20
38 Ende Pharao gheboodt [sijnen] mannen van wegen hem, ende sy geleydden hem, ende sijne huysvrouwe, ende alles wat hy hadde.
|
-
1
- T.w. eer hy uyt Chaldea vertrocken was: want dit bevel Godes was de oorsake sijner verhuysinghe uyt Chaldea, eer hy noch wiste, waer hy henen trecken soude; het welck hem daer nae is gheopenbaert. siet bov. cap. 11. vers 31. Vergel. hier mede Act. 7.3, 4.
-
2
- Hebr. Gaet voor u: ofte, gaet u, D. tot uwen besten, alsoo onder 22.2. Item, vlied voor u, ond. 27. vers 43. onderkendt voor u, onder 31.32. doch anders is dit woordeken u, dickwils in de Hebr. tale als een overtollig byvoeghsel, gelijck het sommighe hier oock verstaen.
-
a
- Actor. 7.3. Hebr. 11.8.
-
3
- Hy en noemt geen landt, om aldus Abrams geloove, ghehoorsaemheyt, ende geduldt door beproevinge te oeffenen ende openbaer te maken.
-
4
- Niet alleen ten aensien van de veelheydt der menschen, der welcker Vader ghy sult wesen nae den vleesche, maer oock ten aensien van hare weerdigheydt, om datse mijn volck ende eygendom sullen zijn, welcker vader ghy sult zijn nae den geest, Rom. 4. versen 11, 12, 16, 17. ende c. 9. versen 6, 7, 8. Galat. 3.7.
-
5
- De zegeninghe Godes betekent allerley weldaedt, ofte in ’t ghemeyn lichamelicke, ende geestelicke, aertsche ende hemelsche, tijdelicke ende eeuwige, ond. 24.1. Deut. 28.2, 3, 4, etc. ofte in’t bysonder eenige der selver, bov. 1.22, 28. ond. 39.5. Deut. 7.13. Ephes. 1.3.
-
6
- Soo gantsch seer gezegent, dat ghy niet alleen in u selven mijnen zegen besitten sult, maer dat oock deselve zegen door u zaedt over ontallicke andere uytgespreydt sal worden.
-
b
- Genes. 18.18. ende 22.18. ende 26.4. Actor. 3.25. Gal. 3.8.
-
7
- D. in uwen zade, ond. 22.18. ende 26.4. ende 28.14. welck zaedt is Christus, Galat. 3.16. die uyt Abrahams zaedt na den vleesche moeste voort komen, Matth. 1.1. om alle ware geloovige, welcker vader Abraham is, de eeuwige zegeninge te verwerven, ende mede te deylen, Galat. 3.28, 29. And. met u, T.w. door het gheloove in Christum, gelijck Galat. 3.8, 9. in u, wordt uytgeleydt, met Abraham. Siet oock Rom. 4.11, 12, 16.
-
8
- Hebr. Een soon van vijf jaren, ende tseventigh jaer.
-
9
- Daer hy te voren met sijnen vader Terah uyt Chaldea gekomen was, bov. 11.31.
-
10
- Dit zijn als eerstelingen van den beloofden zegen, die Abram ende de sijne, ontfangen hebben in Haran. Het Hebr. woort begrijpt in sich allerley goederen, het zy vee, ofte gelt, ende huysraet.
-
11
- D. menschen van dienstbare conditie, die hy verovert hadde, ende die voorts uyt deselve geboren waren: want Abraham en hadde doe noch geene kinderen. Het Hebr. woort hier overgeset zielen, wort soo genomen voor menschen ofte persoonen, ond. 17.14. Exod. 12.15. Levit. 2.1. Numer. 23.10. Deuter. 24.7. Iudic. 16.30. Marc. 3.4, etc.
-
12
- Van de palen deses lants, (genaemt naderhant Palestina, ende het beloofde lant, om dattet Abrams nakomelingen belooft wert, ond. 7.) siet bov. 10.19. ende de aenteeck.
-
13
- Hebr. Schechem, gelegen in ’t midden van’t lant Canaan, in het geberghte Ephraim, Ios. 21.21. Iudic. 8.31. 1.Chron. 6.67. Actor. 7.16. anders genaemt Sichar, Ioan. 4.5.
-
14
- And. het effen veldt. siet Deut. 11.30. want het Hebr. woort dit beyde beteeckent.
-
15
- Dit kan zijn de naem eenes mans, van welcken dese plaetse also genoemt wort.
-
16
- Hebr. de Canaaniter, een vervloeckt afgodisch, ende godtloos volck, afkomstigh van Canaan, Chams sone. siet Zach. 14.21.
-
d
- Bov. 10.18, 19. ende 13.7.
-
17
- Om door eene nieuwe openbaringe Abram in’t geloove te verstercken, die ’t lant bewoont sagh met Canaaniten.
-
e
- Ond. 13.15. ende 15.18 ende 17.8. ende 24.7. ende 26.4. Deut. 34.4.
-
18
- T.w. om aldaer offerhanden, gebeden, ende danckseggingen te doen; ende den geheelen uyterlicken Godesdienst onder de sijne tegen de afgoderije der Canaaniten te oeffenen: ’t welcke geheeten wort; den name des Heeren aenroepen. siet vers 8. ende bov. 4.26.
-
19
- Eene stadt gelegen in’t lant, dat den stam Benjamins daer na toe gevallen is, ende aldus eerst genoemt van Iacob, reysende na Mesopotamien, maer voor dien tijt geheeten Luz, ond. 28. 19.
-
20
- Hebr. Zee. Hier door wort het Westen verstaen, om dat de westzijde van Canaan aen de zee gelegen was. siet ond. 13.14. ende 28.14. Num. 3.23. Deut. 3.27, etc.
-
21
- Eene stadt des lants Canaan, in den stam Benjamins oostwaert van Bethel gelegen. siet Ios. 7.2.
-
22
- Siet bov. 4. op vers 26.
-
23
- D. allengskens, ende gheduyrighlick voort reysende.
-
24
- Hier wordt Abrams vertrouwen beproeft.
-
25
- T.w. Canaan, ’t welcke wel vruchtbaer was, Deut. 8. versen 7, 8. maer nu om der inwoonderen boosheydt met onvruchtbaerheydt gestraft, Psal. 107.34.
-
26
- Verstaende dat hy om Godt niet te versoecken, wel voor eenen tijdt mochte vertrecken, om desen dieren tijdt te ontgaen.
-
27
- Een lant in het Hebreeusch genoemt Mitsraim, van Mitsraim de sone Chams, ghelegen in Africa, palende Oostwaert aen de roode Zee, ende een deel van Arabien: Zuydwaert aen Ethiopien, Westwaert aen Libyen, ende Noordtwaert aen de Midlantsche Zee; seer wel bekent in de H. Schrift, ond. 13.10. ende 39. vers 1, etc.
-
28
- Hier valt Abram in vleeschlicke vreese: daer hy wel behoorde sijnen Godt vertrouwt te hebben.
-
29
- D. mijn persoone. siet bov. op vers 5.
-
30
- D. de voornaemste Heeren, Edel-lieden, ende Officieren van Pharaos Hof: hoedanige gemeynlick soecken met sulcke diensten hare Princen te behagen.
-
31
- Een ghemeyne tytel aller Koningen van Egypten, dien sy behouden hebben, tot dat sy naderhant den name van Ptolomaeus bekomen hebben.
-
32
- Niet tot den Koningh, maer tot het Konincklicke Vrouwen-getimmer, om aldaer nae de wijse des lants toebereydt te worden tegens dat de Koningh haer tot sijne huysvrouwe soude nemen. siet Esth. 2.8, 9. tusschen des droegh Godt sorge voor Abram, ende sijner huysvrouwen kuysheyt.
-
33
- T.w. om geleydt te worden na Pharaos huys. De Hebreen begrijpen dickwils onder een woort de beteeckeninge van noch een ander: gelijck hier ende elders geschiedt met het woordt Lakach, nemen. Siet ond. 18.4. ende 24.22. ende 27.13. als oock met andere woorden. Siet onder 18.7. Psal. 143.3. Ezech. 28.16.
-
34
- Om dat hyse voorgenomen hadde te trouwen, ende dat liever met Abrams vriendtschap, dan onwille.
-
35
- Onder de woorden van schapen ende runderen, wort allerley kleyn, ende groot vee begrepen. also ond. 13. vers 5. ende 20.14. ende 26.14, etc. siet oock Levit. 1. op vers 2.
-
36
- Wat dit voor plagen geweest zijn, is onseker: het is seker datse gedient hebben, soo wel om te verhinderen de schendinge van Sarai, als om dese daedt des Koninghs ende sijnes huyses te straffen.
-
37
- Pharao wiste dit nu, sonder twijffel eensdeels uyt de hoedanigheyt sijner plage, ende de wroeginge sijner conscientie; eensdeels uyt de ingevinge, ende openbaringe Godes, gelijck op eenen anderen tijdt met Abimelech gheschiedt is, ond. 20.3.
-
38
- Hier en staet niet dat Abram eenige woorden van onschuldt gebruyckt heeft, alsoo hy sonder twijffel sijne swackheydt, ende onbedachtheydt gevoelde, ende bekende; als oock eene bysondere genade des Heeren, die hy merckte in het Goddelick beleydt deser sake.
|