| |
| |
| |
Boaz handelt voor ’t gerichte met den anderen bloetvrient, die nader was dan hy, of hy sijn recht van lossinge wil gebruycken, ende Ruth trouwen, ofte niet, vers 1, etc. Als die dat weygerde, ende sijn recht af stont, neemt Boaz het gerichte ende het volck tot getuygen, ende met geluckwenschinge aller omstanderen, trouwt hy Ruth, 6. die hem baert Obed, Davids grootvader, 13. Geslacht-register van Perez tot op David, 18.
| |
1
ENde Boaz gingh op in de 1 poorte, ende settede sich aldaer: ende siet, de losser, van welcken Boaz 2 gesproken hadde, gingh voorby: soo seyde 3 hy; Wijckt herwaerts, sett u hier, 4 ghy, sulck een: ende hy weeck derwaerts, ende settede sich.
| |
2
Ende 5 hy nam tien mannen van 6 de Oudtsten der stadt, ende seyde; Settet u hier, ende sy setteden hen.
| |
3
Doe seyde hy tot dien losser; Het stuck lants, dat onses 7 broeders Elimelechs was, heeft Naomi, die uyt der Moabiten lant weder gekomen is, 8 verkocht.
| |
4
Ende ick hebbe 9 geseyt, 10 Ick sal het [voor] uwe oore openbaren, seggende; 11 Aenveert het in tegenwoordigheyt der inwoonderen, ende in tegenwoordigheyt der Oudtsten mijns volcks, soo ghy ’t sult lossen, lost het; ende soo men ’t oock niet soude lossen, verklaert het my, dat ick het wete: want daer niemant is, behalven ghy, die het losse, ende ick 12 na u: doe seyde hy; Ick sal het lossen.
| |
5
Maer Boaz seyde; Ten dage, als ghy het lant aenveert 13 van de hant Naomi, soo sult ghy het oock aenveerden van Ruth, de Moabitische, de huysvrouwe des 14 verstorvenen, om den naem des verstorvenen te verwecken over sijn erfdeel.
| |
6
Doe seyde die losser; Ick sal het voor my niet konnen lossen, op dat ick mijn erfdeel niet misschien en 15 verderve: lost ghy 16 mijne lossinge voor u, want ick en sal niet konnen lossen.
| |
7
a Nu was dit 17 van oudts [eene gewoonheyt] in Israël, by de lossinge, ende by de 18 verwisselinge, om de gantsche sake te bevestigen, soo trock de man 19 sijne schoe uyt, ende gafse 20 sijnen naesten: ende dit was tot eene 21 getuygenisse in Israël.
| |
8
Soo seyde dese losser tot Boaz; Aenveert ghy het voor u: ende 22 hy trock sijne schoe uyt.
| |
9
Doe seyde Boaz tot de Oudtsten, ende al het volck; Ghylieden zijt heden getuygen, dat ick aenveert hebbe alles wat Elimelechs geweest is, ende alles wat Chilions ende Machlons geweest is, 23 van de hant Naomi:
| |
| |
[fol. 116v\Boaz trouwt Ruth, ende ge--wint Obed.]
| |
10
Daer toe 24 aenveerde ick my oock Ruth, de Moabitische, Machlons huysvrouwe, tot eene vrouwe, om den naem des verstorvenen over sijn erfdeel te verwecken, op dat de naem des verstorvenen niet worde uytgeroeyt van sijne broederen, ende van de poorte sijner plaetse: ghylieden zijt heden getuygen.
| |
11
Ende al het volck, dat in de poorte was, mitsgaders de Oudtsten, seyden; Wy zijn getuygen: de HEERE make dese vrouwe, die in u huys komt, als b Rachel, ende als Lea, die beyde het huys Israëls 25 gebouwt hebben; ende 26 handelt kloecklick in Ephrata, ende 27 maeckt [uwen] naem vermaert in Bethlehem.
| |
12
Ende u huys zy, als het huys van c Perez, 28 (dien Thamar den Iuda baerde) van den zade, dat de HEERE u geven sal, uyt dese jonge vrouwe.
| |
13
Alsoo nam Boaz Ruth, ende sy wert hem ter vrouwe, ende hy 29 gingh tot haer in: Ende de HEERE gaf haer, 30 dat [kolom] sy swanger wert, ende eenen sone baerde.
| |
14
Doe seyden de wijven tot Naomi; 31 Gelooft zy de HEERE, 32 die niet heeft na gelaten u heden eenen 33 losser te geven: ende sijn naem worde 34 vermaert in Israël.
| |
15
Die sal u zijn tot eenen 35 verquicker der ziele, ende om uwen ouderdom te 36 onderhouden: want uwe schoondochter, die u lief heeft, heeft hem gebaert, 37 dewelcke u beter is als 38 seven sonen.
| |
16
Ende Naomi nam dat kint, ende settede ’t op haren schoot, ende wert sijne voedster.
| |
17
Ende de naburinnen gaven hem eenen naem, seggende; Naomi is een soon geboren: ende sy noemden sijnen name Obed; dese is de vader van 39 Isaï, Davids vader.
| |
18
Dit nu zijn de 40 geboorten van Perez; d Perez gewan 41 Hezron.
| |
19
Ende Hezron gewan Ram, ende Ram gewan Amminadab.
| |
20
Ende Amminadab gewan 42 Nahesson, ende Nahesson gewan Salma.
| |
21
Ende Salmon gewan Boaz, ende Boaz gewan Obed.
| |
22
Ende Obed gewan Isaï, ende Isaï gewan David.
| |
|
-
1
- Daer men het gerichte hielt, ende het volck by een quam.
-
2
- Siet Capit. 3. vers 12.
-
4
- Hebr. Peloni Almoni. Eene maniere van spreken by den Hebreen, wanneer sy yemant meynen, wiens naem sy juyst niet weten, of mogen vergeten hebben, ofte niet willen noemen, in plaetse van welcks wy plegen te gebruycken N. N. ofte, ghy, man, hoe ghy dan heett. Siet oock 2.Reg. 6.8.
-
6
- Siet 1.Reg. 21. op vers 8.
-
8
- T.w. door noot ende gebreck. Siet Levit. 25.25.
-
9
- Anders, gedacht. siet Genes. c. 20. op vers 11.
-
10
- Hebr. ick sal uwe oore ontdecken, D. ick sal ’t seggen, dat ghy het hoort, ick sal het u openbaren, ofte te weten doen, dat u onbekent is: op dat ghy, als de naeste zijnde, u soudt mogen verklaren. Als de ooren toegedeckt zijn, soo kan men qualick hooren, ter contrarie, alsse ontdeckt ende vry zijn, hoort men wel. Siet gelijcke maniere van spreken 1.Sam. 9. vers 15. ende de aenteeck. aldaer. Item 2.Sam. c. 7. vers 27. Iob 33.16.
-
11
- And. koopt. ende soo in ’t volgende.
-
12
- D. ick ben de naeste na u.
-
13
- D. als verkocht ende vervreemt zijnde, niet alleen van Naomi, maer oock van Ruth, ende oversulcks met eenen Ruth moeten trouwen, om haren verstorvenen manne, wiens naeste bloet-vrient ghy zijt, zaet te verwecken, na de wet Deut. 25.5.
-
14
- Machlons, des soons Elimelechs.
-
15
- Dat is, verliese, ende te gelijck mijn naem uytsterve. Want indien hy maer eenen sone by Ruth mochte gewinnen, die soude moeten gehouden worden, als een soon des verstorvenen, ende sijnen name voeren, na de wet Deuter. cap. 25 vers 6. Sulcks dat deses lossers naem daer mede als doot soude zijn.
-
16
- Dat is het gene, daer toe ick het recht van lossen hebbe.
-
17
- Ofte, te voren, in voortijden.
-
18
- By allen overdracht, ofte publijcke vervreemdinge.
-
19
- Vergel. Deuter. 25. op vers 9.
-
20
- Dien hy sijn recht overdroegh, ende daer mede van het selve in toekomende tijden versteken was.
-
21
- Dat yemant het recht van eenigh lant ofte erfgoet, als sijn eygen, te betreden ende te besitten, aen eenen anderen overdroegh.
-
22
- Dewijle hier van Ruth geene mentie wort gemaeckt, ende Naomi haer bevolen hadde, dat sy haer soude stille houden, ende Boaz laten begaen, cap. 3. vers 18. Soo is daer uyt af te nemen, dat Ruth hier niet tegenwoordigh en was, noch dese sake by het gerichte dreef, maer Boaz: daerom heeft dese man sijn schoe aen Boaz gegeven. Anders soude de wet, Deut. cap. 25. vers 9. ontwijffelick gevolght zijn geweest; ’t en ware dan, datse door menschelick goetduncken ende vermetenheyt versaght mochte geweest zijn.
-
23
- Dat is, van Naomi vervreemt ofte verkocht zijnde: als boven vers 5.
-
24
- Hebr. koope, verkrijge, bekome.
-
b
- Genes. 30.24, 25. ende 35.17, 18. ende 29.32, etc.
-
25
- D. het huys Iacobs vermenighvuldight hebben, door voortbrengen van kinderen. siet Gen. 16. op vers 2.
-
26
- Of, maeckt, verkrijght rijckdom, bekomt vermogen, wort machtigh, vermogende.
-
27
- Hebr. roept den naem uyt.
-
c
- Genes. 38.29. 1.Chron. 2.4. Matth. 1.3.
-
28
- Hier, ende in het volgende, wort ontdeckt de voornaemste oorsake, waerom het den Heyligen Geest gelieft heeft dese gantsche historie van Ruth in de Canonijcke boecken der Heyliger Schrifture in te lijven ende te bewaren: te weten, op dat blijcken mochte van de waerheyt der belofte Godts, dat de Messias uyt Iuda (Genes. cap. 49. vers 10.) soude voort komen, wiens geslachte (na den vleesche) in het volgende verhaelt wort tot op David: ende voorts van David tot Christum, Matth. cap. 1. ende Luce cap. 3.
-
29
- Siet Genes. cap. 6. op vers 4.
-
32
- Hebr. die u heden niet heeft doen ophouden eenen losser.
-
33
- Verst. den sone Ruths, die in sijns vaders Machlons (die Naomi sone geweest was) plaetse, als erfgenaem, soude treden, als uyt het vervolgh is af te nemen. Andere verstaen het van Boaz.
-
34
- Hebr. uytgeroepen, ofte, genoemt. Vergel. bov. vers 11.
-
35
- Hebr. wederbrenger der ziele, D. hy sal u leven ende lust herstellen, verquicken, u als verjeughden. Vergel. Psal. 19. op vers 8. ende 23.3. Thren. 1.11, 19.
-
36
- Of, voeden, ondersteunen. Siet gelijcken gebruyck van’t Hebreeusch woort Gen. 45.11. ende 47. vers12. 1.Reg. 18.4. Psalm 55.23.
-
38
- D. als veel sonen. Siet Genes. 4. op vers 15.
-
40
- D. nakomelingen, die van Perez geboren ende af gekomen zijn.
-
d
- 1.Chron. 2.5. Matth. 1.3.
|