20
k Want ghy zijt 41 diere gekocht: soo verheerlickt dan Godt 42 in uw’ lichaem, ende in uwen geest, 43 welcke Godes zijn.
|
-
1
- Dat is, geschil over wereltsche dingen. Siet vers 3.
-
2
- Gr. geoordeelt worden, ofte, hem laten oordeelen.
-
3
- Namel. Overheden, die hy alsoo noemt, om dat de Overheden alsdoen meest Heydenen waren, ende vreemt van het geloove in Christum, ende de ware gerechtigheyt, ende ten meerderen deel oock verdruckers der Christenen.
-
a
- Matth. 19.28, Luce 22.30.
-
4
- D. de geloovige, die hy alsoo noemt, om datse door den Geest Christi geheylight, ende door hare heylige belijdenisse ende de heylige Sacramenten van andere afgescheyden zijn.
-
6
- Namelick, als bysitters Christi des algemeynen Rechters, wiens vonnisse sy oock sullen goet vinden ende rechtveerdigen, Matt. 19. vers 28. Luce c. 22. vers 30.
-
8
- Alsoo noemt hy de saken deses levens, ende deser werelt, om dat sy ten aensien van de hemelsche ende geestelicke, niets en zijn te achten.
-
9
- Namelick, die gesondight hebben, ende met ketenen der duysternisse bewaert worden tot den dagh des grooten oordeels, Siet Matth. 25.41. 2.Petr. cap. 2. vers 4. Iude vers 6.
-
10
- Namelick, liever dan de onrechtveerdige ofte Heydenen. Dit seght de Apostel by vergelijckinge tegen de gene die meynden dat niemant in de gemeynte kloeck genoegh en was om hare geschillen te scheyden: maer de Apostel verklaert dit in het volgende vers, ende beveelt dat sy de kloeckste ende verstandighste van haer in dese saken tot middelaers souden nemen. Siet Exod. cap. 18. vers 21.
-
11
- Gr. voor niet geacht zijn, namelick, na het oordeel van sommige onder u-lieden.
-
12
- Gr. sijnen broeder, Dat is, tusschen den eenen geloovigen ende den anderen, gelijck het volgende vers verklaert.
-
13
- De Apostel en verbiedt hier dan niet gantschelick dat men voor Overheden soude rechten, maer alleen voor ongeloovige met ergernisse ende aenstoot: gelijck hy oock niet en verbiedt, wanneer yemant van andere verdruckt wort, ofte voor recht geroepen, dat hy hemselven door de hulpe der ongeloovige Overheden soude mogen beschermen. Want hy selve heeft in sulcken gevalle oock op ongeloovige Overheden hem beroepen, ende hare hulpe gebruyckt, niet alleen tegen Heydenen, maer oock tegen de Ioden. Siet Actor. 22.25. ende 23.17. ende 25.10.
-
14
- Gr. Hettema. Het welck hier beteeckent een gebreck van liefde ofte kloeckmoedigheyt, waer door de quade genegentheden worden overwonnen.
-
b
- Prov. 20.22. Matth. 5.39. Rom. 12.17. 1.Thess. 5.15. 1.Petr. 3.9.
-
15
- Dat is, sommige onder u.
-
16
- Dat is, die andere ongelijck ofte onrecht aen doen.
-
17
- Dat is, die eeuwige heerlickheyt in den hemel, die hier een erve genaemt wort, om dat sy wort gegeven niet uyt verdienste, maer den genen alleen die Godt uyt genade tot sijne kinderen heeft aengenomen.
-
18
- Ofte, en bedrieght u selven niet.
-
c
- Galat. 5.19. Ephes. cap. 5. vers 5. Apoc. 22.15.
-
19
- Namelick, ’t en zy datse haer bekeeren, ende aflaten van soodanige meer te zijn, Matth. cap. 21. versen 31, 32. gelijck het navolgende vers medebrenght.
-
d
- Ephes. cap. 2. vers 2. Coloss. 3.7. Titum. 3.3.
-
20
- Namelick, d’een in het een, en d’ander in het ander. Want hoewel in alle Heydenen niet alle dese sonden altijts en zijn openbaer geweest, nochtans is de wortel van allen in haer, ende d’een ofte d’ander breeckt by occasien altijdt uyt: ende alle waren sy afgodendienaers. Siet Rom. cap. 1. vers 29. Ephes. cap. 2. versen 1, 2, 3. ende cap. 4. versen 17, 18.
-
21
- Dat is, van de heerschende macht sulcker sonden gesuyvert: namelick, door uwe heylighmakinge ofte wedergeboorte, ende door uwe rechtveerdighmakinge bestaende in de vergevinge der sonden ende toereeckeninge der gerechtigheyt Christi, waer van de doop een teecken ende zegel is. Siet Marc. cap. 1. vers 4. Actor. cap. 22. vers 16. Rom. cap. 6. vers 4. Ephes. cap. 5. vers 26. Titum. 3.5. 1.Petr. 3.21.
-
22
- Dat is, om Iesu Christi ende sijner verdiensten wille. Want het bloet Iesu Christi reynight ons van alle onse sonden, 1.Ioan. cap. 1. vers 7. Apoc. cap. 1. vers 5.
-
23
- Namelick, die middelmatigh zijn, ende in Godts woort niet verboden, van welcker gebruyck hy hier kortelick spreeckt, ende hier na breeder sal spreken Capitt. 7. 8. 9. 10. 11. ende sal die van andere onderscheyden.
-
24
- Dat is, dat ick my door eenigh menschelick gebodt soude laten verbinden, om het gene de Heere my vrygelaten heeft, niet te gebruycken, wanneer ick sonder aenstoot van andere sulcks doen kan. Siet Rom. cap. 14. vers 14. 1.Corinth. 7.23. ende 10.23. Ofte, ick en sal my van geen dingh laten overheerschen, Namelick, alsoo dat ick my de middelmatige dingen soude dienstbaer maken, om die niet te gebruycken, tot stichtinge mijnes naesten.
-
25
- Namelick, buyck: niet ten aensien van sijn wesen, dat een deel van het lichaem des menschen is, die geheel sal opstaen: maer ten aensien van sijn gebruyck in dit tijtlick ende natuerlick leven, het welck dan niet meer noodigh en sal zijn. Siet Matth. 22.30. 1.Corinth. 15.44. Apoc. 7.16, 17.
-
26
- Namelick, die de Heydenen voor een middelmatige sake hielden, ende die selve tot Corinthen, daer voor dese sonde een publijcke tempel was opgerecht, seer gemeen was. Daerom handelt de Apostel daer van eerst ende bysonderlick, eer hy tot andere saken komt, die sy oock voor middelmatigh hielden, ende in welcke sy haer selven onnoodige stricken leyden, ofte swaerlick besondighden.
-
27
- D. om het selve tot den dienst des Heeren Iesu Christi te gebruycken.
-
28
- D. de Heere is oock een Heere des lichaems, dewijle hy hemselven niet alleen tot verlossinge der ziele, maer oock des lichaems over gegeven heeft, vers 20.
-
g
- Rom. 8.11. 2.Cor. 4.14.
-
29
- D. onse lichamen tot heerlickheyt, Rom. cap. 8. vers 11. Phil. 3.21.
-
30
- D. oock uwe lichamen. Want dewijle de ware geloovige in het geheel met Christo als met haer Hooft vereenight zijn, 1.Corinth. 12.12, 27. soo zijn oock hare lichamen een deel van sijn geestelick lichaem.
-
h
- Genes. 2.24. Matth. 19.5. Marc. 10.8. Ephes. 5.31.
-
31
- Dese plaetse genomen uyt Genes. 2.24. wort eygentlick van den bandt des houwelicks geseght: doch Paulus past dit oock op de hoererije, om dat sulcke oneerlicke liefde, ende vleeschelicke vereeninge dese persoonen aen malkanderen oneerlick ende onwettelick verbindt, gelijck het houwelick deselve wettelick ende eerlick verbindt.
-
32
- Namelick, door den waren geloove, ende oprechte liefde.
-
33
- Dat is, geestelick: ofte door sijnen Geest met hem vereenight, 1.Corinth. 12.13.
-
34
- Namelick, die in de uytwendige daet van de menschen geschiet.
-
35
- Dat is, misbruyckt yet, ofte doet leet aen yet dat buyten den mensche selve is.
-
36
- Dit moet verstaen worden by vergelijckinge, namelick, meer dan eenige andere sonde. Want hoewel een dronckaert ende brasser sijn lichaem oock misbruyckt, soo geschiet het nochtans door yet dat geen deel aen sijn lichaem en is, als spijse ende dranck: ende doet oock sijn lichaem veel schade ende schande aen, maer niet so swaer als de hoererije.
-
i
- 1.Corinth. 3.16. 2.Corint. 6.16. Ephes. 2.21. Hebr. 3.6. 1.Petr. 2.5.
-
38
- Die derhalven suyver ende reyn moet gehouden worden, ende daer in Godt wil gedient zijn: het welck de Apostel van de geheelen mensche oock betuyght, 2.Cor. 6. vers 16.
-
39
- Namelick, om u van uwe aenneminge tot kinderen te versekeren, Rom. cap. 8. versen 11, 15. 2.Cor. cap. 1. vers 22.
-
40
- Namelick, om uwen eygenen wille te doen, maer den wille des genen dien ghy toebehoort.
-
k
- 1.Corinth. 7.23. Galat. 3.13. Hebr. 9.12. 1.Petr. 1.18.
-
41
- Gr. door prijs, Namelick, door het dierbaer bloet Iesu Christi, 1.Petr. cap. 1. versen 18, 19. Apocal. cap. 5. vers 9.
-
42
- Dat is, met lichaem ende met ziele die door den Heyligen Geest is vernieuwt.
-
43
- Namelick, niet alleen door het recht der scheppinge, maer oock door het recht der verlossinge.
|