Kerkelijke Procedure in de zaak van Ds. Sandtmann, en zijnen Kerkenraad voor de Ed. Classis van Utrecht, in de jaaren 1778 en 1779 gehouden, en uitgegeven door T. Sandtmann, Predikant te Tienhoven. Te Utrecht bij H.v. Otterloo, 1780. In groot octavo 350 bladz.

Men vind in deze Papieren byeengebragt, alles wat de Kerkenraed van Tienhoven, ten laste van Ds. Sandtmann, mitsgaders alles wat Ds. Sandtmann ter zyner Verdeediginge tegen die bezwaren van den Kerkenraed, aen de Eerwaerde Classis van Utrecht, voorgedragen heeft, en daer benevens de Classicale Resolutie zelve, welke aldus luid:

‘De Classis ernstig gedelibeerd hebbende over dat alles, wat aengaande de Regtzinnigheid van Ds. Sandtmann ten bezwaarnis ingebragt, vergeleken met Ds. Sandtmanns antwoorden op 't zelfde, oordeelt, dat 'er niets van dien aart in is, dat men zijn E. in deezen voor Onregtzinnig kan houden, maar integendeel, deszelfs verklaringen ook aangemerkt, wel degelyk voor Regtzinnig moet gehouden worden: ondertussen dat men zijn E. mag vermaanen, om zig van uitdrukkingen te onthouden, waarover daar combustie te verwagten is; en dat de Praeses uit Naam der vergadering ook vooral den Kerkenraad wel degelijk ernstig zal vermaanen, om tog de liefde te behartigen, omtrent hun Predikant, van wiens Regtzinnigheid zij nu dan zo verzekerd worden en gerust zijn konnen. En dat Ds. Sandtmann dit uit Naam van de Classis van den Predikstoel zal af kondigen ter geruststelling ook der Gemeente.’

Hier mede dacht men, zouden alle onlusten tusschen zyn Eerwaerden en zynen Kerkenraed afgeloopen zyn; dan 't bleek eerlang, dat 'er niets minder dan Vrede tusschen hen ware; grootlyks daer uit ontstaende, dat Ds. Sandtmann de Leden van den Kerkenraed hield voor valsche beschuldigers, die hem beloogen en belasterd hadden; 't welk deezen weigerden te erkennen, en hem deswegens, als het middel ter verzoeninge, excuus te verzoeken. De daerop duurende onlusten hebben aenleiding gegeven tot verdere onderhandelingen met het Eerwaerde Classis, waer van Ds. Santdmann voorts nog eenig verslag geeft. Hy deelt ons deswegens mede zy-

ne Memorie, aen 't Eerwaerde Classis overgeleverd, en etlyke extracten uit de Acta Classis, nopens die zaek na dien tyd; waerby nog komen eenige vrymoedige en zedige aenmerkingen van een beminnaer van het Regt, over zommigen dier extracten. - Uit alles is af te nemen, dat het Eerwaerde Classis, in deeze vernieuwde moeilykheden, reden oordeelt te hebben, om de zaek gunstiger te beschouwen aen de zyde van den Kerkenraed, dan aen die van zyn Eerwaerden, waer over hy van zynen kant reden oordeelt te hebben van zig te beklagen: een verschynzel dat zeer gemeen is in gevallen van die natuur; en dat voor hun die buiten zyn, by mangel van alle de vereischte bescheiden, bezwaarlyk, zo niet onmogelyk, valt te beoordeelen.