Geachte Muizenpoot en achttien andere gedichten

(1966)–Fritzi ten Harmsen van der Beek

[p. 15]
Bij twee onbegrijpelijke teksten I   ‘Heren,       die ons een toevlucht geweest zijn van geslacht   tot geslacht’ - zij allen zijn vormloze dieren. Wie       weet nog waar zij aarzelen, schuwen, waarin zij   vluchten? Zij zijn ooghaarlozer dan ganzeroeren       en de schepselen waarmee zij zich verweren licht-   zinniger dan plankton. Zo vaders, broers, minnaars en       zonen microscopisch zich laten verzwelgen als klok-,   spiraal-, pantoffel-, rader-, trompet-, horloge-, af-       gietseldiertjes in die beddingen, die zeeën, kreken,   waterboezems of zoete binnenwateren: vanwaar, waarheen?       De ratsmodee. Voor die vaartuigjes des doods, die aan-   gezichtloos zijn in hun halfslachtigheid, liefde een       reddingswezen op zulke baren, tot aan verkeldering.   En dat terwijl varen volstrekt niet noodzakelijk is.
[p. 16]
Geen remedie, voor de ontroering van oceanen, troost   of verklaring is er niet. Alleen die - landinwaarts on -       verslonden blijven van brakke wateren, ver van maritieme   gevaren en malle wiegeling. Maar droogte en dorst tot       verstoffing ontbinden hen evenzeer. In deze richting   uitsluitend leiden verkeringen - wie zich terugtrekt,       eenzaam achter barre bergen bederft, tot versterving   misleid - te land, ter zee, vanuit hemelse tenten treft       luchtige regeling, een mooie boel! Maar voor broedse be-   doelingen doorzichtig misbruikt dringt een vraag zich op:       Here, die nietigheid regerend triomfantelijk is op leven   en dood: Hoe te beven met de mijn heren, hoe te be-       handelen, bevoetelen, hoe te befluisteren?
[p. 17]
II   ‘Die een gruwel is       in het aangezicht des Heren etc...’ zich neer moet leggen   in zijn naam met de laatste de liefste zoals het meer       en meer verschuwde haas ook doorheen de seizoenen   slapen blijft in vreze en hoop op een plaats die men       steeds leger noemt. Want hoop doet leven tot bezwijmens   toe in voorportalen, vreemd genoeg heel ledikantachtig       vervormd tot weilanden vol voegzame bloemen, - om te   foppen, te foppen, tenminste zo mopperen die ver-       duivelde bijen die hebberig neerstrijken op katoenige   kroontjes en kantige stampers. Nu, wat dat dan ook       voorstelt: ze zwetsen maar wat om aan honing te komen.   Zo is hoop. En vrees is het recht van de sterkste op       duizend doden: hun levensgevaarlijke beterweten en   ieder verschil in talent of geaardheid krijgen die
[p. 18]
onvergeeflijk wijze en vrolijke hazen verrekend en   uitgemeten in haat of in hagel, in leugen, geweld.       Of zomaar een pak op hun tabernakel met wapens van   tere zwakzinnige heren omdat die hun gruwelijke aan-       schijn niet kunnen verdragen. Maar stil! (God weet of   er langs denkbeeldige akkers, in zelfverzonnen onzicht-       baar landschap niet bevend gespeeld wordt, geleefd   geruisloos, geluidloos bemind, verwekt en geboren:       geen kik!) Alleen het zeer geheimzinnig, voortdurend   weerkerende dorren der bomen herfstelijk onheil voor-       spelt. Zelfs beulen, die stelling nemen voor ze hun   werk doen mompelen zachtjes: terecht! Dood ja, enkel       die dood geeft de knal.