerste deel Van den Schat der Ongesontheyt, Aenwijsende De kracht der Middelen, door de welcke de Ongesontheyt geweert wert. Tot Dordrecht, Gedruckt by Hendrick van Esch, wonende naest de Brouwerije van 't Cruys. In 't Jaer 1644. Het XIV. Capittel. (1) Verkoelende Simpelen, om den brant van -t Hooft, ende de Rasernye te bedwingen, als oock Slaep te verwecken. (2) Hoe uyt deselve de Mengel-middelen gemaeckt, en gebruyckt worden. Slaepende rasernye ‘Rose, Violen, Plompen, Lattouw, Nacht-schade, - dan moet met voorsichtigheydt gebruyckt werden, om de hitte niet te veel in te staen, immers en dient niet van binnen in-genomen. - Bilsen-kruydt, - het swarte, ofte gele, om dat her rasernye, ofte swaren slaep veroirsaeckt, moet men schouwen - {==396==} {>>pagina-aanduiding<<} Heul, Donderbaert, en de Saetbollen van den witten Heul, die noch niet volkomen groot zijnde, werden wat gesneden, ende gequetst, ende de melckachtige druppels, die uyt de sneden vloeyen, laten sy daer aen, tot datse wat dick worden, door de kracht des luchts, ofte der sonnen. Dit wert by de Indianen, die het maken, Ofium genoemt, in onse Apoteken Opium. Door geheel Asyen, ende Afrijcken is het gemeen volck aen dit Opium soo gewent, datse in stervens noot schijnen te wesen, wanneer sy 't selve niet meerder en eten: al is 't dat het gebruyk van Taback de achtinge van Opium nu onlanghs in Turckyen zeer vermindert heeft. Want eer den Taback in 't gebruyck quam, soo en ontsagh een slecht man niet sijn laetste gelt aen Ofium te besteden, gelijck wy hier te lande sien in Taback. Ende gelijck bij ons de gene, die daer op gestelt zijn, een Tabackdoosjen by haer dragen, ende waer sy komen gestadigh Taback suygen: eveneens zijn de Turcken gewent te doen met haren Ofium, die sy altijdt by haer hebben, maer noch alder-meest gebruycken in tijde van oirlogh, insonderheyt wanneer sy met haer vyanden slaeghs zullen gaan. Want sy voelen, door het gebruyck van 't Ofium haer selven kloeck-hertiger, ofte (om beter te seggen) het gevaer minder bevroeyende, ende dien-volgende minder ontsiende; gelijck, in soodanige gelegentheyt onse matrosen een glas Spaensche, ofte Brande-wijn voor de mast geschonken wert. Want dat kan oock, gelijck de poëet Horatius wel seydt, een ongewapent man in den strijdt stooten. Quid non ebrietas defignat? operta recludit, Spes jubet esse ratas, in proelia trudit inermem. Hierom als den Grooten Heer te velt gaet, dan en isser in Turckyen naulijcx Ofium te koop te vinden. Prosper Alpinus doeter noch by, datse nae het in-nemen van Opium slapende, een genuchelicken droom hebben, ende schijnen groote hoven vol boomen, kruyden, ende bloemen te sien. Sy nemen gemeenlick 't sevens van de twintigh tot de vijftigh azen; jae sommige (gelijck ick hier oock kenne, die dagh voor dagh twintigh, ende dertigh pijpen Taback drincken) een half drachme, ende dat tot een once daeghs, ende sulcx sonder eenigh letsel, anders dan dat sy droncken schijnen te wesen. Ende hier te lande heeft men genoegh aen drie azen, ende in de grootste noot, ende sware Rasernye ses, ende sulcx moet noch al met groote voorsichtigheydt in-gegeven werden, ende van Opium, dat fijn bereytsel, ende verbeteringh by {==397==} {>>pagina-aanduiding<<} hem heeft, waer toe insonderheyt streckenden is het Beverswijn. (p. 137/8) Beginnen van 't slapste In 't gebruyck van slaep-kruydt moet men altijdt beginnen van 't slapste, eerst van Spijse, daer na van Genees-middelen, ten laetsten komen tot Opium, ende 't gene daer van gemaeckt weit. Dan wanneer niet alleen van wegen het waken, ende pijn gevaer en is, maer als oock van de sieckte selve de Krachten neder-geslagen zijn. zoo dat men al van 't Leven vreest, dan en moet men geen Opium, ofte eenigh ander Bol-kruydt in-geven; het welck in soodanigen gelegentheydt anders niet en doet, dan met de Geesten loom en traegh te maken, de Dood te verhaesten. Staet oock waer te nemen, als het de krachten al toe laten, het selfde niet dickwils te besigen, op dat het de Herssenen niet en bedwelmt, noch de Maegh ende 't ander Ingewant niet en beschadight. Dan in een volle Borst en dient het nimmermeer gebruyckt, alsoo het de verstopte pijpkens van de Longe voorts sluytende, den adem verstickt, gelijck ik meerder als eens bevonden hebbe.’ (p. 141/2) Verder vermeld als slaapmiddelen: Wijn, Dolick, Dil, Styrax, Kennipsaet, Noten-moschaet, Persickaernen, bitter Amandelen, Alssen, Hop, Loock en Laudanum; - daarnaast Mandragora en Canfer - de voornaemste stoffe, waer uyt tot het verhaelde gebruyckt gemaeckt werden Syropen, Pillen, ofte Electuarien: gelijck daer in den Apoteeck bereyt staen Syroop vangedrooghde Rosen, Syroop van Plompen, van Bollen, Pillen van Honts-tonge, Conserf van Bollen, Trochissen van Amber-steen, ende van Canfer. Maer daetelick kan men maken Stovingen, Strijcksels, ende Pappen.’ Tweede deel Van den Schat der Ongesontheyt, Aenwijsende De gelegentheydt van de Deelen des Menschelicken Lichaems; haere Sieckten, ende der selver Oirsaken, Teyckenen, Voor-teyckenen, Genesinge, ende Maniere van leven daer in tel houden. Gespreck, Eertijds gedaen, ende nu hier tot Voor-reden gepast, Over Nootsakelickheyt der Anatomye, Ofte Ontledinge der Lichamen. De kleyne werelt Wie isser doch die het gebou van 't huys, dat hy bewoont, niet en {==398==} {>>pagina-aanduiding<<} kent? en hy kent even-wel niet eens het gebouw van 't huys daer sijn Ziele, (de welcke eygentlijck nae de Leere van de wijse Socrates de Mensche is) haer woonplaets in heeft, te weten sijn eygen Lichaem. Wy besoecken de vreemde landen, om tot kennisse ende verstant te komen, ende wy zijn in ons eygen huys vreemdelingen: Jae in sulcken huys, dat wij gestadigh sien, ende met ons dragen. Wy zijn nieusgierigh te weten wat in de geheele werelt om-gaet, ende wy en zijn niet eens begeerigh om te ondersoecken, hoe het met ons eygen selven staet. Wy spreken met groot vermaeck van de regeringe van alle Landen, Koninghrijcken, ende Gemeene-saken, wat de oorsaeck van hare langhduerigheyt ofte ondergangh is, ende van de fraeye ende volkomene bestieringe, dieder is tusschen de Deelen van ons Lichaem, ende van de oorsaeck van haren welstant ofte qualickvaren weten wy weynigh af te spreken. (...) Wy weten hoe de geheele Werelt gelegen is, wat rivieren ende bergen in Italyen ende Spaengjen zijn, ende van de gelegentheyt van de kleyne Werelt, te weten ons Lichaem, het welck mede fijn bergen en de rivieren heeft, en weten wy niet met allen. Wy bouwen hooge toorens om de Teeckenen, ende Sterren des Hemels te kijcken, ende wy en dencken met eens dat wy mede Teeckenen ende Sterren in ons Lichaem hebben. (p. 270/1) Als door de Anatomye ontdeckt wert het wonderbaerlick schepsel van den Mensche, dan wert hy opgetrocken om sijnen Schepper daer over te loven, ende vermaent met een vroom ende matigh leven het selve te onderhouden. Als hy het wesen, gedaente, gebruyck, gelegentheyt, ende de wonderbaerlicke konst van elck Lid, ende het werck-tuygh van ons vijf Sinnen wel doorsiet, soo zal hy haest aenmercken wat maniere hy houden moet, om de selve wel te gebruycken. De Gedaente van de Mensch is recht over end, de Oegen zijn boven in 't Lichaem gestelt, om, gelijck geseyt is, niet op aerdtsche dingen te blijven hangen, maer altijt opwaerts te sien na den Hemel, ende hem met Hemelsche dingen te bekommeren. De Nature heeft twee Ooren, ende die open geschapen, om te leeren, dat men eens-soo-veel hooren moet, als spreken. Maer een Tong, met thien spieren, ende een vasten bandt, gelijck als met een toom gebonden, ende met de tanden, gelijck als met palissaden beset; om dat de woorden te voren wel overleyt, en dan eerst uytgebracht moeten werden (p. 283) {==399==} {>>pagina-aanduiding<<} Het IV. Capittel. (1) Hoe het Verstant in de Rasernije verkeert, (2) zijnde de eene met, de andere sonder Coortsche. (3) Kenteyckenen van de Eerste, (4) Voor-teyckenen, (5) Genesinge: (6) de andere veroirsaeckt door Dronckenschap, (7) ende waer door de selvige, als oock de Rasernije verweckt wert. (8) Hare Ken-teyckenen, (9) Voor-teyckenen, (10) Voorkomen, (11) ende Genesen. Verdoovende kracht (7) De Oirsaeck van dese Dronckenschap, ende daer op volgende Rasernye was de Wijn, 't welck noch stercker doen kan de Brandewijn, beyde deelachtigh zijnde van een verdoovende kracht (gelijck met Platerus de ervarentheyt genoegh bewijst) dewelcke eer sy sulcx werckt, eerst Dronckenschap, ende een manier van Rasernye verweckt. Het welck oock doen Maenkop-Bollen, wortels van Mandragora, Bueken-nootjens, Saet van Bilsen-kruyt (gelijck Xenophon mede getuyght) Saet van Kennip, Koren-rosen, ende van Dolick, (daerom by de Françoischen Yvraye, ofte Yvroie genoemt) met stercke Wijn in-gedroncken, ofte onder ander Koren-werck, daer men het Bier van ziedt, vermenght. De selve kracht heeft Philostratus toe-geschreven de Dadels, Chrysippus den Basilicum, ende Dioscorides den Coriander, wat te veel gebruyckt zijnde. Het welck de Griecsche poëet Nicander ook aengemerckt heeft in Alexiph. Het dick, ende swaer Bier kan mede Rasende dronckenschap verwecken, ten deele uyt oirsaeck van de Hoppe, ten deele van het Koren, waer uyt oock eenen heeten Geest, gelijck uyt den Wijn, getrocken kan werden, den Brande-wijn in sterckte weynigh wijckende. En van het Bier is Plinius te verstaen, als hy 14. Nat. 22. klaeght, dat door verscheyde Volckeren gevonden is, hoe het Water oock zoude konnen droncken maken. Lobel getuyght, dat een Engelsche vrouw swanger gaende, thiennae datse thien, ofte twaelf Noten Muscaten gegeten hadde, droncken geraest heeft. Matthiolus schrijft dat Amber in Wijn geleyt droncken maeckt; het welck oock Paradijs-hout in Wijn geweyckt sonder schade doen kan. Water en vuur Daer was eertijts onder de Scythen seker volck, Massagetae genoemt, die gewoon waren water te drincken; maer als sy vrolick wilden wesen, dan maeckten sy een goet vyer, daer in sy eenige {==400==} {>>pagina-aanduiding<<} welruyckende kruyden brandeden. Om dit vyer gingen sy in 't ront sitten, ende dien reuck brachten sy, gelijck andere een glas Wijns, malkander toe, tot dat sy wel droncken begonnen te singen, ende te danssen, gelijck Herodotus, ende Max. Tyrius schrijven. Soo getuygt ook Mela, dat die van Thracyen geen Wijn en kenden; maer dat sy by 't vuer etende, daer eenigh saet in geworpen was, eenen vrolicken dronck kregen. Het selfde kan oock doen Opium gelijck daer van breeder in 't 14. capittel van 't Eerste deel gesproken is: als oock den Taback, daer sommige soo gulsigh in zijn, datse twintigh ende dertigh pijpen daeghs suygen, al haer verstant, ende geheugenisse alsoo verdrinckende. Prosper Alpinus, een geleert Professor te Padua (alwaer ick hem, als hy soo stock-oudt was, dat hy in den Hof most gedragen werden, de Kruyden hebbe hooren uyt-leggen) schrijft in sijn Genees-konste der Egyptenaers, by de welcke hy hem eenige jaren onthouden hadde, dat de Turcken uyt de Kennip, die sy Assis noemen, een poeyer weten te maken, het welck sy in-nemende droncken werden. Hy verhaelt oock dat de Egyptenaers seker Conserf in 't gebruyck hebben, die in Indyen gemaeckt wert, Pernavi genoemt, waer van een once ingenomen zijnde, de Menschen eerst vrolick werden, praten, singen, springen, lacchen, ende veel malligheyt aenrechten, en dat sulx een uyr geduert hebbende, sy terstont moeyelick, ende toornigh werden, ende soo een weynigh geweest zijnde tot droufheyt vervallen, met sulcken vreese en benautheyt, datse gestadigh suchten ende klagen, tot dat sy ten laetsten in slaep vallen. (p. 350/2) Johan Chr. Ludeman: De spiegel der wereld (Amsterdam. 1756) ‘Ik heb lang gedreigt, Meester Fransiscus, om, tot behoud van het menschelyck geslagt, eene verhandeling in het licht te geven aengaende de schadelykheit van de Koffy en Thee dranken, alomme {==401==} {>>pagina-aanduiding<<} zoo in gebruik geraekt, dat het getal der Koffy en Thee drinkers zeer verre, dat der Jenever, en Brandewyn zwelgers overtreft, en althans zamengevoegt met de Consumptie der Eetwaren de voornaemste pylaren uitmaken tot onderschraging van 's Lands gewoone Schattingen; Tegenwoordig dat my deze stof als par bricol te binnen schiet, heb ik my voorgestelt volleediger wyze aentetoonen, de inbreuken, welke die beide te regt genoemde vergiftige dranken, aen de gezondheit toebrengen; Het is op goede gronden, dat ik met zekerheit zou durven staende houden, dat er in dit vereenigt Gebiet alleen, ten minsten tien duizent menschen 's Jaers aen 't baldadig gebruik van dien drank sterven, en denkelyk zou het daer niet by blyven, by aldien het mogelyk was om het juiste getal daer van te konnen nagaen. Voor zoo veel my by eigen ondervinding gebleken is, kan ik getuigen, dat in minder dan een enkel Jaer tyds my hondert en negen en dertig patienten in handen gevallen zyn, welke door het overtollig Koffy en Thee drinken hare gezondheit verwaerloost, en glad bedorven hadden, waer van zoo my voorstaet drie en tachtig, uit oorzake van deze toegebragte Lichaems verzwakkingen, het met de doodt hebben moeten bekopen. Ik maek, niettegenstaende de algemeene Zetregel wegens het bederf van die beide dranken, een merkelyke uitzondering tusschen de uitwerkzelen van de Koffy en die van de Thee, het onderscheit deswegen valt klaer te begrypen, uit een gevolg van noodzakelykheit, waer in men zich zomtyds bevint om het een of andere, tot koestering van het lighaem, te moeten gebruiken, en namaete dat onze zelfsgesteltheit met een van beide best overeenstemt; algemeenelijk ben ik van gevoelen, dat de Koffy vry gevaerlyker, in zyne gevolgen, is dan de Thee, om dat ze de goede humeuren verdryft, de bloedvaten vervult en opstopt, de eetlust beneemt, de maeg in hare gewone koking verhaest, de geest en doffe scherpe stoffen, in de inwendige lighaems deelen, by zet, en door toeneemende verdikking van het bloet de menschen door de bank zwaermoedig, en melancholiek maekt, gezweegen dat hare byzondere voortbrengzelen ten aenzien van zwaarlyvige Perzoonen doodelyk, en meest altoos ongeneesbaer zyn. De proef welke men eenmael omtrent het onderscheit der strydige uitwerkingen veroorzaekt door het drinken van Koffy en Thee genoomen heeft, word gezegt {==402==} {>>pagina-aanduiding<<} hierin te bestaen, men had verkregen, dat de te Rechtstelling van twee ter doodt gevonnisde Misdadigers geduurende een Jaer mogt worden opgeschort, een gunst welke gelegentheit gaf om de kragt zoo wel van de Thee, als Koffy te leeren kennen, ingevolgde, de bestelling van oordeelkundige Geneesheeren, wiert besloten, dat terwyl een van deze misdadigers een half Jaer, telkens driemael daegs Koffy zoude drinken, de andere even zoo lang, en op gelyke wyze Thee zoude gebruiken; na verloop van het eerste half Jaer kwam men tot de proefneeming, door beide de gevonnisde Tralieboeven te doen aderlaten, wanneer men handtastelyk bevint, dat de Maag en andere uitwazemachtige partyen, by de laetstgenoemde, door het gebruik van de Thee wel kragtig verzwakt, en het bloed ongemeen waterachtig geworden was, welke verdunning, als het beste effect van dien, noodzakelyk daer uit volgen moet, maar deze waarneming kwam in geen vergelyking by het gebrek van de Koffy: allezints overeenkomende met de bovengemelde gevolgen zoo even by my verhandelt. Men verwisselde toen om een andere proef te nemen, met de Misdadigers in de gebruyking der dranken, en by de aderopening ten einde van het Jaer bleek het zelfde gevolg, met even gelyke omstandigheden, slaende de gebreken van den laetsten Koffydrinker in alle zyne eigenschappen over, gelyk ze wel eer by den laetsten Theedrinker, had gedaen, zoo dat de maegverzwakking dat zelfde by de laetste gedaen had, als voormaels by den eersten wiert bespeurt. Bier en jenever: voor de ambagtsman Behalven de ontzenuwing van onze beste leevensgeesten, welke natuurlyk uit het exces van de Koffy en Thee drinking ontstaen, zoo worden honderden van Familien bedorven, die hunnen kostelyken tyd aan de Koffy-en Thee-pot opofferen, een Ambagtsman, die nauwelyks van zyn dagloon kan bestaen, zal echter een paermael daegs niet verzuimen, om ‘er zyn quartieren van gemak mede te verspillen; ondertusschen dat hunne vrouwtjes, zoo wel als zy zelve tot hersterking verplicht zyn, om daer op een Annysje of ander gedisteleert Watertje te doen, invoege dat die verdubbeling van onkosten en verspilling van tyd, haer metterhaest in den grond boort, en gemeenelyk zeer bekrompen doet leven: dat zoodanige Ambagtsman dagelyks een kan goed vers Bier dronk, en by geval des morgens vroeg een roemer {==403==} {>>pagina-aanduiding<<} beste Jenever nam, hy zou vry beter doen, altoos langer zyne kragten behouden. spiegel der waerelt, of geheime waarnemingen van den beruchten astrologist, Johan Christophorus Ludeman, verdeeld in twaalf brieven, geschreven aan Meester Franciscus. Tweede brief, Amsterdam 1756. HIPpocrates Koffie (aktueel vervolg) (Los Angeles. 1968) vraag: Millioenen mensen zijn zo psychologisch afhankelijk van de drug caffeine dat zij het gevoel hebben niet te kunnen functionneren zonder sterke doses daarvan bij het ontwaken. De meeste grote steden hebben gelegenheden waar extra-sterke doses van deze drug, zo veel men maar wil, kunnen worden verkregen. Zij worden schaamteloos ‘koffiehuizen’ of ‘espressobars’ genoemd. Hier zitten, uur na uur, dag na dag, veel voorheen nuttige burgers, verloren voor de maatschappij. Ingesloten een knipsel uit de San Francisco Chronicle van 11 december 1967. In het artikel staat vermeld dat caffeine schade kan aanrichten aan chromosomen-cellen en miskramen kan veroorzaken. Kunt u hierop uw kommentaar geven? antwoord: Een Duitse geneticus, dr. Wolfram Ostertag, heeft onlangs bericht dat caffeine in koffie en frisdranken miskramen kan veroorzaken, en aangeboren gebreken, en veranderingen in cel-chromosomen teweegbrengen. Zijn verslag voor een bijeenkomst over de menselijke erfelijkheid aan de Universiteit van Chicago toonde aan dat in proefnemingen met menselijke cellen, de toevoeging van caffeine de cel-chromosomen openbrak. Caffeine kan ook invloed hebben op geboortecijfers. Toen aan muizen caffeine gevoed werd, daalde het gebruikelijk aantal geboortes per worp van 5 à 7 tot 1 à 2. Dr Ostertag verklaarde: ‘De mogelijkheid bestaat dat caffeine een van de gevaarlijkste mutatie-veroorzakende stoffen (agents) bij de mens is, aangezien het bekend is dat caffeine door- {==404==} {>>pagina-aanduiding<<} dringt tot in het menselijke kiemweefsel (germinal tissue) en door de placentabarrière (placental barrier) naar de menselijk foetus.’ Caffeine is een stimulant voor het centrale autonome ze2nuwstelsel en brengt in kleine doses actieve waakzaamheid teweeg, praatzaamheid en toegenomen urineringsbehoefte. Excessieve doseringen veroorzaken slapeloosheid en opgewondenheid. De drug wordt gewoonlijk gebruikt om comateuse patienten te stimuleren. Er bestaat een toenemend aantal bewijzen dat caffeine en andere algemeengebruikte drugs als aspirine, dezelfde veranderingen teweeg brengen in cel-chromosomen als beweerd wordt in inzake LSD. De betekenis van deze veranderingen, als zij geschieden, is onbekend. Misschien zal koffie op zekere dag illegaal zijn, en aangevallen in de State of the Union-redevoering. Maar men vermoedt dat veel mensen zullen doorgaan de drug te gebruiken, niettegenstaande zware straffen. Koffiebonen zouden het land binnengesmokkeld worden uit nabije Latijns-Amerikaanse landen om de geesten en lichamen van onze jeugd te vergiftigen. Maar het herkennen van gebruikers zou gemakkelijk zijn, vooral des morgens: die karakteristieke geur van versgezette koffie... Uit de medische rubriek HIPpocrates van Eugene Schoenfeld, M.D., M.P.H. in de tweewekelijkse Los Angeles Free Press, d.d. 26 januari 1968. Deze rubriek verschijnt overal ter wereld in UPS-media: 15 miljoen lezers. Free Press, 938 North Fairfax, los angeles, Calif. 90046, USA. {==405==} {>>pagina-aanduiding<<} Chester Anderson: Angst en Adrenaline Alle drugs zijn gevaarlijk, net als al het overige, & net als (bijna) al het andere ligt het gevaar niet zo zeer in de drugs als in de wijze waarop ze gebruikt worden. Zelfs dan nog is de drug scene - het dealen, het gelijktijdig opzichtig en heimelijk doen, het proberen hip te zijn, wantrouwen voor de politie, enz. - veel gevaarlijker dan de drugs zelf. Maar aangezien wij drugs gebruiken, betaamt het ons de risiko's te verminderen. De traditionele & beste manier dit te doen is door kennis. Als je weet wat je doet & je doet het goed, zal het je waarschijnlijk geen kwaad doen. Wat acid (LSD) doet is het evenwicht van je zintuigen herstellen. Dit kan aardig verwarrend zijn. Opeens kun je zo goed voelen & horen & ruiken & proeven als je altijd in staat geweest bent te zien, zo goed als de evolutie je ontworpen heeft, zo goed als welk ander natuurlijk dier ook. Je hersenen, gewend voornamelijk visuele gegevens te manipuleren, zijn plotseling overstroomd met informatie van zintuigen die zij totnogtoe altijd tamelijk genegeerd hadden. Je verandert in een flits van een paar ogen gemonteerd op een transportatie-apparaat van vlees en bloed in een Totaal Mens, wat je in het begin lekker overstuur kan maken. Zet een koers uit Je zou je trips, vooral de eerste trips, met dit in gedachten moeten richten. Hoewel add geen betekenis in & van zichzelf heeft en je niet zomaar goed of heilig of wijs of wat dan ook anders behalve high maakt kan het gebruikt worden (& het nemen betekent gebruiken) op een waardevolle manier. Het kan een opvoedkundig werktuig zijn. Je kunt er iets van leren. Arrangeer je trip zodanig dat je iemand anders (ook op add) meeneemt die wijzer &/of meer ervaren is dan jij, iemand die je vertrouwt, die in staat zou moeten zijn, welke vragen je ook zult kunnen stellen, te beantwoorden, iemand die weet wat er gebeurt & wat er aan te doen als er iets moet worden gedaan - iemand die je goed genoeg mag om de intieme ervaring van add mee te delen. Een goeroe. Vermijd massa's mensen tot je aan add gewend bent. Menigten kunnen je overstelpen & zelfs paranoide reacties in je teweegbrengen. Vermijd de meeste restaurants & cafés. Vermijd mensen die niet {==406==} {>>pagina-aanduiding<<} op de trip zijn. Al deze dingen kunnen wachten tot je vertrouwd bent met acid & weet hoe het op je uitwerkt. In de yoga van acid moet je uiteindelijk al deze dingen & meer nog ervaren, maar dat is de derde fase van je opleiding, & komt lang na je vroegste trips. Neem een bad van te voren, anders zul je acuut kunnen gewaarworden, dat je het niet gedaan hebt. Eet niet voor minstens vier uur vooraf, anders zul je acuut je spijsverteringsproces kunnen gewaarworden. Breng minstens een uur vooraf ontspannen door, naar lichaam en geest, om kalm en vredig te worden, anders is het mogelijk dat je een verwarde trip zult maken. Zorg dat er op de plaats waar je de trip maakt dingen zijn om aan te raken, te voelen, te ruiken, te proeven, te horen & mogelijk te doen. Dingen om ervaren te worden door je verruimde zintuigen. Lees en mediteer Nu komt het belangrijkste uur van de trip, het uur voordat je high wordt. Dit uur bepaalt en vormt het karakter van de trip. Ik houd er van de I Tjing te raadplegen op dit ogenblik. Werp het orakel & breng die tijd lezende & mediterende over wat er gezegd wordt door. Dit bepaalt voor mij de intellektuele & geestelijke inhoud van de ervaring. Je moet zeker iets doen dat hiermee overeenstemt. Bepaal de koers van je trip terwijl je dat nog kunt, want als je eenmaal high bent zul je het te druk hebben. Als de acid effect begint te krijgen, leun achterover, ontspan je bewust, & laat het gebeuren. Wees niet bang. Als je high bent gebruik je je zintuigen. Geef ze iets werkelijks te doen. Leer yoga & hun taal. Jij & de goeroe die je voor je reis gekozen hebt kunnen je leren weer waarachtig te zijn, en de jaren ongedaan maken waarin het Systeem je leerde onecht, onbewust, en zonder besef te zijn, alleen maar nuttig voor het Systeem. Op deze manier kun je vrij worden, & vrijheid is waar dit allemaal - acid, Haight Ashbury, dropping out, het hele verhaal - om gaat. Anders is acid niet de moeite van het overtreden van de wet waard. Hierom gaat het: Wees met een fijn mens in een fijne omgeving, doe fijne dingen & wees fijn, & je zult een fijne trip maken. Inplaats van aan jezelf te denken, ben je jezelf. Wees wat je bent, wat het moment je dikteert, ervaar jezelf & de wereld zonder je intellekt. Rust een paar dagen, minstens, tussen trips. Het neemt gemiddeld drie dagen voordat je bloed de trip te boven komt & voordien zal acid geen enkel effect hebben. En {==407==} {>>pagina-aanduiding<<} je hebt de rust nodig. Acid trips zijn meer werk dan de meeste baantjes. Rituele inhoud En dan, in een stemming zo rustig als je maar kunt verkrijgen, gebruik de acid. Het is goed als je dit kunt doen met een zekere rituele inhoud, aangezien de psychedelische ervaring in werkelijkheid een religieuze ervaring is. (Elke ervaring die je tot de totaliteit terugvoert is religieus, ongeacht je metafysieke opvattingen. Datgene wat je weer geheel maakt, heelt, is een waarachtig sacrament). Als een van de bij-effecten, stimuleert acid de productie van adrenaline, waarmee het zeer verwant is. Vrees is wat gewoonlijk adrenaline-productie stimuleert, deel van het mechanisme waarmee het dier dat wij zijn afrekent met en ontsnapt aan gevaar. Wat je nu menselijk maakt zijn je hersenkwabben, die enorme frontale lobben, de meest recente evolutionnaire verbeteringen aan het oorspronkelijke hersen-model dat honden & katten & apen hebben. Je achterste hersenen zijn echter nog steeds datzelfde oude model dierlijk ding, & wat het voor je doet is je lichaam in stand & je basis-instinkten/emoties gaande houden zodat je voorste hersenen vrij gelaten worden te denken. De achterste hersenen zijn idioot. Ze zien toegenomen adrenaline afscheiding als angst, maar de vergelijking gaat in cirkels: angst = adrenaline, dus adrenaline = angst. Wat acid doet is adrenaline - uitscheiding stimuleren & de stimulering acht lange uren in stand houden - meestal, in geval van angst, duurt de afscheiding maar enkele minuten. Dit kan je tot brabbelende verschrikking terugvoeren tenzij je onthoudt (het is gemakkelijk te onthouden) dat het geen angst is die je voelt maar scheikunde. Sommige mensen worden vreselijk bang, niettegenstaande het objectieve feit dat er noch iets is om bang voor te zijn noch enige werkelijke angst. Zij lijden aan een abstracte, terugblikkende angst. Dat is niet nodig. Doe het niet. Adrenaline zonder angst Je geest is van jou, & je kunt ermee doen precies wat je wilt. Je kunt de angst van de adrenaline weghalen door alleen maar te weten dat er geen angst is & bereid te zijn kalm te blijven. Dit laat je met al die adrenaline drijvende in je bloedstroom, en voegt een verlengde adrenaline high toe aan de effecten van de acid. Adrenaline zonder angst produceert welbehagen {==408==} {>>pagina-aanduiding<<} (euforie), en dat is verrukkelijk, baby! Acid is een bewustzijns-verruimende drug & moet als zodanig gebruikt worden. Het is een standaard hippe vergissing om trips te wijden aan introspectie, wat logisch dwaas is & gegarandeerde slechte trips garandeert, tenminste in de vroege stadia van het acid curriculum. Kennis van jezelf is zelfs belangrijker dan je denkt dat die is, maar introspectie is de laatste stap in het proces van jezelfkennen (Hier volgt een afdwaling uit ‘Een Handboek voor Eenhoorns.’) Introspectie ‘De weg naar zelfkennis is de weg naar kennis van alle anderen. Of: De manier je zelf te leren kennen is ook de manier iedereen anders te kennen (The way to know yourself is to know everybody else). Jij bent anders. Een man van Mars zou jou & iemand anders niet uit elkaar kunnen houden. ‘Mensen hebben meer overeenkomsten dan verschillen. (All men are more alike than different). Ze hebben allen dezelfde lange evolutie & genetische organisatie & fysieke struktuur, dezelfde zenuwcentra, hetzelfde soort hersenen, dezelfde scheikunde, dezelfde behoeften & verlangens, dezelfde zintuigelijke apparatuur. We hebben allen meer ervaringen gemeen dan verschillend. Dezelfde taal (denkwijzen), dezelfde algemene jeugd-geschiedenis, hetzelfde soort opvoeding. We hebben dezelfde dingen gedaan, dezelfde dingen gelezen, al dezelfde dingen gehoord gezegd gegeten aangeraakt gevoeld verdragen geleden verlangd genoten geweten, wij allen. De verschillen zijn bijna zonder betekenis, geen ander ras zou ze gemakkelijk ontdekken, & zij ontstellen ons omdat overeenkomsten onzichtbaar zijn.’ ‘Introspectie - het delven in je eigen minieme oneindigheid - is op zijn best een vaag avontuur. Hoe kun je zeggen wat al deze subjectieve & symbolische gegevens betekenen? Hoe weet je wat werkelijk is & wat slechts een onderbewust rookgordijn is? Hoe kun je zeggen of je jezelf in de maling neemt?’ ‘Maar als je eerst iedereen anders bestudeert & de elementen van de gemeenschappelijkheid leert, de miljarden dingen die alle mensen gelijk delen, wordt introspectie de praktijk, omdat je een standaard tot stand hebt gebracht om de werkelijkheid te bepalen.’ ‘Anders is introspectie een eenzame ondeugd, masturbatie, een angstaanjagend & onbevredigend {==409==} {>>pagina-aanduiding<<} substituut voor iets echts. Echte mensen staan op echte dingen.’ Smerige acid-business Acid is alleen maar acid, maar een volledige leergang trips op de juiste manier gemaakt zal een beter & vrijer, werkelijker & liefdevoller mens van je maken. Dit schijnt zo ongeveer vijf jaar te duren, maar resultaten zijn zichtbaar vanaf het eerste begin. (De verbeteringen worden niet veroorzaakt door de acid maar door de trips.) Het minst aantrekkelijke aspect van acid is de acid-business: het dealen. Ik weet niet waarom, maar de acid-business is de smerigste van alle drug-industrieën. Er is een handjevol betrouwbare dealers, maar in het algemeen komen er meer fraudes, vervalsingen, tekortkomingen & oplichtingen voor in de acid-handel dan in welke andere (behalve mogelijkerwijze de methedrine-handel, die berucht immoreel & onethisch is). De meeste acid in deze contreien is vermengd met methedrine. Dealers liegen alsof het gedrukt staat over doseringen, geven 1000 microgram aan voor een capsule die minder dan 250 bevat. Andere drugs, met name methedrine maar soms erger, worden verkocht als acid. Deals voor duizend dollar waarin iemand met het geld de benen neemt zijn gemeengoed. Smerige business. 250 mikes De standaard-dosis, aan den lijve (the hard way) uitgewerkt door Timothy Leary & vrienden, is ongeveer 250 microgram & onverschillig wat de dealer je vertelt (tenzij je weet dat hij betrouwbaar, oprecht & in het algemeen juist over deze dingen wil zijn), dat is ongeveer wat er in de gebruikelijke capsule of tablet zit. Als je een slechte trip maakt, zijn er verschillende dingen die je eraan kunt doen. Ten eerste, houd op met paniek, ontspan (relax), adem langzaam & diep. Wees bereid kalm te worden. Vind uit wat verkeerd is & corrigeer als je dat kunt, & zorg ervoor dat het de volgende keer vermeden wordt. Leer van je slechte trips, of houd anders op met acid te gebruiken. Als je voelt de trip te moeten beeindigen, zal vitamine B3 je veilig omlaagbrengen. Neem vijf tabletten, & als dat binnen dertig minuten niet gewerkt heeft, neem er nog vijf. Vergeet niet dat je onder de invloed van een drug staat die uit zal werken. Geen slechte trip is blijvend. (De goede trouwens ook niet). Je kunt uit een slechte trip {==410==} {>>pagina-aanduiding<<} komen door gewoon te wachten tot je terugkeert, als er geen andere manieren beschikbaar zijn. Neem een slechte trip niet serieus (behalve om er van te leren). Het mag benard zijn, maar het is niet werkelijk. Het zal weggaan. Je zult niet krankzinnig worden of wat dan ook voor krante-nonsens. Slechte trips komen voort uit misverstanden & verkeerde interpretaties, niet uit waarheden of iets dat waar is. Handel niet serieus op de grondslag van een slechte trip. Het is onnodig meer acid te nemen nadat je high bent geworden, omdat het niet werkt. Je kunt hetzelfde effekt van een saccharine-tablet verwachten. Overschrijf de standaard-dosis niet totdat je geleerd hebt om te gaan met de standaard-dosis. Speed kills Speed kills. (Amphetamine is Moord). Werkelijk. Methedrine, amphetamine enz. kunnen & zullen je tanden doen rotten, je hersenen (mind) bevriezen & je lichaam doden. De levensverwachting van de gemiddelde amphetamine-verslaafde (speed-freak), van de eerste shot tot de morgue, is minder dan vijf jaar. Vervelend. (What a drag). Word geen handelaar. Het is gewoonte-vormend, smerig onplezierig & vervelend, en brengt niet in geld op wat het kost in paranoia & hang-ups. Doe niets met je lichaam waarover je lichaam geen veto kan uitspreken. Geen spuiten. Beschouw de psychologische & symbolische betekenissen van een naald in je te steken. Wil je dat werkelijk doen? Laat drugs niet het enige zijn wat je doet, of het belangrijkste in je leven. Dat is de vlugste manier verveeld te raken met plezier, en dat is a drag. Be cool. (Wees verstandig). OZ & Other Scenes/6, London, 1967. OZ: 38a, Palace Gardens Terrace, London W. 8. Other Scenes: Box 8, Village P.O., New York 10014. In de East Village Other, met addenda van Lorraine Glenby - zie The Hippie Papers, A Signet Book, 1968. {==411==} {>>pagina-aanduiding<<} {==412==} {>>pagina-aanduiding<<} {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} {==413==} {>>pagina-aanduiding<<} XVIIII Vriend en vijand Waarin, nog steeds ten behoeve van de aandachtige en geliefde lezer, het vuur van de zon ontvreemd wordt door de dichter (Arthur Rimbaud), zelfbewustwording doel van het leven blijkt, de zanger (Peter Townshend) zich laat interviewen over zijn goddelijkheid, en de macrobiotiek ons voor de keuze stelt: satori of eliminatie. {==414==} {>>pagina-aanduiding<<} ‘Ik kan er niets aan doen: de zon is mijn vijand, de vroege zon door het raam maakt me ongemakkelijk, de zon in het holst van de dag verblindt mij, maakt me ongelukkig, wanhopig en snakkend naar het einde van de wereld. Donkerte, geluk, de zee inlopend, eruit, erin. Zoete verkoeling die spoedig verdampt. De golven spelend om mij, hoger en hoger, tot ik van ellende verdrink, maar altijd keer ik terug. Of is het anders geworden: staat de zon voor mij niet meer zo hoog als ik toén dacht?’ Simon Vinkenoog, Hoogseizoen, 1962 ‘Wel speelt het zich hier allemaal tegelijkertijd af, en ik zal moeten kiezen, maar dit wil ik hier niet. Ik heb een intens medelijden over voor de anderen, ik besef dat ik ze niet alles ineens kan geven. Een overdosis is nooit gezond. Langzamerhand spoelt men u de hersens. U weet er niets van. U wilt er niets mee te maken hebben. Maar u keek in de zon, en langzamerhand beginnen uw ogen te smelten, kijk eens aan, langzamerhand komt de oogholte open te liggen, als kaarsen branden de lichtjes in uw ogen uit. Wat mooi! De laatste kermis op aarde. Hij heeft niet voor niet niets uw zonden aan zijn kruis uitgebraakt, omdat hij er genoeg van had.’ id. sant mat. - De leer der Heiligen; de Wetenschap van God-Verwerkelijking, beoefend tijdens het leven op deze wereld. Het is de Wetenschap van de onderdompeling in de Opperste Schepper, zoals de druppel opgaat in de oceaan. Dit kan slechts onder de geleide van een Waarlijke Meester in fysieke gestalte tot stand gebracht worden. Wij zijn in het fysieke lichaam en benodigen iemand in de fysieke vorm om ons te onderrichten in en te gidsen naar die Innerlijke Macht, die leidt naar het Opperste Zijn. Bovendien is de aanwezigheid van de Meester essentieel om ons te leiden en te beschermen tijdens onze Geestelijke Reis. Het is een natuurlijke Wetenschap en is volledig in elk menselijk wezen wat ook zijn ras, kleur of geloof. Maar de Sleutel ligt bij de Meester, en Hij geeft die aan allen die Hij aanvaardt. Maharaj Charan Singh, Light on San Mat, Beas (Punjab, India), 1960. {==415==} {>>pagina-aanduiding<<} 19. Vriend en Vijand Het zal je gebeuren... ‘Hoor je dat, Simon? Hoor je dat?’ Alles hoor ik, alles wat nieuws genoemd wordt, en als zodanig uitgezonden: bar, boos en vreselijk. Maar het boezemt me geen vrees in, de open wonde kan moeilijk nóg bloter komen te liggen - de hel wordt ons bij scheepsladingen thuisgebracht, om te verwerken, via pijn en smart, tot objektieve informatie. Niets dan informatie. Niets dan input, output, {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} feedback: uit zonne-energieën, en verder. Een ander leven spiegelt zich af, de helden uit de boeken der levende werkelijkheid: Damon Runyon, Scott Fitzgerald, Norman Mailer, Jack Kerouac, Henry Miller, en zelfs Hemingway. Ik kan geen verhalen vertellen, op schrift zetten, je mee laten genieten. Dit had een waarlijk heroieke story kunnen zijn, een brandende anekdote - als de zon ánders had gestaan. Als de inspiratieve processen zich niet uit veiligheidsoverwegingen ondergronds afspeelden. En waar het gebeuren zich té ver boven de grond waagt, zich tézeer blootstelt, vallen de slachtoffers, die ik hier nauwelijks genoeg kan eren. Olivier in de gevangenis te Milaan, George Andrews in Fresnes, en Neil Philips in Rome - waar hij gearresteerd werd {==416==} {>>pagina-aanduiding<<} wegens bezit van hasjisj, kort na zijn wedergeboorte uit drie onmenselijk lange jaren vrijheidsberoving in Griekse gevangenissen... {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} Er is veel gebeurd in deze drie laatste jaren, waarvan veel op deze pagina's met de kruissteek aangebracht, met losse en trefzekere, vaste en overtuigende hand - soms vermoeid, of bedrukt, ups en ook downs, nooit wanhopig of radeloos; elk gewenst humeur kim je in stereo te voorschijn halen - en het heeft zéker de wereld veranderd, en het proces is gaande, maar waarheen? Wie velt een oordeel? Wie kan het geheel in volle omvang overzien? Het is al een van mijn grootste vreugden, dat zich overal ter wereld (en voornamelijk in Amerika, ons moederland) tekenen van leven vertonen, die zich alle als positief aftekenen tegen de dreigende achtergrond van een wereld, die zich kapotmaakt zonder het zelf te weten. In het speciale paranoia-nummer van om tekent Willem ons een strip voor, de I.G. Farben Entertainer die ons het verhaal van moord en doodslag brengt als volks-amusement, en tenslotte ook op mij (jou, ons tesamen) de vinger richt. Ook jij wordt vergiftigd! Ook jij bent schuldig, als je je niet verweert! Ook jij wordt slachtoffer, als je je denken niet laat overeenstemmen met je doen. Revolutie betekent omwenteling, het menselijk leven zien in zijn funktie en verhouding ten opzichte van zichzelf, anderen, de wereld. Het waarom der dingen vraagt voortdurend een eigen antwoord. Niemand anders kan het geven dan jij. Op jou zijn deze woorden en bedoelingen gemunt. Ook jij bent medeverantwoordelijk - en ik onthef je niet van je verantwoordelijkheid, omdat je af en toe een steentje liefdadigheid bijdraagt, of een keer in de zoveel tijd een kruisje naar wens zet, {==417==} {>>pagina-aanduiding<<} een bon langs de stippellijnen afknipt, abonnementen en donaties op je naam hebt staan... Ik zit vol geheimen over een wereld, die de jouwe is (of je er zin in hebt, of niet, het maakt niets uit, jij maakt je een wereld naar wens) maar er zijn maar zéér weinig geheimen die verborgen hoeven te blijven - waar niet over geschreven mag en kàn worden. De tijd is voorbij dat informatie kon worden geklassificeerd, het uitsluitende eigendom van enkele bevoorrechten was. Iedereen heeft de bevoorrechte verlosser aan boord, die je maakt tot meester. Meester over je eigen leven. En waar dat aangetast wordt: strijdend. Freedom. Freedom. Freedom. Liberation. Liberation. Liberation. Wat er aan geheimen rest, we zullen ze weten te vinden. Wat er aan verborgen vuur schuilgaat, we zullen het weten op te sporen. Wat nog aan waarheid leeft, we zullen het weten te laden en ontspannen. Het zal je gebeuren. {==418==} {>>pagina-aanduiding<<} Mike Lorsch, de macro-biotische uitdaging: Eliminatie of Satori ‘Je moet eerst de werkelijkheid van deze kultuur objektiveren, los komen van het integratie-proces, om een eigen orientatie te kunnen vormen, niet vanuit een a-sociaal gevoel, maar alleen maar om een eigen standpunt te bepalen. Niet alleen maar meelopen in een optocht, maar je bewust zijn van je eigen aandeel in die slurf van lopende mensen, en je afvragen: wat doe ik hier? Waarom loop ik mee? waar gaat de weg heen? Het doel is individualisering, zodat je met andere bewustwordende individuen aan een leefbare wereld kunt verderbouwen. Dit houdt in het instandhouden van elementaire tradities, en het wijzen op denaturiseringen: witbrood, aardappels - i.p.v. graan -, fluor i.p.v. zuiver drinkwater, het de mens onthouden van een leefbare woning, het raffineren van zout, de te grote nadruk gelegd op het maken van nieuwe dingen, het gebruik van kunstmest en insecticides, het achterwege laten van een spirituele vorming. In feite gaat het er om, dat de mens nog steeds opgevoed wordt in een sfeer van maatschappelijke arbeid en voortplanting. Vergeet niet, Simon, de mens is op dit moment ronduit een pest; denk maar aan de roofbouw op het geboomte, mineralen, aardolieprodukten, alle denkbare ertsen van ijzer tot goud en aluminium, de schadelijke invloed van de mens op de planten- en dieren-wereld, op de vissen, de laatste fasen der kolonialisering d.m.v. de economie: de kruisvaarder, de ontdekkingsreiziger, de imperialist, de annexatie van handel via spiegeltjes en kralen, de missionaris, het misbruik van de Bijbel, en nú de peace-worker en technical assistance expert, die ‘hulpverlening’ beoefent in ‘onderontwikkelde’, ‘achtergebleven’ gebieden. De hele wereld is op onverklaarbare wijze terechtgekomen in éen greep van kompetitie, dat betekent een modern leger, moderne fabrieken, scholing, onder het motto van vooruitgang. Moet de mens de natuur in zijn diepste wezen veranderen, of moet hij een symbiose vormen met de natuur? Er bestaan verschillende kulturen op de wereld; moeten wij alle kulturen klakkeloos onze conceptie van beschaving bijbrengen? Zijn levensgeluk en materiele welvaart identiek aan elkaar?’ {==419==} {>>pagina-aanduiding<<} ‘Onze eigen religie verkeert in totale desintegratie: twee wereldoorlogen in 40 jaar, atoombommen op Japan, en “God is dood”. De westerse mens is zijn kultuur aan het verliezen, hij is gedoemd imitator te worden. Imitatoren van alles wat ons maar aan komt waaien, of wat ons op een gegeven moment aanstaat, of het nu de I Tjing is, of de sitar, andermans klederdracht, andermans gewoontes. De westerse mens is zijn identiteit aan het verliezen, zijn libidineuze krachten ontleent hij aan film, televisie, de kosmetische industrie... En die konditionneringen maken hem alleen maar geschikt voor een rol in het arbeidsproces waar binnenkort geen plaats meer voor het individu is. Hij gaat dan uitsluitend een rol spelen als konsument. Konsument wil zeggen economie, dat is vraag en aanbod, dat is dehumanisatie van de mens, de mens ondergeschikt gemaakt aan de economie. En hiermee wordt dan de illusie van “welvaart” geschapen. Primair is het levensgeluk van de mens; hij ontleent het ook en vooral aan zijn voedsel, zijn behuizing, zijn spirituele opvoeding die in onze samenleving ontbreekt, omdat de mens slechts wordt opgeleid voor zijn maatschappelijke taak. Er is een verlammingsproces gaande, waarin de mens inboet aan lichamelijke vitaliteit, omdat hij steeds minder gebruik hoeft te maken van zijn lichamelijke krachten; voor alles zijn machines, of het nu is om koffie te malen, de was te doen, of een bepaalde afstand af te leggen.’ De natuurlijke mens ‘Hoe de wereld er zou moeten uitzien volgens de duizenden jaren oude principes van de macro-biotiek? Een wereld, gebaseerd op landbouw, met als belangrijkste voortbrengsel het graanprodukt, het meest beschaafde en verheven voedsel voor de mens, dat ons gemaakt heeft tot wat wij nu nog steeds zijn, maar wat wij steeds sneller verliezen, waar steeds meer van afgaat, al naar wij meer oplossingen zoeken in het geweld, i.p.v. begrip: ingrepen i.p.v. begrijpen. De transplantatierage bijvoorbeeld, de demonische groei van de farmaceutica. Denk aan deodorant. Denk aan tandpasta. Denk aan de chemische luchtverfrissers. Denk ook aan de antibiotica - die geen uiteindelijke, maar slechts een tijdelijke oplossing bieden. De macrobiotiek voorziet een mens, die zich blijft konsentreren op het behoud van de traditionele landbouw, die hem aan het leven {==420==} {>>pagina-aanduiding<<} zelf bindt d.m.v. de plantenwereld. De mens is een transformatie van chlorofiel naar hemoglobine. De macrobioticus zoekt samenwerking met de moderne technologie op basis van dit behoud van elementaire kondities, die absoluut noodzakelijk zijn voor het voortbestaan van de mens. Het enige alternatief voor de huidige vervreemding van mens en natuur is dat hij zich bewust wordt en/of blijft van het feit, dat hij een onderdeel van de natuur is, en zich dus moet onderwerpen aan de wetten die de natuur schept: dus óf eliminatie óf satori. Totale werkelijkheid is dat de mens ontstaat vanuit zijn biologie, en dit betekent dus dat de mens, in alles wat hij is, onderhevig is aan voortdurende vernieuwing - zelfs in zijnintra-cellulaire samenstelling. Alle menselijke cellen worden gevoed door het voedsel; hoe natuurlijker dat blijft, hoe natuurlijker de mens kan worden. Hetzelfde uiteraard wat betreft zijn lucht & water bijv. Het volmaakte alles Hoe de mens altijd geleefd heeft? De landbouw speelde de voornaamste rol en leverde hem de produkten die hij nodig had voor zijn voortbestaan: een achttal granen voornamelijk (haver, rogge, tarwe, gerst, rijst, gierst, boekweit, mais). Zijn spijsverteringsorganen en gebit bewijzen dat hij voornamelijk herbivoor was. Uiteraard hangt dit ook af van geografische en klimatologische kondities: Eskimo's bijv. behoren tot de minderheden, waarvan de belangrijkste voedsel-bestanddelen uit vlees en vis bestaan. Wij hebben als mens zeker agressieve tendenzen, maar in het algemeen schuwen wij toch geweld, proberen altijd coûte que coûte vredelievende wegen te bewandelen. Het gebod: ‘Gij zult niet doden’ is daaruit voortgekomen, en bestaat als oudste traditie in alle kulturen: het respekt voor het leven. Natuurlijk zijn er uitzonderingen, die tot en met kannibalisme gaan. De verleiding van de technologie is heel groot; denkend aan de gemiddelde mens voorzie ik dat de invloed van de technologische vooruitgang dermate groot zal zijn, dat hij er totaal afhankelijk van zal zijn, waardoor de machine tot een prothese wordt. Het proces, dat gaande is, laat zich niet stuiten - de veranderingen hebben een oorsprong die buiten het menselijk voorstellingsvermogen ligt, want iedereen wil vrede en harmonie: er is éen overkoepelende wet van de natuurlijke selektie. {==421==} {>>pagina-aanduiding<<} Dat betekent: het auto-ongeluk, kanker, arterio-sclerosis, depersonalisatie, grotere ontvankelijkheid voor allerlei ziektes; er zal ongetwijfeld een periode komen dat de transplantatie geen uitkomst meer biedt, en het niet-meer-leefbare zal zichzelf elimineren. De volmaakte gerealiseerde mens weet dat alles volmaakt is, en goed, zoals het is. Dát is het grote geheim, en de zoekende mens zal overal blijven zoeken. Het antwoord op de genetica is bijvoorbeeld verantwoorde biologische voeding. Wij moeten ook niet als volledig geprogrammeerde robots door blijven gaan met eindeloze research; er komt aan geen enkel onderzoek een eind. De mens is een onderdeel van de natuur, en als hij zich daaraan zal onttrekken, zal de natuur haar wetten op ons doen gelden. Dat de mens in zijn huidige vorm van alle dieren de hoogste en meest intelligente biologische trap bereikt heeft, en dat wij in deze vorm volmaakt in staat zijn bij te dragen tot onze uiteindelijke spirituele evolutie, dát is toch het doel? Het doel is toch bevrijding? Van ego, en van dat wat overbodig is?’ Macrobiotiek Nederland, ‘Ohsawa Foundation’, 2e Rozendwarsstraat 22, Amsterdam. Uit de macrobiotische praktijkkeuken. Kookkursussen. Elke woensdagavond yin-yangologie; Za-Zen. Verspreiding van de geschriften van Sensei Ohsawa. ‘Wat is ZEN?’ ‘Dat is gaan zitten.’ sawaki. Goeroe op rondreis Taisen Y. Deshimaru, Orthodox Zen Missionary & Director of Institute Zen & Oriental Spiritual Culture. No 2-12-9, Nakai, Shinjuku-Ku, Tokio, Japan. {==422==} {>>pagina-aanduiding<<} Sakurazawa Ohsawa: De hoge school van geluk en vrijheid Uittreksel uit de ‘praktische gids voor de dietische, macrobiotische geneeskunde van het verre oosten’ ‘U kunt een onbeperkt vrij wezen zijn. Waarom bent u het niet? Als de mens boven alle dieren staat, dan moet hij zichzelf van zijn kwalen en ziekten kunnen genezen en nog veel beter dan de dieren (de vogels, de vissen, de insecten, de wormen en zelfs de microben). Ieder mens, die onbekwaam is zijn eigen oneindige vrijheid, zijn eeuwig geluk en zijn absolute gerechtigheid te verzekeren en te doen gelden, is enkel en alleen gemaakt om wormen en mikroben tot aas te dienen. Hij hoeft niet na zijn dood in de hel te gaan, want hij zit daar al tijdens zijn leven in. Van alle godsdienstige praktijken is de meest belangrijke deze: het zorgdragen voor zijn gezondheid. Als de vissen en wormen zich in leven kunnen houden zonder hun toevlucht te moeten nemen tot hulpmiddelen zoals geneesmiddelen, doktoren en ziekenhuizen, waarom zou de mens dat dan niet kunnen? Ieder mens moet gelukkig zijn. Als iemand dat niet is, dan is deze persoon iemand die tegen de Orde van het Universum gezondigd heeft en daarvoor gestraft werd. Als u deze straf aanvaardt, betekent dit dat uw hoogste oordeelskracht geheel of gedeeltelijk verduisterd was of is. Als u vast besloten bent een gelukkig mens te zijn (vrij, onafhankelijk, in goede gezondheid, opgeruimd en door iedereen bemind), en lang te leven, dan moet u eerst en vooral uw hoogste oordeelsbekwaamheid zuiveren en ontsluieren, door u iedere dag normaal en rationeel te voeden, dit in overeenstemming met de Orde (Wet) van het Heelal (Universum), zoals de Chinese en Indische Wijsbegeerte (in de Nei-King, Charak-Samhita, I-King en de Gitas) - de basis van de oudste en hoogststaande beschavingen - het voorschrijft. De mens is vrij geboren, met gezondheid en verstand begaafd en door iedereen bemind, dit zonder enig hulpmiddel of geweld, maar alleen in harmonie met de Orde van het Universum. Wij moeten en wij kunnen vrij zijn, {==423==} {>>pagina-aanduiding<<} goed gezond, gelukkig, rechtschapen en bemind door iedereen, als wij besloten hebben zo te zijn. Waarom niet?’ ‘In het Koninkrijk van het Leven moet men alles voor en door zichzelf leren. Er is geen school of universiteit want het oneindige heelal zelf is de eeuwige school; er is geen leraar want men kan, dag en nacht, van alles en iedereen leren. Een sterke, wrede vijand is speciaal waardevol; zonder hem wordt men lui, zwak en dom (...) In de grote school van Geluk en Vrijheid komt het leren slechts door de praktijk. Theorie moet door de verbeeldingskracht gemaakt worden, of geïmproviseerd en uitgevonden door intuitie en denkkracht.’ (Zen Makrobiotiek - de filosofie van het verre oosten in de praktijk). Het zonnejaar: onze tijdschaal Ontstaan van het Heelal 1 januari Ontstaan van het Zonnestelsel 1 september Eerste bacteriën op Aarde ca 10 november Eerste visjes ca 18 december Saurussen 24 december Eerste Mensachtige halfapen 31 december, 7 uur 's avonds Eerste Koningsdynastie in Egypte 31 december, 9 sec. voor de slag van 12 Geboorte van onze grootouders 31 december, 0.2 sec. voor de slag van 12. Wij zijn dus mensen van de laatste 1/10e sekonde. Ontleend aan Prof. dr J. Kistemaker, De Zin van het Leven, april 1967. {==424==} {>>pagina-aanduiding<<} De Zigeuners: catastrofe in het vooruitzicht.... ‘Zijne Hoogheid Vaida Voevod de tweede, taalkundige, kunstschilder en opperhoofd der zigeuners, zou voorbereidingen treffen om de V.N. te verzoeken een onderzoek in te stellen naar de aanspraken van zijn volk op zijn “voorvaderlijke grond”. Dit zou het grondgebied zijn van de republiek Somalia, die op haar beurt weer aanspraak maakt op het gebied van Frans Somaliland, en verder op het Noordoostelijk grensgebied van Kenia en Ethiopisch Ogaden.’ (Algemeen Handelsblad, 28 maart 1967). ‘Vaida Vovoed reist rusteloos van het ene land naar het andere om zijn (14 miljoen) onderdanen overal te bezoeken. Met zijn 403 dringt hij door tot diep in Rusland, in Afrika. Maar hij gaat nooit op een normale manier over de grenzen. Hij kent geen grenzen. Daar komt bij dat zijn zigeunerpaspoort door weinig douanes wordt geaccepteerd. En de koning vertikt het het paspoort van een andere natie te tonen. ZKH smokkelt zichzelf dus van het ene land naar het andere. Wat dank zij zijn vrienden, altijd lukt. (...) De koning wil aan de Rode Zee alleen een soort verdedigingsvesting voor de zigeuners bouwen. Waar de leiding van dit eeuwig vervolgde volk zich kan terugtrekken. Dat idee van die vesting aan de Rode Zee berust op een bijzonder sombere overtuiging van de koning. Hij zegt dat sommige zigeuners de toekomst kennen. Zij zien dat er binnen elf jaar een verschrikkelijke catastrofe over heel de wereld zal losbarsten. De zigeuners weten of voelen dat allang. Daarom vestigen zij zich nergens. Zij blijven nomaden, omdat ze zo het minste te verliezen hebben. Vaida Vovoed beschrijft dit komende onheil als een zonsvloed door het vuur. Weinigen zullen daaraan ontsnappen. Die vesting in Somalia moet de kern van het zigeunervolk redden. Dat is, na de eerste zondvloed ook gebeurd. De eerste zoon van Noach, zegt hij, was een zigeuner. Hij vertelt dit allemaal heel rustig, met een geresigneerde gelatenheid. Wanneer ik hem vraag of hijzelf ook een toekomstlezer is, zegt hij: Natuurlijk!’ Jan Brusse, Qui mal y pense, Elseviers Weekblad, 25 maart 1967. {==425==} {>>pagina-aanduiding<<} Zon centraal ‘Het absolute in zowel zijn manifeste als niet-manifeste staat is intelligentie. En het is de manifestatie van deze intelligentie die licht is. En zoals de zon niet alleen de bron van de maan, de planeten en de sterren is, maar ook van vuur, vlam, gloed en elk ander aspekt van licht, is de hoogste Geest de bron van alle aspekten van manifestatie. De zon is de centralisatie van de allesdoordringende uitstraling (all-pervading radiance).’ Uit De Sufi-Message. Of wel, of wel (of niet....) ‘Het boek van Koestler (The Ghost in the Machine, Hutchinson, London) toont aan dat het langzamerhand tot het bewustzijn van de geleerden van onze tijd begint door te dringen dat wij met grote snelheid het onvermijdelijke einde van onze wereld tegemoet gaan. Want dit einde is onvermijdelijk en onherroepelijk: de steeds talrijker en met elkaar overeenstemmende analyses laten ten aanzien daarvan geen enkele twijfel bestaan. Ofwel de huidige evolutie, een logisch uitvloeisel van de biologische evolutie, vervolgt haar weg volgens de wetten waaraan zij sinds drie miljard jaar zonder afwijking gehoorzaamt. Het einde zal dan een ineenstorting door een ontzaglijke explosie zijn. Ofwel de mens grijpt in deze ontwikkeling in om de zelf gekozen veranderingen teweeg te brengen waardoor de wereld de grootste revolutie zal ondergaan sinds de verschijning van het leven op aarde. Zoals wij de menselijke gemeenschap op dit ogenblik voor de eerste keer waarnemen sinds haar bestaan is zij als een foetus aan het einde van de negende maand: het heeft geen andere keuze dan gebaard te worden of dood te gaan. Aimé Michel over Arthur Koestler, Bres 12, Den Haag, 1968. {==426==} {>>pagina-aanduiding<<} Cayce: Voorspellingen ‘De aarde zal opensplijten ten westen van Amerika. Een groot deel van Japan zal worden overspoeld en in zee verzinken. Het hoger gelegen gedeelte van Europa zal in éen enkel ogenblik veranderen. Voor de oostkust van Amerika zal een nieuw land uit zee verrijzen. Zowel in de gebieden van de Noordpool als van de Zuidpool zullen enorme aardverschuivingen plaatsvinden die vulkanische uitbarstingen tengevolge zullen hebben in de tropische gebieden en vervolgens zullen de polen zich verplaatsen, zodat de koude en gematigde luchtstreken veel warmer zullen worden. Dit zal gebeuren in de periode tussen 1958 en 1998 en in de eeuw die zal volgen zullen nog veel belangrijker voorvallen het oppervlak van de aarde grondig veranderen.’ Uit de voorspellingen, achtergelaten door de in 1945 op 68-jarige leeftijd overleden genezer Edgar Cayce (zie Bres/12). The Association for Research and Enlightenment, Inc., opgericht in 1931, houdt zich bezig met het publiceren en indexen van het materiaal, door Cayce achtergelaten. Driemaandelijks: The A.R.E. Journal, A.R.E., Box 595, Virginia Beach, Virginia, 23451, U.S.A. ‘Wat de door Cayce gedane voorspellingen met betrekking tot het aardoppervlak betreft: ik geloof niet zozeer aan de paranormale herkomst hiervan. Het betreft hier speculaties die reeds lang geleden van geologische zijde naar voren zijn gebracht en waarvan Cayce al of niet langs paranormale weg kennis heeft gekregen. Publicatie van dergelijke speculaties in de vorm van voorspellingen van een man die men zeer zeker magisch prestige toekent acht ik onmiskenbaar een gevaar voor de geestelijke volksgezondheid. Er is reeds genoeg angst in de wereld en men dient er eerder naar te streven deze te verminderen dan te vergroten. Het is mij uit ervaring bekend hoe deze voorspellingen (waarvan ik dus betwijfel of zij als echte gevallen van voorschouw dienen te worden aangegemerkt) onder tal van bewoners van de westkust van de Verenigde Staten onrust hebben veroorzaakt.’ Commentaar van Prof. W.H.C. Tenhaeff, zelfde nummer van Bres, juni 1968. {==427==} {>>pagina-aanduiding<<} Arthur Rimbaud: Het vuur ontvreemd Brief van een visionair. fragment. Aan Paul Demeny, Douai. Charleville, 15 mei 1871. Ik heb besloten je een urntje nieuwe literatuur te geven. Ik begin omniddellijk met een aktuele psalm: chant de guerre parisien (Oeuvres Complètes, pagina 73). - Hier wat proza over de toekomst van de poëzie: - Alle poëzie uit de oudheid mondt uit in de griekse poëzie, harmonieus Leven. - Van Griekenland naar de beweging van de romantiek, - middeleeuwen, - geletterden, verzenmakers. Van Ennius tot Theroldus, van Theroldus tot Casimir Delavigne, is alles berijmd proza, spel, lamlendigheid en glorie van ontelbare generaties idioten. Racine is de zuivere, de sterke, de grote. - Als men zijn rijmen had weggeblazen, zijn halve alexandrijnen dooreengeschud, zou de Goddelijke Dwaas vandaag even onbekend zijn als de eerste beste schrijver van ‘De Oorsprongen van...’ - Na Racine beschimmelt het spel. Het heeft tweeduizend jaar geduurd! Geen grap, geen paradox. De rede inspireert mij tot meer zekerheden over dit onderwerp dan een JongFransman ooit aan woede-aanvallen zou kunnen opbrengen. Overigens, aan de nieuwlichters de vrijheid opnieuw de voorvaderen te verfoeien: men is thuis en men heeft de tijd. Men heeft nooit de romantiek juist beoordeeld. Wie zou moeten oordelen? De Kritici!! De Romantici? die zo goed bewijzen dat het lied zo zelden het werk is, ik bedoel de gedachte, gezongen en begrepen door de zanger. Want IK is een ander. Als het koper ontwaakt als klaroen, is het niet zijn schuld. Dit is mij duidelijk: ik help mee mijn gedachten te doen ontluiken: ik kijk er naar, ik luister er naar: ik hef mijn strijkstok: de symfonie rommelt in de diepten: of springt opeens het toneel op. Als de oude imbecielen niet alleen maar de verkeerde betekenis van het IK hadden gevonden, zouden wij niet die miljoenen skeletten bij elkaar te vegen hebben, die al sinds een eeuwigheid van tijd de voortbrengselen van hun loenzende intelligentie hebben verzameld, zich uitroepend voor de auteurs ervan! In Griekenland, zei ik al, geven vers en lyriek ritme aan de Hande- {==428==} {>>pagina-aanduiding<<} ling. Nadien zijn muziek en rijm spelletjes, verpozing. De studie van dit verleden bekoort de nieuwsgierigen: sommigen scheppen er genoegen in deze antikwiteiten te doen herleven: dat is hun zaak. De universele intelligentie heeft zijn ideeën altijd natuurlijkerwijs verspreid; mensen harkten een deel van deze hersenvruchten bijeen: men handelde er naar, men schreef er boeken over: zo verliep de opmars, waar de mens niet aan zichzelf werkte, omdat hij nog niet ontwaakt was of nog niet de volheid van de grote droom bereikt had. Ambtenaren, schrijvers: auteur, schepper, dichter, die man heeft nooit bestaan! De eerste studie van de man die dichter wil zijn betreft de kennis van zichzelf, volledig; hij zoekt zijn ziel, hij onderzoekt, beproeft, maakt zich haar eigen. Zodra hij haar kent, moet hij haar ontwikkelen! Dat lijkt eenvoudig: in ieder brein voltrekt zich een natuurlijke ontwikkeling, maar zoveel egoïsten roepen zich tot schrijvers uit; er zijn genoeg anderen die zichzelf hun intellektuele vooruitgang toeschrijven! - Maar het gaat er om de ziel monsterlijk te maken: op de wijze van de comprachicos, nietwaar! Stel je voor een man die wratten op zijn gezicht laat aanbrengen en ze goed onderhoudt. Ik zeg dat men ziener (voyant) moet zijn, zich ziende maken. De Dichter wordt ziener door een lange, immense en doordachte ontregeling van al zijn zintuigen. Alle vormen van liefde, van leed, van waanzin, zoekt hij zelf, hij put zich in alle vergiften uit, om er niets dan de kwintessens van over te houden. Onuitsprekelijke kwelling waarbij hij alle geloof nodig heeft, alle bovenmenselijke kracht, waar hij tussen allen de grote zieke wordt, de grote misdadiger, de grote vervloekte, - en de opperste Geleerde! - Want hij bereikt het onbekende! Omdat hij zijn ziel, al zo rijk, heeft ontwikkeld, meer dan wie ook! Hij bereikt het onbekende, en als hij, radeloos, zou eindigen begrip op te brengen voor zijn visioenen, hij heeft ze in elk geval gezien! Dat hij neerstort in zijn sprong over ongehoorde en onnoemelijke dingen: andere vreselijke werkers zullen te voorschijn komen; zij zullen beginnen aan de horizonten waar de ander is bezweken! - Over zes minuten verder - Hier voeg ik - hors du texte - een tweede psalm in: leen mij een welwillend oor, - en iedereen zal verrukt zijn. Ik neem de strijkstok ter hand en leg aan: mes petites amoureuses (OC, p. 74). Voilà. En let wel, als ik je niet meer {==429==} {>>pagina-aanduiding<<} dan 60 centimes port wilde laten uitgeven, - ik arme verschoppeling, die al zeven maanden geen enkele bronzen munt meer heb vastgehouden! - zou ik je alsnog mijn Amants de Paris, honderd hexameters, Meneer, kunnen leveren, alsmede mijn Mort de Paris, tweehonderd hexameters! Ik hervat: De dichter is dus werkelijk de ontvreemder van het vuur. Hij is belast met de mensheid, met de dieren zelfs; hij zal zijn uitvindingen moeten laten voelen, betasten, beluisteren; als dat wat hij van gene zijde (là-bas) meebrengt vorm heeft, geeft hij er vorm aan; als het vormloos is, geeft hij er vormloosheid aan. Een taal vinden; - Overigens, ieder woord idee zijnde, zal de tijd van een universele taal komen! Men moet akademicus zijn - doder dan een fossiel - om een woordenboek te vervolmaken, van welke taal dan ook. Als zwakkelingen zouden gaan denken over de eerste letter van het alfabet, zouden ze spoedig storm kunnen lopen op de waanzin! Die taal zal ziel voor ziel zijn, alles samenvattend, geuren, klanken, kleuren, gedachte blijven hakend aan gedachte, trekkend. De dichter zal het aandeel moeten bepalen van het onbekende dat ontwaakt in zijn tijd in de universele ziel: hij zou dan meer geven - dan de formulering van zijn gedachten, dan de aantekening van zijn opmars naar de Vooruitgang! Enormiteit wordend tot norm, door iedereen opgenomen, hij zou werkelijk een verveelvuldiger van de vooruitgang zijn! Die toekomst zal materialistisch zijn, je ziet het. - Altijd vol Getal en Harmonie zullen deze gedichten gemaakt zijn om te blijven. In de grond van de zaak, zou dit weer wat hebben van griekse Poëzie. De eeuwige kunst zou zijn funkties hebben, aangezien dichters burgers (citoyens) zijn. De Poëzie zal niet langer het ritme van de daad zijn; zij zal er aan voorafgaan. Die dichters zullen er zijn! Als de oneindige dienstbaarheid van de vrouw gebroken zal zijn, als zij zal leven voor en door zichzelf, en de man, - totnogtoe verfoeilijk, - haar vrij laat, zal ook zij dichter zijn! De vrouw zal het onbekende vinden! Zullen haar gedachtenwerelden verschillen van de onze? - Zij zal vreemde, onpeilbare, weerzinwekkende, verrukkelijke dingen vinden; wij zullen ze aannemen, wij zullen ze begrijpen. Laten wij, in afwachting, de dichter vragen naar het nieuwe, - ideeën en vormen. Alle handigen dachten al gauw aan deze eis te hebben voldaan: - dat is niet het geval! {==430==} {>>pagina-aanduiding<<} De eerste romantici zijn zieners geweest zonder zich daar rekenschap van te hebben gegeven: de ontwikkeling van hun ziel is per toeval begonnen: achtergelaten, maar brandende lokomotieven, die soms de rails nemen. (...) De tweede romantici zijn zeer visionair (très voyants): Théophile Gautier, Leconte de Lisle, Théodore de Banville. Maar het ongeziene te onderzoeken en het ongehoorde te verstaan is iets anders dan de geest van dode dingen weer nieuw leven in te blazen, Baudelaire is de eerste ziener, koning der dichters, een ware God. Hij heeft nog in een te artistieke omgeving geleefd; en zijn zo geprezen vorm is armzalig. De scheppingen van het onbekende vragen nieuwe vormen. (...) Zo werk ik om mijzelf ziende te maken. En laten wij besluiten met een vroom lied. accroupissements (OC, p. 76). Je wordt vervloekt als je niet antwoordt, snel, want over een week ben ik in Parijs, misschien. Tot ziens, a. rimbaud. Deze zogeheten lettre du voyant van de in 1871 nog geen 17-jarige Arthur Rimbaud {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} behoort tot de belangrijkste dokumenten van de moderne poëzie; de verwijzingen naar de Oeuvres Complètes betreffen de Pléiade-uitgave; de twee gedichten van honderd en tweehonderd alexandrijnen zijn voor altijd verloren gegaan door het ontbreken van enkele postzegels! Mijn dank aan Arnold Geldermans voor een eerste vertaling van deze brief; voyant is zowel ziener, helderziende als visionnair! {==431==} {>>pagina-aanduiding<<} B. van der Meer: Helderziende liefde liefde. Wil je meehelpen een betere wereld te bouwen? Leer jezelf dan kennen en vernietig de grote vernietiger die angst is. Want uit haar wordt alle haat geboren, alle wanbegrip, alle slechtheid, alle onbewustheid, hypnose en passiviteit. Wapenen zijn de gestolde angstdromen der mensen. Wil je de wereld helpen? Overwin dan de angst! Overwin het angstig mensendier in je en leer de macht kennen die dat vermag. De liefde. In de liefde is geen angst. Ik bedoel niet de bezitsliefde. Maar de liefde die in zich een stralend en een lichtend vermogen is, die is als de zon die schijnt over de rechtvaardigen en onrechtvaardigen. Alleen de verlossende liefde kan de wereld helpen, zij wendt zich nooit van haar af en heeft in de mens haar altaar. Daarin is de wereldregering, die is voor alle volkeren der aarde! Volkeren der aarde! verenigt u om de banier der liefde! Staat op in uw grootheid en uw moed! Volkeren der aarde, hef uw aangezicht opwaarts tot de Al-Ene, Al-Machtige, de troon van de opperste en lichtende Geest der mensen. Verenigt u tot één lichaam. Volkeren der aarde, die in uw woestijnen woont van stenen en zand. Maakt levend uw steden en uw woningen. Ontwaakt tot levende en waarachtige volkeren, vrij van roes en opwinding, van hol en machteloos geschreeuw. Vrij van leuzen en lussen. Eén regering die opstaat uit de nood der volkeren. Gij meesters van het dak der wereld, gij Lao Tsze en Buddha, gij Plato en Hennes Trismegistos, gij Jezus Christus, gij allen die behoort tot die machtige witte Loge, heers in de harten der mensen en laat uw stralen doordringen in alle gemoederen. Want dan zal de vrede komen over het grote gebergte der aarde. De beer zal bij de adelaar verblijven en het kindje bij de scorpioen. En... En zo zal het niet gebeuren. Want het is niet genoeg om profetische woorden te spreken en ook is het niet genoeg de mensen daartoe op te roepen. En wat de liefde betreft, wie gelooft er nu nog in de macht der liefde? Dit woord is zoveel misbruikt dat het een gemeenplaats geworden is zonder uitwerking. Want liefde betekent immers eindeloos geduld, het betekent onversaagd en met ononderbroken toewijding werkzaam te zijn, door te dringen tot de moeilijke problemen die de mensen benauwen en te helpen er een oplossing voor te vinden. Liefde betekent heerschappij over eigen hartstochten en {==432==} {>>pagina-aanduiding<<} gevoelens, over gedachten en daden, het betekent aandachtig beleid in alles wat we ondernemen. Liefde is helderziend en vooruitziend. Zij doorgrondt ons hart en verlicht het. Zij bekommert zich om ieder van ons, ongeacht ras en kleur. Zij is de grootste macht want het vergif van de lust naar macht is haar vreemd.’ B. van der Meer: Verborgen orde in de wereldchaos (Servire, Den Haag, 1951). Waaiend blad - Maandblad van de Stichting Centrum voor Psycho-Synthese. Secretariaat: Gooilaan 15, Bussum. Motto: ‘De wind blaast waar heen hij wil.’ Hierin het programma van de openbare voordrachten van de heer Van der Meer in Amsterdam en Den Haag. Interview met popzanger Peter Townshend (lead-guitarist and singer of ‘The Who’) Emmett Lake: Hoe voel je over de pop-musici en anderen die in kudde naar de Maharishi trekken? peter: Wel, ik weet het niet... Ik heb m'n eigen man, een man die Meher Baba heet. Ik vind niets bizonders aan de Maharishi, in het geheel niet. Ik weet niet waarom. Ik geef toe dat hij een goddelijke persoon is. Ik geef toe dat je, als je in zijn aanwezigheid bent, waarschijnlijk de Maharishi-manie krijgt, maar dat schijnt me zoiets als hypnose. En hoewel de waarden die hij doorgeeft heel, heel, waardevol zijn in het leven, en er een groot aantal God-zoekenden in de muziekwereld is, lijkt het mij alsof de Maharishi een belachelijk type van zichzelf maakt, weet je, al dat Hermann Hesse-gedoe over mensen die zoeken en als het ware een geheim genootschap vormen, en dat de doelstellingen van het geheime genootschap zijn bespot te kunnen worden, maar wat er met de Maharishi aan de hand is dat hij naar voren komt en dingen zegt {==433==} {>>pagina-aanduiding<<} en bespot wordt. Het is eigenlijk het zelfde als met het Christelijke idee. Toen Jezus leefde had hij een groot aantal discipelen, die waarschijnlijk goddelijk werden omdat zij in zijn aanwezigheid verkeerden. Maar het grote probleem is dat wat er overbleef van de indruk van het Christendom... spotternij is. Ik bedoel het is gemakkelijk de Christelijke leer aan te hangen, en het is even gemakkelijk die af te vallen. Als je gaat zoeken, als je religie wil, is het belangrijk iemand te hebben die leeft. Je moet geen ceremonieën aanbidden. Maar, weet je, het Katholicisme heeft het allemaal. Je beseft dat de katholieke ceremonies belangrijk zijn. Het is het vernederen van de persoon voor een soort stuk steen. Dat is wat mensen zijn. Ze zouden nederigheid moeten kennen, teneinde zichzelf te kennen. Werkelijk. Zich deemoedig maken voor een altaar, of zich deemoedig maken aan een kruis, of wat ze dan ook doen. Het is belangrijk dat je je naaste liefhebt, en al dit soort dingen. Je zou jezelf moeten eerbiedigen en jezelf boven alle anderen handhaven. Emmett: Hoe sta je tegenover drugs? Het schijnt dezer dagen noodzakelijk te zijn dat popmusici daar een houding tegenover innemen... Peter: Wel, ik zal van te voren zeggen dat ik van houding veranderd ben. Als ik over drugs praat doe ik dat retrospektief. Ik bedoel: ik spreek over wat ik deed, en waar ik door heen gegaan ben met drugs, niet over wat ik nu doe... Ik vind het, in zekere mate, belangrijk dat andere mensen doen wat ik deed, omdat ik een boel dingen die via drugs met me gebeurden beschouw als belangrijk voor hoe ik me nu voel. In andere woorden, acid maakte mij, heel eenvoudig, bewust van iets groters. En eh... ik raakte niet geobsedeerd door LSD, weet je, Goddank, ik bedoel dat ik niet geloof dat acid de hoogste high is. Emmett: Wat is de highest high? Peter: Ik geloof dat de hoogste high het eenworden met de werkelijkheid is. Weet je: goddelijk. Uit te vinden waar iedereen werkelijk hier voor is. Om vrede en eenheid met het leven zelf te vinden, weet je wel. Een van de problemen van het mens-zijn is dat je, hoewel uitgerust om het meest bewuste wezen op aarde te zijn, ook uitgerust bent met een hoop dingen die je verneuken. Weet je, je bent uitgerust met de rede, wat een grote verwarring betekent, en je bent uitgerust met intelligentie, wat een andere grote verwarring is, en je bent uitgerust (equipped) met {==434==} {>>pagina-aanduiding<<} intellect, wat een andere grote verwarring (screw-up) is. En deze dingen zouden de richting kunnen aantonen, maar ze kunnen je ook op de plaats doen vastwortelen. Het goede van pot is dat het je kan doen ontwortelen van de plaats. Ik geloof dat pot je in de goede richting meeneemt. Als je je bezighoudt met dingen als meditatie, of alleen maar zin in het leven hebben, of alleen maar leeft, als je gelukkig genoeg bent om dat te hebben, dan is pot een manier om het, als het ware, gemakkelijker te waarderen. (...) East Village Other, New York, 5-11 april 1968. Absolute waarheid: Funktie. Verhouding. U zoudt de mensen willen opwekken tot nadenken. Och, ja, maar stelt U zich daarvan maar niet veel voor, althans zeker niet als het om de diepste levensvragen gaat. En eigenlijk gaat het daarom altijd, ook voor de praktische levenshouding. En al mag het waar zijn dat elke reële situatie om een specifiek eigensoortige oplossing vraagt - toch is daarvoor nodig een innerlijk licht - een inzicht in de structuur der totale Werkelijkheid - de kosmische werkelijkheid - in de Absolute Waarheid. Wijs handelen kunnen we alleen wanneer dit in harmonie is met het absolute - eigenzinnig handelen moet uiteindelijk onvruchtbaar blijven. Om wijs te handelen is wijs denken nodig, maar deze beiden gaan op in het Absolute denken - den absoluten Geest. In dit denken zijn denken en handelen tot hogere eenheid gekomen. Voor dit alles is nodig een ‘Kritik der Kritik der Reinen Vernunft’ - welke leidt tot zichzelf kennende Wereldrede, die ons diepste innerlijke wezen is. 't Is zo: bij Hegel leren we denken over het denken, doordenkt het denken zichzelf, iets dat de andere filosofen niet gezien hebben (ook Kant nog niet recht), vandaar die verschillende uitkomsten, die evenzovele facetten = eenzijdigheden zijn van het Absolute denken. Wanneer het denken zichzelf leert kennen, d.i. gaat begrijpen wat denken is, d.i. hoe het denken fungeert, dan komt het tot het inzicht omtrent de dialectische samenhang dezer facetten en daarmee is men {==435==} {>>pagina-aanduiding<<} in principe alle filosofieën te boven. Alles gaat dan op in de absolute functie, grens, verhouding, limiet. Alles verhoudt zich tot alles. U zegt: alles is aan het veranderen op elk gebied. Inderdaad, en daardoor is Hegel naar de letter kind van zijn tijd, verouderd. Maar Hegel naar de Geest (en daar gaat het om) d.i. als denkwijze, methode, is van en voor alle tijden. Zelfkennis is het parool - niet psychische zelfkennis, maar kosmische, metaphysische, beter nog redelijke zelfkennis. Deze is de sleutel tot, inzicht in de Werkelijkheid, zoals ze zich historisch en boven-historisch voltrekt. Handelen ligt op een secundair plan, is steeds afgestemd op de bepaalde situatie van het ogenblik. Het Absolute is het inzicht (theoretisch) dat alles omvat - begrip. Dat is onmisbaar tot redelijk en zedelijk handelen, maar het inzicht ontleent niet zijn waarde aan deze bruikbaarheid voor de praktijk - is niet ondergeschikte dienstmaagd der praktijk. Het is juist omgekeerd - de praktijk is een ondergeschikt facet van den Algeest als Begrip (die twee staan niet naast elkaar). Wie een ander wil helpen moet voor alles in het reine komen met zichzelf, dat ons aller Algemene Geest is. En dat is een zeer moeizame, tijdrovende, zure arbeid. Wie meent daar tegenwoordig nog tijd voor te hebben: televisie, radio, auto, sport, enz? Over ervaring: Zonder ervaring te miskennen moet toch gezegd worden, dat ervaring niet het hoogste is. De geest moet in de eerste plaats zich op zichzelf bezinnen. 't Is de geest, die de ervaring pas mogelijk maakt. De ervaring is eigenlijk in wezen een wijze waarop de Geest zichzelf ervaart, d.i. van zich bewust is. Ze is slechts éen van de vele bewustzijnswijzen - één geestesphase en kan als zodanig niet gemist worden, zeker niet met het oog op de praktijk. Maar het Hoogste leert zij niet. Doel van het leven: Doel is zelfverwerkelijking, d.i. zelfbewustwording van de Geest, die alle heden, verleden en toekomst omvat. Daarmede ontvangen we ook antwoord op de vraag: wie ben ik, wat is het heelal, waarvandaan kom ik, waar ga ik heen, wat is goed, wie is God, wat is kunst, wat is wetenschap, enz. enz. Wat is de absolute waarheid? Functie, verhouding. Dit is het beste wat ik in de afgelopen 70 levensjaren door veel strijd en zoeken gevonden heb. In de hoop, dat U er wat aan heeft, Hoogachtend F. Vreydenberger, Amsterdam-8.' 10 februari 1967. {==436==} {>>pagina-aanduiding<<} {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} {==437==} {>>pagina-aanduiding<<} XX Stormenderhand Waarin, enkele passen voor het laatste woord, de rekening van het hier en nu wordt opgemaakt. Op wie kun je rekenen? Wie zijn je vrienden? Kijk terug en vooruit, om je heen: vriend Toynbee, vriend televisie - het meest vermakelijke en verlichtende leermiddel onder de massa-kommunikatiemedia: wij hebben er de her-ontdekking van het kollektieve bewustzijn aan te danken. En de opdracht: dans, dans, dans - je leven hangt er van af! {==438==} {>>pagina-aanduiding<<} My body is a word & that word is love Tuli Kupferberg WET Art. 1: ‘Alles moet weg.’ Art. 2: ‘Niemand is belast met de uitvoering van deze wet.’ Henri Rochefort. Er is een ander Zen-verhaal dat de logica van zelf-identificatie illustreert. Iemand vroeg een Zen meester: ‘De zomer komt, de winter komt. Hoe kunnen wij daaraan ontkomen?’ ‘Waarom niet daarheen gaan waar noch winter noch zomer is?’ antwoordde de meester. ‘Waar kan die plaats gevonden worden?’ vroeg de ander opnieuw. ‘Als de winter komt huiver je; als de zomer komt zweet je.’ Dit was de oplossing van de meester. Daisetz Teitaro Suzuki, The Essence of Buddhism, Hozokan, Kyoto, 1948. {==439==} {>>pagina-aanduiding<<} 20. Stormenderhand Is there hope for the future?’ zingen de Byrds, Reineke windt een wekker op, ‘krkrkrkr’ ‘krkr krkr’ ‘krkrkrkrkr’, hij rinkelt even: ‘trtrtrt’, en ik heb mijn vrienden Mario en Peter uitgelaten, met wie ik vanavond een wit-magisch spel gespeeld heb. We hebben een initiatiefnemer, de Society for the Protection of Truth (spot) en wat zich verder onder deze naam gaat afspelen: vragen staat vrij. Life is free, and so are we. Ik heb mij niet willen verschuilen in deze pagina's achter de mensen die ik aan het woord liet. Dat ik ze boven Allen liefheb, dat ik hun woorden bewonder, hun daden respekteer, en bovendien het geschreven woord als een heilige, alledaagse uitlating beschouw: het maakt dit informatie-centrum in genen dele tot een autoritair élite-genootschap. Ieder speelt zijn eigen rol; zolang wij weten te spelen kunnen we op de intuïtie vertrouwen. Dan worden wij niet alleen de woorden, en de begrippen, maar zelfs de feiten de baas, de ‘katastrofes’ en ‘panieken’ of ‘noodsituaties’ waar een mens, elk mens, mee gekonfronteerd wordt. Laten wij er in elk geval van uitgaan, dat wij - de {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} enen en de anderen - kommuniseren met elkaar vanuit een oorsprong, waar de vertakking (dichotomie) dood en leven niet bestaat, nog niet, of niet {==440==} {>>pagina-aanduiding<<} meer. Wij hebben de dood overwonnen. Wij hebben ons zelf overgegeven aan een universele geest, waarvan wij persoonlijk de spreekbuis kunnen zijn, de woordvoerder, de vertolker, de minnaar, de speler. Wie (tussen) deze regels leest, kan waarachtig meer vinden dan hij voordien wist: is het niet mijn opzettelijke, bewuste bedoeling je door alle grenzen heen te trekken - zodat je bevrijd raakt - als anderen - van illusies, en konditionnering? Tot wie spreek ik? Ik heb je betrokken bij een spel, een aantal spelen, waarvan je het bestaan wellicht niet afwist. Niets word je kwalijk genomen; je kunt niet alles weten - op een gegeven ogenblik zeg ik ook stop tegen de informatie - hoewel ik op dit moment, al schrijvende en deze regels herlezende, me afvraag hoe dat ooit nog mogelijk zal zijn. Al zou ik me op dat onbewoonde eiland terugtrekken, ik zou mij toch de ecologie en de kennis van de omgeving eigen trachten te maken; om te beginnen wil iedereen niet weten wie, maar waar hij is. Hier dus, onder je ogen. Zie mij als de dood, als het leven - het is mij om het even, zie mijn weg en mijn waarheid, die koninklijk zijn en vol van het licht, waarbinnen alle mensen leven. Niemand uitgezonderd. Trek mijn horoskoop, laat die van jezelf trekken, deel je in, kleed je uit - maar blijf jezelf. Ik heb het voortdurend tegen jou gehad, maar ik herinner me niet je onzekerheids-tolerantie, je bent misschien te rigide, staat te weinig open voor de vele nieuwe impulsen, waardoor je doen en laten zich kunnen verrijken. {==441==} {>>pagina-aanduiding<<} Misschien weet je alles al. Proficiat: wat doe je ermee? Kennen wij elkaar? Laten wij in elk geval in het dagelijks leven blijk geven van al onze kennis; laat de hele wereld aannemen dat er een grens bestaat tussen leven en dood - laten wij (jij en ik) weten dat het betekent een kortzichtig, angstig standpunt innemen - waar je niets aan hebt, waar je niet wijzer van wordt, waarmee je je ook op geen enkele manier werkelijk voorbereidt op de dingen die komen gaan. Volgens een coverstory - Der Tod - in Der Spiegel (uitgeleend, datum dit jaar doet er niet toe, wie het weten wil vraagt) verdringen 8 van de 10 duitse bondsrepubliekburgers alle gedachten aan de dood; 2 hebben dus enige kans van overleven. Nóg veel, voor dit leven. Ik vlei me niet eens met de hoop 1 op 5 mensen regelrecht te kunnen bereiken, zolang als het kost om je deze leergang eigen te maken (ik deed er totnogtoe bijna 40 jaar over!) - ik wil wél blijven inprenten, een sekonde hier, een eeuwigheid daar, dát er geen ander leven dan het eeuwige leven bestaat - ik wil daar ook wel van doen blijken, maar ik hoor het nauwelijks genoeg levend rondom mij heen weerkaatsen. Als wij aan vooruitgang denken, moeten wij taboes overwinnen. Spelenderwijze naderen wij taktieken en strategieën - alles wat nú gebeurt slechts een vingeroefening, voorproefje, van wat gebeuren gaat. God heeft de greep gezegend; nu kan de mens voor zichzelf zorgen, zijn eigen meester worden, de schoot van aarde niet langer bevlekken met bloed. {==442==} {>>pagina-aanduiding<<} Uitwegen zoeken voor de vicieuze cirkels van ego en agressie, waarbinnen de zogeheten realiteit op aarde zich doelloos voortbeweegt. Nu gaan wij onze eerste geestelijke ontdekkingsreizen koordidineren. Alle hens aan dek: mensheid overboord. Overleven als techniek Ik wil je bevrijden, je bent bevrijd - nu ben jij hem. Wacht je voor de hond. Kunst Baart Kracht. Wij zijn allen éen. Het eerste oordeel. {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} Het grote spel dat ons allen bindt houdt in dat om te beginnen de kommunikatie wordt hersteld betreffende de essenties van het bestaan. Koetjes en kalfjes verdringen wij naar het tweede plan; misschien zijn er KRU-jongelieden die de klok hebben horen luiden...; het gaat ons om het naakte eeuwige bestaan. Er staan vele omwegen in dit boek, misschien enkele dwaalwegen, doodlopende paden zelfs, God weet, maar het is een Koninklijke weg die je begaat als je zélf weet wat je doet - zodra je dát beseft gaat ieder ander mens voor je open in zijn eigen glans en schittering. Men heeft zó'n grote behoefte aan je liefde, dat je er nauwelijks genoeg van kunt geven - zij het niet dat de bron onuitputtelijk is, en dat er méér is waar het vandáán komt... Word je wel bewust wie je bent, Trust Your Brain (en je doet mee aan de Universal Brainstorming), als het moet Third Degree. Spoel je hersenen, schat, je ziet er oud uit. {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} Verjong. Verman je. Praat. Laat van je horen. De enige uitweg is wég van het zélfbeklag, wég van het denken in afzonderlijkheden, het bedenken van namen, het zoeken van uitvluchten (zij zus, die en die zo) - houd je met jezelf bezig, alleen {==443==} {>>pagina-aanduiding<<} en uitsluitend met jezelf. Weet dat elk ander jou in zijn eigen spiegel ziet, zuiver jezelf en het beeld van jezelf in andermans spiegel. Word volmaakt. Leer hoe. Alle geestelijke hoedanigheden vereisen training, oefening, discipline. Zoek vrienden die je de waarheid zeggen. Een meester die je een geestelijk pad wijst, of verlicht. Het kan geen kwaad je te verdiepen in een ander, maar identificeer je nooit met andermans projekties, en zorg ervoor dat de mensen met hun problemen van je afblijven zoals jij met jouw problemen anderen niet hindert. Maar leg je hart en ziel open en bloot binnen ieders bereik, en je zult vraag en antwoord, doel en noodzaak, liefde en vriendschap vinden - te allen tijde! Door een aantal heden ten dage geldende {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} waandenkbeelden zul je heenbreken, of je wilt of niet. Daarmee leven wij allen, militante mutanten. Van een aardbewoner maken wij een ruimtevaarder, van een papzak een koorddanser, van een lafaard een messcherpe magiër. Je bent moedig - je zult verenkelen - vereenzamen. in den beginne. Doorleef je eigen stormen, zet je liefdesleven naar je hand - die nooit agressief mag uitslaan, slechts mag liefkozen, koesteren en warmte uitstralen - en word bewust van verdringingen, die jou en de wereld in de weg staan. Geloof in je eigen waarneming, en begin met wat geloof te hechten aan de vreemde verhalen die anderen aan je kwijtwillen, omdat zij ervan geleerd en geprofiteerd hebben. {==444==} {>>pagina-aanduiding<<} Wat ik je aanbied, is kennis. Kennis is macht. En veel vreemde zaken zullen ons nog deelachtig worden. Wij zijn betrokken bij een machts-strijd; laten wij er tegelijkertijd in en boven staan. Binnen de strijd zijn wij spelers, zetten niemand schaakmat en veroveren illusoir terrein, en daarboven zweven wij, wetende dat het goed is, en volmaakt, zoals het werd geschapen om er deel aan te hebben. Niets heb je, nauwelijks ben je meester van jezelf. Eén schrijver, alleen, temidden van velerlei machtsmanipulaties allerwegen. Wat is macht? Wat zijn manipulaties? Wat is een schrijver? Dit zijn geen antwoorden, dit zijn mogelijkheden. Mijn eigen mogelijkheden, totnogtoe onontdekt, want de weg ligt overal voor me open. Vanaf nu ligt elk moment vóór je, klaar om te grijpen, om te weten, wat je doet. {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} Elke sekonde van je leven is de dood als een kostganger in je lichaam aanwezig. Die wetenschap mag je geen moment van je afzetten. Kies het moment. Een verwelkomend afscheidswoord. Dit is een uitgangspunt. Eén uit velen. Herinneringen aan de toekomst. Eigen-machtig. Het komende voorjaar. Deze zomer. Aanstaande herfst. De volgende winter. Elk seizoen opnieuw een hoogseizoen. (There is hope for your future!) In den beginne heb je niemand die naar je luistert. Word je uitgelachen, belachelijk gemaakt. Soms denk je, dat niemand weet waarover je het hebt. Vind je niemand om mee te praten. {==445==} {>>pagina-aanduiding<<} Zolang je dat denkt, heb je mij aan je zijde! Wij vormen de eenheid waaruit al het gebeuren bestaat: een nieuwe wereld - wie deze pagina's kent en ervaart heeft niets dan vrienden. Arnold Toynbee: de solidaire mens De Westerse beschaving kan het lot van Babylon en Rome ontgaan, gelooft Toynbee, als de volkeren in het Westen zijn these aanvaarden dat ‘onze keus zal zijn niet tussen een hele wereld en een verscheurde wereld, maar tussen éen wereld en geen wereld.’ Hij profeteert ‘dat het menselijke ras het leven en het goede zal kiezen, en niet de dood en het kwaad. Daarom geloof ik in de imminende van éen wereld, en ik geloof dat in de 21e eeuw het menselijk leven opnieuw een eenheid zal zijn in al zijn aspecten en activiteiten.’ playboy: Eens beschreef u een ogenblik in uw vroege jeugd dat u door een straat in Londen liep en opeens vond u uzelf' in verbinding (communion) niet alleen met deze of die episode in de geschiedenis maar met alles dat geweest was en zou komen... bewust (aware) van de voorbijgang (passage) van de geschiedenis die door mij heen vloeide in een machtige stroom, en van mijn eigen leven opwelde als een golf op de vloeiing van dit uitgestrekte getij.’ Zoudt u ons meer over deze ervaring kunnen vertellen? Toynbee: Wat ik op dat ogenblik beleefde was iets dat ik, neem ik aan, nooit daarvoor of sindsdien heb beleefd. Op dat ogenblik voelde het - hoe zal ik het zeggen? - alsof de muren van mijn ego ineenstortten, alsof ik solidair, identiek, verenigd was met het heelal als een geheel. Ik denk dat dit moeilijk te begrijpen is voor iemand die in onze moderne Westerse kultuur is opgegroeid, omdat onze kultuur het individu en het individuele bewustzijn benadrukt, individuele vrijheid, individuele verantwoor- {==446==} {>>pagina-aanduiding<<} delijkheid, individueel economisch belang. In het Westen is men geconditioneerd gescheiden van zijn omgeving te zijn, om er tegen in te gaan, er in spanning mee te zijn, er tegenover te staan. Maar er zijn veel kulturen - waarvan de Hindoe-kultuur er een is - waarin deze ervaring zo algemeen is dat niemand die zou opmerken. playboy: Zij die hallucinogene middelen gebruiken brengen verslag uit van transcendentale epifanieën van eenheid (oneness) en eeuwigheid. Was uw ervaring hiermee vergelijkbaar? toynbee: Dat denk ik wel. Dit is een deel van de opmaak van de religieuze ervaring. Ik geloof dat de essentie van de religieuze ervaring het gevoel is van de eenheid van het heelal. Een ander element van de religieuze ervaring is dat men voelt hoe het heelal als centrum heeft - wat kunnen we het noemen? Ik moet het woord God niet gebruiken, want dat voldoet niet voor Hindoeisme of Boeddhisme, dus zal ik zeggen - de een of andere spirituele aanwezigheid of kracht. Maar dat kan men niet voelen tenzij men eerst de eenheid van het heelal voelt, tenzij men de onderlinge verbanden voelt tussen menselijke gebeurtenissen in alle tijden en plaatsen.’ (Uit een interview, Playboy, april 1967) Aubrey Singer: Televisie, voorbij de luchtspiegeling ‘Televisie moet als gast in de huis kamer menselijke vorm aannemen. Zo moet de redakteur - editor - voor de reporter een schrijver - dramatist - worden. Het is de reporter, de verslaggever, de waarnemer die ten behoeve van de kijkers observeert, en met wie - zou men kunnen zeggen - het publiek zich identificeert - zoals het zich vereenzelvigt met de held in een drama. De noodzaak op de dramatische vorm te steunen, gepaard gaande aan de toegenomen belangrijkheid van de producer heeft een diepgaand effekt gehad: televisie-journalistiek heeft de waarnemer als de held van onze {==447==} {>>pagina-aanduiding<<} tijd bevestigd. Hoe onbevangener - detached - hoe heldhaftiger. Om t.v.-reporter te zijn - of t.v.- programmasamensteller - moet men zowel archivaris als profeet zijn. Het heden, dat kontaktpunt met de dingen van alledag kan niet voor ons zijn, noch voor diegenen die zich met ons identificeren - ons publiek. Hoe meer detached en godlike de waarneming, hoe groter de impakt. Een baby filmen, die van honger sterft in India - terwijl de filmploeg het geld heeft de medicijnen te kopen die het zouden kunnen redden - huursoldaten in de Kongo vragen een executie uit te stellen zodat de camera's het kunnen opnemen is het toppunt - the ultimate - in waarneming - Romeins in zijn decadentie. Deze extreme voorbeelden zijn, hoop ik, hypothetisch maar zij zouden gemakkelijk ergens gebeurd kunnen zijn in de miljoenen meters gefilmde aktualiteiten die elk jaar opgenomen worden, want in het monteren van feitelijke programma's die een publiek trekken en vasthouden, zowel in termen van extra-nadruk - overemphasis - op de gebeurtenis, als ons struktureren daarvan, bestaat het grote gevaar dat de programmasamensteller een gevangene wordt van de dramatische vorm. (Verdedigenderwijs zou daaraan toegevoegd kunnen worden dat niet alleen de t.v. maar de massa-kommunikatie in zijn totaliteit de waarnemer sanctifies - heiligt. ‘All you need is love’ zongen de Beatles: alles wat je nodig hebt is liefde, plus een beetje pot of Indiase meditatie voor groter detachment. Massa-kommunikatie moedigt het niet-deelnemen op alle niveaus aan.) Maar een oververzadiging van dramatiek verveelt op den duur. Een tijdlang herhaald houden de afschuwelijkste beelden op ons te schokken. Zoals ook een medicus vertrouwd raakt met het leed, hoewel hij er niet immuum voor wordt, zo raakt het massa-publiek oververzadigd met de conventies van de reportage. Dat is het gevaar van binnenuit dat de t.v. belaagt, en resulteert in een verdoving - anaesthetising - van de sensibiliteiten van het publiek. En tot op zekere hoogte konfronteren alle massa-media dit gevaar. Want als onze presentatie van de betekenis der gebeurtenissen zijn geloofwaardigheid zou verliezen, zou dat tragisch zijn - het zou niet alleen ons bestaan ontkennen, we zouden het niet kunnen overleven. En de massale moeheid - lassitude - zo geschapen zou het publiek zelf schade kunnen berokkenen. {==448==} {>>pagina-aanduiding<<} Zakelijke en opvoedkundige druk - het feit dat de weg naar de Hel geplaveid is met goede voornemens - zouden beide eerder de status van ons medium moeten opvijzelen dan verminderen. Zij zijn eigen aan verschillende typen uitzendingen. Het is het innerlijk probleem: het vormen door het medium van de mankracht die universeel is. Is het niet vreemd dat de druk van radio-en t.v. golven het zelfde soort denken over de gehele wereld produceert? Van Rusland naar Amerika, van Europa naar Japan, heeft de t.v.-man een gemeenschappelijk professionalisme dat geworteld is in kreatieve waarneming en overbrenging van situaties. De werkelijke problemen komen uit deze gemeenschappelijke kultuur voort. Het monopolie van de producer Natuurlijk moet de t.v. kommentaar geven op de wereld zoals zij die vindt, maar zoals ook de literatuur van de wereld niet door journalisten geschreven wordt, zo zouden ook in de t.v. de toestanden in de wereld niet gemonopoliseerd moeten worden door de t.v.-producer. Inplaats van te dingen naar de eisen van het publiek, door het investeren van zijn waarneming en persoonlijke verantwoordelijkheid in dramatische vorm die een ‘opschorten van geloof’ vereist om genietbaar te zijn, moet een nieuwe vorm ontwikkeld worden, die het publiek konditionneert naar ‘opschorting van de dramatische en televisie-gewoonte’. Als ons werk geloofwaardigheid wil behouden en zijn plaats in de hierarchie van de kommunikatie - moet inhoud veel belangrijker worden dan struktuur, en kommunikatie veel belangrijker dan kijkdichtheid. Op éen niveau kan de t.v. zichzelf beschermen door andere talenten te gebruiken dan die van de filmmaker en de script-schrijver, door op de een of andere manier de geesten van onze tijd aan te moedigen televisie te gebruiken als een middel tot oorspronkelijke zelfexpressie. Op een ander en totaal ander niveau, als er meer kanalen waren, als regeringen niet langer voelden dat het medium in staat was tot een monolithische druk, of daaraan onderworpen, als het aantal kijkers duizenden werd in plaats van miljoenen, als televisie meer dienstverlening zou worden dan een pijnstiller, denk ik dat t.v. het overleven van onze kultuur zou kunnen voorzitten. (...) Kommunikatie zal absoluut worden op alle niveaus. Het zal interkommunikatie worden. Niet langer zullen t.v. stations dienst- {==449==} {>>pagina-aanduiding<<} verlenen in het verspreiden van nieuws en informatie en vermaak, maar het t.v. toestel zal een ‘kommunikator’ worden (misschien uiteindelijk in de hersenen ingezet) zó ontworpen dat enerzijds mensen, als door een verlenging van de telefoon, kunnen praten met winkels, de school, de regering, het kantoor, vrienden, kennissen en komputers; anderzijds zullen de media van vermaak en informatie door het feit dat zij worden overgebracht in computer-taalvorm mensen in staat stellen niet alleen te kijken, maar ook deel te nemen. Zoals de ontwerper onze primitieve computers kan gebruiken om alternatieven te schetsen en/of zijn tekeningen driedimensionaal te maken zal de kijker in de toekomst de handeling van een stuk naar wens veranderen: bijvoorbeeld zelf Hamlet spelen, of de plot permuteren. Bovendien zal informatie totaal beschikbaar zijn terwijl het gebeurt. Waarom redakteuren hebben als informatie naar wens kan worden uitgebreid of ingekort? Zo zou massa-kommunikatie een konversatie worden in plaats van een monoloog. ‘Nooit zal men de wereld juist genieten voordat de zee zelf in uw aderen vloeit. Totdat ge gekleed bent met de hemelen en gekroond met de sterren, en uzelf waarneemt als de enige erfgenaam van de gehele wereld, en meer dan dat omdat er mensen in zijn die elk voor zich enige erfgenaam zijn gelijk aan u.’ Deze symbiotische verhouding van mens tot wereld, drie eeuwen geleden door Thomas Traherne beschreven, is een vingerwijzing naar de rol van kommunikatie voorbij de luchtspiegeling. (...) Als kommunikatoren moeten wij ons vastklemmen aan onze eigen visie. Als de mensheid wil overleven, moeten wij de kanalen openhouden naar een stimulerende en vrije doorstroming van ideeën, informatie en vermaak. Wij moeten deze stroom door onze kanalen beschermen, behouden en verzekeren - niettegenstaande onszelf, onze vijanden en hen die zich vermommen als onze vrienden. Als de mensheid wil groeien en bloeien is het onze taak iedereen te helpen éen te worden met onze wereld. De luchtspiegeling voorbij, inplaats van het cogito ergo sum (ik denk dus ik ben) zal ontdekt worden het cogitamus ergo sumus: wij denken en daarom bestaan wij.’ Aubrey E. Singer, Hoofd Features Group, BBC-televisie, Londen; fragmenten van een tekst uitgesproken - en met t.v. beelden doorspekt - {==450==} {>>pagina-aanduiding<<} voor het 28e Congres van het Genootschap voor Reklame, 26 oktober 1967, Amsterdam. Singer is een van de initiatiefnemers tot het televisie-programma Our World, dat in het najaar van '67 over het Noordelijk halfrond via kommunikatie-satellieten voor 400 miljoen kijkers werd uitgezonden. Dit kommunikatie-experiment ontstond tijdens het schrijven van een lezing voor een congres Vision '65 in Carbondale. STOP PRESS! LAST MOMENT! The master game Beyond The Drug Experience - Pathways to Higher Consciousness Robert S. De Ropp, author of Drugs and the Mind A Seymour Lawrence Book, Delacorte Press, New York, 1968. 750 Third Avenue, New York, New York 10017. Gedurende de laatste dertig jaar heeft Dr. de Ropp persoonlijke onderzoekingen verricht in methoden van het induceren van veranderde bewustzijns-toestanden, zowel met als zonder gebruik van {==451==} {>>pagina-aanduiding<<} drugs. The Master Game is een synthese van zijn vondsten. In zijn opinie heeft de zogenaamde psychedelische beweging te veel vertrouwen (reliance) op drugs tot het bereiken van hogere bewustzijnstoestanden veroorzaakt. Hij beschouwt LSD en andere drugs als éen mogelijke weg tot de ontdekking van de psyche. Indien misbruikt, betekenen zij een vorm van ‘geestelijke inbraak’ met zijn eigen straf. Om deze ‘geestelijke toppen’ te bereiken, die kunnen worden aanschouwd, maar nooit bestegen onder invloed van drugs, stelt Dr. de Ropp bepaalde inspannende en specifieke technieken voor die bekend staan als Kreatieve Psychologie. Onder deze methoden (1) herkenning van vijf afzonderlijke staten van bewustzijn, van diepe droomloze slaap tot de hoogste staat - objektief, of kosmisch bewustzijn; (2) het begrip voor en gebruik van het eigen fysieke type (octomorf, endomorf, enz.); (3) de opvoeding van de vier centra, of ‘hersenen’, instinktief, motorisch, emotioneel en intellectueel; en (4) het gebruik van hulp van buitenaf zoals een leraar of een speciale gemeenschap. Anders dan andere ‘spelen die mensen spelen’ is het streven dat Dr. de Ropp beschrijft de moeite van het spelen waard. Het is bekend als Het Meester Spel. Dr Robert S. de Ropp is een vermaard biochemicus, en deed dienst als gast-onderzoeker bij het Rockefeller Instituut. Hij woont in Santa Rosa, California. Zijn boeken o.m. Drugs and the Mind, Man Against Aging, en Science and Salvation. Hij heeft onderzoekingen verricht in kanker, geestesziekten, de biochemie van de hersenen, en is een autoriteit op het gebied van drugs die het gedrag beinvloeden. ‘Dr. de Ropp bewijst een meesterlijke wetenschappelijke schrijver te zijn die zowel aan de leek als de mens van de wetenschap appelleert.’ New York Times.’ Veel meer dan de bovenstaande omslagtekst van dit zojuist verschenen boek kan ik niet geven; voor het scheiden van de markt leert men de meesters kennen - en deze heeft een groot spel spelenderwijze ontdekt, waaraan hij deelneemt. Omdat de zon schijnt. Omdat de postbode avonturiert. Omdat er een begin is, maar geen einde. {==452==} {>>pagina-aanduiding<<} Bij doorbladeren blijkt in een voetnoot dat de moderne synthese, Creative Psychology genaamd, fysiologie en psychologie kombineert, en de kunstmatige barrière uit de weg ruimt die tussen deze beide is geschapen door dualistische theorieën die geest en materie scheiden. Geen enkelvoudige formulering van de leer. De auteur leerde van P.D. Ouspensky, G. Gurdjieff, en anderen. Hij verwijst naar Ouspensky's In Search of the Miraculous, en zijn A New Model of the Universe, van Gurdjieff All and Everything en Meetings with Remarkable Men, en noemt Rafael Lefort's studie The Teachers of Gurdjieff (Londen, Gollancz, 1966). Het boek begint meesterlijk: Spelen en Doelen. Een Spel de Moeite van het Spelen Waard. Dit boek gaat over spelen en doelen (games and aims). Er is gezegd door Thomas Szasz dat wat mensen echt van het leven vragen en nodig hebben niet rijkdom, komfort, of aanzien is, maar games worth playing. Hij die geen spel de moeite waard kan vinden kan ten prooi vallen aan accidie, door de Kerkvaders als een van de Doodzonden gedefinieerd, maar nu gezien als een symptoom van ziekte. Acedia is een verlamming van de wil, een tekortschieten van de eetlust, een staat van algehele verveling, totale neerslachtigheid......... {==453==} {>>pagina-aanduiding<<} {==454==} {>>pagina-aanduiding<<} {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} {==455==} {>>pagina-aanduiding<<} XXI De dans van het leven Waarin een God-dronken ooggetuige van ruim 400 jaar geleden je oproept tot vroomheid en zaligheid, waarin je de kans wordt gegeven een eigen plaats te bedenken (proces van verandering, en/of herstructurering van hersen-bedradingen), waarin de wereld met kloppend hart de adem inhoudt, waarin de wachttijd gekort wordt met de plicht gelukkig te zijn. {==456==} {>>pagina-aanduiding<<} I wandered in the pursuit of my own self. I was the traveller, and I am the destination. Iqbal (Ik zwierf op zoek naar mijn eigen self. Ik was de reiziger, en ik ben de bestemming.) Ga tot de natuur in alle eenvoud van hart. Verkeer met haar, vertrouwend en arbeidzaam, met geen andere gedachte dan hoe je haar betekenis het best kunt verstaan, niets verwerpend, niets uitzoekend, niets versmadend. Tennyson aan een jonge schilder. Sleutel 21, de wereld, betekent Kosmisch Bewustzijn, of Nirvana. Voor volledige beschrijvingen van deze staat zie Dr Richard Maurice Bucke's Cosmic Consciousness, Ali Nomad's boek met dezelfde titel, Ouspensky's Tertium Organum, Jacob Boehme's Bovenzintuigelijk Leven, William James' Varieties of Religious Experience, en de geschriften van Swami Vivekananda. Het centrale feit van deze ervaring is dat degene, tot wie deze komt, de wetenschap uit de eerste hand heeft dat hij in volmaakte eenheid met de Ene Macht is, die de Spil (Pivot) en de Bron van de gehele kosmos is. Hij weet ook dat door hem de regerende en leidende krachten van het heelal gemanifesteerd uitvloeien. Woorden falen enig adequaat idee te geven van deze zevende staat van geestelijke ontvouwing. Het moet aan de intuïtie overgelaten worden de suggesties van het beeld te kombineren met de betekenis van de hebreeuwse letter Tav. Hier is een afbeelding van wat je werkelijk bent, en van wat de kosmos werkelijk is. Het heelal is de Dans van het Leven. Je onsterfelijke, centrale Zelf - Dat is de Eeuwige Danser. Paul Foster Case: The Tarot. LATE LATE NEWS: ETERNITY! {==457==} {>>pagina-aanduiding<<} 21. De Dans van het Leven René Alleau: De Traditie Het gebouw van de occulte wetenschappen lijkt op een volgens verschillende bouwstijlen vervaardigd monument. Op de drie antieke grondslagen, de magie, de alchemie en de astrologie, verrijst de heterogene bovenbouw van het moderne ‘occultisme’, dat weliswaar van enig belang is voor het ontleden van de mythen der hedendaagse samenleving, maar dat geen enkel verband houdt met de algemene geschiedenis van de wetenschappen. (...) Het is van belang de drie hoofdfundamenten die de grondslag vormen van deze toren van Babel van het stof der eeuwen te bevrijden om een inzicht te krijgen in het wetenschappelijk denken en de wijze van experimenteren in de oudheid. (...) Ongetwijfeld moet men er zich allereerst voor wachten deze wetenschappelijke onderzoekingen te verwarren met de curiositeiten van het pseudowetenschappelijke ‘occultisme’. Het verdient dan ook de voorkeur het gebruik van de misleidende uitdrukking ‘occulte wetenschappen’ te vermijden. De magie, de alchemie en de astrologie zijn traditionele wetenschappen, in de zuivere betekenis van het woord, waarvan de filosoof René Guénon in zijn werken de definitie heeft gegeven. Teneinde ieder misverstand aangaande deze wetenschappen uit de weg te ruimen zullen wij in het kort de essentiële eigenschappen samenvatten, die hen onderscheiden van de hedendaagse inzichten op wetenschappelijk gebied. Bij traditionele wetenschappen is de gevoelsfactor nooit gescheiden van het proces dat bij de onderzoeker plaatsvindt als hij tracht de waargenomen verschijnselen te verwerken. Integendeel, zij bundelen gevoel en verstand tot een onverbrekelijke eenheid samen in het intuïtief aanschouwen van symbolen, die betrekking hebben zowel op {==458==} {>>pagina-aanduiding<<} een deductief, volgens de wetten van overeenstemming opgebouwd betoog, als op rituele verrichtingen. Zo hebben we dus te maken met wetenschappen die besloten liggen in de natuur zelf zoals de menselijke geest haar waarneemt volgens het aloude grondpatroon van aan de ervaring ontleende motieven, en niet zoals de menselijke rede haar, uitgaande van het objectief ervaren der verschijnselen, verstandelijk beschouwt. Dit betekent geenszins dat de traditionele wetenschappen volstrekt subjectief zouden zijn, want de structuur van de menselijke geest bezit reeds van nature een zekere mate van universele objectiviteit en van werkelijkheidszin. (...) Het is de innerlijke en indirecte ervaring van de verschijnselen die de intuïtief gevoelde samenhang tussen de traditionele wetenschappen verzekert. In dit licht bezien is deze oeroude wetenschap natuurlijk ontoegankelijk voor de positiefanalytische kritiek en voor onze verstandelijke normen.’ {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} dans Uit de inleiding tot René Alleau's geschiedenis van het occultisme, reeks kennis en vernuft, Scheltema & Holkema, Amsterdam 1967. Ruim geïllustreerd. f 14,50. 112 pagina's. Zwitserse Monotype Univers Light Druk. Stoned. Alleau is ook de auteur van een deel ‘De la nature des symboles’ in een serie Symboles, Flammarion Parijs 1958, waarnaar verwezen. Andere titels in deze reeks La Mandragore van Albert-Marie Schmidt, en Le Signe Sacré - essai sur le sacrément comme signal et information de Dieu, door Bernard Morel. {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} dans Not poppy nor mandragora Nor all the drowsy syrups of the world, Shall ever medicine thee to that sweet sleep... Othello. {==459==} {>>pagina-aanduiding<<} dans {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} Dudaïm in het Oude Testament; de vrucht van de boom der kennis van goed en kwaad, het vlees van God voor de eerste christenen die de religieuse extase kennen, alraune bij Hanns Heinz Ewers, Ginseng in China, Genesis 30:14-15 - de met wijn gemengde liefdesappel door orakelpriesteressen gedronken om in trance profetieën te kunnen fluisteren. dans {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} A is for Apple. The Fool. dans {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} ‘The ride on the Witches-Sabbath to the Dark Tower where we meet only ourselves, ourselves, ourselves.’ Dag Hammarskjöld: markings, Faber, Auden-vertaling 1964. dans {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} Le Sabbat a-t-il existé? Ouvrage illustré de 82 gravures, het elfde deel van een serie Moeurs intimes du Passé, 1935. Sterrenregens, stenenregens, kruisregens. A hard rain's gonna fall... dans {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} {==460==} {>>pagina-aanduiding<<} Meher Baba: Avatar van de stilte ‘Zij die geestelijk wakker zijn waren er zich al een tijd lang van bewust dat de wereld zich op dit ogenblik in het midden van een periode bevindt, die voorafgaat aan de manifestatie van de Avatar. Zelfs niet-ontwaakte mannen en vrouwen worden zich er nu van bewust. Uit hun duisternis reiken zij naar het licht, in hun leed verlangen zij naar vertroosting, vanuit het midden van de strijd waarin zij zichzelf gesprongen zagen, bidden zij om vrede en verlossing. Voor het ogenblik moeten zij geduld oefenen. De golf van verwoesting moet nog hoger stijgen, zal zich nog verder verspreiden. Maar als, vanuit de diepte van zijn hart, de mens iets duurzamers verlangt dan welvaart, iets werkelijkers dan macht over de materie, zal de golf zich terugtrekken. Het verbreken van mijn stilte - het signaal voor mijn publieke manifestatie - is niet ver af. Ik breng de grootste schat die er voor de mens te ontvangen is - een schat die alle andere schatten omvat, die altijd zal duren, en die zal toenemen al naar gedeeld met anderen. Wees bereid die te ontvangen.’ Be ready to receive it: Love Meher Baba - wiens woorden meestal worden overgebracht via ‘his own unique shorthand system of representative gestures’ - dicteerde bovenstaande tekst op een alfabet-bord, door éen voor éen letters aan te wijzen, waaruit wij niet alleen bestaan. ‘Deze Discourses zijn in feite een voortdurende en hechte herinnering aan de noodzaak voor een Meester op dit Pad van klaarblijkelijk terugkeren naar Eenheid. De Meester is de wetende gids die het Pad al afgelegd heeft, die met oneindig geduld de zekerheid en het {==461==} {>>pagina-aanduiding<<} standvastige tempo verschaft die naar het doel kunnen leiden. Hoewel Baba de mogelijkheid niet ontkent van het boeken van vooruitgang zonder zulk een gids, maakt hij duidelijk dat het pad zwanger gaat van bijna onoverkomelijke problemen.’ Ivy Oneita Duce & Don E. Stevens, Editors van Meher Baba's Discourses (Vol. III, 1967) uitgegeven door Sufism Reoriented Inc., 1290 Sutter Street, San Francisco, Calif. 94109, USA, een driedelige uitgave van de tussen 1938 en 1954 in India uitgegeven vijf delen met discourses. In een klassiek later boek God Speaks (Dodd, Mead and Co., New York, 1955) - dat ik zal trachten te bemachtigen voor de follow-up van de in dit boek aangegeven informatie-terreinen - geeft Meher Baba ‘in detail het verticale systeem van God, Zijn wil Zichzelf bewust te kennen, en het doel van de Schepping in die wil-tot-bewustzijn.’ Meher Baba, die vanaf 10 juli 1925 heeft gezwegen, werd 25 februari 1894 als Merwan Sheriar Irani geboren in Poona, India, als zoon van een Godzoekende man van Perzische afkomst. Op zijn 18e, als eerste jaars leerling van Poona's Deccan College ontmoette hij de oude Moslemheilige Hazrat Babajan, een van de vijf Perfect Masters van die tijd. Tot haar aangetrokken, bezocht hij haar van tijd tot tijd, op een dag kuste ze hem op het voorhoofd en openbaarde hem zijn staat van God-verwerkelijking. ‘At first Merwan was dazed’ maar langzamerhand keerde het focus van zijn bewustzijn genoegzaam terug tot zijn omgeving om hem te leiden naar de Qutub-i-Irshad, Sai Baba, die hem op zijn beurt naar een andere Perfect Master stuurde, de Hindoe-heilige Upasni Maharaj, van Sakori - waar deze Merwan's Gods-bewustzijn zeven jaar lang integreerde met het bewustzijn van de mundane wereld, hem voorbereidende op zijn rol als Avatar of the Age. Hij begon deze missie in {==462==} {>>pagina-aanduiding<<} 1921 met het verzamelen van zijn eerste discipelen, die hem de naam Meher Baba, of Compassionate Father (Meevoelende Vader) gaven. Na jaren intensief werk met deze discipelen en reizen in India en Perzië (Iran) vestigde Meher Baba zijn hoofdkwartier in een oud militair kamp bij Ahmednagar, nu bekend als Meherabad.’ ‘Een voortdurend thema in de vijftig jaar dienst van Meher Baba is zijn zoeken naar de God-intoxicated (God-dronkenen) en zijn eerbewijs aan zieken en behoeftigen. Hij heeft zeer duidelijk door Dr. William Donkin in The Wayfarers het verschil beschreven tussen hen die het kontakt met de schepping verloren hebben door waanzin en zij die slechts het focus van hun hart verlegd hebben naar hun visioen van God. Deze laatsten noemde hij masts. Voornamelijk in de 40er jaren kwam Meher Baba met honderden van deze God-dronken zielen door geheel India in kontakt, vaak persoonlijk aan hun intiemste behoeften beantwoordende, en ieder slechts dat gevende wat hij nodig had om te weten, om ze uiteindelijk naar hun natuurlijke omgeving te doen terugkeren. (...) Hoewel Baba veel gereisd heeft en miljoenen mensen hem ontmoetten, legt hij er de nadruk op dat hij niet gekomen is om te onderwijzen, maar om te doen ontwaken. Hij verklaart dat de Waarheid door de grote Boodschappers in het verleden gegeven is, en dat het de huidige taak van de mensheid is om de leren belichaamd in ieder der grote Wegen te verwerkelijken. Het is Baba's missie om de mens tot die verwerkelijking te doen ontwaken door de tijdperk-oude boodschap van de liefde.’ Zelf zegt hij: ‘Deze lezingen bestrijken een uitgebreid terrein, maar zij beginnen en eindigen met de lezer zelf. Dit is daarom een gevaarlijk boek. Baba is gevaarlijk, zoals allen die dicht bij hem geweest zijn weten... Baba nodigt hen die naar hem luisteren uit het onmogelijke te doen omdat slechts het onmogelijke goddelijke betekenis heeft.’ Het onmogelijke mogelijk gemaakt. De enige ware betekenis. Het traditionele weten. Wat weet je er van af? Wat weet ik nog niet? {==463==} {>>pagina-aanduiding<<} Waarom slechts God de moeite van het leven en sterven waard is. ‘Al het andere is ijdel en leeg najagen van illusoire waarden.’ Volgens Meher Baba, ik grasduin in de laatste dagen voor de grote vakantie die volgt op dit boek: ‘Er zijn ten alle tijde 56 God-verwerkelijkte zielen in de wereld. Zij zijn altijd éen in bewustzijn. Zij zijn altijd anders in funktie. Voor het merendeel leven en werken zij apart van en onbekend aan het publiek, maar vijf, die in zekere zin als een leidend lichaam dienstdoen, werken altijd in publiek en bereiken publieke prominance and importance: vooraanstaandheid en belangrijkheid. Deze zijn bekend als Sadgurus of Perfecte Meesters. In Avatarische perioden neemt de Avatar, als opperste Sadguru, zijn plaats in als hoofd van dit lichaam en de geestelijke hiërarchie als een geheel. Avatarische perioden zijn als het springtij van de schepping. Zij brengen een nieuwe ontlading van macht, een nieuw ontwaken van bewustzijn, een nieuwe ervaring van leven - niet slechts voor enkelen, maar voor allen. Hoedanigheden van energie en bewustzijn die slechts door een klein aantal gevorderde zielen werden gebruikt en genoten, worden beschikbaar gesteld voor de gehele mensheid. Het leven, als een geheel, wordt tot een stap hoger niveau van bewustzijn opgevoerd, ingeschakeld op een nieuwe energie-graad. (stepped up to a higher level of consciousness, geared to a new rate of energy). De overgang - transition - van gevoel - sensation - naar de rede - reason - was zo'n stap; de overgang van de rede naar intuïtie zal de volgende zijn. Deze nieuwe instroming - influx - van de kreatieve impuls, neemt door middel van een goddelijke persoonlijkheid, een incarnatie van God in een speciale betekenis - de Avatar. Deze Avatar was de eerste individuele ziel die uit het evolutionnaire proces te voren kwam als een Sadguru, en hij is de enige Avatar die zich ooit gemanifesteerd heeft of zich ooit zal manifesteren. Door hem volbracht God het eerst de reis van onbewuste goddelijkheid naar bewuste goddelijkheid, werd eerst onbewust mens teneinde bewust God te worden. Door hem, wordt, periodiek, God bewust mens {==464==} {>>pagina-aanduiding<<} voor de bevrijding van de mensheid. De Avatar verschijnt in verschillende vormen, onder verschillende namen, op verschillende tijden, in verschillende delen van de wereld. Aangezien zijn verschijning altijd samenvalt met de geestelijke geboorte van de mens, zo is de periode die onmiddellijk aan zijn manifestering voorafgaat altijd een tijd waarin de mensheid lijdt onder de weeën van de naderende geboorte. De mens schijnt meer dan ooit verslaafd aan begeerte, meer dan ooit gedreven door hebzucht, vastgeklonken door angst, overspoeld door woede. De sterken domineren de zwakken; de rijken onderdrukken de armen; grote massa's mensen worden geëxploiteerd ten voordele van de enkelingen die aan de macht zijn. Het individu, dat geen vrede of rust vindt, zoekt zichzelf in opwinding te vergeten. Immoraliteit neemt toe, misdaad floreert, religie wordt geridiculiseerd. Korruptie verspreidt zich door de sociale orde. Nationale- en klassehaat wordt opgewekt en gekweekt. Oorlogen breken uit. De mensheid groeit naar de wanhoop toe. Er schijnt geen mogelijkheid te zijn de vloed van verwoesting in te tomen. At this moment the Avatar appears.’ Op dit ogenblik verschijnt de Avatar, de verlosser. Niet alleen in jou, hier en nu, maar ook bij Erasmus, toen en daar. Een reis als voorproeve van de synchroniciteit in de Moriae Encomium, door Desiderius Erasmus in Rotterdam, anno 1511, uitgegeven. Als Lof der Zotheid in een nieuwe vertaling (hier gebruikt) anno 1957 bij de Wereldbibliotheek verschenen; van Mr Dr J.B. Kan het LXVIIe en éen na laatste hoofdstuk. In de twee moderne talen bekend (of onbekend? vraag er je vrienden over de grenzen eens naar!) als L'Eloge de la Folie, of In Praise of Folly. De synchrone tekst van Arthur Kleps, oprichter en ‘Chief Boo Hoo’ van de Neo-American Church verscheen eerder (anno 1967) in Innerspace en maakt deel uit van het Catechism and {==465==} {>>pagina-aanduiding<<} Handboek dezer Nieuwe inheemse (indigenous) Amerikaanse Kerk. ‘To the Happy Few’, volgens het handboek, uitgave van de Kriya Press of the Sri Ram Ashrama, Millbrook, New York, USA. Een God-dronken getuige: Erasmus ‘De hoogste zaligheid voor de mensen is een soort van waanzin. Dit zal zeker nog duidelijker in het oog springen, als ik volgens mijn belofte in weinig woorden aantoon, dat de hemelse beloning niets anders is dan een soort van waanzin. Bedenkt daarom in de eerste plaats, dat Plato reeds eenmaal van iets dergelijks gedroomd heeft, toen hij de razernij der verliefden allergelukkigst noemde. Immers wie hevig bemint, leeft niet meer in zich, maar in hetgeen hij bemint, en hoe verder hij van zichzelf weggaat en daarin verhuist, des te meer neemt zijn vreugde toe. En als de ziel uit het lichaam wenst weg te reizen en haar organen niet goed gebruikt, dan mag men dit met volle recht razernij noemen. Wat betekenen anders die algemeen gebruikelijke uitdrukkingen: Hij is buiten zichzelf en: kom tot u zelf en: hij is weer tot zichzelf gekomen? Verder, hoe vuriger de liefde, des te groter en gelukkiger is de razernij. Wat zal dat dan wel voor een leven in de hemel zijn, waarnaar de vrome zielen met zo'n innig verlangen zuchten? De geest zal immers het lichaam geheel opslorpen, omdat hij zijn meerdere en sterker is. En dit zal hij des te gemakkelijker doen gedeeltelijk hierom, omdat hij reeds vroeger bij het leven het lichaam voor een dergelijke gedaanteverwisseling gezuiverd en verdund heeft. Verder zal de geest door die hemelse geest op wonderbare wijze opgeslorpt worden, daar deze oneindig veel machtiger is, zodat eindelijk de gehele mens buiten zichzelf zal geraken en op geen andere wijze gelukkig zal zijn dan dat hij, buiten zichzelf geplaatst, iets onuitsprekelijks zal ondervinden van dat hoogste goed, dat alles tot zich trekt. Ofschoon nu dit geluk eerst dán in al zijn volkomenheid de zielen ten deel valt, als aan deze, nadat zij hun vroegere lichamen herkregen hebben, de onsterfelijkheid geschonken wordt, hebben de vromen toch gewoonlijk, omdat hun leven niets anders is dan de overpeinzing en als het ware een afschaduwing van dat leven, ook van die beloning zo nu en dan reeds een voorsmaak. {==466==} {>>pagina-aanduiding<<} Moge dit ook slechts een zeer onaanzienlijk droppeltje zijn, vergeleken met die bron van eeuwig geluk, toch overtreft het verre alle genoegens van het lichaam, zelfs al kwamen alle genietingen van alle mensen ook te gader: zo hoog staat het geestelijke boven het lichamelijke, het onzichtbare boven het zichtbare. Dit is het zeker wat de profeet belooft: Hetgeen het oog niet heeft gezien, en het oor niet heeft gehoord, en in het hart des mensen niet is opgeklommen, hetgeen God bereid heeft dien, die Hem liefhebben. En dit is een vorm van Zotheid, die niet weggenomen wordt bij de overgang in een beter leven, maar veeleer tot voltooiing komt. Zij, wien het gegeven was dit te ondervinden, - het valt natuurlijk slechts zeer weinigen te beurt - lijden aan iets, dat veel overeenkomst heeft met krankzinnigheid; zij spreken enkele vrije onsamenhangende woorden en dat niet op de gewone mensenmanier, maar zij geven geluiden zonder zin, vervolgens verandert telkens de uitdrukking van hun gelaat geheel en al; nu eens zijn zij vrolijk, dan weer neerslachtig, nu eens ziet men hen wenen dan weer lachen, een andere keer zuchten zij: kort en goed, zij zijn in waarheid geheel buiten zichzelf. Daarna, als zij weer tot zichzelf gekomen zijn, zeggen zij niet te weten, waar zij zich bevonden hebben, in of buiten het lichaam, wakend of slapend; wat zij gehoord, wat zij gezien, wat zij gezegd, wat zij gedaan hebben, zij herinneren het zich niet dan als in een nevel en droom; slechts dit weten zij, dat zij zich het gelukkigst gevoelden, zolang zij zo waanzinnig waren. Daarom betreuren zij het, dat zij hun verstand weer hebben teruggekregen, en zij zouden niets ter wereld liever willen dan eeuwig op deze wijze waanzinnig zijn. En dit is, om zo te zeggen, maar een klein voorproefje van hun toekomstig geluk.’ {==467==} {>>pagina-aanduiding<<} Arthur Kleps: Waar Ben Ik? Gelijktijdigheid, synchronicity, is de sleutel tot alle dingen: hierzonder, of zonder een juist begrip daarvoor, is alle visionnaire ervaring niets dan razzematazz, en het helder licht een verblindende gloed - kunstlicht. Ja, er bestaat een samenzwering (plot). Ja - jij en alleen maar jij staat er in het centrum van. Ja, de wereld is magisch, zelfs - als je aandringt en je bent een dwaas als je aandringt - onwerkelijk. Er komen geen ongelukken voor. Alles gebeurt om jou te bevoordelen, vermaken, ontwikkelen, belonen... De LSD-ervaring is een soort spel van vertrouwen, een ‘vlieg nu, betaal later’-plan, behalve voor de enkelingen die de innerlijke betekenis van het geheel hebben doorschouwd; voor hen kan het van alles zijn - verfrissing, korrektie, een politieke manoeuvre, het doet er niet toe wat. Maar als je dit niet begrijpt, zal herhaald LSD-gebruik of zelfs maar éen grote LSD-ervaring veroorzaken, dat dit begrip je de keel binnengestampt zal worden. Het is het Universele Incasso Bureau aan de arbeid. Het wordt van ons allen geëist de wereld te begrijpen, een ‘plot’ te hebben, met andere woorden, en uiteindelijk is slechts éen plot mogelijk. Al het lijden, elke waan is de konsekwentie van de poging dit grote spel te ontkennen, te ontsnappen, of te onderdrukken. Wat we natuurlijk meestal zien is de paranoia of vervolgingswaan, de vertakking in goed & kwaad, God & Duivel. Een samenzwering! (Conspiracy)! Gebeurtenissen nemen een onheilspellend karakter aan, de gewoonste opmerkingen, kranteberichten, tv-reclame, de vlucht van een zwaluw misschien?, alles, alles. Zij (Hij, Het) zweren tegen je samen. Alles buiten (external) is sinister, zelfs God. De wakende man - als onderscheiden van de slaapwandelaar, de robots - die op het uiterlijk de nadruk legt, verkeert in de hel, want, hoewel hij ziet, kan hij niet aanvaarden, moet hij voortdurend blijven vechten om die verschrikkelijke vraag te onderdrukken: waar ben ik? Ja, waar ben ik? Als die vraag oprecht gesteld wordt is er al een antwoord en dan... ben je waar je aan het begin was... je bent een meter gevallen... niets is veranderd (alles is veranderd). In vroeger tijden en andere klimaten was het ongehoord dat iemand zo maar de kundaliniervaring meemaakte, of wordt overstroomd door gelijktijdheid {==468==} {>>pagina-aanduiding<<} (in ruwer vorm ESP), of astrale reizen maakte, zonder enige diepgaande zielezorg, om het mild uit te drukken. Hoewel het zorgen voor de ziel geen garantie voor wijsheid was, diende het desalniettemin tot het uit de weg ruimen van zekere stompzinnige veronderstellingen betreffende de natuur en eigenschappen van de wereld. Ootmoed. Onvolledige afsluiting. Een wetenschappelijke houding, Godzijdank! Niets te ontdekken Heden ten dage denkt elke schooljongen dat hij er alles van afweet. Het is de meest fanatieke tijd in de historie. Alle oppervlakkige mysteries zijn verdwenen. De wonderbaarlijke ingewikkeldheid en uitbundigheid van het heelal betekent niets voor hem, omdat het allemaal kan worden ‘verklaard’. Wat nog erger is, het wordt zodanig verklaard dat men het niet helemaal begrijpt. Ingebouwd in de uitleg is een onderhuidse verzekering dat men het volmaakt zou kunnen begrijpen... als je maar een beetje meer je best deed, wat meer informatie kreeg. Zodat die deur naar eerbied, die eens wijd-open stond, nu dicht is. Misschien uitgezonderd de enkelingen die wél proberen iets, alles ‘volmaakt’ te begrijpen - zij zijn nog steeds tot eerbied en ontzag in staat. De beste mensen van de wetenschap (niet de pseudos) zijn vaak heel ongeciviliseerd en open voor transcendentale ervaringen, om die reden - niet omdat zij akademisch geschoold zijn. Timothy Leary, die vaak funktionneert als een menselijke elektronenmikroskoop kan doen wat hij doet omdat hij heel goed weet dat hij - hoe zal ik het zeggen - niets kan ontdekken dat door hem niet ontdekt kan worden. Hij kan niets ontdekken dat niet ontdekt wenst te worden? Hij kan toch niet iets ontdekken wat vreemd aan Timothy Leary is? Het is onmogelijk dit akkuraat uit te drukken. Maar, in elk geval kan ditzelfde niet gezegd worden van velen die tegenwoordig fantastische LSD-ervaringen hebben. Zij zijn opgesloten in uiterlijkheden, genageld aan het kruis. En tenzij ze eruit geholpen worden - geschokt, zacht geleid - (het doet er niet toe hoe), hoe prachtig hun ervaringen ook mogen zijn - kunstenaars en dichters behoren tot de moeilijkste gevallen - ze zijn op weg naar moeilijkheden. Ik heb het te vaak gezien. Ik houd er niet van zoveel leed te zien. Veel ervan is onnodig. {==469==} {>>pagina-aanduiding<<} Maar éen plot Ik heb enkele suggesties: 1. Een prachtig visioen en twee kwartjes schenken je een kop koffie. Als je met mensen spreekt, die de psychedelische wereld binnenkomen, leg de nadruk op filosofie. 2. Boeken over Zen, van Alan Watts, Leary's Psychedelic Prayers enzovoort zijn betere voorbereiding dan welk artikel, hoe goed ook, over LSD. Als iemand belezen lijkt over LSD, en overigens een analfabeet - pas op! 3. Vestig de aandacht op, en bespreek magische en synchronistische verhoudingen en gebeurtenissen, voor, tijdens en na de sessions. Als je die niet met de wil te pakken kunt krijgen, marihuana of een kleine hoeveelheid LSD helpen. Maak er grappen over! Ontdek interpretaties en verwelkom kontrasterende of alternatieve interpretaties - het hele idee is de ander te demonstreren dat familiariteit met dit soort dingen geen krankzinnigheid veroorzaakt - je kunt er mee leven. 4. De I Tjing, de Tarot, astrologie enzovoort zijn prachtig maar een zware dosering ervan is verkeerd. Er mee rond spelen is beter dan deskundigheid, die bijna altijd plechtig wordt en suggestief voor duistere mysteries & wat al niet. 5. Als je, per geluk, uit het bos bent (bomen zijn bomen) word dan niet onbeschoft. Als iemand bezig is een fundament voor zijn huis te graven, wil hij je hulp met een spade, en niet een heleboel onzin over hoe je het dak moet betegelen. Al deze oogmerken zijn net als de Amerikaanse Marine, ‘ontworpen door genieën voor idioten om mee te werken’, en in zekere zin moedigen zij idiotie aan. Thuisgemaakte plannen zijn waarschijnlijk beter. Trek ‘Autodrop’ boodschappen uit een hoed. Laat 5 of 6 mensen tegelijkertijd en in serie lezen uit prullige lektuur en okkulte werken - geleid door het toeval. Kijk naar televisie met het geluid afgedraaid. Maar éen plot is mogelijk. Maar éen plot is mogelijk. Maar éen plot is mogelijk. De jouwe in Leary: Art Kleps. {==470==} {>>pagina-aanduiding<<} {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} {==471==} {>>pagina-aanduiding<<} O Momom: hoog Tibet Waarin de thuisreis wordt aanvaard. De karavaan trekt verder, de honden blijven blaffend (en soms bijtend...) achter! {==472==} {>>pagina-aanduiding<<} Monument {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} Ik geloof in een God, Akritas Digenis, van dubbele geboorte, strijdend aan de uiterste grenzen, machtig maar niet almachtig, verwikkeld in een eindeloze en smartelijke strijd, opperste heer en meester van alle machten van het licht, zichtbaar zowel als onzichtbaar. Ik geloof in de ontelbare en kortstondige maskers die God door de eeuwen gedragen heeft; en onder hun onophoudelijke en veranderende vervluchting onderscheid ik hun onvergankelijke eenheid. Ik geloof in zijn hard en onophoudelijk gevecht, levensbron voor de planten, de dieren en de mensen, dat de materie temt en bevrucht. Ik geloof in het hart van de mens, ruimte van verharde aarde, waar Akritas dag en nacht kampt met de dood. Te hulp! U roept Heer, en ik heb u gehoord. Voorouders en nakomelingen, alle rassen, de gehele aarde in mij verenigd, allen horen wij uw appèl, met ontzetting, met vreugde. Gelukkig zijn zij, Heer, die u bevrijd hebben, die zich met u samenvoegen, die zeggen: U en ik zijn Eén. En driemaal gezegend zijn zij die zonder te bezwijken het hoogste, het meest verhevene, het afschuwelijke geheim op hun schouders torsen: zelfs die ene bestaat niet. Uit: Nikos Kazantzakis, Ascese. (Vertaling Olivier Boelen.) {==473==} {>>pagina-aanduiding<<} o. Momom: Hoog Tibet De avatar is de periodieke wereldse reïncarnatie in de Hindoe-mythologie van Vishnoe, een der drie goden van de triade Brahma-Shiva-Vishnoe. Elke periodieke aardse cyclus roept zijn eigen ontstaan en verdwijnen op, en in het grote evenwicht van krachten zijn het eeuwige energieën die als kosmische winden in de Zeitgeist beroering teweegbrengen. De ademhaling verandert. De Grote Geest houdt éen ogenblik de adem in. De dag van Brahma. De grote nacht. En. Of. Ziels-verhuizingen. Mindswap: science-fiction die zichzelf postuleert. Het niets rilt, all over. De vis, de schildpad en het zwijn - de eerste drie incarnaties, lang voor de eerste mens. De man-leeuw, op de grens van dag en nacht, buiten en binnen, geen god geen beest - de eerste vogelvrije gestalte. De 5e en 6e avatars in de Treta-yuga - de dwerg Vamana en Parasurama - die zijn moeder doodde met een bijl (uiteraard werd de wens door hem geuit - hij gehoorzaamde het bevel van zijn vader - haar te zien herleven onmiddellijk vervuld en zij werd restored to purity). {==474==} {>>pagina-aanduiding<<} Hare Rama Hare Hare Hare Hare Hare Hare Hare De 7e, nog steeds bezongen, avatar Rama (chandra) vocht met de duivel Ramana om zijn schoonste bezit, Moeder Aarde, met de demonenkoning Ravana. Het klassieke epos de Ramayana bestaat in hoog-poëtische, eeuwige helden-verhalen. The Ramayana of Valmiki - herdichting door de grootste der sanskriet-dichters Valmiki die na diepe meditatie in een visioen het leven van Rama van begin tot eind zag - in een Engelstalige uitgave verzorgd door Hari Prasad Shastri (Shanti Sadan, 29 Chepstow Villas, London W. 11, 1952). Hare Rama. Hare Rama. So long as mountains and rivers have place on the earth, the story of the Ramayana will be told in the world. (Brahma said so.) Verwijzingen naar de strijd tussen duister en licht, die niet aflaat - ook Krishna bevocht de duivel in zijn gestalte van Kansa, opperheerser van een duizendjarig rijk. Krishna is de hartendief, de minnaar, - een gelijktijdig orgasme met 16.018 echtgenoten. Vader, - bij elke vrouw 10 zonen en 1 dochter - de eerste verwerkelijker van ware liefde: de wetenschap dat de ander ook ons lichaam is, die geest, die ziel - liefkozend polijste Brancusi vijftien jaar de zwaan Leda - de eeuwige kus - de heliocentrische danser. De kosmochoreograaf. {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} momomomomomomomomom - vijf minuten lang was Paul Brand dood en ik kon het niet geloven, het kón NU niet waar zijn. Het was niet waar; zijn vader nam afscheid. Kinderen van deze tijd worden geofferd aan de auto, het middel dat tot macht verheven zijn eigen onmenselijke bloeddorst lest... Wáár soms, roep ik, of níet waar? {==475==} {>>pagina-aanduiding<<} Hoe kan ik zien als ik huil? De bovenmeester speelt gitaar bij de Utrechtse Full House. Hare Krishna Hare Krishna. Schenk en ontvang gelukzaligheid. Rechtmatig Onzer. Het verschrikkelijk geheim van The Fool on the Hill. Himalaya ‘Naar Tibet gaan betekent voor mij eerst het verbrijzelen van het Tibet van de ziel, de Himalaya van de ziel in mijn lichaam, om te maken van mijn lichaam een himalaya waarin de geesten van de haat nooit meer toegang zullen hebben. Alle zielen die mij liefhebben zullen, zij ook, andere himalayas zijn naast de mijne en ik zal ze helpen te bestaan tegen de haat die hen heeft willen doen verliezen en die niet heeft opgehouden hen neer te halen. Dit is alle waarheid van mijn geschiedenis en mijn leven. A vous, Antonin Artaud. (Lettres de Rodez).’ Brieven uit het krankzinnigengesticht. Ga in alle wegen tegen de wereld. Go, my songs, to the lonely and nerve-wrecked... Ga, ga vrij: het visioen is een uitgangspunt. Een voorproefje. Buddha de negende avatar; aan het begin van de Kaliyuga. ‘Vishnoe in zijn Boeddha-incarnatie was niet de rechtdoorzee heroieke hooghouder van de deugd, maar eerder de dwalende (devious) advocaat van de duivel, die ideeen propageerde die tot slechtheid zouden leiden en de tegenstanders der goden verzwakken, zodat zij uiteindelijk verwoest zouden worden of voor hun zieleheil moesten terugkeren naar hun oude geloof in de traditionele goden.’ Veronica Ions: Indian Mythology. Pfann. {==476==} {>>pagina-aanduiding<<} Christenen, ontwaakt! Er is slechts éen God, maar hij leeft, onder Alle namen. Elke naam is maar een symbool. Elk woord een aanslag op de diepste stilten van de grootste geheimen. Waar het licht nog niet is uitgebalanceerd in kleuren. Waar de stilte nog niet werd verbroken door de zeven grondtonen, ieder met hun eigen octaven. Waar de vorm nog niet is, waar het worden niet hoeft, het zijn is uitgespeeld, het spel lila heet - de dans rond de bronnen van alle energie, waarvandaan wij komen, en waarheen wij gaan. Een kosmisch orgasme Word wakker. Kom klaar. De volgende ronde wacht. Wachten is niet langer. Het spel heet gebeuren. Van nu af elke daad een evenement, een vorm in een omgeving, een happening alleen door jouw ogen betrapt. Zoek de andere ogen. Ook zij kijken hun ogen uit. Naar de geboorte, die een einde betekent. Doortocht naar de volgende baarmoeder. Almoeder. De wind van verandering blaast - dansenden voelen het eerst: daarom is de jeugd aan de toekomst toe - hoeveel ouders die niets achterlaten? Ga, in vrede. Je wordt gered. ‘De tiende en laatste incarnatie van Vishnoe is nog komende.’ Speel maar. Het zal je tijd wel duren. Waar is Jezus Christus, geheten Krishna? Het wacht in je. Buiten is niets te ontdekken, dat niet geheel en al van jezelf is. Als je je maar op je tenen tilt, als je je handen maar uitstrekt, als je maar laat komen. {==477==} {>>pagina-aanduiding<<} Er is niets belangrijkers dan het laten komen. Laat toch komen. In Godsnaam, verzet je niet. {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} Je zult door je eigen angsten omlaaggesleurd worden in een hel, waarvan geen psychiater ter wereld weet heeft. Weet dat het een prachtig verhaal heeft, de gehele kosmos, op jouw ingewanden, zenuwen, handlijnen, horoskoop neergetekend. Verbeeldingskracht, gevoed door herinnering. De eeuwige herinnering: een foto waar alles op staat. Je hebt vrienden. Dit is een groepsfoto. ‘The picture shows that we're all right.’ The Stones. Krishna, Dionysisch. De grote genieter. King among men. ‘De mens komt te voorschijn uit zijn lichamelijke identificatie om zijn werkelijke vorm aan te nemen bij het bereiken van de grote verlichting. Deze mens is de beste tussen de mensen. Hij leeft als een koning - etend, spelend, genietend van vrouwen, eigendommen, en familie - zonder identificatie met het lichaam.’ (Uit de Chandogya Upanishad, aangehaald bij Alan Watts Psychotherapy East and West, voor medeminnaars.) {==478==} {>>pagina-aanduiding<<} Gegroet, vriend, natuur, levende liefde! Met wat hulp van vrienden uit de Libanon, Pakistan, Turkije en Noord-Afrika was deze dwaas niet tot zijn begin gekomen, en als ik deze laatste der eerste zomerdagen niet de geur van Nepalees gras had ingeademd, was ik blijven haken aan de weeromstuit - deze schizofrene double-bind. Als je in andermans handen valt, moet je er zelf weer uitkomen. Wie zich zwak maakt wordt sterk. tao: water sterker dan steen. Het witte paard van Vishnoe's tiende avatarische verschijning heet Kalki - op dit paard zal Vishnoe door de wereld rijden, met uitgestrekte armen het getrokken zwaard meevoerend, gloeiend als een komeet. Hij zal de totale vernietiging van de bozen volbrengen en de hernieuwing van de schepping en de herleving van de deugd voorbereiden in de volgende Mahayuga. Welke ontknoping zou een ánder nú in jouw handen kunnen leggen? Moet je niet eerst zelf de planetaire betekenis van je bestaan veroveren? De kennis van het licht, de kleuren en de vormen? Er is geen andere wetenschap dan die van je eigen zintuigen. En daaraan voorbij. Als je uit wil vinden waar het allemaal om gaat moet je je zelf de juiste vragen blijven stellen. Slechts de stilte aanvaardt alle antwoorden glimlachend. Is het zo? Is het niet zo? Slechts de natuur kan je een les geven. {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} De sterren. De seizoenen. Eeuwige wandelgangen. Het klimaat van de mens. Zijn samenleven, op ver- {==479==} {>>pagina-aanduiding<<} schillende ooghoogten. En diepten. Ik leg mijn mantel af, ik breng papieren op een andere plaats over, - onbesproken gelaten velerlei nieuws van gene zijde: Frederik van Eeden, Jozef Rulofs en de vele andere uitzinnigen, die de wereld kunnen redden. Als je het maar wist! Als je het maar wil weten! Weg zwarte magie. Weg spinnewebben. Terug naar het koekoeksnest met de bijgeloven. Leve de mythen, waarin jouw sprookje en het mijne. De nachtmerrie overleefd. Goedenmorgen, weledelgeboren lezer. Je staat in je schoenen, en je hebt de overnachting volbracht. Er zit veel licht in de tijden. Vraag maar. Vraag maar. Vraag maar. Grigi. Voedoe. Dr John the Night-Tripper. The Process, {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} de gruwels en verschrikkingen - Weg nachtmerrie, leve de witte prinsen van de vrede. Dit is een boek over mijn vrijetijdsbesteding, die mens heet. Het zijn mijn vrije uren die ik je geef. Het is mijn vrijheid, die zich laat delen. Het zijn mijn woorden die branden van verlangen naar jouw vrijheid. Ga door mijn vuur. Brandende levenstekens. Ik verwoord je. Jij bent mijn antwoord. Weergaloos: jij. Ik stel geen vragen. Mij gewordt het weten. Wie zich laat leiden, wordt zijn eigen meester. Intuïtie is een ingeslagen weg. Er is geen weg terug. Je kunt altijd opnieuw beginnen. Schipper, mag ik overvaren? Er is geen godsdienst hoger dan de waarheid. Luister maar. Luister maar. Elke vroege morgen, {==480==} {>>pagina-aanduiding<<} bij de dageraad, het vrij toegankelijk gratis konsert van de vogels. Alle vogels ter wereld. Je bent niet alleen. Laat je dat gezegd worden. Door een tijdgenoot. Het bondgenootschap van de adem. Chemisch zuiveren. De natuurlijke harmonie. Of: Wat er aan voorafgaat. En/of: Wat er staat te gebeuren. Ik blijf het bijhouden. Als ik aan woorden niet meer genoeg heb, kom ik als licht bij je binnen. Houd je vensters open. Blijf niet buiten staan. Liefde is registratie. Het voedsel der herinnering. Geen body lotion zo zacht als een levende huid. Sidder in de aanraking. Zoek het zoete vlees dat geest omvat. Streel, koester, verrijk. Fluister: Ik heb je lief. Laat het zien. Je ogen dragen zielezaad. Wij zijn nergens mee bezig. In wezen gaat het om niets. Koester geen enkele illusie. Het is gemakkelijk in slaap te vallen, vooral wanneer je denkt niet te hoeven vechten voor je leven. Ik kan je geen enkele raad geven. Mijn wijsheid {==481==} {>>pagina-aanduiding<<} is jouw dwaasheid. En het omgekeerde is even waar. Het monster van Frankenstein is van plastic, leeft niet vanuit de eigen levende adem, maar blaast surrogaat in en uit. Blijf vals van echt onderscheiden. Je hebt gelijk. Gooi je voor de zwijnen. Geef de reis terug niet op. Boven de Sfinx ga ik dromen. Er zal nog zoveel komen. Laat het gebeuren gastvrij blijven. Blijf open staan voor buitenstaanders: zij hebben verre verhalen, die jou betreffen. Langs 's heren wegen is de mens onderweg. Hij ziet er misschien anders uit dan jij, maar jij bent hem. {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} Amsterdam, juni '67-juli '68. {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} {==482==} {>>pagina-aanduiding<<} De tarot als naam nederlands engels frans duits 1 De Tovenaar (De Magiër) The Magician (The Juggler) Le Bateleur Der Magier 2 De Hogepriesteres The High Priestess La Papesse Die Hohepriesterin 3 De Keizerin The Empress L'Impératrice Die Herrscherrin 4 De Keizer The Emperor L'Empereur Der Herrscher 5 De Paus (De Hiërofant) The Pope Le Pape Der Hohepriester 6 De Minnenden (De Liefde) The Lovers L'Amoureux Entscheidung 7 De Zegewagen The Chariot Le Chariot Wagen des Osiris 8 De Gerechtigheid Justice La Justice Gerechtigkeit 9 De Kluizenaar (De Pelgrim) The Hermit L'Hermite Der Weise 10 Het Wiel des Levens (Het Rad van Fortuin) The Wheel of Fortune La Roue de Fortune Das Rad des Lebens 11 De Kracht Strength La Force Macht, Magische Kräfte 12 De Gehangene The Hanged Man Le Pendu Prüfung {==483==} {>>pagina-aanduiding<<} 13 De Maaiende Dood Death La Mort Der Tod 14 Matigheid (De Verandering) Temperance La Tempérance Wiederverkörperung 15 De Duivel The Devil Le Diable Der Schwarzmagier 16 De Getroffen Toren The Tower La Maison Dieu Zerstörung 17 De Ster(ren) The Stars Les Etoiles Die Sterne, Erlösung 18 De Maan (De Viersprong) The Moon La Lune Der Mond 19 De Zon (De Vreugde) The Sun Le Soleil Sonne des Osiris 20 Het Oordeel Judgment Le Jugement Unsterblichkeit 21 De Wereld (De Overwinning) The World Le Monde Alles in Allem o De Dwaas (De Joker) The Fool Le Mât Der Narr Astrologische duiding: resp. Ram, Stier, Tweeling, Kreeft, Leeuw, Maagd, Weegschaal, Schorpioen, Boogschutter, Steenbok, Waterman, Vissen, Saturnus, Jupiter, Mars, Uranus, Venus, Maan, Zon, Neptunus, Pluto. {==484==} {>>pagina-aanduiding<<} Wie, wat, waar? Abramelin de Magiër 221 Achterberg, Gerrit 239 Acid 26, 28, 119, 136, 312, 331, 386, 405, 433, 467 Adam 220 Adept, de 257, 375, 382 Adler, Vera Stanley 258/261 Adrenaline 405 Agrippa, Cornelius 215 Akawaio-Indianen 142/3 Alex, Hans 343 Alleau, René 457 Alpert, Richard 283 Andere Krant, De 122, 229, 255 Anderson, Chester 405 Angst, de 208 Apocalypse 164/5 Appolonius van Tyana 215 Aquarius 107, 251, 259 Arcanum (mv Arcana) 382 are (Association for Research & Enlightenment) 426 Aristeides 215 Aristoteles 143 Armando 32 A-rosh 75 Artaud, Antonin 135, 139, 141, 189/90, 301, 475 Ascese 472 Astrologie 483 Autosalvage 338 Avatar 94, 460/4, 473 Avenue 128 Baba: zie Meher Baba Backster, Cleve 128/130 Bacon, Roger 215, 326 Bailey, Alice A. 264/5 Bardon, Franz 381/3 Barker, Elsa 80 Baschwitz, Kurt 115 Baudelaire, Charles 135, 430 Beck, Julian 36 Becker, Howard S. 344 Bergier, Jacques 273 Bergson, Henri 135 Bernardino de Sahagun, broeder 216 Berne, Eric 305 Beverwyck, Johan van 395 Bewustzijn 35, 52, 105, 120, 126, 133, 214, 276, 434, 446, 477 Bhagavad-Ghita 71, 335 Bhaktivedanta, Swami 293, 367 Bibeb 166 Blake, William 138 Boeddha 10, 202, 312, 431, 475 Boehme, Jacob 345, 456 Boelen, Olivier 415 Boerwinkel, F. 329 Bradbury, Ray 10 Brakel Buys, R. van 89 Brancusi, Constantin 474 Brand, Paul 474 bres (Planète) 101, 425, 426 Breton, André 157, 360, 381 Briejèr, C.J. 109 Brown, Norman A. 17, 151, 164, 195, 339 Brunton, Paul 314 Brusse, Jan 424 Buber, Martin 82, 105, 262 Buch, Leopold de 109 Bucke, R.M. 456 Buckminster Fuller, R. 232 Bulthuis, Rico 73 Burbank, Luther 131 Burnes, Robert 98 Burroughs, William S. 207, 274 Butt, Audrey 141 Byrds, The 144, 439 Caillois, Roger 393 Canetti, Elias 115 Cannabis sativa, L. 28, 345, 391, 400, 416, 434, 469 Carlson, Gene 304/5 {==485==} {>>pagina-aanduiding<<} Carmichael, Stokely 55 Carmiggelt, Simon 64 Case, Paul Foster 335, 336, 393, 456 Cayce, Edgar 427 Center Letter, The 277 Centre, The 278 Chacras 43, 84, 162, 167, 217, 375, 432, 465 Clay, Melvin 188/9 Cohen, Sidney 136/8 Conan Doyle, Sir Arthur 135 Constant (Nieuwenhuys) 139 Cornets de Groot, R. 272 Corso, Gregory 10, 68 Cremer, Jan 33 Crowley, Aleister 221 Daumal, René 58, 280/3 Davidson, Steve: zie Steve, Made in Da Vinci, Leonardo 98, 106 Davis, Gary 185/6 Dead, The Grateful 314 Delta-mystiek 50, 91, 105, 109, 112, 152, 159, 162, 172, 239, 244, 252, 254, 256 Deshimaru, Taisen Y. 421 Diana, Italo de 70, 140 Diggers, The 156 Djalalalu'ddin: zie Rumi Dodenboeken, de 71, 283, 314 Donovan 99 Dood, de 55, 80, 133, 441, 444 Ducasse, Isidore: zie Lautréamont Dylan, Bob 48, 99, 223, 292 Ecologie 52, 276, 339 Eddington, Sir Arthur 131 Edison 142 Eeden, Frederik van 80, 105, 244, 478 Eenzaamheid 206 Eerenbeemt, Noud van den 213/22, 336 Egas, C. 158/9 Ei, Het 305 Einstein, Albert 25 Eleusis 215 Elsevier's Weekblad 128, 424 Epton, Nina 141 Erasmus, Desiderius 141, 465/6 Esquire 52 Evans-Wentz, W.Y. 283 evo (East Village Other) 156, 410, 434 Finkenaugen 140 Flammarion, Camille 313 Fourrier, Charles 65, 157 Franciscus van Assisië 215 Frankenstein 480 Freud, Sigmund 55, 240 Froe, A. de 244 Full House, The 475 Gandalf's Garden 278 Gandhi, Mahatma 191, 263 Gautier, Théophile 135 Gébelin, Antoine Court de 75 Gilbert-Lecomte, Roger 282 Ginsberg, Allen 57, 87, 127, 365 Gnaoua 142 God 10, 27, 49, 50, 88, 114, 117, 189, 210/1, 220, 227, 241, 314/5, 325, 363, 441, 459, 463, 465, 476 Goethe 239 Gog & Magog 262 Gogh, Vincent van 190 Goldsmith, Barbara 342 Graalridders, de 222 Grimaud, B.-P. 70 Groff, Dr. Stephen H. 151 Grogan, Emmett 156 Guénon, René 157, 457 Guevara, Ernesto Che 238 Gurdjieff, George 182, 452 Hamlyn, Paul 100 Hammarskjöld, Dag 459 Hannibal 144 {==486==} {>>pagina-aanduiding<<} Hans Alex: zie Alex, Hans Happenings 185, 310 Harten, Jaap 365 Hassan i Sabah 273, 275 Heard, Gerard 135, 137 Hegel 157, 339, 435 Hendrix, Jimi 144, 146 Heraclites 157 Hermes Trismegistos 75, 215 Hermetiek 75, 144, 222, 248, 431 Herodotus 400 Hesse, Hermann 49, 295 Hesselbach, Arthur 311 Hills, Christopher 278 Hippie Papers, the 127 Hippocrates 403/4 Hitler, Adolf 144 Hitweek 177 Hofmans, Greet 91 Hoopen, Peter ten 136 Hopkins, Jerry 127 Huxley, Aldous 26, 128, 135, 350 Huxley, Julian 128 Huysmans, Maurice 135 Iambichlos 215 Ibn Hazm 64 ifif (International Federation for Internal Freedom) 227/8 Inayat Khan, Hazrat 87/8 Indian Mythology 100/1 Innerspace 464 International Times (IT) 122 Ions, Veronica 101, 104, 475 Iqbal 456 I Tjing 71, 101, 406, 422, 469 Ja! 279 James, William 133, 456 Jeffries, Robert J. 126 Jezus (Christus) 89, 91, 93, 117, 156, 183, 221, 258, 271, 295/6, 312, 320, 331, 357, 384, 432, 476 Jodjana, Mas Raden Ayou 85 Johannes van het Kruis 167, 215 John the Nighttripper, Dr 479 Jones, Mr 223 Jung, Carl Gustav 107, 135, 184 Kali Yoega 103, 475 Kalki 178 Kaufmann, Richard 128 Kazantzakis, Nikos 472 Kennedy, John F 226 Kekeion 215 Kerouac, Jack 415 King, Martin Luther 108, 112 Kistemaker, J. 186/7, 423 Kleps, Arthur 467/9 Kobler, John 128/30 Koestler, Arthur 135, 425 Kooy, J. 50 Kouwer, B. 244, 345/9 Krassner, Paul 287 Krishna 293, 335, 473, 477 Krishna Consciousness 293 Krishnamurti 12, 139, 314, 365, 384 Kroesjev 17 Kronkel: zie Carmiggelt, Simon kru 442 Kupferberg, Tuli 438 Laing, R.D. 70, 214, 252 Lake, Emmert 432/4 Landauer, Gustav 105 Lao Tse 143, 295, 431 Lautréamont 82, 268/9 Lawrence, D H. 380 Leary, Timothy 40, 55, 119/22, 127, 235, 283, 349, 365, 409, 468 Leer, Van (Foundation) 327 Leonardo: zie Da Vinci Lévi, Eliphas 81 Lieshout, Peter van 255 Lietaert Peerbolte, M. 106, 134/5 Lila 151 Littlewood, Jill 297 Lodeizen, Hans 112 {==487==} {>>pagina-aanduiding<<} Lorsch, Mike 418 Lou 50 LSD-25: zie Acid Lovell, Sir Bernard 259, 261 Ludemann, Johan Christ. 400 Lupasco, Stéphane 157 Luyken, Jan 162 Lyman, Mel 93/5 Macrobiotiek 418/423 Maeterlinck, Maurice 135 Maharishi Mahesh Yogi 364, 371, 432 Maharshi, Bhagavan Ramana 368/9 Mahatma, The Letters 257, 372, 415 Mahayuga 473/8 Mailer, Norman 347/8 Malina, Judith 36 Marihuana: zie Cannabis sativa Marteau, Paul 70 Mashnawi 89 Maslow, Abraham 138 m.c. 375/7 McLuhan, Marshall 73/4, 151, 169 325/6 Mede 215 Meer, B. van der 431 Meher Baba 432, 460/4 Merton, Thomas 276 Methorst, Harry 384 Metzner, Ralph 40, 283 Meyer Greiner, Machteld 301 Mijn, Aart van der 91 Michaux, Henri 53, 135 Michel, Aimé 425 Miller, Henry 380 Mohammed 99 Moksha 138 Momom 473 Mookerjee, Ajit 85 Morgan, Douglas 174 Morya, Master 372/3 Mulisch, Harry 270 Muller, Marten 172/3 Murray, Gilbert 135 Murray, Muzz 278 Neo-American Church 464 New Experimental College 299 Nielsen, Aage Rosendal 299 Nietzsche, Friedrich 189 Nin, Anaïs 301 Nomad, Ali 456 Ohsawa, Sensei Sakurazawa 421/3 om 56, 102, 109, 122, 244, 416 Opium 396/400 Oracle, The San Francisco 127, 195, 305 Orde der Verdraagzamen, de 275 Ostayen, Paul van 135 Other Scenes 410 Ouseley, Rev. G.J. 359 Ouspensky, P.D. 452, 456 oz 410 Paloczi-Hervath, George 244 Paracelsus 105, 215 Parampanthi, Swami P. 374 Parasumara 473 Parool, Het 17, 50, 64, 92, 109, 367 Patanjali 361 Paulhan, Jean 70 Pauling, Linus 150 Paulus 356 Pauwels, Louis 273 Pavese, Césare 191, 328 Peyote 190 Pfann 101 Pic-Up 245 Pink Floyd, The 144 Plato 174, 431, 465 Plautarchus 215, 336 Playboy Magazine 126, 232, 344, 445/6 Poe, Edgar Allen 135 Poëzie 59, 87, 268, 427 Pop 51, 103 {==488==} {>>pagina-aanduiding<<} Postma, Drs J. 329/31 Pot: zie Marihuana Process, The 479 Pryse, James Morgan 330 Psychedelica: zie Acid Psychics International 134 Psycho-Cybernetica 134/5 Psycho-Synthese 260, 432 Ram, Subri 372 Rama 475 Ramakrishna 312, 369 Rathenau, Walter 105 Realist, The 287 Reinhardt, Ad 328 Reiser, Oliver 14, 70, 111, 133, 136, 261 Rhine, Prof. J.B. 128 Rietdijk, C.W. 112, 128, 324 Rifkin, Danny 314 Rijckenborgh, J. van 183, 249 Rimbaud, Arthur 135, 157, 189, 305, 427 Rochefort, Henri 438 Rodin, Auguste 168 Rolland, Romain 370 Ropp, Robert S. De 450/2 Rozekruisers 183, 216, 248 Rulofs, Jozef 478 Rumi, Djalalu'ddin 89 Sabbat 459 Sadgurus 463 Sahasrara 222 Saint Martin 313 Salomé, Lou 55 Samadhi 138, 222, 361 Sandburg, Carl 334 Sartre, Jean-Paul 285 Satan's Likkepot 216 Satori 138 Saturday Evening Post, The 128 Satyananda Sarawati, Swami 371 Schaardenburg, Lineke van 252 Schermerhorn, Ir W. 166 Schierbeek, Bert 180 Schoenfeld, Dr Eugene 404 Schouten, Ronald 279 Schultz, Prof. J.H. 349 Seligmann, Kurt 74 Sfinx 480 Shankar, Ravi 364 Sigma 113, 144, 165, 168, 227/8, 386 Silesius, Angelus 210/1 Sinclair, Upton 135 Singer, Aubrey 446/9 Singh, Maharaj Charan 414 Situationnisme 139, 168 Slauerhoff, J.J. 135, 269 Slegte, De 100 Smaragden Tafel, De 248 Snyder, Gary 127 Socrates 373 Soefi, de leer 89/91, 425 Solanis, Valerie 342 Soma 24, 215, 368 Spiegel, Der 441 spot (Society for the Protection of Truth) 156, 228, 439 Stekel, Wilhelm 135 Steve, Made in 56, 102, 109 Stones, The Rolling 477 Subramunya, Master 371 Surrealisme 74, 157, 269 Suzuki, Daisetz Teitaro 438 Swanandashram, Swami Yogiraj 366 Swedenborg 373 Szasz, Thomas 452 Tagore, Rabindranath 10, 28, 195 Tantra 84, 162 Tao Te Tjing 71, 478 Tarot, De 62, 70/75, 81, 100, 140, 222, 381, 393/5 Teilhard de Chardin, Pierre 83, 103, 196, 261, 314 Telegraaf, de 54 Televisie 446 Tenhaeff, Prof, W.H.C. 426 {==489==} {>>pagina-aanduiding<<} Tennyson, Lord Alfred 456 Theosofie 375 Theresia van Avilla 215 Thoreau, Henry 340 Thot-Hermes: zie Hermes Tibet 10, 71, 283, 359 Townshend, Peter 432 Toynbee, Prof. Arnold 445 Trances 101, 141/4 Triskedacofobie 287 Trocchi, Alexander 105, 139 ufo's (Unidentified Flying Objects) 107 unesco 128 ups (Underground Press Syndicate) 127, 229/30, 255 U Thant 370 Vaida Vovoed, Z.M. 424 Valmiki 475 Vamana 473 Vancrevel, Laurens D. 269 Vanvugt, Ewald 252/3 Vishnoe 473/6, 478 Vivekananda, Swami 200, 456 Vlek, Hans 255 Vreydenberger, F. 434/5 Vrij Nederland (VN) 50, 166, 252 Warhol, Andy 341 Watts, Alan 27, 59, 70, 127, 310, 315, 469, 477 Wavell, Stewart 141 Weiss, Dr A.P. 133 Wereldwachters 258 Werkelijkheid, de 204 Werkgroep 2000 196, 328 Wigmore, Dr Ann 260 Willem 416 Wilson, Colin 191 Winkelmann, Joachim 70 Wirth, Oswald 393/5 Wood, Dr Ernest 362 World Union Fellowship 259 Xoelapepel 311 Yes: zie Ja! Yoga 10, 361 Yogananda, Paramhansa 131, 362 Zaddik, de 244 Zigeuners 424 Zon 153, 415/425 Zonnejaar, het 423 {====} {>>pagina-aanduiding<<} {====} {>>pagina-aanduiding<<} {==binnenkant achterplat==} {>>pagina-aanduiding<<} {==achterplat==} {>>pagina-aanduiding<<} {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} Wat zijn visionnaire ervaringen? Ooggetuigen aan het woord. Zij zijn er geweest, genoten de voorproeven van de vrijheid, zij komen terug, om je te instrueren en te leiden - als JIJ dat wilt. Meesters, zieleherders, bondgenoten, aller tijden - vooral die van nu, de lévende. De gouden wegen tot een nieuwe zonnetijd, de eigen tijd. Bevrijding van overheden: tegen de diktatuur van de priester, de politicus, de expert. Vereenvoudigd & verbeeld aan de hand van 22 Tarot-rollenspelers; eeuwige archetypen, eigentijdse mythen. Voorvallen en toekomstigheden. Muziek en poëzie: klank, kleur, vorm. Van de vrije val en andere beweegredenen, kinergetieken en synesthesieën. Meditatieve teksten. Voor de heldere dag. Voor de zwarte nacht. Voor je sterfbed. Voor in de wieg van de nieuwe mens. Voor niets. VREDE. SIMON VINKENOOG {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} {== afbeelding ==} {>>afbeelding<<} * Life, Time, Fortune - uitgaven van het time, Inc. concern, New York.