|
-
a
- Ierem. 15.16. Ezech. 2.8. Apoc. 10.9.
-
1
- Siet bov. 2. op vers 8.
-
2
- D. dat hier voorhanden is, T.w. desen ingerolden brief, gelijck de volgende woorden uytdrucken. siet deselve maniere van spreken Genes. c.19. vers 15. 2.Reg. c. 9. vers 4. Ierem.15.16.
-
3
- Siet boven 2. op het vers 9.
-
4
- Siet boven 2. op vers 3.
-
b
- Psalm 19.11. ende 119.103. Apoc. 10.10.
-
5
- Hier mede geeft hy te verstaen, dat de openbaringen Godts hem aengenaem zijn geweest: want hoewel het inhoudt daer van hem bedroefde, nochtans stemde hy het eynde der selver gantsch toe, ’t welcke was de rechtveerdigheyt Godts in het straffen der sonden bekent te maken. Vergel. Ierem. 15.16. Apoc. 10.9.
-
6
- Hebr. Diep van lippe. D. van donckere, onbekende, ende vreemde sprake: want wat diep is, is oock doncker: ende wat doncker is, en is niet wel bekent. alsoo Iesa. 33.19. ende hier in’t volgende vers.
-
7
- D. tale. Verstaet weder eene tale die vreemt, uytheemsch, ende onbekent is: want die den onervaren swaer valt. Exod. 4.10. noemt Moses sich selven swaer van tonge, om dat hy niet welsprekende en was.
-
8
- Hebr. hooren. siet Gen. 11. op vers 7.
-
9
- D. sy en souden soo ongeloovigh, halstarrigh, ende ondanckbaer niet geweest zijn, als heden d’Israëliten wel zijn: gelijck ’t oock wel gebleken is uyt de bekeeringe der Nineviten door de predicatie Ione. Vergel. Matth. 11.21, 23. And. soo dat niet en ware, T.w. dat ghy hare sprake niet en verstaet, ende sy de uwe niet, ick hadde u tot hen gesonden, ende sy souden na u gehoort hebben.
-
10
- Welverstaende uytgenomen de ware geloovige, ende uytverkorene, hoedanige waren Ieremias, Baruch, Daniel, sijne metgesellen, ende vele andere.
-
11
- D. onbeschaemt. alsoo bov. 2.4. hardt van aengesichte.
-
12
- Alsoo bov. 2.4. stijf, ofte, verstockt van herten. Vergel. Exod. 4. op vers 21. item Prov. 28. op vers 14.
-
d
- Ierem. 1.18. Mich. 3.8.
-
13
- Verstaet, eene stijfte, voortkomende niet uyt de verkeerde nature, die in een wreveligh gemoedt bestaet, ende haer vertoont in een onbeschaemt aengesicht, maer uyt Christi Geest, bestaende in een vast vertrouwen op Godts genadige hulpe, vereenight met wackerheyt in ’t werck, ende kloeckmoedigheyt in het uyterlick gelaet.
-
14
- Siet van het Hebreeusch woort Schamir, het welcke vele een diamant oversetten, Ierem. cap. 17. op vers 1.
-
f
- Ierem. 1.8, 17. Ezech. 2.6. 1.Pet. 3.14.
-
15
- De Heere geeft reden, waerom hy sijnen Propheet met sterckte voorsien hadde, op dat hy niet en soude vreesen, te weten, om dat hy met een seer moetwilligh volck te doen hadde, ’t welck met eene onvertsaegde kloeckmoedigheyt bejegent moeste worden. And. hoewelse een wederspannigh huys zijn. Alsoo soude de reden uytgedruckt zijn, waerom de Propheet soude mogen sich ontstelt vinden. Hebr. een huys der wederspannigheyt. alsoo in het volgende.
-
16
- Hebr. wechvoeringe. siet bov. 1. op vers 1.
-
17
- D. tot u volck, ende natie, namelick de wechgevoerde Ioden. Vergelijckt Genes. c. 23. vers 11. 2.Chron. 35.5. etc.
-
18
- Godt en noemt de Israëliten niet sijn volck, om dat sy hem wederspannigh waren, maer Ezechiels volck, D. die van sijn natie waren. Vergel. Exod. 32.7.
-
19
- Siet bov. 2. op vers 5.
-
20
- Siet bov. 2. op vers 2.
-
21
- T.w. gemaeckt van de dieren, Engelen, ofte Cherubim. siet het volgende vers.
-
22
- Vergel. Ies. 6.3. Luce 2. versen 13, 14. Apoc. 4.8.
-
23
- Die boven op den throon sat. siet boven 1.26. De sin is, Dat sijne heerlickheyt niet en soude vermindert worden door de verwoestinge der stadt Ierusalems, ende des Tempels, maer veel meer verheven door de bewijsingen sijner gerechtigheyt tegen de afvallige Ioden.
-
24
- T.w. verhuysende, ende scheydende. Verstaet door dese plaetse Ierusalem, ende voornemelick den Tempel, dien Godt tot sijne wooninge, als een teecken sijner tegenwoordigheyt onder dat volck verkoren hadde. 1.Reg. 8.13. 2.Chron. 6.2. Psalm 132. 13, 14. Dese plaetse soude Godt voor een tijt langh verlaten. Hos. 5.15. Mich. 1.3.
-
25
- Dit woort is hier ingevoeght uyt het voorgaende vers.
-
26
- Hebr. stemme. alsoo in ’t volgende. Dit was een teecken dat de heylige Engelen met een heerlick geluyt van toestemminge de oordeelen des oppersten Richters vereert, ende groot gemaeckt hebben.
-
27
- Hebr. de vrouwe aen hare suster, D. de een den anderen. Siet bov. 1. op vers 9.
-
28
- Hebr. Kusseden, D. aenstieten, aenraeckten, ofte aenroerden.
-
29
- Hier mede was te verstaen gegeven dat den ondergangh der Ioden haestelick komen, ende daer toe seer schrickelick wesen soude.
-
30
- Te weten, de dieren, ofte de vleugelen der dieren.
-
31
- Te weten, de Heylige Geest. Siet boven cap. 1. op vers 12. ende 2. op vers 2.
-
32
- Te weten, uyt de plaetse, in dewelcke hy het gesichte sagh, tot de wooninge der gevangenen. Met het gesichte sijns geests, konde oock wel geschieden de vervoeringe sijns lichaems.
-
33
- Hebr. bitter, Dat is, innerlick seer bedroeft. Siet 2.Reg. 4. op vers 27.
-
34
- Dat is, door de hittige ontsteltenisse, ende verdrietigheyt mijns gemoedts, veroorsaeckt in my, om dat ick tot desen Prophetischen dienst beroepen wiert, ende soo schrickelicke dingen verkondigen moeste. Ezechiel bekent sijne swackheyt. Siet gelijcke exempelen van swackheyt in Mose, Exod. cap. 3. vers 11, etc. ende 4. versen 1, 10. In Ieremia, Ierem. cap. 1. vers 6.
-
35
- Verstaet des Propheten eygen wille, genegentheyt, ende drijvinge, die hier tegen de kracht des Heyligen Geestes gestelt wort. Siet 2.Reg. cap. 19. op vers 7.
-
36
- Verstaet, de kracht des Heeren, die den tegenstant van Ezechielis swacke nature heeft overwonnen. Andere verstaen den Geest der Prophetie, als boven cap. 1. vers 3. siet de aenteeck.
-
37
- Hebr. de wechvoeringe. Siet boven cap. 1. op vers 1.
-
38
- De woorden beteeckenen eenen hoop van groene aren. Vergel. Exod. 9. vers 31. Levit. cap. 2. vers 14. Dat is, van nieuwe vruchten. Doch Tel-Abib, wort hier genomen voor eene lantstreke alsoo genaemt, gelegen in Mesopotamien ontrent de riviere Euphrates, Siet Ezra cap. 2. op vers 59.
-
39
- Siet boven cap. 1. op vers 1.
-
40
- Anders, ende [aen] Haëscher, daer sy woonden. Aldus is Haëscher de naem eener andere riviere, genaemt by de lant-beschrijvers Saocora, tusschen dewelcke, ende de riviere Chebar, de lantstreke van Tel-Abib soude gelegen zijn.
-
41
- ’t Hebreeusch woort beteeckent dickwils niet alleen woonen, maer oock blijven. Siet 2.Chron. 32. op vers 10.
-
42
- Te weten, over de schrickelicke oordeelen Godts, die over de Israëliten souden vallen, ende die ick moeste verkondigen.
-
44
- Soo lange sat hy stille sonder yets te openbaren, ofte om dat hy als bedwelmt zijnde niet en wiste, hoe hy zijnen dienst aenvangen soude, ofte, om dat hy eenen schroom daer van hadde, ofte om dat hy nader, ende breeder bevel van Godt verwachtede.
-
k
- Iesa. 62.6. Ezech. 33.7. 1.Timoth. 3.1.
-
45
- Soo worden de Propheten, ende andere bedienaers des Goddelicken woorts genaemt, om datse van Godt gestelt zijn om sijn volck te waerschouwen van alle perijckelen, voortkomende uyt valsche leere, ofte ergerlicken wandel. Siet Iesa. cap. 21. vers 11. ende 52.8. ende 56.10, 11. Ierem. 6. vers 17. onder 33.2. Actor. 20.28, 29. Het is eene gelijckenisse genomen van de wachters, die op hooge torens, ofte elders gestelt worden, om de inwoonders der plaetse te waerschouwen tegen de aenkomste der vyanden, ofte eenigen anderen onraet, ten eynde datse daer tegen op hare hoede souden wesen. Siet 1.Sam. 14.16. 2.Sam. 13.34. ende 18.24. 2.Reg. 9.17.
-
46
- Hebr. van, ofte uyt my, D. van mijnent wege, uyt mijnen naem, last, ende bevel.
-
47
- Siet van dit woort Psalm 19. op vers 12.
-
48
- Hebr. stervende sult ghy sterven. Vergel. Genes. 2.17. ende 3.4. met de aenteeck.
-
49
- Siet Prov. 2. op vers 12.
-
50
- Te weten, niet als Godt, de eenige werckmeester door sijne eygene kracht, maer als sijn instrument door de bedieninge sijns woorts, het welcke de kracht Godts genaemt wort, 1.Cor. 1.18. Siet 1.Cor. 3.5, 6, 7, 8, 9. Alsoo worden de dienaren Godts geseyt, vele te rechtveerdigen, Dan. 12.3. visschers der menschen te zijn. Matth. c. 4. vers 19. een licht, ende saligheyt der Heydenen, Act. 13.47. de oogen der menschen te openen, om sich van de duysternisse tot het licht te bekeeren, etc. Act. 26.18. sich selven, ende die hen hooren, te behouden, 1.Tim. c. 4. vers 16. de ziele van de doot te behouden, ende de menighte der sonden te bedecken, Iacob. c. 5. vers 20. Vergel. Ierem. 1. op het vers 10.
-
51
- D. om sijne ongerechtigheyt. Vergel. Levit. 15.3. onder versen 19, 20. ende 18. vers 24.
-
52
- Siet Gen. 42, op vers 22.
-
53
- T.w. van mijne wrake, ende straffe, die anders over u soude gekomen zijn. alsoo ond. vers 21.
-
m
- Ezech. 18.24. ende 33.12, 13.
-
54
- Te weten, in den schijn voor de menschen, niet in der waerheyt voor Godt. Alsoo is het woort rechtveerdigh genomen, Prov. 18. vers 17. ond. cap. 18. versen 24, 26. ende 33. vers 13. Matt. 9.13. Luce 18. versen 9, 14. Item, geloove voor een schijn-geloove, Luce 8.13. Act. 8. vers 13. ende liefde, voor schijn-liefde, 1.Ioan. 3.18. ende kinderen des Koninckrijcks voor de gene, die schenen soodanige te zijn, Matt. 8.12.
-
55
- D. schijn-gerechtigheyt: T.w. die den uytwendigen luyster daer van heeft, maer niet den verborgen wortel. alsoo onder cap. 18. versen 24, 26. ende 33. vers 13. Matt. 5.20.
-
56
- Dit wort Godt geseyt te doen, niet met den mensche eygentlick tot de sonde te bewegen, ende aen te drijven, maer mits hem in den wegh sijner ongerechtigheyt te laten, ja sijnen boosen vrijen wille over te geven, ende de occasien te laten voorkomen, waer door hy sich selven in het verderf brenght. And. soo sal ick eenen aenstoot voor sijn aengesichte leggen, (D. hem om sijne sonde straffen) hy sal sterven.
-
57
- D. om sijne sonde. siet boven op vers 18.
-
58
- D. en sullen in geene reeckeninge komen, nochte Godt bewegen om hem van de straffe vry te houden. alsoo onder cap. 18. vers 24. ende 33.13.
-
59
- Verstaet dit van de heerschende sonde, ende daer van de mensche geen oprecht berouw en heeft, 1.Ioan. 3.6, 9. want de ware rechtveerdige sondigen oock, maer hebben berouw daer van, Eccles. 7.20. Ioan. 8.7. 1.Ioan. 1.8.
-
60
- Hebr. levende leven, alsoo ond. 18.28.
-
61
- T.w. daetlick, metter daet, effectuelick, krachtighlick, wercklick, ende mitsdien sich voor gewaerschouwt houdende, de waerschouwinge aennemende, ofte, sich latende waerschouwen, de rechte vrucht der waerschouwinge door Godts genade verkrijgende, waer door hy het perijckel ontgaet, ende behouden wort.
-
62
- Ofte, quam. Siet boven 1. op vers 3.
-
63
- T.w. te Tel-Abib. Siet daer van boven op vers 15.
-
64
- Het Hebreeusch woort beteeckent een leegh velt, dat tusschen de bergen light, ende van deselve schijnt afgesneden te zijn. Siet oock onder cap. 8. vers 4.
-
65
- Siet boven 1. op vers 28.
-
66
- Siet boven 1. op vers 28.
-
67
- Siet boven 2. op vers 2.
-
68
- T.w. de Geest Godts. Andere nemen het op het woort Heere, uyt het voorgaende vers.
-
69
- Hebr. in ’t midden van u huys.
-
70
- De wechgevoerde Ioden, die in Tel-Abib aen de riviere Chebar woonden. Siet boven vers 15.
-
71
- T.w. indien ghy tot haer uytginght. And. sy sullen. Hebr. sy hebben dicke touwen aen u gegeven, D. geleght. Maer dat de voorleden tijt, na de Prophetische wijse van spreken, hier moet genomen zijn voor den toekomenden, is af te nemen uyt de volgende woorden, die op den toekomenden tijt passen.
-
72
- T.w. om u te verhinderen, dat ghy niet meer en soudt tegens hen, ende die van Ierusalem propheteeren. Sommige verstaen dit by gelijckenisse van de moetwillige hartneckigheyt der Ioden, die de predicatien des Propheets soude onvruchtbaer maken; ja doen ophouden.
-
73
-
Onder hen, als boven vers 15.
-
74
- De Heere geeft hier mede te verstaen, dat hy de moetwilligheyt der Ioden niet bedwingen, maer eenen tijt lanck toelaten soude tot hare meerdere straffe.
-
75
- Dit kan verstaen worden, ofte van lichamelicke stomheyt, ofte van onbequaemheyt, ende verslagentheyt des geestes, die Godt sijnen Propheet heeft laten over komen, om dat de Ioden sijner predicatien onweerdigh waren. Sommige verstaen het als of de Heere seyde, Ick en sal u niets openbaren in dien tijt.
-
76
- Siet boven cap. 2. op vers 5. Hebr. een huys der wederspannigheyt. alsoo in ’t volgende.
-
77
- Dat is, door mijnen Geest, ende mijne kracht u de bequaemheyt weder geven, om u Prophetisch ampt te bedienen.
-
78
- Vergelijckt boven cap. 2. op versen 5, 7.
|