25
Ende David dede alsoo, gelijck als de HEERE hem geboden hadde: Ende hy sloegh de Philistijnen van 62 Geba af tot dat ghy komt 63 te Gezer.
|
-
1
- Verst. Gesanten van alle stammen. Siet vers 3.
-
2
- Wy zijn van eenen bloede, beyde gesproten uyt den Patriarch Iacob, ende volgens, broeders: Soodanigen hadde Godt geboden tot Koningh te kiesen, Deut. 17.15. Aengaende de maniere van spreken, siet Genes. 29. op vers 14.
-
3
- Hebr. gister, oock eergister.
-
4
- Dat is, die het krijghsvolck aen ende vanden vyant voerde, over al voor gingh, ende beleyt van saken hadde, ende over sulcks, als een ervaren heer, tot het Koninckrijcke bequaem is. Siet 1.Sam. 18.5, 16. ende vergel. Num. 27. op vers 17.
-
5
- Ten tijde uwer salvinge door Samuel, beschreven 1.Sam. 16.11, 12, ende 13. Al hoewel dese woorden daer niet en staen.
-
b
- 2.Sam. 7.7. Psalm 78.71.
-
6
- D. regeeren met alsulcke sorge, genegentheyt, ende getrouwigheyt, als een goet herder (waer op ghy u verstaet) sijne schapen leyt, weydt, regeert, besorght, ende beschermt. Siet Psalm 78.70, 71. ende onder 7.7.
-
7
- Ofte, Leytsman, Hertogh. Siet onder 6.21.
-
8
- Siet Exod. cap. 3. vers 16. ende vergelijckt Levit. cap. 4. vers 15. ende cap. 9. vers 1.
-
9
- Waer door sy aen wederzijden by eede tot hare schuldige plichten werden verbonden.
-
10
- Dat is, in bywesen des Priesters met den Ephod bekleet, ofte, in eene statelicke vergaderinge ende rijcksdagh, met aenroepinge van des Heeren name. Vergel. Iudic. 11. op vers 11.
-
11
- Dit was Davids derde salvinge. siet boven 2. op vers 4.
-
12
- Hebr. een soon van dertigh jaer.
-
13
- Ende ses maenden, als uyt het volgende vers blijckt. Van sulcken gebruyck eens ronden getals, siet Iudic. 11. op vers 26. Andere verstaen, ses maenden onder de veertigh jaren. Doch het volgende vers, ende 1.Reg. cap. 2. vers 11. (alwaer deselve jaren van Davids regeeringe te Hebron alleen gestelt worden, sonder de ses maenden) schijnen mede te brengen, dat de ses maenden sijner regeeringe te Hebron overschieten.
-
c
- 2.Sam. cap. 2. vers 11. 1.Reg. 2. vers 11. 1.Chron. cap. 3. vers 4.
-
14
- Sonder twijfel door Godes raet, ende met toestemminge der gesanten ende oudsten van Israël, die by hem geweest waren, vers 3.
-
15
- Dat is, krijghslieden, als in de voorgaende Capittelen dickwils.
-
16
- Te voren genoemt Iebus, Iudic. cap. 19. vers 10. ende Salem, Genes. cap. 14. vers 18. Psalm 76. versen 2, 3. zijnde de plaetse, die van Godt verkoren was, om aldaer sijnen name te setten, ende den stoel des Koninckrijcks van gantsch Israël op te richten, toebehoorende Iuda (Davids stam) ende Benjamin.
-
17
- Die tot deser tijt toe Ierusalem hadden in gehadt, ofte immers het meeste ende sterckste deel, Te weten, het slot. Siet Iudic. cap. 1. op vers 8. ende cap. 19. op vers 12.
-
18
- Die sy (na sommiger gevoelen) tot Davids spijt ende spot de vestinge in bewaringe hadden gegeven, willende daer mede toonen dat de plaetse van haer selven soo vast ende sterck was, dat oock kreupele ende blinde die tegen David souden konnen beschermen. Anders, ’t En zy dat ghy die blinde ende kreupele wech neemt, ofte, wech doet: waer door eenige verstaen, der Iebusiten afgodische beelden, die sy, als patroonen ende beschermers, het slot toe vertrouwden, noemende die blinde ende kreupele na Davids ende der Israëliten gevoelen, maer meynden dat sy wel anders souden bevinden. Andere verstaen door de blinde ende kreupele, de soldaten van David, diese soo verwijtelick schelden: als ofse seyden; Het moesten andere krijghslieden doen als u volck.
-
19
- Siet vers 9. ende 1.Reg. 2. op vers 10.
-
20
- Verstaet, die de eerste ende voorste sal zijn in het slaen der Iebusiten. Siet 1.Chron. 11.6.
-
21
- Of, canael, buyse, waterleydinge, sluyse: D. binnen de vestinge, daer dese watergote, mitsgaders de lamme ende blinde lagen, of, daer de afgoden opgericht waren.
-
22
- Van wegen de bespottinge der Iebusiten, boven vers 6. Of, verstaet der Iebusiten afgoden, die Davids ziele hatede. And. (want de kreupele ende blinde zijn van Davids ziele gehaett,) D. David en heeft geen lam ende blint volck lief, maer kloecke krijghslieden.
-
23
- Dese woorden zijn tot vervullinge van Davids redenen hier in gevoeght uyt 1.Chron. 11. vers 6. Sommige verstaen het dat men ’t alsoo hier kan nemen, dat de belofte van belooninge verswegen kan zijn, als in het eedtsweeren ende andersins wel gebruyckelick is.
-
24
- D. tot gedachtenisse van dese aenmerckelicke geschiedenisse is dit spreeckwoort gebleven.
-
25
- Of, daer is een blinde ende lamme, (dat is, daer zijn blinde ende lamme) hy en salder niet binnen komen. Om soo te bespotten eenen sorghloosen, ofte de gene die op ydele ende nietige hulpe trotz zijnde ende roemende, sich bedrogen vinden: gelijck de Iebusiten in haren roem op de blinde ende kreupele tegen David. Sommige meynen, dat men te dier tijt tot eene gedachtenisse besloten heeft, geenen blinden ende lammen binnen de burcht Zion meer te laten komen. Eenige meynen den sin te zijn, dat het kloecke krijghslieden moeten zijn, die een vaste plaetse sullen innemen.
-
26
- Ende Ioab bouwede de reste, 1.Chron. 11.8.
-
27
- Van Millo, siet 1.Reg. 9. op vers 15. ende Iudic. cap. 9. op vers 6.
-
28
- Hebr. gingh gaende ende groot wordende: D. wert van tijt tot tijt hoe langer hoe machtiger.
-
29
- Siet 1.Reg. cap. 18. op vers 15.
-
30
- Siet Genes. cap. 21. op vers 22. ende 26. op vers 24. Numer. 14. op vers 9.
-
e
- 1.Chron. cap. 14. vers 1.
-
32
- Hebr. Tsor. Eene seer vermaerde, machtige, Konincklicke koopstadt, gelegen aen ende in de zee by de de wester grenzen van den stam Aser. Siet oock Iosu. cap. 19. op vers 29.
-
33
- Hebr. meesters, of, konstenaers van hout.
-
34
- Hebr. konstenaers, of, meesters van steen des wandts, ofte, wandtsteen.
-
35
- Dat is, hy wert door bevindinge van Godes genadigen zegen ende bystant, soo in het geestelicke als lichamelicke, hoe langer hoe meer versterckt ende versekert van sijn beroep tot het Koninckrijcke over Israël.
-
36
- D. ten besten van sijne Kercke.
-
f
- 1.Chron. 3.9. ende 14.3. etc.
-
37
- Siet van bywijven, Genes. cap. 22. op vers 24.
-
g
- 1.Chron. cap. 3. vers 5, etc. ende 14.4, etc.
-
38
- Oock genoemt Schima, 1.Chron. cap. 3. vers 5.
-
40
- Oock genoemt Elischama, 1.Chron. 3.6.
-
41
- Oock genoemt Beeliada, 1.Chron. 14.7.
-
42
- Vergelijckt hier mede de wederhalinge deser geschiedenisse, gedaen 1.Chron. cap. 14. vers 8, etc.
-
43
- Te weten, de Israëliten.
-
44
- Om hem, als eenen vreeslicken vyant, in tijts t’overvallen ende met gemeener hant te slaen.
-
45
- Met sijn krijghsvolck.
-
46
- Om met sijn leger sich by de burcht t’onthouden, tot dat hy wat sekers mochte hebben besloten. Siet 1.Chron. 14. vers 8.
-
47
- Ofte, der Reusen. Siet Genes. 14. op vers 5. Dit dal lagh in Iuda, Iosu. 15. vers 8. Ofte, aen de noorder grenzen van Iuda, in Benjamin, ten Westen van Ierusalem.
-
48
- Vergel. 1.Sam. 23. vers 9. ende cap. 30. vers 7. ende 2.Sam. cap. 2. vers 1, etc.
-
50
- Alsoo naderhant van David genoemt, als in het volgende verhaelt wort.
-
51
- Ofte, de HEERE is door mijne vyanden henen door gebroken, voor mijn aengesichte, gelijck eene waterbreucke, ofte, inbreucke, doorbrekinge van wateren. De sin schijnt te wesen, dat Godt door sijne macht, ende Davids dienst (1.Chron. cap. 14. vers 11.) de Philistijnen hadde overvallen, ende neder gestort, gelijck wateren met macht ende sterckelick doorbreken, ende alles over loopen ende neder vellen: ofte, soo licht als water verloopt, ofte gedeylt ende verstroyt wort, heeft Godt de Philistijnen van malkanderen verstroyt.
-
52
- Dat is, heere, of, meester, besitter van scheuren, breucken, doorbrekingen: D. de pleyne, ofte, evene der scheuren, de plaetse der scheuren.
-
53
- De Philistijnen die hare afgoden hadden mede genomen, meynende door der selver tegenwoordigheyt sekere victorie te bekomen.
-
54
- Het Hebr. woort beteeckent smerten, weedommen, om dat dit de vruchten der afgoderije zijn. siet 1.Sam. 31. op vers 9.
-
55
- Om die, volgens Davids bevel, ende Godts gebodt (Deut. 7.25.) met vyer te verbranden, als uytdruckelick staet 1.Chron. c. 14. vers 12. Anders, verbranddense, lietense opgaen [in’t vyer.]
-
56
- Hebr. deden toe, of, voeren voort weder, ofte, nochmaels op te trecken.
-
57
- Als te voren. siet boven vers 18.
-
58
- Siet boven op vers 19.
-
59
- D. (als sommige verstaen) een gedruys als van marcheeren: waer door de tegenwoordigheyt der H. Engelen kan worden verstaen.
-
60
- D. maeckt u op met het krijghsvolck, om de Philistijnen aen te vallen.
-
61
- Siet Iudic. cap. 4. op vers 14.
-
62
- Anders doorgaens genoemt Gibea, gelegen in Benjamin. Siet Iudic. 19. op vers 13. ende 20. op vers 10. 1.Chron. 14. vers 16. staet Gibeon.
-
63
- Gelegen in Ephraim, in het Westen na de zee toe. Siet Iosu. cap. 16. vers 10.
|