Thalamus sponsi oft t'Bruydegoms Beddeken
(1623)–Michiel Zachmoorter– Auteursrechtvrij
Cap. X.
| |
[pagina 306]
| |
Godts die hy gheniet in sijnen gheest, berooft wort van het dadelijck ghedencken van alle creaturen, die in hem om soo te seggen verniet worden, ende te niet gedaen, waer toe hy om die te vercrijghen van sijnen weghe stille staet van alle werckelijcheydt der crachten sijnder sielen, waermede hy eenich wesen aen eenighe creature in sy-selven mocht gheven. Ende dit Ga naar margenoot+is die lijdende vernietinghe daer P.Benedictus af spreeckt in sijnen derden boeck in 't 8. 9. ende 10. Capittel, hy noemtse lijdende om dat den mensch lijdt oft toe-laet door het ophouden van sijn crachten, dat Godts teghenwoordigheydt in sijn siele verduystert, uyt-doet, ende verniet alle ghedaenten der creaturen, 't welck ghemeynelijck geschiet duerende den tijdt des ghebets ende stille eenigheydt als-men sijn sinnen ende verstant nergens mede en moet becommeren. Maer aenghesien Ga naar margenoot+dat onsen Salichmaecker ons vermaent datmen altijdts moet bidden, ende dat dit het oprecht bidden is in 't welck den geest gheduerichlijck boven al dat gheschaepen is Godt aenhanght, ende datmen nochtans niet en can altijts stille staen sonder met de sinnen ende met de crachten der zielen te wercken, waer-mede de siele wesen gheest in haer selven ende creaturen, ende | |
[pagina 307]
| |
dien volgens oft niet en sal connen blijven schouwende, oft 't sal moeten gheschieden met verbeeldinghe vande creaturen diese handelt, daer door comt dat dien voorseyde P.Benedictus de regels ende middelsGa naar margenoot+ toont in't derde boeck in 't 11. 12. 13. Capittels vande werckelijcke vernietinge, de welcke is als den mensch ende al 't ghene dat hy handelt verniet worden niet in lijden-der-wijs ghelijck inde voorgaende lijdende vernietinghe, maer in werckender-wijs, door dien dat hy nu door natuerlijcke als over-natuerlijcke kennisse sekerlijck ontdeckt heeft dat alle creaturen niet en zijn by Godt verghelcken, welcke waerheyt hy eenpaerlijck vervolgt, levende naer het uyt-wijsen der selver, niet tegenstaende al het tegenstrijden van sijn sinnen. Waer door geschiet dat hy de creaturen siende de selve niet en siet, hoorende niet en hoort, levende in't midden vande selve doot blijft, ende stervende leeft, door dien dat al sien sijn sinnen die creaturen soo blijft nochtans sijnen geest vast in't geloove vande tegenwoordigheyt Godts, die hy soo dicmaels inde lijdende vernietinge bevonden heeft al te wesen in al. Waer door geschiet dat hebbende nu den geest dese waerheyt dicmael gesmaeckt, dat hy geensins en wilt de sinnen gelooven, maer alleenlijck leven vol- | |
[pagina 308]
| |
gende het getuygen van het overnatuerlijck geloof dat hem versekert dat Godt niet min al en is als hy de creaturen siet ende handelt, dan als hy-se niet en sagh noch en handelde, ende dat de creaturen niet min niet en zijn als hy-se met de sinnen handelt, dan als hy-se niet en handelde, ende soo geschiet dat den mensch door 'tvervolgh van dese waerheyt een-paerlijck die tegenwoordigheyt Godts leert behouden door een getrouw waernemen sijns selfs, neerstigheyt doende om in alle dingen sijne oeffeninge te vervolgen, tot dat hy daer soo vast in wort (geholpen zijnde vande gratie) dat hy can lesen, schrijven, studeren, predicken ende seer verstroyende wercken doen sonder die Goddelijcke teghenwoordigheydt te verliesen, waer in men gheene volmaeckte habitude oft ghewoonte en crijght sonder seer ghetrouwelijck dese waerheyt veel jaren te vervolgen, nemmermeer al willens daer af blijvende, maer eenpaerlijck pooghende niet teghenstaende alle teghenstrijden der sinnen inde waerheydt van dese Goddelijcke tegenwoordigheyt te rusten. 'Twelck niet onmoghelijck en is, ja oock niet soo swaer alsmen meynt, indien men dat met een vierige begeerte vervolght gelijc de dagelijcxsche experientie ons leert. Ende nergens beter en canmen soo uyt- | |
[pagina 309]
| |
druckelijck bemercken die wonderlijcke scheydinge des geests vande siele, dan metter daet siende dat een mensch sal met een verstroyende occupatie connen besich wesen (gelijck soude wesen spreken, studeren, disputeren, sermoonen maken, ofte prediken) ende nochtans op den selven tijt eenparigh connen behouden die tegenwoordigheyt van sijnen beminden. Door 'tgene dat ick nu geseyt hebbe vande werckelijcke vernietinge, in de welcke de drije crachten connen wercken, blijvende den geest nochtans op den selven tijt schouwende, canmen comen tot kennisse, hoemen can dat lijden ons Heeren beeldelijck oeffenen in 'tvolmaeckt schouwende leven, waer af P.Benedictus op't eynde van sijnen III. boeck veel schrijft. Want nademael dat een mensch soo verre can comen dat hy alle soorten van creaturen can handelen, sonder hinder van sijn schouwen; hoe veel lichter salt hem wesen dit Goddelijck mysterie te konnen bemercken, waer van den persoon die't aenraeckt, is den selven die hy in sijnen gheest schouwt, te weten Godt. Van ghelijcke sal hy oock lichtelijck die passie connen oeffenen op die 2. maniere die hy leert, te weten in sijn eygen lijden. 'Tblijckt oock hier door dat alsoo de passie te konnen oeffenen ende t'samen schouwen, de conste is van den gene die nu al eenen goeden voortgaen ende vastigheyt inde | |
[pagina 310]
| |
werkende vernietinghe ghedaen heeft, om dat hy die niet en can oeffenen ten zy dat hy nu wat gheoeffent is, ende wat vasticheyts ghecreghen heeft inde lijdens vernietinge, inde welcke den geest sterckte ende vromicheyt crijght om ten tijde vande occupatien uyt Godt niet te vallen. Want indien de siele terstondt wilde de passie beeldelijck op de voorseyde eerste manier oeffenen als sy eerst beghint in het schouwende leven te treden, sy soude haer in perijckel stellen van niet voorts te gaen, want indien dat sy noch niet en can sonder occupatien ende in stillicheyt zijnde Godt schouwen, hoe sal sy dat connen doen becommert zijnde met dese ghepeynsen? Ende 'tsal haer gheschieden gelijck oftmen een cleyn kindt, dat moet leeren gaen, niet en wilde 'tselve laten leeren ten ware met twintich pondt gewicht aen sijnen hals, om dat eenen grooten volgroyden man de selve al gaende draeghen can. Op de selve maniere sluyt het argument van sommighe persoonen, de welcke siende dat P.Benedictus op't eynde van sijnen derden boeck (daer hy de opperste volmaecktheydt gethoont heeft, ende ghesproken hoemen inde werckelijcke vernietinghe kan sonder hindernisse Godt schouwen) seght dat dese opperste | |
[pagina 311]
| |
contemplatie can geschieden sonder datse uyt-sluyt die oeffeninghe vande passie, soo hyse op't eynde van sijnen boeck beschrijft, daer uyt willen sy sluyten dat de zielen van d'eerste tijden datse in't schouwende leven beginnen te treden, de selve moeten oeffenen eer sy weten, ja connen weten wat vande werckelijcke vernietinghe is. 'Twelck teghen de leeringhe van den voorseyden P.Benedictus strijdt, den welcken niet een woort daer af en spreeckt in sijnen tweeden boeck, daer hy toont hoe de ziele haer in de eerste tijden van't schouwende leven moet draghen, ja in't 19. cap. van't eerste deel seght hy expressselijck datter twee andere oeffeninghen in het werckende leven zijn, die beter zijn dan de meditatie oft het verstanddelijck oeffenen der passie, te weten, die aspiratien, ende 'tghebedt ghedaen alleen inden wille Godts alsmen niet meer mediteren en can, ja oock al condemen noch mediteren, indien-men cloecken moet genoech daer toe heeft. Maer weest wel ghewaerschouwt dat als ick segghe datmen de meditatie vande Passie verlaet, dat ick niet en spreke van't naervolghen vande deughden ofte vande passie ons Heeren, want dat moetmen altijts ende in alle staeten volghen, ende ick en spreke | |
[pagina 312]
| |
maer van't overdencken der selver metten verstande, soo ick hier voren gheseydt hebbe. |
|