| |
| |
| |
1 Zacheus soeckt Christum te sien, 6 ontfanght hem in sijn huys. 8 Betuyght sijne boetveerdigheyt, ende wort van Christo getroost. 11 Door de gelijckenisse van het uytdeelen der ponden, leert Christus dat men sijne gaven tot winste moet besteden. 29 Doet sijnen ingangh binnen Ierusalem rijdende op eenen ezel. 37 ende wort van de schare met geluckwenschinge ontfangen. 41 Weent over de stadt Ierusalem, ende voorseght hare verwoestinge. 45 Drijft de koopers ende verkoopers uyt den tempel. 47 De Overpriesters ende Schriftgeleerde soecken hem te dooden.
| |
1
ENde [Jesus] 1 ingekomen zijnde, gingh hy door 2 Iericho:
| |
2
Ende siet daer was een man met name geheeten Zacheus, ende dese was een 3 Overste der tollenaren, ende hy was rijck:
| |
3
Ende socht Iesum te sien, wie hy was: ende en konde niet van wegen de schare, om dat hy kleyn 4 van persoon was.
| |
4
Ende voor uyt loopende klam hy op eenen 5 wilden vijgeboom, op dat hy hem mochte sien: want hy door dien [wegh] soude voorby gaen.
| |
5
Ende als Iesus aen die plaetse quam, opwaerts siende sagh hy hem, ende seyde tot hem, Zachee haest u ende komt af: want ick moet heden in uw’ huys 6 blijven.
| |
6
Ende hy haestede hem ende quam af, ende ontfingh hem 7 met blijdtschap.
| |
7
Ende alle die het sagen murmureerden, seggende, Hy is tot eenen sondigen man ingegaen om 8 te herbergen.
| |
8
Ende Zacheus stont ende seyde tot den Heere, Siet de helft van mijne goederen, Heere, geve ick den armen: ende indien ick yemant yet 9 door bedrogh ontvreemt hebbe, dat geve ick 10 vier dubbel weder.
| |
9
Ende Iesus seyde tot hem, Heden is desen 11 huyse saligheyt geschiet, nademael oock a dese 12 een sone Abrahams is.
| |
10
b Want de Sone des menschen is gekomen, om te soecken ende saligh te maken dat verloren was.
| |
| |
| |
11
Ende als sy dat hoorden, voeghde hy daer by, ende seyde een gelijckenisse, om dat hy na by Ierusalem was, ende [om dat] sy meynden dat 13 het Koninckrijcke Godts terstont soude openbaer worden.
| |
12
c Hy seyde dan, Een seker welgeboren 14 man reysde in een verre [gelegen] lant, om voor hemselven een Koninckrijck te ontfangen, ende [dan] weder te keeren.
| |
13
Ende geroepen hebbende sijne tien dienstknechten, gaf hy haer tien 15 ponden, ende seyde tot haer, Doet handelinge tot dat ick kome.
| |
14
Ende sijne burgers hateden hem, ende sonden hem gesanten na, seggende, Wy en willen niet dat dese over ons Koningh zy.
| |
15
Ende het geschiedde, doe hy weder quam, als hy het Koninckrijck ontfangen hadde, dat hy 16 seyde dat die dienstknechten tot hem souden geroepen worden, dien hy 17 het gelt gegeven hadde, op dat hy weten mochte, wat een yegelick met handelen gewonnen hadde.
| |
16
Ende de eerste quam, ende seyde, Heere, uw’ pondt heeft tien ponden daer toe gewonnen.
| |
17
Ende hy seyde tot hem, Wel, ghy goede dienstknecht, dewijle ghy in ’t minste getrouw’ zijt geweest, soo hebt 18 macht over tien steden.
| |
18
Ende de tweede quam ende seyde, Heere, uw’ pondt heeft vijf ponden 19 gewonnen.
| |
19
Ende hy seyde oock tot desen, Ende ghy, weest over vijf steden.
| |
20
Ende een ander quam seggende, Heere, siet [hier] uw’ pondt, ’t welck ick in eenen 20 sweetdoeck wech geleyt hadde:
| |
21
Want ick vreesde u, om dat ghy een straf mensche zijt, ghy neemt wech dat ghy niet geleght en hebt, ende ghy maeyt dat ghy niet gezaeyt en hebt.
| |
22
Maer hy seyde tot hem, d Uyt uwen mont sal ick u oordeelen, ghy boose dienstknecht: ghy wist dat ick een straf mensche ben, nemende wech dat ick niet geleght en hebbe, ende maeijende dat ick niet gezaeyt en hebbe.
| |
23
Waerom en hebt ghy dan mijn gelt niet in de 21 banck gegeven, ende ick komende hadde het selve met 22 woecker mogen eysschen?
| |
24
Ende hy seyde tot de gene die by hem stonden, Neemt dat pondt van hem wech, ende geeft het dien, die de tien ponden heeft.
| |
25
Ende sy seyden tot hem, Heere hy heeft tien ponden.
| |
26
e Want ick segge u, 23 dat eenen yegelicken die heeft sal gegeven worden: maer van den genen die niet en heeft, van dien sal genomen worden oock dat hy heeft.
| |
27
Doch 24 dese mijne vyanden, die niet en hebben gewilt, dat ick over haer Koningh soude zijn, brenght hier, ende 25 slaetse [hier] voor my doot.
| |
28
Ende dit geseght hebbende reysde hy 26 voor [haer] henen, ende gingh op na Ierusalem.
| |
29
f Ende het geschiedde als hy na by 27 Bethphage ende Bethanien gekomen was, aen den bergh genaemt 28 den olijfbergh, dat hy twee van sijne discipelen uyt sondt,
| |
30
Seggende, Gaet henen in dat vleck, dat tegen over is: in het welck inkomende sult ghy 29 een veulen gebonden vinden, waer op geen mensche oyt en heeft geseten: ontbindt het selve, ende brenght het.
| |
31
Ende indien yemant u vraeght, Waerom ontbindt ghy [dat?] soo sult ghy [kolom] alsoo tot hem seggen, Om dat het de Heere van noode heeft.
| |
32
Ende die uytgesonden waren, henen gegaen zijnde, vonden ’t gelijck hy haer geseght hadde.
| |
33
Ende als sy het veulen ontbonden, seyden de heeren des selven tot haer, Waerom ontbindt ghy het veulen?
| |
34
Ende sy seyden, De Heere heeft het van noode.
| |
35
g Ende sy 30 brachten het selve tot Iesum. h Ende hare 31 kleederen op het veulen geworpen hebbende, setteden 32 sy Iesum daer op.
| |
36
Ende als hy [voort] reysde, spreydden sy hare kleederen onder [hem] op den wegh.
| |
37
Ende als hy nu genaeckte aen den afgangh des olijfberghs, begon alle de menighte 33 der discipelen haer te verblijden, ende Godt te loven met grooter stemme, van wegen alle 34 de krachtige daden die sy gesien hadden,
| |
38
Seggende, i 35 Gezegent is de Koningh die daer komt in den name des Heeren: k 36 Vrede [zy] in den hemel, ende heerlickheyt in de hooghste [plaetsen.]
| |
39
Ende sommige der Pharizeen uyt de schare seyden tot hem, Meester bestraft uwe discipelen.
| |
40
Ende hy antwoordende seyde tot haer, Ick segge u-lieden dat, soo dese swijgen, l de steenen haest roepen sullen.
| |
41
Ende als hy na by quam, ende de stadt sagh, weende hy over haer,
| |
42
Seggende, Och of ghy oock bekendet, oock noch in 37 desen uwen dagh, het gene tot uwen vrede [dient!] Maer nu is het verborgen voor uwe oogen.
| |
43
Want daer sullen dagen over u komen, dat uwe 38 vyanden 39 een begravinge rontom u sullen opwerpen, ende sullen u omcingelen, ende u van alle zijden benauwen.
| |
44
m Ende sullen u tot den gront neder werpen, ende uwe 40 kinderen in u: ende sy en sullen in u den [eenen] steen op den [anderen] steen niet laten: daerom dat ghy 41 den tijt uwer besoeckinge niet bekent en hebt.
| |
45
Ende gegaen zijnde in den tempel, begon hy uyt te drijven de gene die daer in verkochten ende kochten,
| |
46
Seggende tot haer, n Daer is geschreven, 42 Mijn huys is een huys des gebedts: maer ghy hebt dat tot een kuyl der moordenaren gemaeckt.
| |
47
Ende hy leerde dagelicks in den tempel: o ende d’Overpriesters, ende de Schriftgeleerde, ende 43 de Overste des volcks sochten hem 44 te dooden:
| |
48
Ende sy en vonden niet, wat sy doen souden: want alle het volck 45 hingh hem aen, ende hoorde [hem.]
|
-
1
- Namelick, in de stadt. Siet Cap. 18. vers 35.
-
2
- Van de gelegentheyt van dese stadt, siet Marc. 10.46
-
3
- In elcke Provintie ende stadt waren verscheydene tollenaren, onder welcke een de opperste was, die de tollen aen de Romeynen moest verantwoorden. siet dergelijcke by Iosephum Antiq. lib. 12. cap. 4.
-
4
- Gr. statuere, ofte, lenghte
-
5
- Gr. Sycomoraea, was een boom in Syrien ende Egypten, hebbende de grootte ende de bladeren van een moerbesienboom, ende vruchten als vijgen, doch sonder kernen. Plin, lib. 13. cap. 7.
-
6
- D. herbergen, gelijck vers 7. verklaert wort.
-
8
- Gr. uyt te spannen: een wijse van spreken genomen van het uytspannen der peerden, als men voor de herberge komt.
-
9
- Of, door valsch aenbrengen, ofte beschuldigen, afgenomen hebbe. Siet Luce 3.14.
-
10
- Namelick, volgens de wet der straffe over de dieverije, Exod. 22. vers 1. 2.Sam. 12.6.
-
11
- D. huysgesin: alsoo de huysvader in Christum geloovende het geheele huysgesin in het verbont oock gereeckent wort, volgens de belofte Genes. 17.7. Actor. 2.39. Act. 16.15, 33. ’t en zy datse door haer ongeloovigheyt dese genade verwerpen.
-
12
- Namelick, niet alleen na den vleesche, maer oock na de belofte, Rom. 9.8.
-
b
- Matth. 18.11. ende 10.6. ende 15.24. Actor. 13.46.
-
13
- Namelick, het welck sy haer inbeeldden een wereltsch Koninckrijck te sullen zijn.
-
c
- Matth. 25.14. Marc. 13.34.
-
14
- Gr. mensche. Door desen welgeboren man verstaet hy hemselven: door de dienstknechten sijne discipelen, ende voornamelick de leeraers: door dese burgers de hardtneckige Ioden: door het verre gelegen lant, den hemel: door de ponden de geestelicke gaven: door het wederkomen, sijne laetste komste om te oordeelen, ende door het geven der steden, de geestelicke ende eeuwige belooninge.
-
15
- Gr. Mna, in het Latijn Mina: welcke gereeckent wort op sestigh gemeene sikels, ofte hondert ende twintigh denarien ofte drachmen silvers. siet Ezech. 45. vers 12. ende wat een denarius doet, siet Matth. 18.28. Soo men dese Mina wil verstaen van gout, soo bedraeghtse soo veel meer, als het gout weerdiger is als het silver.
-
20
- Ofte neusdoeck, ofte, lijnendoeck.
-
d
- 2.Sam. 1.16. Matth. 12.37.
-
21
- Gr. tafel, dat is, den genen die tafel ofte banck houden, om gelt op wissel ofte winste uyt te geven.
-
22
- D. winste. Niet dat de Heere onbehoorlicken woecker soude prijsen, maer dat hy daer mede wil leeren, dat men sijne gaven tot winste ende stichtinge onses naesten, ende tot Godes eere moet besteden. Siet dergelijck Matth. 25.27.
-
e
- Matth. 13.12. ende 25.29. Marc. 4.25. Luce 8.18.
-
23
- Dese reden en past niet op het naeste, maer op ’t 24 vers, waer van siet Matt. cap. 13. vers 12.
-
24
- Hier door worden de hardtneckige Ioden verstaen, die vers 14. sijne burgers genaemt worden, ende door hare wederspannigheyt sijne vyanden waren geworden.
-
26
- Of, voor henen, om te betoonen sijne gewilligheyt ende vrymoedigheyt in ’t aengaen van sijn lijden.
-
f
- Matth. 21.1. Marc. 11.1.
-
27
- Hoe verre dese plaetsen van Ierusalem gelegen waren, siet Matth. 21. vers 1.
-
28
- Gr. der olijven, Namelick, bergh.
-
29
- Namelick, van eene ezelinne, met sijn moeder. Siet Matth. c. 21. vers 2. Marc. 11.2.
-
31
- D. opperkleederen ofte mantels.
-
32
- Nam. vele uyt de schare, Marc. 11.8.
-
33
- Namel. soo die hem gevolght waren, als die hem uyt Ierusalem te gemoete gekomen waren, Ioan. 12.12, 13.
-
35
- Siet hier van Matth. 21.9.
-
k
- Luce 2.14. Ephes. 2.14.
-
36
- D. Godt zy bevredight ende versoent met de menschen, door de komste deses Koninghs, ende daer door verheerlickt.
-
37
- Nam. op welcken ick nu voor de laetste reyse tot u kome, ende u waerschouwe, tot uwe behoudinge ende saligheyt: Dit is een afgebrokene reden, waer op moet worden verstaen, hoe geluckigh soudt ghy dan zijn? ofte yet dergelijcks.
-
38
- Namelick, de Romeynen. Siet de vervullinge hier van by Iosephus, van de Ioodsche oorlogen in het seste boeck.
-
39
- Ofte, wal van uytgegravene aerde opgeworpen.
-
m
- 1.Reg. 9.7, 8. Mich. 3.12. Matth. 24.1, 2. Marc. 13.2. Luce 21.6.
-
40
- D. inwoonders, gelijck Matt. 23.37.
-
41
- Namel. in welcke u door de predicatie des Euangeliums de genade Godts nu wort aengeboden.
-
n
- 1.Reg. 8.29. Iesai. 56.7. Ierem. 7.11. Matth. 21.13. Marc. 11.17.
-
o
- Marc. 11.8. Ioan. 7.19. ende 8.37.
-
43
- Gr. de eerste, of, voornaemste.
-
44
- Gr. verderven, ofte, vernielen.
-
45
- Gr. hingh van hem, D. hingh hem aen: ofte was seer begeerigh om hem te hooren.
|