Skiplinks

  • Tekst
  • Verantwoording en downloads
  • Doorverwijzing en noten
DBNL Logo
DBNL Logo

Hoofdmenu

  • Literatuur & Taal
    • Auteurs
    • Beschikbare titels
    • Literatuur
    • Taalkunde
    • Collectie Limburg
    • Collectie Friesland
    • Collectie Suriname
    • Collectie Zuid-Afrika
  • Selecties
    • Collectie jeugdliteratuur
    • Basisbibliotheek
    • Tijdschriften/jaarboeken
    • Naslagwerken
    • E-books
    • Collectie publiek domein
    • Calendarium
    • Atlas
  • Gebruiksvoorwaarden
    • Voorwaarden voor hergebruik
    • Disclaimer
    • Voor rechthebbenden
  • Over DBNL
    • Over DBNL
    • Contact
    • Veelgestelde vragen
    • Privacy
    • Toegankelijkheid

Informatie terzijde

Algemeen letterkundig lexicon
Toon afbeeldingen van Algemeen letterkundig lexicon

  • Verantwoording
  • Inhoudsopgave




Downloads

Lexicon van drama en theater (4,42 MB)

Lexicon van de poëzie (5,01 MB)

Lexicon van de retorica (1,62 MB)

Lexicon van de verhaalkunst (3,59 MB)

Lexicon van literaire genres (13,34 MB)

Lexicon van de literatuurgeschiedenis (15,45 MB)

Lexicon van de algemene literatuurwetenschap (2,36 MB)

Lexicon van handschriftenkunde, boekwetenschap en editietechniek (19,90 MB)



Genre

sec - letterkunde

Subgenre

non-fictie/naslagwerken (alg.)


© zie Auteursrecht en gebruiksvoorwaarden.

 

Algemeen letterkundig lexicon

(2012-....)–anoniem Algemeen letterkundig lexicon– Auteursrechtelijk beschermd

Vorige Volgende

personale vertelwijze

Vertelvorm waarin het perspectief (point of view, focalisatie) ligt bij één of meer personages van de tekst over wie in de derde persoon wordt verteld. Bij de personale vertelvorm lijkt de verteller volledig afwezig te zijn. De gebeurtenissen worden gezien vanuit het gezichtspunt van één of meer personages. Wanneer een roman consequent geschreven is vanuit de visie van één personage spreekt men wel van de ‘verhulde ik-vorm’, omdat in dat geval het gebruik van de ík-verteller en de personale vertelwijze zeer dicht bij elkaar komen te liggen. Het gebruik van een auctoriële vertelinstantie en de personale vertelwijze zijn daarentegen elkaars uitersten. Toch is het zelden zo dat een tekst uitsluitend personaal verteld wordt. Vrijwel steeds zullen ingrepen van de verteller herkenbaar zijn, bijv. in samenvattingen van gebeurtenissen, typering van personages, verdichtingen van tijd e.d. Maar in een overwegend personaal vertelde roman zal het rechtstreeks toespreken van de lezer ontbreken.

Evenals aan de ik-vertelwijze is aan de personale vertelvorm inherent dat er sprake kan zijn van een onbetrouwbaar perspectief. De lezer volgt immers het standpunt van vaak slechts één enkel personage en is dus volledig van diens visie afhankelijk. Die combinatie van onbetrouwbaar perspectief en personale vertelwijze vormt de grondslag van de plot van bijv. De donkere kamer van Damocles (1958) van W.F. Hermans. Voorbeelden van personaal vertelde romans zijn Jan Wolkers’ Een roos van vlees (1963) en Oek de Jongs Opwaaiende zomerjurken (1979).

Lit: N. Friedman, ‘Point of view in fiction’ in PMLA 70 (1955), p. 1160-1184 • F. Van Rossum-Guyon, ‘Point de vue ou perspective narrative’ in Poétique 1 (1970), p. 476-497 • A.G.H. Anbeek van der Meijden, De schrijver tussen de coulissen (1978) • F.K. Stanzel, Typische Formen des Romans (199312) • L. Hermans & B. Vervaeck, ‘Waarnemen en spreken’ in Vertelduivels. Handboek verhaalanalyse (2001), p. 37-45.

personal heresy personalist heresy

thematisch veld:

Verhaalanalyse
Focalisatie en perspectief

Vorige Volgende