30
68 Soo seyt de HEERE; 69 Schrijvet desen selven 70 man 71 kinderloos; eenen man [die] niet voorspoedigh en sal zijn in sijne dagen: want daer en sal niemant van sijnen zade voorspoedigh zijn, 72 sittende op den throon Davids, ende heerschende meer in Iuda.
|
-
1
- Siet 1.Reg. 10. op vers 9.
-
2
- Ofte, plaget, beroovet niet.
-
3
- Aen hen, ofte aen yemant.
-
5
- Hebr. doende doen sult.
-
7
- De Koningh, dieder zijn sal.
-
8
- D. soo van my gezegent met alles wat gewenscht ende lieflick is, dat ghy den lande Gileads gelijck zijt. siet Gen. c. 37. vers 25. Ofte, (als sommige) ghy [sult] my [zijn] etc. D. ick sal u soo weynigh verschoonen, als ick Gilead gedaen hebbe. siet 2.Reg. 15. vers 29.
-
9
- Soo verheven in eere ende hoogheyt, als de spitze Libanons, ofte de hooghste cederen, die daer op staen. Hebr. hooft.
-
10
- Een afgebroken reden in ’t eedtsweeren gebruycklick. siet Deut. 1. op vers 35.
-
11
- D. daer toe afsonderen, verordineeren, beschicken, bereyden, toerusten. siet Ies. 13. op vers 3. ende vergel. bov. 6. op vers 4.
-
12
- Hebr. de keure uwer cederen, D. (als ’t volgende uytwijst) uwe beste ende uytgelesenste huysen van cederenhout getimmert. Vergel. bov. 21. op vers 14. ende ond. versen 14, 15. ende de maniere van spreken met Genes. 23.6.
-
13
- Ofte, neder vellen ten vyere.
-
e
- Deut. 29.24. 1.Reg. 9.8.
-
15
- D. men sal antwoorden.
-
16
- Nam. den vroomen Koningh Iosia, die onlanghs in den slagh tegen Pharao Necho gebleven ende van den volcke seer beklaeght was, 2.Reg. 23.29. 2.Chron. 35.23, 24. desen Koningh wert wech geruckt voor dese grouwelicke verwoestingen, als oorseyt was, 2.Reg. 22.20.
-
17
- Hebr. vveenet vveenende.
-
18
- T.w. Ioahas, dien Pharao Necho gevangelick na Egypten gevoert hadde, 2.Reg. 23.33, 34. alwaer hy oock gestorven is. Dit duyden sommige op den Koningh Iojachin, die daer na gevangelick gegaen is na Babel, ende aldaer gestorven, 2.Reg. 24.15. ende 25.29. als oock Zedekia, 2.Reg. 25.7. ende setten het over, Den vvechgaenden, ofte, dien die vvech gaen sal, doch men heeft te letten op de volgende woorden.
-
19
- Dese is (na sommiger gevoelen( Ioahas, oock genoemt Iehoahaz, ende Iohanan, sone van Iosia. Siet 2.Reg. 23.31. 2.Chron. 36.1, 2. Vergel. 2.Reg. 15.13. ende cap. 23. vers 31. 1.Chron. 3.15. wort oock een vierde soon van Iosia met desen name genoemt.
-
20
- Of, hey, ô ghy, die, etc. dit, als oock het volgende, siet op den Koningh Iojakim (siet ond. vers 18.) die beschuldight wort van pracht, overdaet, onrechtveerdigheyt, gierigheyt, ende tyrannije.
-
f
- Levit. 19.13. Deuter. 24.14, 15. Habak. 2.9.
-
21
- Hebr. met niet gerechtigheyt, D. met geene gerechtigheyt, ofte, sonder gerechtigheyt.
-
23
- Ofte, sich dient van sijnen naesten, gebruyckende sijnen arbeyt, ofte, hen dvvingt te dienen. Vergel. onder 25.14. ende 27.7. ende 30. vers 8. ende 34.9.
-
24
- Hebr. eygentlick vverck, ofte, arbeyt, D. arbeytsloon, als Num. 22.7. vvaerseggingen, of, voorseggingen, voor, loon der waerseggingen. siet wijders Lev. 19. vers 13. Iesa. 49.4. Ezech. 29.20.
-
25
- Hebr. een huys der maten, D. sonderlinge ofte boven maten hoogh ofte groot. Vergel. Num. cap. 13. op vers 32.
-
26
- Daer in men lucht kan scheppen, ofte, daer de wint kan door waeijen, D. wijde, luchtige.
-
27
- And. die mijne vensteren voor sich daer uyt scheurt, ende dat met ceder beschoten is, ende bemaelt het met menie, etc. Verstaende dat Iojakim uyt Godts huys hebbe laten uytbreken, tot gerijf van sijn gebouw, wat hem beliefde, latende het daer na met allerleije verwen soo overstrijcken, dat men het niet konde mercken.
-
28
- Sijn huys is over al gesoldert ende beschoten met cederen balcken ende plancken.
-
29
- Hebr. gesalft, ofte, salvende, D. hy laet bestrijcken, bemalen ofte beschilderen.
-
30
- Of, vermilioen, of purperblaeuvv, sommige meynen dat het eygentlick zy het Indisch blaeuvv, gemaeckt van Indische vveedt, of (als sommige schrijven) gewassen in ’t Indisch riet, ende in het Hebr. Schaschar genoemt, van een volck in Indien (Sasuri genoemt) van waer ’t soude komen. De sin is, Dat hy sijn huys met allerleije vreemde uytstekende kostelicke verwen ende schilderijen verciert heeft. Vergelijckt Ezech. 23.14. alwaer het selve Hebr. woort gevonden wort.
-
31
- D. u Koninckrijck tegen Godts dreygementen vast ende bestandigh maken.
-
32
- D. aldus, om strijt (als men spreeckt) boven uwen vader pronckt ende praelt met cederen gebouwen?
-
33
- De vrome Koningh Iosias, als ond. vers 18.
-
34
- D. bequamelick ende vrolick geleeft. siet Eccles. 3.13.
-
36
- Hebr. doe [was] hem goet, of, vvel: alsoo in’t volgende. Vergel. Ies. 3.10, 11. alwaer de Hebr. woordekens beteeckenende goet ende quaet, oock alsoo gebruyckt worden, voor vvel ende qualick gaen.
-
37
- D. een bewijs ende vrucht van mijner ware kennisse?
-
39
- Hebr. loop, als 2.Sam. 18.27. ende voorts aenloop, verstaet van gevvelt, overval, vertredinge, verpletteringe, als hier.
-
40
- Of, misbaer bedrijven, over sijnen doot. siet Genes. 23. op vers 2. ende van Iojakims vader, 2.Chron. 35. versen 24, 25.
-
41
- Dit zijn formulieren, gebruycklick in’t beklagen eens verstorvenen.
-
42
- D. men sal hem onbegraven, als een ezels aes, wech werpen.
-
43
- Buyten dit lant, in Babel, ofte onderweeghs, als hy na Babel gevoert wort. Vergel. 2.Reg. 24. op vers 6. ende 2.Chron. 36. op vers 6. ende onder 36.30.
-
44
- Ghy dochter mijns volcks, D. ghy volck van Iuda.
-
45
- Dese bergen waren in’t Noorden ende Noord-oosten van Canaan gelegen, na Assyrien toe.
-
46
- Aen de Assyriers om hulpe: dit is spots wijse gesproken, als volght.
-
48
- Of, overvaerten, T.w. de rivieren, die men passeeren moest na Egypten, dat d’Egyptenaers u te hulpe komen: Hebr. Abarim, dat sommige nemen voor ’t geberghte Abarim, waer van Num. 33. op vers 47.
-
49
- ’t Is te vergeefs, wil de Heere seggen, want beyde Assyriers ende Egyptenaers zijn van den Koningh van Babel t’onder gebracht, verwoest, ende machteloos gemaeckt. Vergel. bov. 2.36. Ezech. 16.26, 28. ende 23.7, 8.
-
50
- Siet bov. 4. op vers 6.
-
51
- Hebr. voorspoedigheden, ofte, gerustheden, D. ick waerschouwde u, doe het u noch seer wel gingh.
-
i
- Ierem. 5.23. ende cap. 7. versen 23, 24, 25, 26, 27, 28. ende 11.7, 8. ende 13.10, 11. ende 16.12. ende 17.23. ende 18.12. ende 19.15.
-
52
- D. maniere van doen. Siet Genes. 6. op vers 12.
-
53
- Zedert dat ick u tot mijn volck heb aengenomen, ende mijne wetten gegeven.
-
54
- D. alle uwe geestlicke ende wereltlicke Regeerders sullen beschaemt staen in hare ydele inbeeldingen, raetslagen ende hope, etc. Die hen niet meer sullen stercken, als wanneer yemant van den wint meynt te leven. Vergel. Eccles. 1. op vers 14. Hos. 12.2. Anders, afvveyden, D. sy sullen verdwijnen, als roock voor den wint.
-
55
- Priesters ende valsche Propheten, daermede ghy geboeleert hebt.
-
56
- D. nu aldus praelt met gebouwen van cederen, die ghy van den Libanon haelt. Dit schijnt principalick te sien op des Koninghs huys, waer van in het volgende.
-
57
- Als of de Heere seyde: U en sal gantsch geene genade noch gunst wedervaren van de Babyloniers, maer het contrarie, alsvolght. And. hoe gunstrijck, ofte, aengenaem sult ghy zijn? ofte, hoe sult ghy smeecken?
-
58
- Hebr. Chonjahu: oock genoemt Iechonia. 1.Chron. c. 3. vers 16. ende Iojachin, 2.Reg. 24.6, 8.
-
59
- D. noch soo lieven ende aengenamen jongelingh, met verscheyden weldaden van my verciert ende gekroont, ende van Davids zaet, dies sy meynden dat de successie ongetwijffelt soude zijn, ende datse van Babel geenen noot en hadden. siet gelijcke maniere van spreken Cant. 8.6. Hagg. 2.24.
-
60
- Hier spreeckt Godt den Chonia selfs aen.
-
61
- Dit kan men verstaen van de rechter hant, ofte, van Ierusalem, uyt het Konincklicke hof ende uyt Iudea, vermits sijne wechvoeringe na Babel, als volght.
-
62
- U na het leven staen: als dickwils.
-
63
- Hebr. sy hare ziele opheffen, D. begeerte, lust, verlangen na hebben. Siet Deut. 24. op vers 15. Psalm 24. op vers 4. alsoo onder 44.14.
-
64
- Dit wort vraeghs wijse, als in des volcks name, voorgestelt, waer op Godts antwoort volght. ’t Blijckt dat men veel van hem gehouden heeft, van wegen sijne bevalligheyt.
-
65
- Of, beelt, dat veracht is, ende in stucken behoort geslagen te worden, alsoo dat de stucken verstroyt worden. Van ’t Hebreeusch woort, beteeckenende eenen afgodt, of, afgodisch beelt, siet 1.Sam. 31. op vers 9. 2.Sam. 5. op vers 21.
-
66
- Ofte, daer niet behaeghlicks in en is. Vergel. onder 48.38. Hos. 8.8.
-
67
- D. kinderen, die hy soude mogen krijgen, ofte, gehadt heeft, (als eenige besluyten uyt Matth. 1.12.) hoewelse hem in’t Koninckrijcke niet en zijn gesuccedeert, als onder vers 30. te sien is.
-
68
- Dit is Godts antwoort op de voorgaende vrage des volcks.
-
69
- Teeckent het op ter gedachtenisse, als een gewis ende onwederroepelick besluyt Godts.
-
71
- Hebr. geheel ontbloot, ofte, d’alder-ontblootste, T.w. van nakomelingen ofte successeurs, als sommige; ofte, als andere, van lant ende goet. in plaetse datse haer inbeelden, dat sijn zaet voor altoos soude regeeren. Siet hier van 1.Chron. 3. op vers 16.
-
72
- Sommige gevoelen, dat na de Babylonische gevangenisse niet Salomons, maer Nathans (Salomons broeders) nakomelingen het regiment gehadt hebben. Andere verstaen dat Salathiel sijn eygen rechte sone door geboorte geweest is, doch Zerubbabel, die hem gevolght is na de gevangenisse, en is niet meer als een Vorst ofte Gouverneur geweest, als te sien is Hagg. 1.1. ende in het boeck Ezra, ende geensins Koningh, sittende op den throon Davids.
|