dystopie

Etym: Gr. dys = slecht; topos = plaats, streek.

Het tegengestelde van de utopische literatuur, d.w.z. teksten waarin een negatief beeld van de toekomst wordt geschilderd. Dat negatieve beeld geldt doorgaans als waarschuwing voor de gevolgen van bepaalde maatschappelijke ontwikkelingen. Zo zou men George Orwells Nineteen eighty-four (1949) een dystopie kunnen noemen. Nederlandstalige voorbeelden zijn Blokken (1931) van F. Bordewijk en Het reservaat (1964) van Ward Ruyslinck.

Lit: K. Kumar, Utopia and anti-utopia in modern times (1987) • H. Achterhuis, De erfenis van de utopie (1998) • J. Verheul, Dreams of paradise, visions of apocalypse: utopia and dystopia in American culture (2004) • E.B. Zvi (ed.), Utopia and dystopia in prophetic literature (2006) • Utopie en dystopie (2009) • H. Achterhuis, De utopie van de vrije markt (2010).